Stres Yönetimi Teknikleri-Uzm. Psikolog Beyhan Budak
Merhaba ben Uzman Psikolog Beyhan Budak. Psikoloji TV Youtube Kanalına Hoşgeldiniz.
Bugün sizlerle stresin hayatımızdaki yeri ve stresle nasıl başa çıkabiliriz konularını konuşacağız.
Genel olarak stresi tanımlamak gerekirse stres hayatımızda yaşadığımız değişiklikleri bedenen ve zihinsel olarak verdiğimiz tepkilerin bütünüdür diyebiliriz.
Stresin belli bir seviyesi aslında bizi motive edebilir.
Ama ne zaman ki artmaya başlar, ne zaman ki benliğimizi ele geçirmeye başlar o zaman hem hayat kalitemizi düşürür...
...hem zihinsel hemde fiziksel sağlığımıza ciddi zararları dokunabilir.
Peki stres nasıl başa çıkabiliriz?
Stresle nasıl başa çıkabiliriz? Stresle başa çıkmada hangi yöntemleri kullanabilriz?...
...konusuna gelmeden önce isterseniz mini bir stres testi uygulayalım.
Biraz sonra ekrana gelecek olan testteki soruları kendiniz için cevaplayabilirsiniz.
Yarısından fazlası eğer bu testte geçen maddelerin yarısından fazlası sizin için uyuyorsa...
...stresli bir kişilik yapınız vardır diyebiliriz.
İsterseniz beraber bu sorulara bakalım.
Eğer bu maddelerden 3 ya da 4'ten fazlası sizin için uyuyorsa siz stresli bir yapıdasınız demektir.
Evet, testimizi de cevapladık ve sonuçları kendimizce değerlendirmiş olduk.
Peki, stresli bir yapınız var.
Hayatta yaşadığınız bütün olaylar sizi çok stresli ve gergin bir insan yapıyor.
Stresle nasıl başa çıkacaksınız?
Madde madde gidelim isterseniz.
İlk maddemiz 'Hayır diyebilmek.'
Etrafımızdaki her insan iyi ya da kötü dost ya da düşman bizden bir şeyler ister.
Bazen biz farkında olmadan insanların bizi önemsemesini bizi sevmesini isteriz...
...ve insanlar bizden gerekçesi olsun ya da gerçekten ihtiyacı olsun ya da olmasın bizden bir şeyler isterken...
...biz sadece içimizdeki bu insanlara iyi görünme, şirin görünme ihtiyacımızdan dolayı hayır diyebilmekte zorlanırız.
İlk başta evet insanlar belki bizim hakkımızda güzel şeyler de söyleyebilirler...
...ama ne zamanki bir bakarız ki içimizden kendi sermayemizden kendi özümüzden vermek zorunda kalmışız.
Etrafımızdaki birçok insana hayır diyemediğimiz için kendi hayatımızdan fedakarlıklar yapmak zorunda kalmışız.
Araştırmalar gösteriyor ki etrafındaki insanların isteklerine hayır diyemeyen, dur diyemeyen...
...etrafındaki insanlarla arasına sınır çekemeyen insanlar çok daha fazla stres yaşıyorlar.
Eğer sizde hayır diyemeyen bir insansanız ilk başta hayır demeyi öğrenmemiz gerekiyor.
Stresin nedenlerinden bir tanesi de 'Mükemmeliyetçilik.'
Eğer ki mükemmeliyetçi bir insansanız hayatınızdaki her şeyin mükemmel olmasını isteyebilirsiniz.
Mükemmeliyetçilik bana sorarsanız dumanla havayla boğuşmak gibi bir şey...
...devamlı çaba gösterirsiniz devamlı uğraşırsınız koşturursunuz ama...
...bir türlü kendi içinizdeki o mükemmel olma sınırına yaklaşamazsınız.
Durmadan koşturmanıza rağmen kendiniz hep gergin, stresli ve mutsuz hissedebilirsiniz.
Mükemmeliyetçi insanlar hayatlarında hata yapmaktan korkarlar.
Kendilerini kendileri olduğu gibi ifade etmekten korkarlar.
O yüzden böyle devam eden böyle kişilik yapısına devam eden insanlar...
...her zaman çok daha fazla stresli daha gergin ve mutsuz olabilirler.
Eğer ki mükemmeliyetçi bir kişilik yapısına sahipseniz bir yerde bunu değiştirmeye çalışmaya başlamak gerekiyor.
Çünkü stresin temel nedenlerinden birisi de mükemmeliyetçilik.
Stresle baş etme yöntemlerimizden bir tanesi de 'Paylaşmak ve Gerçeğe Döndürmek.'
Eğer bir sıkıntınız bir derdiniz olduğunda bunu içinizde tutuyorsanız bir süre sonra...
...devamlı düşünmekten dolayı devamlı senaryolar kurmaktan dolayı...
...bu başta bize sıkıntı veren olayın git gide büyüdüğünü git gide bizi daha da ezen bir hale geldiğini görebiliriz.
Böyle bir yapınız varsa hep içinizde tutmayı anlatmamayı tercih eden bir yapınız varsa...
...ilk etapta bunu paylaşmayı öğrenmek olmalı.
Paylaşmak şöyle bir önemi var burda...
...paylaştığımız zaman etrafımızdaki insanların bizim derdimize bakmalarını görebiliriz.
Bu ne demek?
Mesela biz kendimiz içimizde büyüttük kocaman yaptık.
Arkadaşımıza anlatıyoruz, sevdiğimiz birisine anlatıyoruz...
...o da diyecek ki bende de aynısı var ve bakacağız aslında içimizde büyüttüğümüz problem...
...herkeste olabilen herkesin hayatına girebilen ve çözümü olabilen bir problem.
O yüzden eğer içinizde tutuyorsanız sevdiğiniz değer verdiğiniz birisine bu sıkıntınızı anlatmanızı öneririm.
Hadi bunu da yapamıyorsunuz ilk etapta belki kendi kendinize bir mektup bile yazabilirsiniz.
Bu bile yeterli olabilir.
Sizin arka bahçeniz var mı?
Şimdi ne alaka diyeceksin, stresle ilgili bir video izliyorsunuz ve psikolog size arka bahçen var mı diye soruyor.
Aslında yeni stresle başa çıkma tekniğimizin ismi 'Arka Bahçe Tekniği'
Hepimizin bir ön bahçesi var ön hayatı var.
Herkesin bizden beklediği roller var.
Babasınız, annesiniz, çalışansınız, öğrencisiniz.
Peki sadece kendiniz olabildiğiniz, kendi kendinize vakit geçirebildiğiniz bir arka bahçeniz...
...kendi kendinize oyun oynayabildiğiniz, içinizdeki çocuğu ortaya çıkartabildiğiniz bir arka bahçeniz var mı?
Çoğu zaman çocuklukla beraber böyle alanlarımız vardır ama ne zamanki yetişkinliğe geçeriz...
...iş hayatı, aile hayatı derken bir bakmışız ki gerçekten kendimizi ihmal etmeye başlamışız.
Arka bahçesi olmayan kendine zaman ayırmayan insanlar...
...ve bakıyoruz ki depresyona, strese, gerginliğe çok daha meyilli.
Eğer böyle bir özelliğiniz böyle bir alanınız yoksa ilk etapta bunu oluşturmaya dikkat etmemiz gerekiyor.
Kendimize ait bir hobi olabilir, bir tatil olabilir ama bunu düzenli yapmak...
...yılda bir sefer tatile çıkmak buna kesinlikle yetmez.
Her hafta belki her akşam bir 5 dk bir 10 dk dahi kendimize ayırabileceğimiz bir alanımız olursa strese ne kadar iyi geldiğini görebilceksiniz.
Gelelim son tekniğimize 'En Kötüsü Ne?' tekniğimizin ismi.
Bir olay yaşadık, başımıza can sıkıcı bir olay geldi.
İşinizde bir arkadaşınızla beraber bir sorun yaşadınız ve bu sorun ilerde ciddi anlamda sıkıntılara neden olabilir.
Şimdi zihnimiz şu şekilde çalışıyor.
Kendi kendimize düşünmeye başlarsak 'Aman Allah'ım onunla ben sorun yaşadım, mahvoldum, bittim, kötü oldum.'...
...yani duygusal anlamda kendi kendimizi gaza getiririz kendi rüzgarımızda kendi ateşimiz de kayboluruz.
Ama böyle durumda kendimizi şöyle bir sanki televizyondan izliyormuş gibi...
...dışarıdan izliyormuş gibi elimizde kumanda var durduralım bakalım dışarıdan bakıyoruz kendimize...
...ve şunu sormamız çok önemli 'en kötü ne olabilir?' o duygusal buhran...
...o duygusal rüzgarın arasından kendimizi çektiğimiz zaman şöyle sakin bir şekilde düşünelim 'en kötü ihtimal nedir?'.
Eğer bunu çoğu zaman çok stresli çok gergin olduğumuz anlarda kendimize sorabilir...
...ve gerçekten en kötü ihtimali düşünebilirsek şunun farkına varabiliriz...
...'ya en kötü ihtimal bile aslında o kadar sıkıntılı değil'...
...ama insan zihni felaketleştirme, cehennemleştirme zihninde öyle bir eğilimi var.
O yüzden biraz o duygusallıktan çıkıp kendimizi durdurup bu şekilde bakabilirsek birazcık strese faydalı olacağını düşünüyorum.
Stresle ilgili verebileceğimiz öneriler bu şekilde.
Eğer bu videoyu beğendiyseniz videonun altından beğen butonuna tıklayabilir...
...kanalımıza abone olarak yeni videolardan ilk siz haberdar olabilirsiniz.
Teşekkür ederim.
