1. Bölüm - IV (a)

Yeni bir işgünü başlarken tele-ekranın yakınlığının bile farkında olmadan derin bir iç çeken Winston, söyleyaz'ı kendine çekip ağızlığındaki tozları üfledi ve gözlüğünü taktı. As a new workday began, Winston sighed deeply, not even aware of the proximity of the telescreen. Sonra, masasının sağındaki basınçlı borudan düşmüş olan dört küçük kâğıt ruloyu düzeltip birbirine tutturdu. Then he straightened and fastened four small rolls of paper that had fallen from the pressure pipe to the right of his desk.

Odacığının duvarlarında üç boru ağzı vardı. His chamber had three nozzles on its walls. Söyleyaz'ın sağında, yazılı mesajların geldiği küçük bir basınçlı boru; solunda, gazetelerin geldiği daha kalın bir basınçlı boru; yan duvarda ise, Winston'ın kolayca uzanabileceği bir yerde, tel kafesle kaplı düz ve uzun bir yarık. To the right of Söyleyaz is a small pressure pipe through which written messages were sent; to the left is a thicker pressure pipe from which the newspapers come; in the side wall, within easy reach of Winston, is a straight long slit covered with a wire mesh. Bu sonuncusu, çöpe atılacak kâğıtlar içindi. This last one was for paper to be thrown away. Binada, yalnızca odalarda değil, nerdeyse her koridorda bile kısa aralıklarla buna benzer binlerce, belki on binlerce yarık vardı. There were thousands, perhaps tens of thousands, of such crevices in the building at short intervals, not just in the rooms but in nearly every corridor. Nedense bellek delikleri deniyordu bunlara. For some reason they were called memory holes. Yok edilmesi gerektiği bilinen bir belge, dahası yerde göze çarpan bir kâğıt parçası varsa, hiç düşünmeden en yakın bellek deliğinin kapağını kaldırıp içine atıyordunuz; belge ya da kâğıt parçası sıcak hava akımına kapılarak binanın gizli bir köşesindeki dev fırınları boyluyordu. If there was a document known to be destroyed, moreover, a sticky piece of paper on the floor, you would unthinkingly lift the cover of the nearest memory hole and throw it in; The document, or piece of paper, was swept away by the hot air currents, flooding the giant furnaces in a hidden corner of the building.

Winston, açmış olduğu dört kâğıt parçasına göz attı. Winston glanced at the four pieces of paper he had opened. Her birinde, kısaltmalı bir jargonla yazılmış, bir iki satırlık bir mesaj vardı; Bakanlığın iç haberleşmelerinde kullanılan bu mesajlar tam olarak Yenisöylem'de yazılmamıştı, ama büyük ölçüde Yenisöylem sözcüklerinden oluşuyordu. Each had a message of one or two lines, written in abbreviated jargon; These messages, which were used in the internal communications of the Ministry, were not written exactly in Newspeak, but consisted largely of Newspeak words. Şöyle deniyordu: It was said:

times 17.3.84 bb söylev yanlış bilgi afrika düzelt times 17.3.84 bb speech correct africa misinformation

times 19.12.83 3 yp 83 son çeyrek tahminleri baskı hataları eldeki baskıyı denetle times 19.12.83 3 yp 83 last quarter forecasts printing errors check print on hand

times 14.2.84 varbak çikolata eksiktayın düzelt times 14.2.84 varbak chocolate missing fix

times 3.12.83 bb günlükemir haber çiftartıyetersiz yokkişiler gönder yeniyaz tümle öndosya üstyet times 3.12.83 bb dailyorder news doubleplus insufficient nocontacts send newwrite complete frontfile superyat

Winston, belli belirsiz bir hoşnutlukla, dördüncü mesajı bir kenara ayırdı. With vague satisfaction, Winston set aside the fourth message. Karmaşık ve sorumluluk gerektiren bir iş olduğu için sona bırakmakta yarar vardı. It was a good idea to leave it to the end as it is a complex and responsible job. Öbür üçü gündelik işler olmakla birlikte, ikincisi listelere bakarak bir sürü rakamı elden geçirmeyi gerektirdiğinden sıkıcı olabilirdi. While the other three are everyday chores, the second could be tedious as it required sifting through a lot of numbers by looking at lists.

Winston, tele-ekranda "eski sayılar"ı tuşladı, Times'ın gerekli nüshaları yalnızca birkaç dakika sonra basınçlı borudan geliverdi. Winston dialed "old numbers" on the telescreen, and the necessary copies of the Times came through the pressure pipe only a few minutes later. Aldığı mesajlar, şu ya da bu nedenle değiştirilmesi ya da resmi deyimle düzeltilmesi gerektiği düşünülen makaleler ve haberlerle ilgiliydi. The messages he received were about articles and news that for one reason or another were deemed to need to be changed or corrected in official terms. Örneğin, 17 Mart tarihli Times'a göre, Büyük Birader önceki günkü söylevinde Güney Hindistan cephesinde yeni bir gelişme olmayacağını, ama kısa bir süre sonra Avrasya'nın Kuzey Afrika'da saldırıya geçeceğini öngörmüştü. For example, according to the Times of March 17, Big Brother had predicted in his address the previous day that there would be no new developments on the South Indian front, but that Eurasia would soon attack in North Africa. Gel gör ki, Avrasya Başkomutanlığı saldırıyı Güney Hindistan'da başlatmış, Kuzey Afrika'ya hiç dokunmamıştı. However, the Eurasian Commander-in-Chief launched the attack in South India, never touching North Africa. O yüzden, Büyük Birader'in söylevinin bir paragrafını yeniden kaleme almak, öngörüsünü gerçeğe uygun kılmak gerekiyordu. Therefore, it was necessary to rewrite a paragraph of Big Brother's speech, to make his prediction come true. Yine, 19 Aralık tarihli Times'da, çeşitli tüketim maddelerinin, aynı zamanda Dokuzuncu Üç Yıllık Plan'ın altıncı çeyreği olan 1983 yılının dördüncü çeyreğindeki üretim tahminleri yayımlanmıştı. Again, in the Times of December 19, production estimates of various consumer goods were published for the fourth quarter of 1983, which is also the sixth quarter of the Ninth Three-Year Plan. Oysa bugünkü nüshada açıklanan gerçek üretim rakamlarına bakılırsa, tahminler tümüyle büyük yanlışlar içeriyordu. However, according to the actual production figures announced in today's edition, the estimates were completely wrong. Winston'a düşen, ilk baştaki rakamları sonrakilere uyacak biçimde değiştirmekti. It was Winston's job to change the initial numbers to fit the later ones. Üçüncü mesaj ise, birkaç dakikada düzeltilebilecek çok basit bir yanlışla ilgiliydi. The third message was about a very simple mistake that could be fixed in a few minutes. Daha şubat ayında, Varlık Bakanlığı, 1984 boyunca çikolata tayınında hiçbir azaltıma gidilmeyeceği vaadinde bulunmuştu (resmi açıklamada, bunun "kesin bir taahhüt" olduğu belirtilmişti). As early as February, the Wealth Ministry promised no reductions in the chocolate ration throughout 1984 (the official statement said this was a "definitive commitment"). Aslında, Winston'ın da bildiği gibi, çikolata tayını o hafta sonunda otuz gramdan yirmi grama indirilecekti. In fact, as Winston knew, the chocolate ration would be reduced from thirty grams to twenty grams that weekend. Tek gereken, başlangıçtaki vaadi, nisan ayı içinde çikolata tayınında azaltıma gitmek zorunda kalınabileceğine ilişkin bir uyarıyla değiştirmekti. All it took was to replace the initial promise with a warning that the chocolate ration might have to be cut in April.

Winston, mesajlarda bildirilenleri yerine getirdikten sonra, söyleyaz'a söyleyip yazdırdığı düzeltmeleri Times'ın uygun sayılarına iliştirip basınçlı borudan içeri attı. After doing what was reported in the messages, Winston attached the corrections he had written and printed in the appropriate issues of the Times and threw them into the pressure pipe. Sonra da, nicedir edinmiş olduğu bir alışkanlıkla, mesajların asıllarını ve tuttuğu notları buruşturup alevler tarafından yutulacakları bellek deliğine bıraktı. Then, in a long-accustomed habit, he crumpled the originals of the messages and the notes he had kept, and dropped them into the memory hole, where they would be engulfed by the flames.

Basınçlı boruların gittiği görünmez labirentte neler olduğunu ayrıntılarıyla bilmiyordu, ama sonuçta ne olduğunu biliyordu. He didn't know the details of what was going on in the invisible labyrinth where the pressure pipes went, but he did know what was going on after all. Times'ın belirli bir sayısında gerekli görülen tüm düzeltmeler bir araya getirilip harman edilir edilmez, o sayı yeniden basılıyor, asıl nüsha yok ediliyor ve arşive onun yerine düzeltilmiş nüsha konuyordu. As soon as all the corrections deemed necessary in a particular issue of the Times were gathered and collated, that issue was reprinted, the original was destroyed, and the corrected copy was put in the archive in its place. Bu sürekli değiştirme işlemi yalnızca gazeteler için değil, kitaplar, süreli yayınlar, broşürler, posterler, kitapçıklar, filmler, ses bantları, karikatürler, fotoğraflar, siyasal ya da ideolojik bakımdan önem taşıyabilecek her türlü kitap ve belge için geçerliydi. This constant change was not just for newspapers, but for books, periodicals, pamphlets, posters, pamphlets, films, audio tapes, cartoons, photographs, and any book and document that might have political or ideological significance. Geçmiş, günü gününe, nerdeyse dakikası dakikasına güncelleniyordu. The history was updated daily, almost minute by minute. Böylelikle, Parti'nin tüm öngörülerinin ne kadar doğru olduğu belgeleriyle kanıtlanmış oluyor; günün gereksinimleriyle çelişen tüm haber ve görüşler kayıtlardan siliniyordu. Thus, the accuracy of all the predictions of the Party is proven with documents; all news and opinions that contradicted the needs of the day were deleted from the records. Tüm tarih, gerektikçe sık sık kazınan ve yeniden yazılan bir palimpseste dönmüştü. All history had turned into a palimpsest that was scraped and rewritten as often as needed. Bu işlem uygulandıktan sonra, herhangi bir çarpıtmanın yapıldığını kanıtlama olanağı ortadan kalkıyordu. Once this procedure was applied, the possibility of proving that any distortion had been made disappeared. Arşiv Dairesi'nin, Winston'ın çalıştığı bölümden çok daha büyük olan bir bölümünde çalışanların görevi, geçersiz kılınmış ve yok edilmesi gereken kitaplar, gazeteler ve başka belgelerin tüm nüshalarını bulup çıkarmak ve toplamaktı. The job of those working in a department of the Archives Department, much larger than Winston's, was to find and collect all copies of books, newspapers, and other documents that were obsolete and needed to be destroyed. Times gazetesinin, siyasal saflaşmadaki değişiklikler ya da Büyük Birader'in yanlış kehanetleri yüzünden pek çok kez yeniden yazılmış bir sayısı arşivde aslının tarihiyle yerini alıyor, geride onunla çelişebilecek tek bir sayı kalmıyordu. An issue of the Times newspaper, which had been rewritten many times due to changes in political alignment or the false prophecies of Big Brother, took its place in the archive with the date of the original, and there was not a single issue that could contradict it. Kitaplar da durmadan toplatılıp yeniden yazılıyor ve yapılan değişikliklerden söz edilmeksizin yeniden yayımlanıyordu. Books were also incessantly collected and rewritten and republished without mention of any changes made. Winston'a iletilen ve gerekli işlemi yapar yapmaz ortadan kaldırdığı yazılı yönergelerde, bir sahtecilik yapılması gerektiğine ilişkin en küçük bir açıklama, hatta bir sezdirme bile kesinlikle yer almıyordu; yalnızca doğruluk adına düzeltilmesi gereken anlam kaymaları, yanlışlar, baskı hataları ya da alıntı yanlışlarından söz ediliyordu. In the written instructions to Winston, which he removed as soon as he took the necessary action, there was absolutely no indication, not even a hint, that a forgery had to be committed; only semantic shifts, inaccuracies, typographical errors, or citation errors that needed to be corrected for the sake of accuracy were mentioned. Winston, Varlık Bakanlığı'nın rakamlarını yeniden düzenlerken, aslında bunun sahtecilik bile olmadığını geçirdi aklından. As Winston rearranged the Wealth Department's figures, it occurred to him that it wasn't even a forgery. Bir saçmalığın yerini bir başka saçmalığın almasından başka bir şey değildi bu. It was nothing more than one nonsense being replaced by another nonsense. Ele aldığınız bilgilerin çoğunun gerçek dünyayla en küçük bir bağıntısı yoktu; bir kuyruklu yalanın bile gerçek dünyayla daha çok bağıntısı olduğu söylenebilirdi. Most of the information you've dealt with had nothing to do with the real world; Even a whopper could be said to have more relevance to the real world. İstatistiklerin ilk başta verilen rakamları da sonradan düzeltilmiş rakamlar kadar uydurmaydı. The initial figures of the statistics were just as fabricated as the later corrected figures. Çoğu zaman onları sizin kendi kafanızdan uydurmanız gerekiyordu. Most of the time you had to make them up in your own head. Örneğin, Varlık Bakanlığı'nın o çeyrek için bot üretimi tahmini yüz kırk beş milyon çiftti. For example, the Department of Wealth's estimate of boot production for that quarter was one hundred and forty-five million pairs. Gerçek üretim ise altmış iki milyon çift olarak verilmişti. The actual production was given as sixty-two million pairs. Oysa Winston, Bakanlığın tahminini yeniden yazarken, rakamı elli yedi milyon olarak kaydetmiş, böylece belirlenen hedefin aşılmış olduğu yolundaki sava doğruluk payı bırakmıştı. However, when Winston rewrote the Ministry's estimate, he recorded the figure as fifty-seven million, thus giving some truth to the argument that the set target had been exceeded. Nasıl olsa, altmış iki milyon çift gerçek rakama elli milyondan daha yakın olmadığı gibi, yüz kırk beş milyondan da yakın değildi. After all, sixty-two million pairs were no closer to the real figure than fifty million, and no closer to one hundred and forty-five million. Dahası, hiç bot üretilmemiş de olabilirdi. What's more, there might not have been any bots produced. Kaldı ki, ne kadar bot üretildiğini kimse bilmediği gibi, zerre kadar umursamıyordu da. Moreover, no one knew how many boots were produced, and he did not care in the least. Tek bilinen, kâğıt üzerinde bol keseden bot üretilirken, Okyanusya halkının belki de yarısının yalınayak dolaştığıydı. All that is known is that perhaps half of the people of Oceania walked around barefoot, while paper bags were produced with baggy bags. Aynı şey, şu ya da bu ölçüde her alandaki kayıtlar için geçerliydi. The same was true for records in all domains to a greater or lesser extent. Her şey bir hayal dünyasında eriyip gidiyordu, sonunda yılın hangi gününde oldukları bile belirsizleşmişti. Everything was melting away in a fantasy world, until it was even unclear what day of the year they were at.

Winston salona şöyle bir baktı. Winston glanced around the hall. Tam karşıdaki odacıkta Tillotson adındaki ufak tefek, karaşın bir adam, dikkat kesilmiş, başını kaldırmadan çalışıyordu; dizlerinin üstünde katlanmış bir gazete vardı, ağzını söyleyaz'ın ağızlığına iyice yaklaştırmıştı. In the cubicle directly opposite, a small, dark man named Tillotson was working intently, without looking up; He had a folded newspaper on his knees, and he had brought his mouth very close to the mouthpiece of "Sayyaz". Söylediklerinin, kendisi ile tele-ekran arasında bir sır olarak kalmasını sağlamaya çalışıyordu sanki. It was as if he was trying to keep what he was saying a secret between himself and the telescreen. Başını kaldırdı, gözlüğünün camlarından Winston'a doğru düşmanca bir parıltı yansıdı. He lifted his head, and a hostile glare shone through the lenses of his glasses toward Winston. Winston, Tillotson'ı doğru dürüst tanımadığı gibi, ne iş yaptığını da bilmiyordu. Winston did not know Tillotson well, nor did he know what he was doing. Arşiv Dairesi'ndekiler işlerinden pek söz etmezlerdi. Those in the Archives didn't talk much about their work. İki yanı boyunca odacıkların uzandığı, sürekli bir kâğıt hışırtısının duyulduğu ve alçak sesle söyleyaz'a konuşanlardan bir uğultunun yükseldiği uzun, penceresiz salonda, Winston'ın, her gün koridorlarda gidip gelirlerken ya da İki Dakika Nefret sırasında el kol sallayarak bağırırlarken gördüğü halde adlarını bile bilmediği bir sürü insan vardı. In the long, windowless hall, with the chambers on either side of it, a constant rustling of paper, and a murmur of those who spoke softly, Winston didn't even know their names, though he had seen them commute daily in the halls or waving their arms during the Two Minutes Hate. there were a lot of people. Winston, yandaki odacıkta çalışan, saçları kum sarısı, ufak tefek kadının, her gün sabahtan akşama kadar, buharlaştırıldıkları için hiç yaşamamış sayılan insanların adlarını gazetelerden bulup sildiğini biliyordu. Winston knew that the little woman with sandy blond hair working in the next cubicle, every day from morning till night, scooped up the names of people who had never lived because they were evaporated from the newspapers. Birkaç yıl önce kocası da buharlaştırılmış olduğu için bir bakıma kadına uygun düşen bir işti bu. In a way, it was a woman's job, since her husband had also evaporated a few years ago. Birkaç odacık ileride ise, Ampleforth adında halim selim, ne kokar ne bulaşır, sessiz sakin, kulakları kıllı bir yaratık çalışıyordu; uyak ve ölçü düzme konusunda şaşırtıcı bir becerisi olan bu adamın işi, ideolojik bakımdan sakıncalı olmuş, ama her nedense antolojilerde kalması gerekli görülmüş şiirlerin çarpıtılmış biçimlerini –nihai metinler deniyordu bunlara– hazırlamaktı. A few chambers ahead, a gentle, odorless, quiet, hairy-eared creature named Ampleforth was working; With an astonishing knack for rhyme and meter-making, his job was to prepare distorted versions—they were called final texts—of poems that were ideologically objectionable but somehow deemed necessary to remain in anthologies. Elli kadar çalışanıyla bu salon, Arşiv Dairesi'nin uçsuz bucaksız karmaşık yapısı içinde yalnızca bir alt bölüm, tek bir hücreydi. This hall, with its fifty employees, was only a subdivision, a single cell, in the immense complexity of the Archives Department. Daha ileride, yukarıda, aşağıda öbek öbek işçiler bin bir çeşit işle uğraşıyorlardı. Further on, above and below, heaps of workers were engaged in a thousand and one kinds of work. Baskı ve dizgi ustalarının çalıştıkları dev basımevleri, fotoğrafları değiştirip çarpıtmak için tam donanımlı stüdyolar vardı. There were giant printing houses where print and typesetting masters worked, and fully equipped studios to manipulate and distort photographs. Tele-programlar bölümünde, mühendisler, yapımcılar, özellikle ses taklidindeki ustalıkları nedeniyle seçilmiş oyuncular görev yapmaktaydı. In the tele-programs department, engineers, producers, especially actors selected for their mastery of voice imitation were working. Sonra, ıskartaya çıkartılması gereken kitaplar ve süreli yayınların listelerini hazırlamakla görevli bir yazmanlar ordusu vardı. Then there was an army of scribes tasked with making lists of books and periodicals that needed to be scrapped. Düzeltilmiş belgelerin saklandığı büyük depolar ve özgün kopyaların yok edildiği gizli fırınlar vardı. There were large warehouses where corrected documents were kept, and secret furnaces where original copies were destroyed. Ve bir yerlerde, tüm bu çalışmaların eşgüdümlü bir biçimde yürütülmesini sağlayan, geçmişin hangi bölümünün korunacağını, hangi bölümünün çarpıtılacağını, hangi bölümünün tümden silinip ortadan kaldırılacağını belirleyen politikaları saptayan kimliği belirsiz beyinler vardı. And somewhere there were unidentified minds that made sure that all this work was carried out in a coordinated fashion, that determined the policies that determined which part of the past should be preserved, which part would be distorted, which part would be wiped out altogether.