Beginne jetzt mit dieser Lektion

Dinge Erklärt – Kurzgesagt, Wie dumme Einzelteile zusammen intelligent werden - Emergenz

Wie dumme Einzelteile zusammen intelligent werden - Emergenz

Eine Ameise alleine ist ziemlich dumm. Sie hat weder viel Grips, noch einen eigenen Willen oder Plan.

Und doch sind viele Ameisen zusammengenommen ziemlich clever.

Eine Ameisenkolonie kann komplexe Strukturen errichten.

Manche Kolonien bauen sogar Pilze an oder halten Vieh.

Sie können Kriege führen oder sich verteidigen.

Wie ist das möglich?

Wie kann ein Haufen dummer Individuen zusammen so klug sein?

Dieses Phänomen heißt Emergenz und es ist eine der faszinierendsten und mysteriösesten Besonderheiten des Universums.

Kurzgesagt beschreibt es, wie sich aus kleinen Dingen größere Dinge bilden, mit Eigenschaften, die über die Summe der Einzelteile hinausgehen.

Emergenz ist Komplexität, die aus Einfachheit entsteht.

Und Emergenz ist überall.

*Intro*

Die Eigenschaften von Wasser unterscheiden sich stark von denen eines einzelnen Wassermoleküls.

Das sieht man gut am Beispiel von Nässe.

Zoomt man an einen nassen Stoff nah genug ran, dann sieht man keine Nässe.

Es gibt nur ein paar Wassermoleküle, die in den Freiräumen zwischen den Stoffmolekülen sitzen.

Nässe ist eine emergente Eigenschaft des Wassers.

Etwas Neues, das erst durch viele Interaktionen zwischen einzelnen Wassermolekülen entsteht.

Und das ist es quasi schon:

Viele Einzelteile interagieren nach bestimmten Regeln miteinander und erschaffen etwas, das über sie hinausgeht.

Mehr ist hier anders.

Denn diese neue Eigenschaft ist selbst ein neues Einzelteil, das sich wieder mit anderen Teilen zusammentun kann, um den Vorgang zu wiederholen.

Man kann sich das wie Schichten vorstellen, die aufeinander aufbauen und mit jeder Schicht wird es komplexer.

Atome bilden Moleküle.

Moleküle bilden Proteine.

Aus Proteinen werden Zellen.

Zellen formen Organe und Organe Individuen.

Individuen bilden schließlich Gesellschaften.

Aber wie kann etwas mehr sein als die Summe seiner Teile?

Wie kann aus Ameisen das komplexe Gebilde einer Kolonie entstehen?

Indem sie nach bestimmten Regeln aus Chaos Ordnung herstellen.

Nehmen wir als Beispiel die Aufgabenverteilung in einer Kolonie und gehen wir davon aus, dass sie jeweils zu 25% aus Arbeiterinnen, Brutpflegerinnen, Soldatinnen und Sammlerinnen bestehen sollte.

Ameisen kommunizieren ihre aktuelle Aufgabe über Chemikalien.

Eine Arbeiterameise scheidet zum Beispiel ständig Stoffe aus, die verkünden: "Ich bin eine Arbeiterin".

Treffen Ameisen aufeinander, dann sammeln sie durch Schnuppern Informationen und teilen der anderen ihre Aufgabe mit und was sie gerade tun.

Beide erinnern sich daran, wen sie schon getroffen haben.

Wenn jetzt ein Ameisenbär einen Großteil der Sammlerinnen tötet und das nicht schnell behoben wird, dann verhungert die Kolonie.

Viele Arbeiterinnen müssen deshalb ihre Aufgabe wechseln.

Aber wie teilt man das Tausenden von ihnen mit?

Ganz einfach: gar nicht.

Eine Arbeiterameise begegnet immer noch anderen Ameisen und beschnuppert sie.

Dabei trifft sie auf fast keine Sammlerinnen.

Sie registriert "zu wenige" Sammlerinnen, bis es einen kritischen Punkt erreicht, dann wechselt sie ihre Aufgabe.

Die Arbeiterin wird zur Sammlerin.

Andere Ameisen tun das Gleiche, bis es wieder genügend Sammlerinnen gibt.

Die Balance wird also von selbst wieder hergestellt.

Aber dann greift ein so simples und dabei elegantes Regelwerk, dass der Betrieb der Kolonie als emergente Eigenschaft entsteht.

Steigt man noch tiefer ein, dann interagieren auch Millionen komplizierter Moleküle miteinander, um eine solide, großartige Struktur zu bilden.

Etwas, dessen Eigenschaften weit über die Summe seiner toten Einzelteile hinausgehen.

Die kleinste Einheit des Lebens: die Zelle.

Es gibt noch keine klare Definition von Leben, aber wir wissen, dass es aus dem Zusammenspiel eigentlich toter Dinge entsteht.

Zellen verbinden sich und arbeiten zusammen.

Sie spezialisieren sich und reagieren aufeinander.

Mit der Zeit entwickeln sich komplexere Organismen mit bemerkenswerten Fähigkeiten.

Deine Arme und Beine und dein Herz sind wahnsinnig komplexe und komplizierte Systeme, die aus Trillionen von dummen Einzelteilen bestehen.

Und trotzdem atmen und verdauen wir und schauen YouTube-Videos.

Woher wissen deine Zellen, was sie tun sollen?

Denk nur mal an die Schrittmacherzellen in deinem Herzen.

Milliarden von ihnen müssen genau im richtigen Moment einen Impuls aussenden, um einen gemeinsamen Herzschlag zu erzeugen.

Durch chemische Informationen erfahren sie, was ihre Nachbarzellen gerade machen und entscheiden dann, was zu tun ist.

Befindet sich eine Zelle in Gesellschaft vieler Zellen, die die selbe Aktion durchführen, dann schließt sie sich ihnen an.

Es gibt keinen Chef, der Befehle gibt, nur einzelne Einheiten, die sich mit ihren Nachbarn austauschen und nach deren Feedback handeln.

Und wie steht es eigentlich mit dem allerwichtigsten System?

Mit dem System, das all diese Fragen stellt?

Ist unser Bewusstsein eine emergente Eigenschaft unserer Gehirnzellen?

Diese Frage ist so groß und bedeutend, dass sie ein eigenes Video verdient hat.

Manchmal ist Emergenz schwer zu definieren.

Du kannst eine Ameisenkolonie nicht anfassen.

Nur ihre Einzelteile.

Sie hat weder Gehirn, noch Gesicht oder Körper.

Und trotzdem interagiert sie mit der Welt.

Genauso wie Kolonien aus Ameisen entstehen, gibt es auch Dinge, die aus Menschen entstehen.

Länder zum Beispiel.

Was ist ein Land überhaupt?

Seine Bevölkerung? Seine Institutionen?

Seine Symbole, wie Flaggen, Farben oder Hymnen?

Physischen Einzelteile wie Städte?

Das Gebiet, das es einnimmt?

All diese Dinge sind veränderlich.

Die Bevölkerung verändert sich und wird ersetzt.

Institutionen kommen und gehen, Städte werden errichtet und verlassen.

Grenzen haben sich in der Geschichte oft geändert.

Und Symbole werden durch neue Symbole ersetzt.

Ein Land hat weder Gesicht, noch Gehirn oder Körper.

Sind Länder dann gar nicht echt?

Natürlich sind sie das. Genau so wie Ameisenkolonien.

Länder interagieren mit der Welt.

Sie können Landschaften verändern, Kriege führen, wachsen oder schrumpfen, und aufhören zu existieren.

Aber es gibt sie nur, weil sehr viele Menschen miteinander interagieren.

Aber das gilt nicht nur für Länder.

Alle komplexen Strukturen, die uns umgeben, entstehen aus uns.

Auch wenn wir es nicht beabsichtigen, erschaffen wir ständig Gemeinschaften, Firmen, Städte und Gesellschaften.

Das sind alles Systeme, deren Eigenschaften und Fähigkeiten sich fundamental von den dummen Affen unterscheiden, aus denen sie entstanden sind.

Wir wissen nicht, warum irgendetwas davon passiert.

Wir beobachten es nur und es scheint eine wesentliche Eigenschaft unseres Universums zu sein.

Vielleicht ist es sogar die schönste und wundersamste Eigenschaft des Universums.

Wie dumme Einzelteile zusammen intelligent werden - Emergenz ||parti|||| ||součásti||||emergence cum|proaste|piese|împreună|inteligente|devin|emergență nasıl|aptal|parçalar|birlikte|akıllı|olmak|ortaya çıkma how|dumb|individual parts|together|intelligent|become|emergence comment||pièces|||| |الأجزاء||معًا|بشكل ذكي|تصبح|الظهور الذاتي kako|glupe|pojedinačni dijelovi|zajedno|inteligentni|postaju|emergencija |tontas|partes individuales||||emergencia Jak se hloupé jednotlivé části spojí a stanou se inteligentními - emergence Cómo las partes tontas se vuelven inteligentes juntas - Emergence Comment des éléments stupides deviennent intelligents ensemble - Emergence Come singole parti stupide diventano intelligenti insieme - Emergenza 愚かな部品はいかにして知能を持つようになるのか？ Hoe domme onderdelen samen intelligent worden - Emergence Jak głupie pojedyncze części stają się inteligentne razem - Emergence Como as peças estúpidas juntas se tornam inteligentes - Emergência Как тупые детали вместе становятся умными - Emergence Hur dumma enskilda delar blir intelligenta tillsammans - Emergence Як німі частини разом стають розумними - Emergence 愚蠢的单个部件如何共同变为智能部件？ Kako glupi pojedinci postaju inteligentni zajedno - Emergentnost Cum părțile individuale proaste devin inteligente - Emergență How dumb individual parts become intelligent together - Emergence Aptal parçaların nasıl akıllı hale geldiği - Ortaya Çıkış

Eine Ameise alleine ist ziemlich dumm. |fourmi|||| bir|karınca|yalnız|dır|oldukça|aptal an|ant|alone|is|quite|dumb Jedna mravenec je docela hloupý. . Jedna mrava sama je prilično glupa. . O furnică singură este destul de proastă. An ant alone is quite dumb. Bir karınca tek başına oldukça aptaldır. Sie hat weder viel Grips, noch einen eigenen Willen oder Plan. ||||buon senso|||||| ea|are|nici|mult|minte|nici|o|proprie|voință|sau|plan o|sahip|ne|çok|akıl|ne|bir|kendi|irade|veya|plan she|has|neither|much|brains|nor|a|own|will|or|plan ||||bon sens|||||| ||||rozum||||vůli|ani| ona|ima|ni|puno|pameti|ni|vlastiti||volju|ili|plan ||||Verstand|||||| ||ni||inteligencia||||voluntad|| Nemá ani moc rozumu, ani vlastní vůli nebo plán. Non ha molto cervello, né una volontà o un piano proprio. Nema ni puno pameti, ni vlastite volje ili plana. Nu are nici multă minte, nici o voință sau un plan propriu. It has neither much sense, nor its own will or plan. Ne çok zekası vardır, ne de kendi iradesi veya planı.

Und doch sind viele Ameisen zusammengenommen ziemlich clever. și|totuși|sunt|multe|furnici|luate împreună|destul de|istețe ve|yine de|dır|birçok|karınca|bir araya geldiğinde|oldukça|zeki and|yet|are|many|ants|taken together|quite|clever |||||prises ensemble||intelligentes |||||dohromady||chytré i|ipak|su|mnogi|mravi|zbrojeno|prilično|pametni ||||las hormigas|en conjunto||inteligentes A přesto jsou dohromady mnoho mravenců docela šikovní. Ipak, mnoge mrave zajedno su prilično pametne. Și totuși, multe furnici împreună sunt destul de istețe. And yet, many ants together are quite clever. Yine de birçok karınca bir araya geldiğinde oldukça zeki olurlar.

Eine Ameisenkolonie kann komplexe Strukturen errichten. o|colonie de furnici|poate|complexe|structuri|a construi bir|karınca kolonisi|-ebilir|karmaşık|yapılar|inşa etmek an|ant colony|can|complex|structures|build |colonie de fourmis||||ériger |kolonie mravenců||komplexní|| jedna|kolonija mrava|može|kompleksne|strukture|graditi |colonia de hormigas|||estructuras|construir Mravenčí kolonie může vytvářet složité struktury. Mravlja kolonija može izgraditi složene strukture. O colonie de furnici poate construi structuri complexe. An ant colony can build complex structures. Bir karınca kolonisi karmaşık yapılar inşa edebilir.

Manche Kolonien bauen sogar Pilze an oder halten Vieh. ||||des champignons||||du bétail unele|colonii|construiesc|chiar|ciuperci|a cultiva|sau|cresc|animale bazı|koloniler|inşa ederler|hatta|mantarlar|yetiştirirler|veya|beslerler|hayvanlar some|colonies|build|even|fungi|to|or|keep|cattle |kolonie|||houbami||nebo|chovají|zvířata neke|kolonije|grade|čak|gljive|uzgajaju|ili|drže|stoku ||||||||Vieh |colonias|||hongos||||ganado Některé kolonie dokonce pěstují houby nebo chovají dobytek. Alcune colonie coltivano anche funghi o allevano bestiame. Neke kolonije čak uzgajaju gljive ili drže stoku. Unele colonii cultivă chiar ciuperci sau cresc animale. Some colonies even cultivate fungi or keep livestock. Bazı koloniler hatta mantar yetiştirir veya hayvan besler.

Sie können Kriege führen oder sich verteidigen. ||||||défendre ele|pot|războaie|a duce|sau|se|a apăra onlar|-ebilirler|savaşlar|yürütmek|veya|kendilerini|savunmak they|can|wars|wage|or|themselves|defend |||vést||| one|mogu|ratove|voditi|ili|se|braniti ||guerras||||defender Mohou vést války nebo se bránit. Possono fare la guerra o difendersi. Mogu voditi ratove ili se braniti. Ele pot purta războaie sau se pot apăra. They can wage wars or defend themselves. Savaş yapabilirler veya kendilerini savunabilirler.

Wie kann ein Haufen dummer Individuen zusammen so klug sein? cum|poate|un|grup|prosti|indivizi|împreună|atât de|deștepți|a fi nasıl|olabilir|bir|yığın|aptal|bireyler|birlikte|bu kadar|akıllı|olmak how|can|a|pile|stupid|individuals|together|so|smart|be |||hromada|||||inteligentní| kako|može|jedan|hrpa|glupih|pojedinaca|zajedno|tako|pametan|biti |||grupo de|tontos||||inteligente| Kako može hrpa glupih pojedinaca zajedno biti tako pametna? Cum poate un grup de indivizi proști să fie atât de deștepți împreună? How can a bunch of stupid individuals be so wise together? Bir grup aptal birey nasıl birlikte bu kadar akıllı olabilir?

Dieses Phänomen heißt Emergenz und es ist eine der faszinierendsten und mysteriösesten Besonderheiten des Universums. |||||||||les plus fascinantes||mystérieuses|particularités|| bu|fenomen|denir|ortaya çıkma|ve|bu|dir|bir|en|büyüleyici|ve|gizemli|özellikler|evrenin| this|phenomenon|is called|emergence|and|it|is|one|of the|most fascinating|and|most mysterious|peculiarities|of the|universe Ovaj fenomen se zove emergencija i jedna je od najfascinantnijih Acest fenomen se numește Emergență și este unul dintre cele mai fascinante This phenomenon is called emergence, and it is one of the most fascinating and mysterious characteristics of the universe. Bu fenomenin adı Emerjans ve evrenin en büyüleyici ve gizemli özelliklerinden biridir.

Kurzgesagt beschreibt es, wie sich aus kleinen Dingen größere Dinge bilden, mit Eigenschaften, die über die Summe der Einzelteile hinausgehen. Kurzgesagt||||||||||se forment||des propriétés||||||parties| kısacası|tanımlar|bu|nasıl|kendini|den|küçük|şeylerden|daha büyük|şeyler|oluşur|ile|özellikler|ki|üzerinde|toplam||parçaların|parçalar|aşar in short|describes|it|how|itself|from|small|things|larger|things|form|with|properties|which|beyond|the|sum|of the|individual parts|go beyond Ukratko, opisuje to, Pe scurt, descrie, In short, it describes how larger things form from small things, with properties that go beyond the sum of the individual parts. Kısacası, küçük şeylerden daha büyük şeylerin oluşmasını, parçaların toplamından daha fazlasına sahip özelliklerle tanımlar.

Emergenz ist Komplexität, die aus Einfachheit entsteht. |||||simplicité|naît emergență|este|complexitate|care|din|simplitate|apare ortaya çıkma|dir|karmaşıklık|ki|den|basitlik|oluşur emergence|is|complexity|which|from|simplicity|arises ||komplexita|||| emergencija|je|kompleksnost|koja|iz|jednostavnosti|nastaje |||||simplicidad| Emergence je komplexnost, která vzniká z jednoduchosti. Emergencija je složenost koja nastaje iz jednostavnosti. Emergența este complexitate care provine din simplitate. Emergence is complexity that arises from simplicity. Emerjans, basitlikten doğan karmaşıklıktır.

Und Emergenz ist überall. и||| și|emergență|este|peste tot ve|ortaya çıkma|-dir|her yerde and|emergence|is|everywhere |emergence|| i|emergencija|je|svugdje A emergence je všude. I emergencija je svuda. Și emergența este peste tot. And emergence is everywhere. Ve acil durum her yerde.

*Intro* Giriş Intro *Uvod* *Intro* *Intro* *Giriş*

Die Eigenschaften von Wasser unterscheiden sich stark von denen eines einzelnen Wassermoleküls. |propriétés|||se distinguent|||||||molécule d'eau suyun|özellikleri|-in|su|farklılık göstermek|kendilerini|güçlü bir şekilde|-den|o|bir|tek|su molekülü the|properties|of|water|differ|themselves|strongly|from|those|of a|single|water molecule Vlastnosti vody se značně liší Svojstva vode se značajno razlikuju Proprietățile apei diferă foarte mult The properties of water are very different from those of a single water molecule. Su molekülünün özellikleri, bir su molekülünün özelliklerinden çok farklıdır.

Das sieht man gut am Beispiel von Nässe. |||||||umidità asta|se vede|se|bine|la|exemplu|de|umezeală bu|görmek|insan|iyi|-de|örnek|-den|nem this|sees|one|well|at the|example|of|moisture cela|||||||humidité |||||příkladu||vlhkost to|vidi|se|dobro|na|primjeru|od|vlažnosti |||||||humedad To je dobře vidět na příkladu vlhkosti. To se dobro vidi na primjeru vlažnosti. Acest lucru se vede bine în exemplul umezelii. This is clearly seen in the example of moisture. Bu, nem örneğinde iyi bir şekilde görülmektedir.

Zoomt man an einen nassen Stoff nah genug ran, dann sieht man keine Nässe. Zoomer||||humide|||||||||humidité yakınlaştırmak|kişi|üzerine|bir|ıslak|madde|yakın|yeterince|yaklaşınca|o zaman|görmek|kişi|hiç|nem zooms|one|to|a|wet|fabric|close|enough|to|then|sees|one|no|moisture Se si ingrandisce abbastanza vicino a un tessuto bagnato, Ako se dovoljno približite vlažnoj tkanini, Dacă mărești suficient de mult un material umed, If you zoom in close enough to a wet fabric, you won't see any moisture. Bir ıslak maddeye yeterince yakından bakıldığında, ıslaklık görünmez.

Es gibt nur ein paar Wassermoleküle, die in den Freiräumen zwischen den Stoffmolekülen sitzen. |||||molécules d'eau||||espaces vides|||molécules de matière| bu|var|sadece|bir|birkaç|su molekülü|ki|içinde|boşluklar|boşluklar|arasında|madde|moleküller|oturmak there|are|only|a|few|water molecules|which|in|the|spaces|between|the|fabric molecules|sit Postoji samo nekoliko molekula vode, Există doar câteva molecule de apă, There are only a few water molecules sitting in the spaces between the fabric molecules. Sadece madde molekülleri arasındaki boşluklarda bulunan birkaç su molekülü vardır.

Nässe ist eine emergente Eigenschaft des Wassers. |||возникающая||| umezeala|este|o|emergentă|proprietate|al|apei nem|dır|bir|ortaya çıkan|özellik|suyun|su moisture|is|an|emergent|property|of the|water l'humidité|||émergente|propriété|| vlhkost|||||| vlaga|je|jedna|emergentna|svojstvo|vode|vode |||emergente|||del agua Vlažnost je emergentna osobina vode. Umiditatea este o proprietate emergentă a apei. Moisture is an emergent property of water. Islaklık, suyun ortaya çıkan bir özelliğidir.

Etwas Neues, das erst durch viele Interaktionen zwischen einzelnen Wassermolekülen entsteht. ||||||interactions|||molécules d'eau| bir şey|yeni|ki|ancak|aracılığıyla|birçok|etkileşim|arasında|bireysel|su molekülleri|ortaya çıkmak something|new|that|only|through|many|interactions|between|individual|water molecules|arises Nešto novo što nastaje tek kroz mnoge interakcije Ceva nou, care apare doar prin multe interacțiuni Something new that only arises through many interactions between individual water molecules. Bireysel su molekülleri arasındaki birçok etkileşimle ortaya çıkan yeni bir şeydir.

Und das ist es quasi schon: și|asta|este|ea|aproape|deja ve|bu|-dir|o|neredeyse|zaten and|that|is|it|almost|already et||||| i|to|je|to|gotovo|već A to je v podstatě vše: I to je gotovo to: Și cam asta este: And that's basically it: Ve bu neredeyse bu kadar:

Viele Einzelteile interagieren nach bestimmten Regeln miteinander und erschaffen etwas, das über sie hinausgeht. |pièces détachées||||règles|ensemble|et|créent|||||dépasse birçok|parçalar|etkileşime giriyorlar|-e göre|belirli|kurallar|birbirleriyle|ve|yaratıyorlar|bir şey|o|-in ötesinde|onları|aşan many|individual parts|interact|according to|certain|rules|with each other|and|create|something|that|beyond|them|goes Mnoho jednotlivých částí spolu navzájem interaguje podle určitých pravidel Mnogi dijelovi međusobno djeluju prema određenim pravilima Multe piese interacționează între ele conform unor reguli specifice Many individual parts interact with each other according to certain rules and create something that goes beyond them. Birçok parça belirli kurallara göre etkileşime girer ve onları aşan bir şey yaratır.

Mehr ist hier anders. mai mult|este|aici|diferit daha fazla|-dir|burada|farklı more|is|here|different plus||| više|jest|ovdje|drugačije Více je zde jinak. Više je ovdje drugačije. Mai multe lucruri sunt diferite aici. More is different here. Burada daha fazlası farklı.

Denn diese neue Eigenschaft ist selbst ein neues Einzelteil, das sich wieder mit anderen Teilen zusammentun kann, um den Vorgang zu wiederholen. |||caractéristique|||||élément|||||||assembler||pour||processus|| çünkü|bu|yeni|özellik|-dir|kendisi|bir|yeni|parça|o|kendisini|tekrar|ile|diğer|parçalar|bir araya gelebilir|-bilir|-mek için|o|işlem|-mek|tekrar edebilir for|this|new|property|is|itself|a|new|individual part|which|itself|again|with|other|parts|can join|can|to|the|process|to|to repeat Neboť tato nová vlastnost je sama o sobě novým dílcem, Jer ova nova osobina je sama novi dio, Pentru că această nouă proprietate este ea însăși o nouă piesă, Because this new property is itself a new component that can join with other components to repeat the process. Çünkü bu yeni özellik, tekrar diğer parçalarla bir araya gelip süreci tekrarlayabilen yeni bir parçadır.

Man kann sich das wie Schichten vorstellen, die aufeinander aufbauen und mit jeder Schicht wird es komplexer. |||||||elles||||||couche||| insan|-abilir|kendini|bunu|gibi|katmanlar|hayal etmek|-en|üst üste|inşa etmek|ve|ile|her|katman|-ir|bu|daha karmaşık one|can|oneself|this|like|layers|to imagine|which|on each other|build|and|with|each|layer|becomes|it|more complex Můžete si to představit jako vrstvy, Možete to zamisliti kao slojeve, Îți poți imagina asta ca pe niște straturi, You can imagine it like layers that build on top of each other, and with each layer, it becomes more complex. Bunu, üst üste binen katmanlar gibi düşünebilirsiniz ve her katmanla birlikte karmaşıklık artar.

Aus Proteinen werden Zellen. din|proteine|devin|celulele -den|proteinlerden|-ir|hücreler from|proteins|become|cells ||se stávají|buňky od|proteina|postaju|stanice Iz proteina nastaju stanice. Din proteine se formează celule. Cells are made from proteins. Proteinlerden hücreler oluşur.

Zellen formen Organe und Organe Individuen. Клетки||||| celulele|formează|organele|și|organele|indivizii hücreler|şekillendirir|organlar|ve|organlar|bireyler cells|form|organs|and|organs|individuals |||||jedince stanice|oblikuju|organe|i|organe|jedinke Stanice oblikuju organe, a organi jedinke. Celulele formează organe, iar organele formează indivizi. Cells form organs and organs form individuals. Hücreler organları, organlar bireyleri şekillendirir.

Individuen bilden schließlich Gesellschaften. |||суспільства indivizi|formează|în cele din urmă|societăți bireyler|oluştururlar|nihayet|toplumlar individuals|form|finally|societies |forment||des sociétés pojedinci|stvaraju|konačno|društva Individue na kraju formiraju društva. Indivizii formează în cele din urmă societăți. Individuals eventually form societies. Bireyler nihayetinde toplumları oluşturur.

Aber wie kann etwas mehr sein als die Summe seiner Teile? dar|cum|poate|ceva|mai mult|a fi|decât|suma|sumă|ale|părți ama|nasıl|olabilir|bir şey|daha|olmak|-den|toplam|toplam|parçalarının|parçaları but|how|can|something|more|be|than|the|sum|its|parts ||||||||součet||části ali|kako|može|nešto|više|biti|od|zbroj|zbroj|svojih|dijelova Ali kako može nešto biti više od zbroja svojih dijelova? Dar cum poate ceva să fie mai mult decât suma părților sale? But how can something be more than the sum of its parts? Ama bir şey, parçalarının toplamından daha fazlası nasıl olabilir?

Wie kann aus Ameisen das komplexe Gebilde einer Kolonie entstehen? ||||||образование||| cum|poate|din|furnici|complex|complex|structura|a unei|colonie|a apărea nasıl|olabilir|-den|karıncalardan|o|karmaşık|yapı|bir|koloni|ortaya çıkmak how|can|from|ants|the|complex|structure|of a|colony|arise |||fourmis|||||colonie|se former ||||||tvoření||| kako|može|iz|mrava|to|kompleksno|stvorenje|jedne|kolonije|nastati ||||||Gebilde||| Kako iz mrava može nastati složena struktura kolonije? Cum poate din furnici să apară structura complexă a unei colonii? How can the complex structure of a colony arise from ants? Aynı zamanda, karıncalardan karmaşık bir koloni yapısı nasıl oluşabilir?

Indem sie nach bestimmten Regeln aus Chaos Ordnung herstellen. facendo|||||||| |||certaines|règles|||| prin faptul că|ele|după|anumite|reguli|din|haos|ordine|a crea -erek|onlar|-e göre|belirli|kurallar|-den|kaos|düzen|oluşturmak by|they|according to|certain|rules|from|chaos|order|create tím že|||||||| time što|one|prema|određenim|pravilima|iz|kaosa|red|stvaraju Tím, že podle určitých pravidel vytvářejí z chaosu pořádek. Tako što prema određenim pravilima iz kaosa stvaraju red. Prin faptul că ele creează ordine din haos conform unor reguli specifice. By establishing order from chaos according to certain rules. Kaostan düzen oluşturarak belirli kurallara göre hareket ederler.

Nehmen wir als Beispiel die Aufgabenverteilung in einer Kolonie und gehen wir davon aus, dass sie jeweils zu 25% aus Arbeiterinnen, Brutpflegerinnen, Soldatinnen und Sammlerinnen bestehen sollte. ||||||||colonie|||||||||||travailleuses|soigneuses des couvées|soldates||collectrices|| alalım|biz|olarak|örnek|-i|görev dağılımı|-de|bir|koloni|ve|varsayalım|biz|ondan|çıkmak|-dığı|onlar|her biri|-e|-den|işçiler|yavru bakıcıları|askerler|ve|toplayıcılar|oluşmak|-meliydi take|we|as|example|the|task distribution|in|a|colony|and|assume|we|of it|from|that|they|each|to|of|worker ants|brood caretakers|soldier ants|and|forager ants|should consist|should Vezměme si jako příklad rozdělení úkolů Uzmimo za primjer raspodjelu zadataka Să luăm ca exemplu distribuția sarcinilor Let's take the division of labor in a colony as an example and assume that it should consist of 25% workers, brood caregivers, soldiers, and foragers. Bir koloni içindeki görev dağılımını örnek alalım ve her birinin %25 oranında işçi, yavru bakıcı, asker ve toplayıcıdan oluştuğunu varsayalım.

Ameisen kommunizieren ihre aktuelle Aufgabe über Chemikalien. furnicile|comunică|sarcina lor|actuală|sarcină|prin|chimicale karıncalar|iletişim kuruyorlar|kendi|mevcut|görev|aracılığıyla|kimyasallar ants|communicate|their|current|task|via|chemicals les fourmis||||||produits chimiques mravi|komuniciraju|svoju|trenutnu|zadaću|putem|kemikalija Mravi komuniciraju svoju trenutnu zadaću putem kemikalija. Furnicile comunică sarcina lor actuală prin intermediul substanțelor chimice. Ants communicate their current task through chemicals. Akarlar, mevcut görevlerini kimyasallar aracılığıyla iletirler.

Eine Arbeiterameise scheidet zum Beispiel ständig Stoffe aus, die verkünden: "Ich bin eine Arbeiterin". |fourmi ouvrière|sépare||||substances||qui||||| bir|işçi karınca|salgılıyor|-e|örnek|sürekli|maddeler|dışarı|-i|duyuruyor|ben|-im|bir|işçi a|worker ant|excretes|for the|example|constantly|substances|out|which|announce|I|am|a|worker Na primjer, radna mrava neprekidno izlučuje tvari, De exemplu, o furnică lucrătoare secretă constant substanțe, A worker ant constantly excretes substances that announce: "I am a worker." Örneğin, bir işçi akarı sürekli olarak "Ben bir işçiyim" diyen maddeler salgılar.

Treffen Ameisen aufeinander, dann sammeln sie durch Schnuppern Informationen und teilen der anderen ihre Aufgabe mit und was sie gerade tun. |||||||||et||||||||||| karşılaşınca|karıncalar|birbirleriyle|o zaman|toplarlar|onlar|aracılığıyla|koklayarak|bilgiler|ve|paylaşırlar|diğer|diğerlerine|kendi|görev|ile|ve|ne|onlar|şu anda|yapıyorlar meet|ants|each other|then|collect|they|by|sniffing|information|and|share|the|other|their|task|with|and|what|they|currently|do Kada se mravi sretnu, Când furnicile se întâlnesc, When ants meet, they gather information by sniffing and inform each other of their tasks and what they are currently doing. Karıncalar karşılaştıklarında, koklayarak bilgi toplar ve diğerlerine görevlerini ve ne yaptıklarını bildirirler.

Wenn jetzt ein Ameisenbär einen Großteil der Sammlerinnen tötet und das nicht schnell behoben wird, dann verhungert die Kolonie. |||||||||et||||||||| eğer|şimdi|bir|anteater|bir|büyük kısmını|o|toplayıcıları|öldürürse|ve|bu|değil|hızlı|düzeltilirse||o zaman|açlıktan ölür|o|koloni if|now|a|anteater|a|large part|of the|foraging ants|kills|and|that|not|quickly|resolved|is|then|starves|the|colony Ako sada mravojed ubije većinu sakupljača Dacă acum un furnicar omoară o mare parte din colectoare, If a giant anteater now kills a large part of the foragers and this is not quickly remedied, the colony will starve. Eğer şimdi bir anteater, toplayıcıların büyük bir kısmını öldürürse ve bu hızlı bir şekilde düzeltilmezse, o zaman koloni açlıktan ölür.

Eine Arbeiterameise begegnet immer noch anderen Ameisen und beschnuppert sie. |||||||et|| bir|işçi karıncaya|karşılaşıyor|her zaman|hala|diğer|karıncalara|ve|kokluyor|onları a|worker ant|meets|still|other|other|ants|and|sniffs|them Dělnice se stále setkává s jinými mravenci. Radna mrava se još uvijek susreće s drugim mravima O furnică lucrătoare întâlnește încă alte furnici A worker ant still encounters other ants and sniffs them. Bir işçi karıncası hâlâ diğer karıncalarla karşılaşır ve onları koklar.

Dabei trifft sie auf fast keine Sammlerinnen. în acest timp|întâlnește|ea|pe|aproape|nicio|furnici colectoare bu arada|karşılaşıyor|o|-e|neredeyse|hiç|toplayıcılarla in this process|meets|she|on|almost|no|female collectors ||||||sběratelky pritom|susreće|ona|na|gotovo|nijednu|sakupljačice Pri tome gotovo da ne susreće sakupljačice. În acest timp, întâlnește aproape nici o culegătoare. In the process, she encounters almost no female collectors. Bu sırada neredeyse hiç toplayıcılarla karşılaşmaz.

Sie registriert "zu wenige" Sammlerinnen, bis es einen kritischen Punkt erreicht, dann wechselt sie ihre Aufgabe. |||||||||||alors|||| o|kaydediyor|çok||toplayıcılar|kadar|o|bir|kritik|nokta|ulaştığında|sonra|değiştiriyor|o|kendi|görev she|registers|too|few|female collectors|until|it|a|critical|point|reaches|then|changes|she|her|task Zabilježila je "premalo" sakupljačica, Ea înregistrează "prea puține" culegătoare, She registers "too few" female collectors until it reaches a critical point, then she changes her task. "Çok az" toplayıcı kaydediyor, kritik bir noktaya ulaşana kadar, sonra görevini değiştiriyor.

Steigt man noch tiefer ein, dann interagieren auch Millionen komplizierter Moleküle miteinander, um eine solide, großartige Struktur zu bilden. ||||||||||||pour|||||| inersek|insan|daha|derin|içine|o zaman|etkileşime giriyorlar|ayrıca|milyonlarca|karmaşık|molekül|birbiriyle|-mek için|bir|sağlam|harika|yapı|-mek için|oluşturmak rises|one|even|deeper|in|then|interact|also|millions|complicated|molecules|with each other|to|a|solid|great|structure|to|to form Pokud se člověk ponoří ještě hlouběji, Ako se uđe još dublje, Dacă ne adâncim și mai mult, If you dive even deeper, millions of complicated molecules interact with each other to form a solid, magnificent structure. Daha derinlemesine inildiğinde, milyonlarca karmaşık molekül birbirleriyle etkileşime girerek sağlam, muhteşem bir yapı oluşturuyor.

Etwas, dessen Eigenschaften weit über die Summe seiner toten Einzelteile hinausgehen. |||||||de ses||| bir şey|onun|özellikleri|çok|ötesinde|toplam|toplam|onun|ölü|parçaları|aşmak something|whose|properties|far|beyond|the|sum|its|dead|individual parts|go beyond Nešto čije su osobine daleko iznad zbroja Ceva a cărui proprietăți depășesc cu mult suma Something whose properties go far beyond the sum of its dead individual parts. Özellikleri, ölü parçalarının toplamından çok daha fazlasını ifade eden bir şey.

Die kleinste Einheit des Lebens: die Zelle. unitatea|cea mai mică|unitate|al|vieții|celula| en|en küçük|birim|yaşamın|yaşam|en|hücre najmanja|najmanja|jedinica|||| the|smallest|unit|of the|life|the|cell Najmanja jedinica života: stanica. Cea mai mică unitate a vieții: celula. The smallest unit of life: the cell. Hayatın en küçük birimi: hücre.

Es gibt noch keine klare Definition von Leben, aber wir wissen, dass es aus dem Zusammenspiel eigentlich toter Dinge entsteht. |||||||||||que|||||||| bu|var|henüz|hiç|net|tanım|hakkında|yaşam|ama|biz|biliyoruz|-dığı|bu|-den|o|etkileşim|aslında|ölü|şeyler|ortaya çıkıyor there|is|still|no|clear|definition|of|life|but|we|know|that|it|from|the|interplay|actually|dead|things|arises Još uvijek ne postoji jasna definicija života, ali znamo, Nu există încă o definiție clară a vieții, dar știm, There is still no clear definition of life, but we know that it arises from the interplay of actually dead things. Hayatın henüz net bir tanımı yok, ama ölü şeylerin etkileşiminden oluştuğunu biliyoruz.

Deine Arme und Beine und dein Herz sind wahnsinnig komplexe und komplizierte Systeme, die aus Trillionen von dummen Einzelteilen bestehen. |||||||||||||qui|||||| senin|kolların|ve|bacakların|ve|||||||karmaşık|sistemler|ki|den|trilyonlar|tane|aptal|parçalar|oluşuyor your|arms|and|legs|and|your|heart|are|incredibly|complex|and|complicated|systems|which|of|trillions|of|dumb|individual parts|consist Tvoje ruke i noge i tvoje srce su nevjerojatno složeni Brațele și picioarele tale și inima ta sunt sisteme extrem de complexe Your arms and legs and your heart are incredibly complex and complicated systems made up of trillions of dumb individual parts. Kolların, bacakların ve kalbin son derece karmaşık ve komplike sistemlerdir, trilyonlarca aptal parçadan oluşur.

Und trotzdem atmen und verdauen wir und schauen YouTube-Videos. Ipak, dišemo i probavljamo i gledamo YouTube videe. Și totuși, respirăm și digerăm și ne uităm la videoclipuri pe YouTube. And yet we breathe and digest and watch YouTube videos. Yine de nefes alıyoruz, sindiriyoruz ve YouTube videolarına bakıyoruz.

Woher wissen deine Zellen, was sie tun sollen? Kako tvoje stanice znaju što trebaju raditi? De unde știu celulele tale ce trebuie să facă? How do your cells know what to do? Hücrelerin ne yapmaları gerektiğini nasıl biliyor?

Denk nur mal an die Schrittmacherzellen in deinem Herzen. Sjeti se samo stanica koje pokreću srce. Gândește-te doar la celulele pacemaker din inima ta. Just think about the pacemaker cells in your heart. Sadece kalbindeki pacemaker hücrelerini düşün.

Milliarden von ihnen müssen genau im richtigen Moment einen Impuls aussenden, um einen gemeinsamen Herzschlag zu erzeugen. ||||||||un|||||||| milyarlar|-den|onlara|zorundalar|tam|-de|doğru|anda|bir|dürtü|yaymak|-mek için|bir|ortak|kalp atışı|-e|oluşturmak billions|of|them|must|exactly|in the|right|moment|a|impulse|send|to|a|common|heartbeat|to|to generate Milijarde njih moraju točno u pravom trenutku Miliarde dintre ele trebuie să emită un impuls exact în momentul potrivit Billions of them must send out an impulse at exactly the right moment to create a coordinated heartbeat. Milyarlarca hücre tam doğru anda bir impuls göndermelidir ki ortak bir kalp atışı oluşturabilsin.

Durch chemische Informationen erfahren sie, was ihre Nachbarzellen gerade machen und entscheiden dann, was zu tun ist. |||||ce que||||||||||| -den aracılığıyla|kimyasal|bilgiler|öğreniyorlar|onlar|ne|kendi|komşu hücreler|şu anda|yapıyorlar|ve|karar veriyorlar|sonra|ne|-e|yapmak|gerektiriyor through|chemical|information|learn|they|what|their|neighboring cells|just|do|and|decide|then|what|to|to do|is Kroz kemijske informacije saznaju, Prin informații chimice, ele află, Through chemical signals, they learn what their neighboring cells are doing and then decide what to do. Kimyasal bilgiler aracılığıyla komşu hücrelerinin ne yaptığını öğrenirler ve ardından ne yapacaklarına karar verirler.

Befindet sich eine Zelle in Gesellschaft vieler Zellen, die die selbe Aktion durchführen, dann schließt sie sich ihnen an. ||||||||elles|||||||||| bulunursa|kendini|bir|hücre|-de|topluluk|birçok|hücre|-en|-en|aynı|eylem|gerçekleştiriyorlarsa|o zaman|katılır|ona|kendini|onlara|katılmak is|itself|a|cell|in|company|many|cells|which|the|same|action|perform|then|joins|it|itself|them|to Ako se stanica nalazi u društvu mnogih stanica, Dacă o celulă se află în compania multor celule, If a cell is surrounded by many cells performing the same action, it joins them. Eğer bir hücre, aynı eylemi gerçekleştiren birçok hücre ile birlikteyse, onlara katılır.

Es gibt keinen Chef, der Befehle gibt, nur einzelne Einheiten, die sich mit ihren Nachbarn austauschen und nach deren Feedback handeln. ||||||||||||||||et|||| bu|var|hiç|patron|-en|emirler|verir|sadece|bireysel|birimler|-en|kendilerini|-le|kendi|komşularla|değiş tokuş yapıyorlar|ve|-e göre|onların|geri bildirim|hareket ediyorlar there|is|no|boss|who|orders|gives|only|individual|units|which|themselves|with|their|neighbors|exchange|and|to|their|feedback|act Neexistuje žádný šéf, který by dával rozkazy, pouze jednotlivé jednotky, Nema šefa koji daje naredbe, samo pojedinačne jedinice, Nu există un șef care dă ordine, ci doar unități individuale, There is no boss giving orders, only individual units that exchange information with their neighbors and act based on their feedback. Emir veren bir şef yoktur, sadece komşularıyla etkileşimde bulunan ve onların geri bildirimine göre hareket eden bireysel birimler vardır.

Ist unser Bewusstsein eine emergente Eigenschaft unserer Gehirnzellen? ||свідомість|||||клітини мозку este|conștiința noastră|conștiință|o|emergentă|proprietate|a celulelor noastre|neuronale mı|bizim|bilinç|bir|ortaya çıkan|özellik|bizim|beyin hücrelerimiz is|our|consciousness|a|emergent|property|our|brain cells je|naša|svijest|svojstvo|emergentno|svojstvo|naših|moždanih stanica Je naše vědomí emergentní vlastností našich mozkových buněk? Je li naša svijest emergentna osobina naših moždanih stanica? Este conștiința noastră o proprietate emergentă a celulelor noastre cerebrale? Is our consciousness an emergent property of our brain cells? Bilinç, beyin hücrelerimizin ortaya çıkan bir özelliği mi?

Diese Frage ist so groß und bedeutend, dass sie ein eigenes Video verdient hat. |||||||que|||||| bu|soru|dır|o kadar|büyük|ve|önemli|ki|o|bir|kendi|video|hak ediyor|sahip this|question|is|so|big|and|significant|that|it|a|own|video|deserves|has Tato otázka je tak velká a významná, To pitanje je tako veliko i značajno, Această întrebare este atât de mare și semnificativă, This question is so large and significant that it deserves its own video. Bu soru o kadar büyük ve önemli ki, kendi videosunu hak ediyor.

Manchmal ist Emergenz schwer zu definieren. ||эмерджентность||| uneori|este|emergența|greu|a|defini bazen|-dir|ortaya çıkma|zor|-mek|tanımlamak sometimes|is|emergence|hard|to|to define ||emergence||| ponekad|je|emergencija|teško|za|definirati Ponekad je emergencija teško definirati. Uneori, emergența este greu de definit. Sometimes emergence is hard to define. Bazen emergent durumu tanımlamak zor.

Sie hat weder Gehirn, noch Gesicht oder Körper. ea|are|nici|creier|nici|față|sau|corp o|-e sahip|ne|beyin|ne|yüz|ya|beden ona|ima|ni|mozak|ni|lice|ili|tijelo she|has|neither|brain|nor|face|or|body Nemá ani mozek, ani tvář nebo tělo. Ona nema ni mozak, ni lice, ni tijelo. Nu are nici creier, nici față sau corp. She has neither brain, nor face, nor body. Ne beyni, ne yüzü ne de bedeni var.

Und trotzdem interagiert sie mit der Welt. ||взаимодействует|||| și|totuși|interacționează|ea|cu|lumea| ve|yine de|etkileşimde bulunuyor|o|ile|dünya| and|nevertheless|interacts|she|with|the|world i|unatoč tome|ona interagira|ona|s|svijetom| I unatoč tome, ona interagira sa svijetom. Și totuși, ea interacționează cu lumea. And yet she interacts with the world. Ve yine de dünyayla etkileşimde bulunuyor.

Genauso wie Kolonien aus Ameisen entstehen, gibt es auch Dinge, die aus Menschen entstehen. ||||||||||qui||| tam olarak|gibi|koloniler|den|karıncalardan|oluşuyor|var|var|ayrıca|şeyler|ki|den|insanlardan|oluşuyor just as|as|colonies|from|ants|arise|there are|it|also|things|which|from|humans|arise Baš kao što nastaju kolonije mrava, postoje i stvari, La fel cum coloniile de furnici se formează, există și lucruri, Just as colonies of ants arise, there are also things that arise from humans. Aynı şekilde, koloniler karıncalardan oluştuğu gibi, insanlar tarafından da oluşan şeyler vardır.

Physischen Einzelteile wie Städte? |частини|| fizice|părți|cum|orașe fiziksel|parçalar|gibi|şehirler physical|individual parts|like|cities fizički|dijelovi|kao|gradovi Fizički dijelovi poput gradova? Părțile fizice, cum ar fi orașele? Physical components like cities? Şehirler gibi fiziksel parçaları?

Das Gebiet, das es einnimmt? ||||occupa acest|teritoriu|care|el|ocupă alan|bölge|ki|o|kapladığı the|area|which|it|occupies to|područje|koje|to|zauzima Jaká je oblast, kterou zaujímá? Područje koje zauzima? Care este zona pe care o ocupă? The area it occupies? Kapladığı alan?

All diese Dinge sind veränderlich. ||||изменчивы toate|aceste|lucruri|sunt|schimbătoare tüm|bu|şeyler|dir|değişken all|these|things|are|changeable ||||proměnlivé sve|te|stvari|su|promjenjive Všechny tyto věci jsou proměnlivé. Sve te stvari su promjenjive. Toate aceste lucruri sunt schimbătoare. All these things are changeable. Tüm bu şeyler değişkendir.

Institutionen kommen und gehen, Städte werden errichtet und verlassen. ||||les villes|||| kurumlar|geliyor|ve|gidiyor|şehirler|oluyor|inşa ediliyor|ve|terk ediliyor institutions|come|and|go|cities|are|built|and|abandoned Institucije dolaze i odlaze, Instituțiile vin și pleacă, Institutions come and go, cities are built and abandoned. Kurumlar gelir ve gider, şehirler inşa edilir ve terk edilir.

Grenzen haben sich in der Geschichte oft geändert. granițele|au|s-au|în|istoria|istorie|adesea|schimbat sınırlar|sahip|kendileri|de|tarih|tarih|sık sık|değişti granice|imaju|se|u|povijesti||često|promijenile borders|have|themselves|in|the|history|often|changed Granice su se u povijesti često mijenjale. Granițele s-au schimbat adesea de-a lungul istoriei. Borders have often changed throughout history. Sınırlar tarihte sık sık değişmiştir.

Und Symbole werden durch neue Symbole ersetzt. și|simboluri|sunt|prin|noi||înlocuite ve|semboller|olacaklar|aracılığıyla|yeni|semboller|değiştirilir i|simboli|postaju|kroz|nove|simboli|zamijenjeni and|symbols|are|by|new|symbols|replaced I simboli se zamjenjuju novim simbolima. Și simbolurile sunt înlocuite cu altele noi. And symbols are replaced by new symbols. Ve semboller yeni sembollerle değiştirilir.

Ein Land hat weder Gesicht, noch Gehirn oder Körper. o|țară|are|nici|față|nici|creier|sau|corp bir|ülke|var|ne|yüz|ne|beyin|veya|beden a|country|has|neither|face|nor|brain|or|body |||ani|tvář|||| jedna|zemlja|ima|ni|lice|ni|mozak|ili|tijelo Jedna zemlja nema ni lice, ni mozak ni tijelo. O țară nu are nici față, nici creier sau corp. A country has neither a face, nor a brain, nor a body. Bir ülkenin ne yüzü, ne beyni ne de bedeni vardır.

Sind Länder dann gar nicht echt? |||||reali sunt|țările|atunci|deloc|nu|reale var mı|ülkeler|o zaman|hiç|değil|gerçek are|countries|then|at all|not|real |||||skutečné su|zemlje|onda|uopće|ne|stvarne Zar zemlje nisu stvarne? Sunt țările oare nu reale? Are countries then not real? O zaman ülkeler gerçekten var mı?

Natürlich sind sie das. Genau so wie Ameisenkolonien. |||||||мурашині колонії desigur|sunt|ele|asta|exact|așa|cum|colonii de furnici elbette|var|onlar|öyle|tam|böyle|gibi|karınca kolonileri naturally|are|they|that|exactly|so|as|ant colonies naravno|su|one|to|točno|tako|kao|kolonije mrava Naravno da jesu. Baš kao i kolonije mrava. Desigur că sunt. La fel ca și coloniile de furnici. Of course they are. Just like ant colonies. Elbette varlar. Tıpkı karınca kolonileri gibi.

Sie können Landschaften verändern, Kriege führen, wachsen oder schrumpfen, und aufhören zu existieren. |||||||ou||||| onlar|yapabilirler|manzaralar|değiştirmek|savaşlar|yürütmek|büyümek|veya|küçülmek|ve|sona ermek|-e|var olmak they|can|landscapes|change|wars|lead|grow|or|shrink|and|cease|to|to exist Mogu mijenjati krajolike, voditi ratove, rasti. Ele pot schimba peisaje, purta războaie, crește. They can change landscapes, wage wars, grow or shrink, and cease to exist. Manzaraları değiştirebilir, savaşlar yapabilir, büyüyebilir veya küçülebilir ve var olmaktan vazgeçebilirler.

Auch wenn wir es nicht beabsichtigen, erschaffen wir ständig Gemeinschaften, Firmen, Städte und Gesellschaften. |||||||||||villes|| ayrıca|-dığı zaman|biz|bunu|değil|istemiyoruz|yaratıyoruz|biz|sürekli|topluluklar|şirketler|şehirler|ve|toplumlar also|if|we|it|not|intend|create|we|constantly|communities|companies|cities|and|societies I když to nemáme v úmyslu, Iako to ne namjeravamo, Chiar dacă nu intenționăm, Even if we do not intend to, we are constantly creating communities, companies, cities, and societies. İstemesek bile sürekli topluluklar, şirketler, şehirler ve toplumlar yaratıyoruz.

Wir beobachten es nur und es scheint eine wesentliche Eigenschaft unseres Universums zu sein. |||||||une|||||| biz|gözlemliyoruz|onu|sadece|ve|o|görünüyor|bir|temel|özellik|evrenimizin|evren|-e|olmak we|observe|it|only|and|it|seems|a|essential|property|of our|universe|to|to be Jen to pozorujeme a vypadá to Samo to promatramo i čini se Doar observăm și pare We only observe it, and it seems to be an essential property of our universe. Sadece gözlemliyoruz ve bu, evrenimizin temel bir özelliği gibi görünüyor.

Vielleicht ist es sogar die schönste und wundersamste Eigenschaft des Universums. ||||||et|||| belki|dir|o|hatta|en|güzel|ve|harika|özellik|evrenin|evren perhaps|is|it|even|the|most beautiful|and|most wonderful|property|of the|universe Možda je to čak i najljepša Poate că este chiar cea mai frumoasă Perhaps it is even the most beautiful and wonderful property of the universe. Belki de bu, evrenin en güzel ve harika özelliğidir.

SENT_CWT:AaQn3dSF=7.11 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=7.53 SENT_CWT:AFkKFwvL=3.69 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=2.13 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=2.62 PAR_CWT:B7ebVoGS=5.58 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=3.8 PAR_CWT:B7ebVoGS=9.54 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=4.23 PAR_CWT:At6kel7p=7.92 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=4.41 PAR_CWT:B7ebVoGS=12.13 en:At6kel7p: hr:B7ebVoGS: ro:B7ebVoGS: tr:B7ebVoGS:250527 openai.2025-02-07 ai_request(all=50 err=0.00%) translation(all=98 err=0.00%) cwt(all=967 err=4.24%)