Zarflar (حال)

Zarflar — Urduca'da ḥāl (حال) olarak adlandırılır — fiilleri, sıfatları veya diğer zarfları değiştirir. Bir eylemin nasıl, ne zaman, nerede veya ne derece gerçekleştiğini açıklarlar.

Ana Fonksiyonlar

Zarflar şu soruları yanıtlar:

• Nasıl? — کیسے؟ (kaise?)

• Ne zaman? — کب؟ (kab?)

• Nerede? — کہاں؟ (kahān?)

• Ne kadar süreyle? — کتنا؟ (kitnā?)

Örnekler:

• وہ تیزی سے بھاگا۔ — Hızlı koştu.

• میں کل آؤں گا۔ — Yarın geleceğim.

• وہ یہاں بیٹھا ہے۔ — Burada oturuyor.

• یہ بہت خوبصورت ہے۔ — Bu çok güzel.

Zarf Türleri

1. Davranış Zarfları (طورِ عمل)
   Bir eylemin nasıl gerçekleştiğini tanımlayın.
   Örnekler:
   آہستہ (yavaşça), زور سے (yüksek sesle), تیزی سے (çabukça), اچھی طرح (iyi bir şekilde).
   Örnek:
   وہ آہستہ بولتا ہے۔ — Yavaş konuşur.
   بچوں نے زور سے ہنسا۔ — Çocuklar yüksek sesle güldü.

2. Zaman Zarfları (زمانی حال)
   Bir şeyin ne zaman olduğunu belirtin.
   Örnekler:
   کل (dün/yarın), آج (bugün), ابھی (şimdi), ہمیشہ (daima), کبھی (asla).
   Örnek:
   میں کل گیا تھا۔ — Dün gittim.
   وہ ابھی آیا۔ — Şimdi geldi.

3. Mekân Zarfları (مکانی حال)
   Yer veya yön belirtin.
   Örnekler:
   یہاں (burada), وہاں (orada), اوپر (yukarıda), نیچے (aşağıda), باہر (dışarıda), اندر (içeride).
   Örnek:
   وہ یہاں کھڑا ہے۔ — Burada duruyor.
   بچہ باہر گیا۔ — Çocuk dışarı çıktı.

4. Sıklık Zarfları (تکراری حال)
   Bir şeyin ne sıklıkla olduğuna işaret edin.
   Örnekler:
   ہمیشہ (daima), اکثر (sık sık), کبھی کبھی (bazen), شاذ و نادر (nadiren), کبھی نہیں (asla).
   Örnek:
   وہ ہمیشہ خوش rahتی ہے۔ — Daima mutludur.
   میں کبھی نہیں جھوٹ بولتا۔ — Asla yalan söylemem.

5. Derece Zarfları (مقداری حال)
   Bir eylemin veya özelliğin derecesini veya yoğunluğunu tanımlayın.
   Örnekler:
   بہت (çok), کم (az), زیادہ (daha), نہایت (aşırı).
   Örnek:
   وہ بہت خوبصورت ہے۔ — O çok güzel.
   پانی بہت ٹھنڈا ہے۔ — Su çok soğuk.

Oluşum

Birçok zarf sıfatlardan veya isimlerden türetilmiştir ve "-ce/ça" gibi ifadelere sahiptir.

Örnekler:

• خوش → خوشی طور پر (mutlulukla)

• احتیاط → احتیاط سے (dikkatlice)

• آسان → آسانی سے (kolayca)

Olumsuzluk

Olumsuz zarflar genellikle (nahīn) veya (asla) içerir.

Örnekler:

• وہ اب نہیں آتا۔ — Artık gelmiyor.

• میں نے کبھی نہیں دیکھا۔ — Asla görmedim.

Cümlelerdeki Sıra

Zarflar genellikle fiilin önünde yer alır, ancak Urduca kelime düzeni esnektir.

Örnekler:

• وہ جلدی çala گیا۔ — Hızlı çıktı.

• Ben daima buraya gelirim.

Birden fazla zarf olduğunda, sıralama genellikle hareket tarzı → yer → zaman şeklindedir:
Dün okula yavaşça gittim.

Yaygın ve Deyimsel Zarflar

Bazı zarfların deyimsel anlamları vardır veya Farsça/Arapça'dan ödünç alınmıştır:

• فوراً (foran) — hemen

• آہستہ آہستہ — yavaş yavaş

• حال ہی میں — kısa süre önce

• فی الفور — derhal

• یکدم — birden

• دیر سے — geç

• صبح صبح — sabahleyin

Örnekler:

• وہ فوراً واپس آیا۔ — Hemen geri döndü.

• لہم حال ہی میں لاہور گئے۔ — Kısa süre önce Lahor'a gittik.

• وہ آہستہ آہستہ بولی۔ — Yavaş yavaş konuştu.

Kayıt ve Ton

Zarflar resmiyeti belirtebilir:

• Resmi olmayan: ابھی، ذرا، بہت

• Resmi/Edebi: فی الفور، قبل ازیں، نہایت

Örnekler:

• ذرا bekle. — Biraz bekle. (gündelik)

• فی الفور gel. — Derhal gel. (resmi)

Özet

Fonksiyon	Örnek	Çeviri
Durum	آہستہ	yavaşça
Zaman	کل	dün/yarın
Yer	یہاں	burada
Sıklık	کبھی کبھی	bazen
Derece	بہت	çok

---

Urduca'da zarflar cümlelere ritim, kesinlik ve incelik katıyor.
Yalnızca ne olduğunu değil, aynı zamanda nasıl, ne zaman, ve ne derecede olduğunu göstererek konuşmayı ve yazmayı zenginleştirirler.