Hayallerinize ve Hislerinize Güvenin | Öykü GÜRMAN | TEDxAnkara

Çeviri: Nadya Alasad Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

Üç buçuk dakikalık bir internet videosuyla bir müzik videosuyla...

sizlerin karşısına çıktık ve popüler olduk.

Şimdi hep anlatmak istediğim bir şey vardı...

Bu üç buçuk dakikalık müzik videosu

popüler olmamızı sağlarken

sanatçı olmamızı da sağlar mı?

Bakış açısına bağlı. Sanat çok evrensel bir değer.

Lakin nereden baktığınıza bağlı.

Biz Berk ile birlikte müziğin içine doğduk

ve Berk 8 yaşında gitar çalmaya başladı.

Ben de ondan görüp gitar çalmak istedim.

Sonra akorları, her şeyi, kendim deşifre ediyorum.

Sen başka bir enstrüman çal, aynı evde iki gitarist olmaz dedi.

Piyano'ya yöneldim.

Rus ekolünden gelen bir hocam vardı biraz sinirliydi...

ve piyanodan vazgeçmek durumda kaldım.

Sonrasında keman çalmaya başladım.

Aslında hayatımın enstrümanını bulmuş oldum, keman.

Hayat bir dengeydi, keman çalmak için dengede durmak gerekiyordu.

Ve 15 yaşında keman çalmaya başlayınca

lise hayatım,

Pera Güzel Sanatlar Lisesi birincilikle bitti.

Geldik konservatuvar sınavlarına

üniversite çağına.

Konservatuvar sınavına

tam girmeye yaklaşırken

Kemal hocam, Cihat Aşkın dedi ki;

"Dünyaca ünlü bir keman virtüözü

Shlomo Mintz önderliğinde Ortadoğu'da

Telaviv'e yakın bir köydeki busta

keman workshop var".

Master classa gideceğiz ve orada keman çalacaksınız dedi.

Tamam, yatıyorum keman, kalkıyorum keman,

keman çalıyorum,

çok seviyorum keman çalmayı

bütün hayalim keman çalmak üzerine kurulu.

Hayatımı bunun üzerine aslında ilerletmek istiyorum.

Gittik ve ben oraya gittiğim zaman,

durdum, dedim ki;

''Ben keman çalmayacağım galiba

çünkü benden yaşça çok küçük

Japon, Alman çocuklar

Mendelssohn keman konçertosu çalıyorlar.

Klasik müzik dinleyenleriniz vardır

Mendelssohn keman konçertosu çok zordur

ve gerçekten benden yaşça küçük çocukların

o keman konçertosunu çaldıklarını görünce

kendime güvenim gitti.

Bu bir hayal kırıklığıydı, bir başarısızlıktı, mutsuzluktu.

Ve kendime aslında başka bir çıkış yolu bulmam gerektiğini düşünmüştüm.

Gel gelelim iki buçuk ayın sonunda

ben tabii konser biletleri satmaya başladım

keman çalıyorum ama kendime.

Sadece kendime çalıyorum.

Sonra dedim ki;

ben konser biletleri satayım

bir şekilde konserleri takip edeyim.

Shlomo Mintz dedi ki;

çıkış yolu ve bu yol haritasını

gösterenlerden biridir.

Şarkı söylemek isteyen var mı? dedi.

Ben hemen el kaldırdım

ve bir Azeri türkü söyledim, Akşam Mahnısı.

Bunu söyledikten sonra

herkes sessiz bir şekilde durdu baktı

ve ben dedim ki, ''Eyvah keman çalamadım

şarkı da söyleyemedim galiba'' dedim.

Sonra aynı Amerikan filmlerindeki gibi, o sahneleri çok severim.

Böyle bir alkış koptu

ve herkes sesime hayran bir şekilde

Shlomo Mintz bana dedi ki;

''Sen keman çalma, şarkı söyle.''

Öyle demedi tabii.

Keman çalmaya devam edebilirsin dedi.

Fakat 18 yaşındasın ve ses eğitimi için

çok uygun bir yaştasın

lütfen İstanbul'a döndüğünde

konservatuvarın ses eğitimi bölümüne gir'' dedi.

Geldik, konservatuvarın ses eğitimi bölümü ve konservatuvar sınavlarına hazırlandım.

Türk Halk Müziği, Türk Sanat Müziği

napolitenler, aryalar,

çok çeşitli bir repertuvar hazırladım

ve jüri'nin karşısına geçtim.

Alaeddin Yavaşça, Selahattin İçli, Erol Uras çok değerli hocalarımız var.

Sonradan Türkiye'nin çok iyi bir tenoru

Erol Uras dedi ki;

''Kızım sen bir enstrüman çalıyor musun?''

'' Evet hocam çalıyorum

keman çalıyorum, hocam'', dedim.

Dönüp, yanındaki hocalar dedi ki;

''Efendim ağır şey çeker gibi

yay çeker gibi şarkı söylüyor

değil mi?'' dedi ve orada

Shlomo Mitz söylediği o cümle

benim konservatuvarı kazanmama

sebep oldu aslında.

İyi ki de ses eğitimi bölümünü seçmiştim

ve bunu söyledikten sonra

bu diyalogtan sonra

ben bile tutup ses eğitimi bölümü

sınavında keman çaldım.

Sonrasında ağustos ayı,

İstanbul Teknik Üniversitesi Maçka Kampüsü

konservatuvarın olduğu bina,

bir yokuş var yokuştan aşağı indim.

2000 kişi müracaat ediyor ama

sadece 12 kişi alıyorlar.

Koştum, cama baktım bir kağıt ve kağıdın en üstünde Öykü Gürman yazıyor.

O kadar heyecanlandım

ve o kadar duygulandım ki.

Ne kadar doğru

bir yerde olduğumu hissettim

hayatımın dönüm noktalarından biriydi,

konservatuvarı kazanmıştım.

Bu okulu ya 4 yılda bitireceğim

ya hiç bitiremeyeceğim dedim

çünkü hep Flamenko dinliyordum.

Ve terennümler, Düm Düm Tekteler,

ten Nadir Nadi düm tek tekte

nadir, nadu, düm tek tek...

Sürekli terennüm halinde dedim ki;

flamenko dinliyorum

ve halk müziğini sanat müziğini

Flamenko ile birleştireceğim.

Konservatuvarı bitirdikten sonra okulu da birincilikle bitirdim.

Bir 4 yıl kadar müzik öğretmenliği yaptığım yuvada.

Ama çok tereddütlerim vardı

çünkü yetmiyordu

ve bir şey yapmalıydık

ve hayalimiz aslında bizim kültürümüze

ait olan türküleri ve şarkıları

Flamenko müzikle birleştirmek

aslında flamenkonun da

bizim halk müziğimiz olduğunu anlatmaktı.

Berk askerden döndü,

Sevilla'da yaşamıştı üç buçuk yıl kadar

dedi ki; ''Öykü Muhsin Bey diye bir film var

Uğur Yücel ve Şener Şen oynuyor

orada Uğur Yücel, Şener Şen, Uğur Yücel'e

Evlerin Önü Boyalı Direk

türküsünü söyletiyor,

gel bunu bir yapalım.'' dedi.

Hay hay dedim, yaptık

ve 20 milyon tıklandı.

Aslında o üç buçuk dakika ile

meşhur oldu bu kız

oradan yürür dediğinizin altında

gerçekten çok uzun bir çalışma emek var.

Ve biz türkü yaptık, konserler, ün, şan, şöhret, para...

Harika, harika, her şey çok harika gidiyor.

Sonra Popüler Kültür bize dedi ki; 2. bir şarkı yapmanız gerekiyor.

Türküyü yapmıştık ya

sanat müziği de yapalım dedim.

Seni ben unutmak istemedim ki'yi yaptık.

O zaman da harikayız,

yine ün, şan, şöhret

her şey çok harika, fakat derken

şarkının etkisi azalmaya başladı

ve duraksama dönemi başladı...

2011-2012-2013

2014 yılında telefon çaldı.

"Öykü hanım, yapım şirketi arıyor

Urfalıyam Ezelden diye bir dizi var,

orada şarkı söylemenizi

türkü söylemenizi istiyoruz

aynı zamanda

konservatuvar mezunu bir kız, dedi.

Iş buldum, dedim iş buldum.

Konservatuvar mezunu bir kız oynayacağım

ve idealist olarak yapmak istediğim

her şeyi yapacağım, türkü söyleyeceğim

uzun hava söyleyeceğim...

O kadar çalıştık, emek verdik

dizi 11 bölümde bitti.

Çünkü yapım şirketi ve kanal karar verdi

dizi bitti.

Gel gelelim, yine bir hayal kırıklığı

ama yine vazgeçemiyorum hep devam ediyorum

hep devam ediyorum,

üretmeye, çalışmaya, sabretmeye,

ahlakımı bozmamaya

duruşumdan ödün vermemeye,

hep devam ediyorum devam ederken

bu arada bir albüm yaptım.

2014-2015-2016-2017 telefon çaldı.

Yapım şirketi. Biz proje yapıyoruz Sen Anlat Karadeniz Projesi...

Aman Allahım. Ve orada,

''Şive yapabiliyor musunuz?''dedi...

Dedim, ''Yaparım yaparım

şive yaparım'', böyle konuşuyorum

ama ''şive yaparım,''dedim.

"Oy nenem yarabbi!" dedim.

''Oy nenem yarabbi!''

Ondan sonra, bir audition metni var.

Tabii ki şirkete davet edildim

ve deneme çekimi yapacağız.

Bu karakteri oynayıp oynamadığı mı test edecekler

çünkü çok ağır bir sorumluluk.

Tabii karakter şarkı da söylüyor,

çok mutluyum.

Şirketten içeri girdim, dedim ki;

''Evet ezberimi yaptım, her şey çok iyi

çok heyecanlıyım.

Ben çünkü işini aşkla yapan insanların heyecanını ölüyorum.

Bende onlardan biriyim.

İşimi aşkla yaptığım için çok heyecanlanıyorum.

Çalıştım, yapacağım,''dedim. Bir baktım Osman Sınav.

Osman Sınav karşımda.

Ama o bilgeliğiyle ve öğretici yanıyla,

o babacan tavrıyla, o kadar beni rahatlattı ki.

Bana inandığını söyledi.

Ve "3 2 1 kayıt" dedi.

Ben oynadım, türkü söyledim.

Sonra, audition bittikten sonra,

saat 2'de girdim oraya,

çıktım saat 7'de.

Yani şizofrenik bir durum, size anlatamam.

Gülüyorum, ağlıyorum.

Bir sürü duygu geçişleri yaşıyorum

ama kendimi kanıtlamam lazım Osman Sınav'a.

Ve sonrasında, oradan ayrılırken dedim ki;

"Bana olmadığını iki gün içinde

söyler misiniz" dedim.

Neden olmadığını söylemek istedim

çünkü o zaman daha çabuk arıyorlar.

Aradılar, telefonum çaldı.

Çok heyecanlıyım.

"Acaba rolü aldım mı? Asiye Kaleli ben mi olacağım?" diye...

Menajerim dedi ki; ''Bizim Asiyemiz sensin.''

O anda bir çıkış noktası ve benim için de dönüm noktasıydı.

Sizinle bunu paylaşmak istedim çünkü ünlü olmak değil,

önemli olan iz bırakmaktır hayatta.

Ben hep üretmeye devam ettim, hiç yılmadım.

Ve popüler kültür elbette gelip geçici ama

bıraktığınız ses, bıraktığınız iz kalıcı.

Aynen şarkılar gibi.

Öyle zannediyorum ki

bir tiyatro perdesinde, böyle bir perde de

böyle bir sahnede, eğer hoş seda

bir ses, bir iz bırakabilirsem...

Gerçekten ne mutlu bana.

Önemsediğim bir hikâye var.

Picasso'nun hikâyesi.

Picasso bir gün restorana girer

ve şef garson onu tanır.

Der ki "Torunlarıma, çocuklarıma, yadigâr, hatıra kalması için

bir şey çizer misiniz?" der.

Bir kâğıt uzatır.

Picasso kırmaz, o kâğıdı alır

ve 5 dakikada bir şeyler çizer

ve kağıdı uzatır, der ki "Bin dolar.''

Şef garson da der ki,

"Aman efendim, ne bin dolar? 5 dakikada çizdiniz.

Yani, bin dolar olur mu?"

Picasso hazır cevaplılığıyla bilinen bir ressam, döner, der ki,

"Sizin o 5 dakika dediğiniz

40 yıl artı 5 dakika."

Dolayısıyla, o üç buçuk dakika dediğiniz

müzik videosu, yaşım çıkacak ama

üç buçuk dakika artı 35 yıl.

Shlomo Mintz'ten sonra

Osman Sınav çıkışı yoluydu.

Benim için yol göstericilerimdi.

Ve üçüncü bir kişi daha var.

O da dünyanın 500 sanatçısının arasında yer alan

ressam Mehmet Uygun.

Ben de böyle bir hava,

işte Sen Anlat Karadeniz'de

söylediğim türküler, 50 milyon tıklanmış.

Toplamda 250-300 milyona yakın

bir dinleyici kitlesi olmuş

ve her şey çok tıklanıyor.

Ün bende, popüler kültür bende.

Harika bir sesim var, oyuncuyum.

Bülent İnal'la başrol oynadığım

Urfalıyam Ezelden'de.

Şimdi Sen Anlat Karadeniz dizisindeyim diye bir hava içinde.

Mehmet Uygun'un misafiri olduk.

Mehmet Uygun dedi ki;

"Ben sizi tanımıyorum

çünkü ben televizyon izlemiyorum" dedi.

"Ben popüler kültür...

''Ben gece kalkıp resim yapıyorum" dedi bana.

''Ha'' dedim, ''yani işte, biz de.. bu yani...''dedim.

Ben de aslında çok çaba sarf ediyorum.

"Sanat nedir, Öykücüğüm?" dedi.

Birbirimize bakıyoruz...

"İnsanı insana insanca anlatan bir kavram

ama bunun üzerine

çok da konuşabilirim, Mehmet Bey" dedim.

"Bir dakika, bir dakika" dedi.

"Google'a aç" dedi.

Ben gittikten sonra bunu yapar mısınız?

Söz verin ama bu anlatacağım şeyi.

"Google'ı aç" dedi.

"'Art world' yaz" dedi.

Sanat dünyası İngilizce.

Yazdım.

"Görsellere tıkla" dedi. Tıkladım. "Ne çıktı?" dedi.

Vango, Picasso, Leonardo Da Vinci, heykeller, resimler...Aman Allahım harika.

Şimdi dedi, "Sanat dünyası yazar mısın? Türkçe olarak," dedi.

Yazdım. Görsellere tıkladım.

Ne göreyim? Magazin dünyası.

Kim kiminle, nerede, nasıl, ne... şşşş...

Ne almış, ne giymiş, ne yapmış?

Sonra dedi ki;

"Öykücüğüm yorumu sana bırakıyorum" dedi.

Ben de yorumu sizlere bırakıyorum.

Teşekkürler. (Alkış)