The language of the universe, the languages of humans: Dmitry Petrov at TEDxPerm
||||||||||||TEDxPerm
Język|język|wszechświata|języki|||języki|ludzi|ludzi|Dmitrij|Petrow|na|TEDxPerm
Die Sprache des Universums, die Sprachen der Menschen: Dmitry Petrov bei TEDxPerm
Le langage de l'univers, les langages des humains : Dmitry Petrov à TEDxPerm
Język wszechświata, języki ludzi: Dmitry Petrov na TEDxPerm
The language of the universe, the languages of humans: Dmitry Petrov at TEDxPerm
Транскрайбер: Anastasia Ovsyannikova Редактор: Olga Dmitrochenkova
Transcriber|||Editor||
Transkrybent|Anastazja|Owsyannikowa|Redaktor|Olga|Dmitrochenkowa
Transkriptor: Anastasia Ovsyannikova Herausgeber: Olga Dmitrochenkova
Transkrybent: Anastasia Ovsyannikova Redaktor: Olga Dmitrochenkova
Transcriber: Anastasia Ovsyannikova Editor: Olga Dmitrochenkova
[TEDxPerm]
[TEDxPerm]
[TEDxPerm]
Искусство быть
The art|to be
Sztuka|bycia
Die Kunst des Seins
Sztuka bycia
The art of being
Дмитрий Петров
Dmitry|Petrov
Dmitrij|Pietrow
Dmitrij Petrow
Dmitry Petrov
По профессии я — переводчик синхронист,
by|profession|I|translator|simultaneous interpreter
Po|zawodzie|ja|tłumacz|symultaniczny
Z zawodu jestem tłumaczem symultanicznym,
By profession, I am a simultaneous interpreter,
кроме того, я обучаю людей
besides|that|I|teach|people
oprócz|tego|ja|uczę|ludzi
ponadto uczę ludzi
in addition, I teach people
иностранным языкам, разным языкам.
foreign|languages|different|languages
obcym|językom|różnym|językom
języków obcych, różnych języków.
foreign languages, various languages.
И кроме того, я обучаю
and|besides|that|I|teach
I|besides|that|I|teach
I ponadto uczę
And in addition, I teach
синхронных переводчиков синхронно переводить.
simultaneous|interpreters|simultaneously|translate
symultanicznych|tłumaczy|symultanicznie|tłumaczyć
tłumaczy symultanicznych tłumaczyć symultanicznie.
simultaneous interpreters to interpret simultaneously.
Это особая специфика.
this|special|specificity
To|szczególna|specyfika
To jest szczególna specyfika.
This is a special specificity.
Самое интересное, что в какой-то момент
the most|interesting|that|at|some|that|moment
Najciekawsze|interesujące|że|w|||momencie
Najciekawsze jest to, że w pewnym momencie
The most interesting thing is that at some point
моя тяга к изучению
my|craving|for|studying
moja|pasja|do|nauki
moja chęć do nauki
my desire to study
иностранных языков
foreign|languages
obcych|języków
języków obcych
foreign languages
вышла за рамки рационального,
went beyond|outside|the limits|rational
wyszła|poza|ramy|racjonalnego
wykraczała poza racjonalne,
went beyond the rational,
то есть я стал учить не только те языки,
that|is|I|began|to learn|not|only|those|languages
to|znaczy|ja|stałem|uczyć|nie|tylko|te|języki
to znaczy, że zacząłem uczyć się nie tylko tych języków,
that is, I started to learn not only the languages,
которые в последствие мне понадобились для того, чтобы работать,
that|in|the future|to me|were needed|in order|that|to|work
które|w|przyszłości|mi|były potrzebne|do|tego|żeby|pracować
które później były mi potrzebne do pracy,
which later I needed to work,
зарабатывать себе на жизнь,
earn|for oneself|for|living
zarabiać|sobie|na|życie
zarabiania na życie,
to earn a living,
но и совершенно непостижимым образом
but|and|completely|incomprehensible|way
ale|i|zupełnie|niepojętym|sposobem
ale w zupełnie niepojęty sposób
but also in a completely incomprehensible way
я вдруг увлёкся языками, например, древними, или языками
I|suddenly|became fascinated|languages|for example|ancient|or|languages
ja|nagle|zainteresowałem się|językami|na przykład|starożytnymi|lub|językami
nagle zainteresowałem się językami, na przykład, starożytnymi, lub językami
I suddenly became fascinated by languages, for example, ancient ones, or languages
очень редких, малых народов.
very|rare|small|peoples
bardzo|rzadkich|małych|narodów
bardzo rzadkich, małych narodów.
very rare, small peoples.
И, пытаясь проанализировать, зачем мне всё это понадобилось, я понял.
and|trying|to analyze|why|I|all|this|needed|I|understood
I|trying|to analyze|why|to me|all|this|was needed|I|understood
I próbując przeanalizować, po co mi to wszystko, zrozumiałem.
And, trying to analyze why I needed all this, I realized.
Оказывается, мне очень захотелось понять,
it turns out|to me|very|wanted|to understand
Okazuje się|mnie|bardzo|zapragnęło|zrozumieć
Okazuje się, że bardzo chciałem zrozumieć,
It turns out, I really wanted to understand,
каким же образом язык
what|then|way|language
jakim|partykuła wzmacniająca|sposobem|język
w jaki sposób język
how the language
стал таким, какой он есть —
became|such|what|he|is
stał się|takim|jaki|on|jest
stał się taki, jaki jest —
became what it is —
язык в целом, глобально.
language|in|general|globally
język|w|całości|globalnie
język w ogóle, globalnie.
language as a whole, globally.
И что его породило.
and|what|him|gave birth
I|what|it|gave birth to
I co go spowodowało.
And what gave rise to it.
Я заметил, что вопреки всем законам диалектики,
I|noticed|that|contrary|all|laws|dialectics
Ja|zauważyłem|że|wbrew|wszystkim|prawom|dialektyki
Zauważyłem, że wbrew wszystkim prawom dialektyki,
I noticed that contrary to all the laws of dialectics,
которую мы все когда-то изучали,
which|we|all|||studied
którą|my|wszyscy|||uczyliśmy
które wszyscy kiedyś studiowaliśmy,
which we all studied at some point,
язык развивается не от простого к сложному,
language|develops|not|from|simple|to|complex
język|rozwija się|nie|od|prostego|do|złożonego
język rozwija się nie od prostego do złożonego,
language develops not from simple to complex,
а от сложному к простому.
and|from|complex|to|simple
a|od|złożonemu|do|prostemu
a od złożonego do prostego.
and from the complex to the simple.
То есть, если мы возьмём все древние языки —
that|is|if|we|take|all|ancient|languages
To|znaczy|jeśli|my|we weźmiemy|wszystkie|starożytne|języki
To znaczy, jeśli weźmiemy wszystkie starożytne języki —
That is, if we take all ancient languages —
предки ныне существующих —
ancestors|currently|existing
przodkowie|obecnie|istniejących
przodków obecnie istniejących —
the ancestors of currently existing ones —
то они были на порядок или на два порядка
then|they|were|by|order|or|by|two|orders
to|oni|byli|na|porządek|lub|na|dwa|porządki
to były one o rząd lub dwa rzędy
then they were an order or two orders
сложнее, универсальней, богаче,
more complex|more universal|richer
trudniejszy|bardziej uniwersalny|bogatszy
bardziej złożone, uniwersalne, bogatsze,
more complex, more universal, richer,
разнообразнее по формам.
more diverse|by|forms
bardziej różnorodne|pod względem|formach
bardziej zróżnicowane pod względem form.
more diverse in forms.
То есть, латинский язык более богат, чем итальянский,
that|is|Latin|language|more|rich|than|Italian
To|znaczy|łaciński|język|bardziej|bogaty|niż|włoski
To znaczy, język łaciński jest bogatszy niż włoski,
That is, Latin is richer than Italian,
древний английский — чем современный английский,
ancient|English|than|modern|English
starożytny|angielski|niż|współczesny|angielski
staroangielski — niż angielski współczesny,
Old English is richer than Modern English,
санскрит — чем хинди.
Sanskrit|than|Hindi
sanskryt|niż|hindi
sanskryt — niż hindi.
Sanskrit is richer than Hindi.
И это навело меня на такую мысль.
and|this|led|me|to|such|thought
I|this|led|me|to|such|thought
I to skłoniło mnie do takiej myśli.
And this led me to such a thought.
Я подумал, ну, не могли же древние люди ни с того ни с сего
I|thought|well|not|could|after all|ancient|people|neither|with|that|nor|with|this
Ja|pomyślałem|no|nie|mogli|przecież|starożytni|ludzie|ani|z|tego|ani|z|nic
Pomyślałem, że starożytni ludzie nie mogli po prostu wymyślać sobie skomplikowanych języków.
I thought, well, ancient people couldn't just invent complex languages out of nowhere.
выдумывать себе сложные языки.
to invent|for oneself|complex|languages
wymyślać|sobie|trudne|języki
Ich życie było wystarczająco proste i skromne.
Their lives were quite simple and unpretentious.
Жизнь у них была достаточно незатейлива и неприхотлива.
life|with|them|was|quite|simple|and|unpretentious
Życie|u|nich|była|dość|nieskomplikowana|i|niewymagająca
Wydawałoby się, że chodzi tylko o przetrwanie, kontynuowanie swojego rodu,
It seemed that all they needed was to survive, continue their lineage,
Казалось бы, лишь бы выжить, продолжить свой род,
it seemed|if only|only|to|survive|continue|one's own|lineage
wydawało|się|tylko|by|przeżyć|kontynuować|swój|ród
wyżywienie potomstwa i ocalenie przed wściekłym drapieżnikiem.
feed their offspring, and escape from an enraged predator.
накормить потомство и спастись от разъярённого хищника.
feed|offspring|and|save|from|enraged|predator
nakarmić|potomstwo|i|uratować się|od|wściekłego|drapieżnika
feed the offspring and escape from the angry predator.
Так нет же.
so|no|indeed
Tak|nie|partykuła
Ależ nie.
But no.
Языки древних народов
Languages|ancient|peoples
Języki|starożytnych|narodów
Języki starożytnych narodów
The languages of ancient peoples
были богаты огромным количеством
were|rich|huge|amount
byli|bogaci|ogromną|ilością
były bogate w ogromną liczbę
were rich in a huge number
форм, окончаний,
forms|endings
form|endings
form, końcówek,
of forms, endings,
и это можно проследить
and|this|can|be traced
i|to|można|śledzić
i to można śledzić
and this can be traced.
на примере тех языков, которые до сих пор
on|the example|those|languages|that|until|now|times
na|przykładzie|tych|języków|które|do|teraz|por
na przykładzie tych języków, które do tej pory
for example, those languages that still exist among small peoples — unwritten languages.
существуют у малых народов — бесписьменные языки.
exist|among|small|peoples|unwritten|languages
istnieją|u|małych|narodów|bezpiśmienne|języki
istnieją u małych narodów — języków bez piśmiennictwa.
Therefore, I started to think.
Поэтому я задумался.
therefore|I|thought
Dlatego|ja|zastanowiłem się
Dlatego się nad tym zastanowiłem.
And since I am not a specialist in the exact sciences,
И так как я не являюсь специалистом в точных науках,
and|so|as|I|not|am|a specialist|in|exact|sciences
I|so|as|I|not|am|a specialist|in|exact|sciences
A ponieważ nie jestem specjalistą w naukach ścisłych,
I allowed myself the rudeness to intrude through the window.
то позволил себе хамство и влез через форточку
that|allowed|himself|rudeness|and|climbed in|through|the window
to|pozwolił|sobie|chamstwo|i|wszedł|przez|okno
then he allowed himself rudeness and climbed through the window
pozwoliłem sobie na bezczelność i wgramoliłem się przez okno.
в святая святых —
in|the holy|of holies
w|święta|świętych
w świętym świętych —
in the holy of holies —
немножко от физики, немножко от математики.
a little|from|physics|a little|from|mathematics
trochę|z|fizyki|trochę|z|matematyki
trochę z fizyki, trochę z matematyki.
a little bit of physics, a little bit of mathematics.
И я подумал: наверно,
and|I|thought|probably
I|I|thought|probably
I pomyślałem: pewnie,
And I thought: probably,
есть какие-то общие принципы,
there are|||general|principles
są|||wspólne|zasady
są jakieś wspólne zasady,
there are some common principles,
которые объединяют всю систему познания.
that|unite|all|system|of knowledge
które|łączą|cały|systemę|poznania
które łączą cały system poznania.
that unite the entire system of knowledge.
То есть я стал воспринимать язык, как нечто,
that|is|I|began|to perceive|language|as|something
To|znaczy|ja|stałem|postrzegać|język|jak|coś
To znaczy, zacząłem postrzegać język jako coś,
That is, I began to perceive language as something,
присущее всей Вселенной, всему Бытию.
inherent|all|the Universe|to all|
przysługujące|całej|Wszechświatowi|wszystkiemu|Istnieniu
co jest właściwe całemu Wszechświatowi, całemu Istnieniu.
inherent to the entire Universe, to all Being.
Мы можем говорить не только об английском,
we|can|talk|not|only|about|English
My|możemy|mówić|nie|tylko|o|angielskim
Możemy mówić nie tylko o angielskim,
We can talk not only about English,
латинском или русском языке, но и о языке математики,
Latin|or|Russian|language|but|and|about|language|mathematics
łacińskim|lub|rosyjskim|języku|ale|i|o|języku|matematyki
łacińskim czy rosyjskim, ale także o języku matematyki,
Latin or Russian, but also about the language of mathematics,
о языке физики, о языке химии.
about|the language|of physics|about|the language|of chemistry
o|języku|fizyki||języku|chemii
o języku fizyki, o języku chemii.
the language of physics, the language of chemistry.
И одну и ту же реальность можно
and|one|and|that|same|reality|can
I|one|and|that|same|reality|can
Tę samą rzeczywistość można
The same reality can be
не только описать, но и перевести
not|only|describe|but|and|translate
nie|tylko|opisać|ale|i|przetłumaczyć
nie tylko opisać, ale także przetłumaczyć
not only described but also translated
с языка биологии на язык математики,
from|the language|of biology|to|the language|of mathematics
z|języka|biologii|na|język|matematyki
z języka biologii na język matematyki,
from the language of biology to the language of mathematics,
с языка физики на латынь, и так далее.
from|language|physics|to|Latin|and|so|on
z|języka|fizyki|na|łacinę|i|tak|dalej
z języka fizyki na łacinę, i tak dalej.
from the language of physics to Latin, and so on.
Это для меня были своего рода,
this|for|me|were|one's|kind
To|dla|mnie|były|swojego|rodzaju
To dla mnie były swojego rodzaju,
This was, for me, a kind of,
беспочвенными и бессмысленными изысканиями,
groundless|and|meaningless|inquiries
bezpodstawnymi|i|bezsensownymi|badaniami
bezpodstawnymi i bezsensownymi badaniami,
groundless and meaningless inquiries,
но привели они к достаточно прагматичным результатам.
but|led|they|to|quite|pragmatic|results
ale|doprowadzili|oni|do|wystarczająco|pragmatycznym|rezultatom
ale doprowadziły one do dość pragmatycznych rezultatów.
but they led to quite pragmatic results.
Чем мне это пригодилось?
what|to me|this|was useful
czym|mi|to|przydało
Jak mi to się przydało?
How did this help me?
Я взял, опять-таки совершенно хамским образом
I|took|||completely|rude|
Ja|wziąłem|||zupełnie|chamskim|sposobem
Wziąłem, znowu w całkowicie chamski sposób
I took, again in a completely rude manner,
концепцию волны и частицы, и подумал:
the concept|of waves|and|particles||thought
koncepcję|fali|i|cząstki||pomyślał
koncepcję fali i cząstki, i pomyślałem:
the concept of wave and particle, and thought:
А не применить ли это в процессе изучения языков?
and|not|apply|or|this|in|the process|studying|languages
A|nie|zastosować|partykuła pytająca|to|w|procesie|nauki|języków
A może zastosować to w procesie nauki języków?
Why not apply this in the process of learning languages?
Какая связь?
what|connection
Jaka|więź
Jaki jest związek?
What is the connection?
Если мы предположим, что частица —
if|we|assume|that|particle
Jeśli|my|założymy|że|cząstka
Jeśli założymy, że cząstka —
If we assume that a particle is —
это и есть человеческое слово,
this|and|is|human|word
to|i|jest|ludzkie|słowo
to jest ludzkie słowo,
that is a human word,
а волна — это всё, что окружает слово,
and|wave|this|all|that|surrounds|word
a|fala|to|wszystko|co|otacza|słowo
a fala — to wszystko, co otacza słowo,
and a wave is everything that surrounds the word,
то есть всё многообразие мыслей, образов,
that|is|all|diversity|thoughts|images
to|znaczy|całe|różnorodność|myśli|obrazów
to znaczy całe bogactwo myśli, obrazów,
that is, all the variety of thoughts, images,
ощущений, которые клубятся вокруг этого слова,
sensations|that|swirl|around|this|word
odczuć|które|krążą|wokół|tego|słowa
odczuć, które krążą wokół tego słowa,
sensations that swirl around this word,
то мы получим некую объёмную единицу,
then|we|will get|some|volumetric|unit
to|my|otrzymamy|pewną|objętościową|jednostkę
to otrzymamy pewną objętościową jednostkę,
then we will get a certain volumetric unit,
которая гораздо легче воспринимается.
which|much|easier|is perceived
która|znacznie|łatwiej|jest postrzegana
która jest znacznie łatwiejsza do zrozumienia.
which is much easier to perceive.
Можно привести такой пример.
can|bring|such|example
Można|podać|taki|przykład
Można podać taki przykład.
One can give such an example.
Когда антропологи исследовали
when|anthropologists|studied
Kiedy|antropolodzy|badali
Kiedy antropolodzy badali
When anthropologists studied
где-то в джунглях Амазонии
||in|the jungles|of the Amazon
||w|dżunglach|Amazonii
gdzieś w dżungli Amazonii
somewhere in the Amazon jungle
племена индейцев,
tribes|of Indians
plemiona|Indian
plemiona Indian,
tribes of Indians,
каждый из членов которого
each|of|the members|of which
każdy|z|członków|którego
każdy z członków których
each of the members
совершенно в повседневной жизни
absolutely|in|everyday|life
zupełnie|w|codziennej|życiu
zupełnie w codziennym życiu
completely in everyday life
владеет как минимум десятком разных языков,
speaks|as|minimum|ten|different|languages
włada|przynajmniej|co najmniej|dziesięcioma|różnych|języków
posiada co najmniej dziesięć różnych języków,
speaks at least a dozen different languages,
племенных, конечно, но тем не менее это всё разные языки.
tribal|of course|but|yet|not|less|this|all|different|languages
plemiennych|oczywiście|ale|tym|nie|mniej|to|wszystko|różne|języki
plemiennych, oczywiście, ale mimo to to wszystko różne języki.
tribal ones, of course, but nevertheless they are all different languages.
Индейца, представителя одного из племени, попросили объяснить,
the Indian|representative|one|of|the tribe|were asked|to explain
Indianina|przedstawiciela|jednego|z|plemienia|poprosili|wyjaśnić
Indianina, przedstawiciela jednego z plemion, poproszono o wyjaśnienie,
An Indian, a representative of one of the tribes, was asked to explain,
как он выучил язык соседнего племени.
how|he|learned|the language|neighboring|tribe
jak|on|nauczył się|język|sąsiedniego|plemienia
jak nauczył się języka sąsiedniego plemienia.
how he learned the language of the neighboring tribe.
Он говорит: «Я не понимаю, о чём вы говорите».
he|says|I|don't|understand|about|what|you|are talking
On|mówi|Ja|nie|rozumiem|o|czym|wy|mówicie
On mówi: „Nie rozumiem, o czym mówicie”.
He says: "I don't understand what you're talking about."
«Ну, вот как ты говоришь на языке соседнего племени?»
well|here|how|you|speak|in|the language|neighboring|tribe
No|here|how|you|speak|in|language|neighboring|tribe
„No, jak mówisz w języku sąsiedniego plemienia?”
"Well, how do you speak the language of the neighboring tribe?"
Он никак не мог понять.
he|could not|not|could|understand
On|w żaden sposób|nie|mógł|zrozumieć
Nie mógł tego zrozumieć.
He just couldn't understand.
«Ну, скажи, как на языке соседнего племени слово „топор“?»
well|tell|how|in|the language|neighboring|tribe|the word|'axe'
No|powiedz|jak|w|języku|sąsiedniego|plemienia|słowo|topór
„No, powiedz, jak w języku sąsiedniego plemienia mówi się „topór”?”
"Well, tell me, how do you say 'axe' in the language of the neighboring tribe?"
«Я понятия не имею».
I|idea|not|have
Ja|pojęcia|nie|mam
„Nie mam pojęcia.”
"I have no idea."
«Ну ты же вчера у них купил топор,
well|you|indeed|yesterday|at|them|bought|an axe
No|ty|przecież|wczoraj|u|nich|kupiłeś|siekierę
„Ale przecież wczoraj kupiłeś u nich topór,
"But you bought an axe from them yesterday,
ты с ними разговаривал, смеялся, что-то обсуждал...»
you|with|them|talked|laughed|||discussed
ty|z|nimi|rozmawiał|śmiałeś się|||dyskutowałeś
Rozmawiałeś z nimi, śmiałeś się, coś dyskutowałeś...
you talked to them, laughed, discussed something..."
Он говорит: «А! Для того, чтобы я заговорил на языке этого племени,
he|says|Ah|In order|to|to|I|spoke|in|the language|this|tribe
On|mówi|A|Żeby|tego|żebym|ja|mówił|w|języku|tego|plemienia
On mówi: „A! Żeby zacząć mówić w języku tego plemienia,
He says: "Ah! In order for me to speak the language of this tribe,
я должен переплыть через речку, прийти в деревню этого племени,
I|must|swim across|across|the river|come|to|the village|this|tribe
ja|muszę|przepłynąć|przez|rzekę|przyjść|do|wioski|tego|plemienia
muszę przepłynąć przez rzekę, przyjść do wioski tego plemienia,
I must swim across the river, come to the village of this tribe,
увидеть эти лица, эти пальмы,
see|these|faces|these|palms
zobaczyć|te|twarze|te|palmy
zobaczyć te twarze, te palmy,
see these faces, these palms,
этот берег, и тогда я буду в той среде,
this|shore|and|then|I|will be|in|that|environment
ten|brzeg|i|wtedy|ja|będę|w|tamtej|środowisku
ten brzeg, a wtedy będę w tym środowisku,
this shore, and then I will be in that environment,
где я могу говорить на этом языке.
where|I|can|speak|in|this|language
gdzie|ja|mogę|mówić|w|tym|języku
gdzie mogę mówić w tym języku.
where I can speak this language.
Но если я вышел уже сюда,
but|if|I|went out|already|here
Ale|jeśli|ja|wyszedłem|już|tutaj
Ale jeśli już tu wyszedłem,
But if I have already come here,
то, извините, ничего не получится».
then|excuse me|nothing|not|will work
to|przepraszam|nic|nie|wyjdzie
to, przepraszam, nic z tego nie wyjdzie.
then, sorry, nothing will work out.
То есть среда — это то,
that|is|the environment|this|that
To|znaczy|środa|to|to
To znaczy, środowisko to to,
That is, the environment is what,
что формирует наши языковые способности.
what|shapes|our|linguistic|abilities
co|formuje|nasze|językowe|zdolności
co kształtuje nasze zdolności językowe.
shapes our language abilities.
Каким образом я попытался это применить в методике обучения?
how|in a way|I|tried|this|apply|in|the methodology|of teaching
Jakim|sposobem|ja|próbowałem|to|zastosować|w|metodzie|nauczania
W jaki sposób próbowałem to zastosować w metodzie nauczania?
How did I try to apply this in the teaching methodology?
Во-первых, мне пришла в голову мысль,
first|of all|to me|came|in|mind|thought
||mi|przyszła|w|głowę|myśl
Po pierwsze, przyszła mi do głowy myśl,
First of all, the thought came to my mind,
что необходимо, раз уж нам не дано
what|is necessary|since|already|to us|not|given
co|konieczne|raz|już|nam|nie|dane
że konieczne jest, skoro nie możemy
that it is necessary, since we are not given the opportunity
вернуться в состояние aмазонского индейца,
return|to|the state|Amazonian|Indian
wrócić|do|stan|amazońskiego|Indianina
wrócić do stanu amazońskiego Indianina,
to return to the state of an Amazonian Indian,
воссоздать вот эту систему образов и ощущений,
recreate|this|this|system|images|and|sensations
odtworzyć|to|ten|systemę|obrazów|i|odczuć
odtworzenie tego systemu obrazów i odczuć,
to recreate this system of images and sensations,
которая сопровождает для нас концепцию любого языка.
which|accompanies|for|us|the concept|any|language
która|towarzyszy|dla|nas|koncepcję|każdego|języka
która towarzyszy nam w koncepcji każdego języka.
which accompanies for us the concept of any language.
Поэтому, допустим, обучая людей итальянскому языку,
therefore|let's say|teaching|people|Italian|language
Dlatego|zakładając|ucząc|ludzi|włoskiemu|językowi
Dlatego, powiedzmy, ucząc ludzi języka włoskiego,
So, for example, when teaching people the Italian language,
я предлагаю им следующее.
I|suggest|them|the following
ja|proponuję|im|następne
proponuję im to.
I suggest the following.
Закройте на секунду глаза.
close|for|a second|your eyes
Zamknijcie|na|sekundę|oczy
Zamknijcie na chwilę oczy.
Close your eyes for a second.
И представьте себе Италию, итальянцев, итальяский язык.
and|imagine|to yourself|Italy|Italians||language
I|imagine|to yourself|Italy|Italians|Italian|language
I wyobraźcie sobie Włochy, Włochów, język włoski.
And imagine Italy, Italians, the Italian language.
Что возникает в вашем сознании?
what|arises|in|your|consciousness
Co|pojawia się|w|twoim|umyśle
Co pojawia się w twojej świadomości?
What comes to your mind?
Совершенно спонтанно.
completely|spontaneously
Całkowicie|spontanicznie
Całkowicie spontanicznie.
Completely spontaneously.
У всех будут совершенно разные образы, разные картинки.
with|everyone|will be|completely|different|images|different|pictures
W|wszystkich|będą|zupełnie|różne|obrazy|różne|obrazki
Każdy będzie miał zupełnie inne obrazy, różne obrazki.
Everyone will have completely different images, different pictures.
Кто-то услышит песни Челентано,
||will hear|songs|Celentano
||usłyszy|piosenki|Celentano
Ktoś usłyszy piosenki Celentano,
Some will hear songs by Celentano,
кто-то вспомнит запах горелой пиццы,
||will remember|the smell|burnt|pizza
||przypomni|zapach|spalonej|pizzy
ktoś inny przypomni sobie zapach spalonej pizzy,
someone will remember the smell of burnt pizza,
кто-то вспомнит поездку на какой-то морской курорт.
||will remember|trip|to|||seaside|resort
||przypomni|podróż|na|||morski|kurort
ktoś przypomni sobie podróż do jakiegoś nadmorskiego kurortu.
someone will remember a trip to some seaside resort.
У всех будет своё.
with|everyone|will have|their own
U|wszystkich|będzie|swoje
Każdy będzie miał swoje.
Everyone will have their own.
Но тем не менее, будет и нечто общее.
but|those|not|less|there will be|and|something|common
Ale|jednak|||będzie|i|coś|wspólnego
Jednakże, będzie też coś wspólnego.
But nevertheless, there will be something in common.
Это будет то, что будет Италией именно для этого человека.
this|will be|that|what|will be|Italy|exactly|for|this|person
To|będzie|to|co|będzie|Włochami|właśnie|dla|tego|człowieka
To będzie to, co dla tej osoby będzie Włochami.
It will be what Italy means specifically for that person.
То есть язык следует воспринимать не линейно,
that|is|language|should|be perceived|not|linearly
To|znaczy|język|należy|postrzegać|nie|liniowo
To znaczy, język należy postrzegać nie liniowo,
That is, language should not be perceived linearly,
как набор слов, набор каких-то грамматических правил,
as|set|of words|set|||grammatical|rules
jak|zestaw|słów|zestaw|||gramatycznych|zasad
jak zestaw słów, zestaw jakichś reguł gramatycznych,
like a set of words, a set of some grammatical rules,
а как объёмное пространство, которое
and|as|volumetric|space|which
a|jak|objętościowe|przestrzeń|które
a jak przestrzeń trójwymiarowa, która
but as a three-dimensional space that
имеет свой вкус, запах, цвет и массу других ощущений.
has|its|taste|smell|color|and|mass|other|sensations
ma|swój|smak|zapach|kolor|i|masę|innych|wrażeń
ma swój smak, zapach, kolor i masę innych wrażeń.
has its own taste, smell, color, and a mass of other sensations.
Именно это позволяет маленьким детям
exactly|this|allows|small|children
właśnie|to|pozwala|małym|dzieciom
To właśnie pozwala małym dzieciom
This is exactly what allows small children
в возрасте 2-х, 3-х лет
at|the age|2|3|years
w|wieku|2|3|lat
w wieku 2, 3 lat
at the age of 2, 3 years
активно, в течение кратчайшего срока, без формального обучения
actively|in|the course|shortest|time|without|formal|training
aktywnie|w|ciągu|najkrótszego|terminu|bez|formalnego|kształcenia
aktywnie, w jak najkrótszym czasie, bez formalnego szkolenia
actively, in the shortest possible time, without formal training
овладеть родным языком.
master|native|language
opanować|ojczystym|językiem
opanować język ojczysty.
to master the native language.
Эту ситуацию я и попытался
this|situation|I|and|tried
tę|sytuację|ja|i|próbowałem
Tę sytuację próbowałem
This situation is what I tried
в своих методиках воспроизвести для взрослых людей.
in|their|methods|reproduce|for|adults|people
w|swoich|metodach|odtworzyć|dla|dorosłych|ludzi
odtworzyć w swoich metodach dla dorosłych.
to reproduce in my methods for adults.
Другой момент: нет такого человека,
another|point|there is no|such|person
Inny|moment|nie ma|takiego|człowieka
Inna sprawa: nie ma takiej osoby,
Another point: there is no such person,
который откажется выучить пару лишних языков.
who|will refuse|to learn|a couple|extra|languages
który|odmówi|nauczyć się|parę|dodatkowych|języków
który odmówi nauczenia się kilku dodatkowych języków.
who will refuse to learn a couple of extra languages.
Но тем не менее, мы знаем, что, к сожалению,
but|those|not|less|we|know|that|to|regret
Ale|tym|nie|mniej|my|wiemy|że|do|żalu
Jednakże, wiemy, że, niestety,
But nevertheless, we know that, unfortunately,
люди, которые годами изучают какой-нибудь язык,
people|who|for years|study|||language
ludzie|którzy|przez lata|uczą się|||język
ludzie, którzy przez lata uczą się jakiegoś języka,
people who study some language for years,
ну, прямо скажем, не всегда довольны своими результатами.
well|straight|let's say|not|always|satisfied|their|results
no|прямо|скажем|не|всегда|довольni|swoimi|wynikami
no, powiedzmy szczerze, nie zawsze są zadowoleni ze swoich wyników.
well, to put it bluntly, are not always satisfied with their results.
Опять пародоксальный вывод:
again||conclusion
znów|paradoksalny|wniosek
Znowu paradoksalne wnioski:
Again, a paradoxical conclusion:
Я обнаружил, что каждый человек,
I|discovered|that|every|person
Ja|odkryłem|że|każdy|człowiek
Odkryłem, że każda osoba,
I discovered that every person,
который жалуется на трудности, на какие-то блоки и комплексы
who|complains|about|difficulties|on|||blocks|and|complexes
który|narzeka|na|trudności|na|||blokady|i|kompleksy
która narzeka na trudności, na jakieś blokady i kompleksy
who complains about difficulties, about some blocks and complexes
в изучении языков,
in|the study|of languages
w|nauce|języków
w nauce języków,
in learning languages,
способен локализовать эту трудность, этот комплекс
able|to localize|this|difficulty|this|complex
zdolny|zlokalizować|tę|trudność|ten|kompleks
jest w stanie zlokalizować tę trudność, ten kompleks
is able to localize this difficulty, this complex
в своём физическом теле.
in|one's|physical|body
w|swoim|fizycznym|ciele
w swoim ciele fizycznym.
in their physical body.
Я даже выделил несколько категорий.
I|even|highlighted|several|categories
Ja|nawet|wyróżniłem|kilka|kategorii
Nawet wyróżniłem kilka kategorii.
I even highlighted several categories.
Есть люди, которые склонны
there are|people|who|tend
Są|ludzie|którzy|skłonni
Są ludzie, którzy są skłonni
There are people who are prone
к чрезмерно аналитическому восприятию информации.
to|excessively|analytical|perception|of information
do|nadmiernie|analitycznemu|postrzeganiu|informacji
do nadmiernie analitycznego postrzegania informacji.
to an excessively analytical perception of information.
Они вот в этом месте прокручивают,
they||in|this|place|scroll
Oni|tutaj|w|tym|miejscu|przewijają
Oni w tym miejscu przewijają,
They scroll through this place,
пытаются комбинировать, выстраивать какие-то конструкции.
are trying|to combine|to build|some|that|structures
próbują|łączyć|budować|||konstrukcje
próbują łączyć, budować jakieś konstrukcje.
trying to combine, build some structures.
Потом зачёркивают, копаются в виртуальном словаре,
then|cross out|dig|in|virtual|dictionary
Potem|przekreślają|grzebią|w|wirtualnym|słowniku
Potem przekreślają, grzebią w wirtualnym słowniku,
Then they cross out, digging into the virtual dictionary,
обращаются в виртуальный музей забытых слов;
turn to|to|virtual|museum|forgotten|words
zwracają się|do|wirtualne|muzeum|zapomnianych|słów
przechodzą do wirtualnego muzeum zapomnianych słów;
turning into a virtual museum of forgotten words;
которые, как мы говорили,
which|as|we|said
które|jak|my|mówili
które, jak mówiliśmy,
which, as we said,
перед тем, как создадут какую-то конструкцию,
before|that|as|they create|||structure
przed|tym|jak|stworzą|||konstrukcję
zanim stworzą jakąś konstrukcję,
before they create some kind of construction,
выдают её в эфир.
broadcast|it|on|air
nadają|ją|w|eter
emitują ją w eter.
they broadcast it on air.
Есть другие люди,
there are|other|people
Są|inni|ludzie
Są inni ludzie,
There are other people,
у которых нет трудностей что-то составить,
that|which|do not|difficulties|something||to compose
którzy|których|nie mają|trudności|||złożyć
którzy nie mają trudności z ułożeniem czegoś,
who have no difficulties composing something,
какой-то текст, конструкцию.
||text|construction
||tekst|konstrukcję
jakiegoś tekstu, konstrukcji.
some text, a structure.
С памятью всё в порядке.
with|memory||in|order
Z|pamięcią||w|porządku
Z pamięcią wszystko w porządku.
Memory is all right.
Но блок вот здесь. (Указывает)
but|the block|here|here|(points)
Ale|blok|tutaj|tutaj|(Wskazuje)
Ale blokada jest tutaj. (Wskazuje)
But there is a block right here. (Points)
Всё знаю, всё понимаю, но
everything|I know|everything|I understand|but
Wszystko|wiem|wszystko|rozumiem|ale
Wszystko wiem, wszystko rozumiem, ale
I know everything, I understand everything, but
(хрипит) сказать ничего не могу.
(wheezing)|to say|nothing|not|can
chrypi|powiedzieć|nic|nie|mogę
(chrypi) nic nie mogę powiedzieć.
(hoarsely) I can't say anything.
Есть ещё одна категория, у которых
there is|another|one|category|of|which
Jest|jeszcze|jedna|kategoria|u|których
Jest jeszcze jedna kategoria, u których
There is one more category of people who
затруднение, болезненное ощущение
difficulty|painful|sensation
trudność|bolesne|odczucie
jest trudność, bolesne odczucie
have difficulty, a painful feeling
при изучении языка вот здесь (указывает).
when|studying|language|here|here|points
podczas|nauki|języka|oto|tutaj|wskazuje
przy nauce języka tutaj (wskazuje).
when learning the language right here (points).
Это люди, которые боятся: «Вдруг что-то не то скажу!
these|people|who|are afraid|what if||the|||I say
To|ludzie|którzy|boją się|Może||tego|||powiem
To są ludzie, którzy się boją: „A co jeśli powiem coś nie tak!
These are people who are afraid: "What if I say something wrong!"
Сейчас что-нибудь ляпну, все начнут смеяться...
right now|||I'll blurt out|everyone|will start|laughing
Teraz|||palnę|wszyscy|zaczną|śmiać się
Teraz coś palnę, wszyscy zaczną się śmiać...
"Right now I'll blurt something out, and everyone will start laughing..."
Кошмар какой-то... Или не так пойму!»
nightmare|||or|not|so|I will understand
koszmar|||lub|nie|tak|zrozumiem
Jakiś koszmar... Albo źle zrozumiem!”
"What a nightmare... Or what if I misunderstand!"
То есть для того, чтобы облегчить
that|is|in order|to|to|ease
To|znaczy|dla|tego|aby|ułatwić
To znaczy, aby ułatwić
So, in order to facilitate
усвоение новой информации —
assimilation|new|information
przyswajanie|nowej|informacji
przyswajanie nowych informacji —
the assimilation of new information —
это, конечно, выходит за рамки иностранных языков,
this|of course|goes|beyond|the limits|foreign|languages
to|oczywiście|wychodzi|poza|ramy|obcych|języków
to, oczywiście, wykracza poza ramy języków obcych,
this, of course, goes beyond foreign languages,
пожалуй, любой информации вообще —
perhaps|any|information|at all
chyba|jakiejkolwiek|informacji|w ogóle
chyba, że jakiejkolwiek informacji w ogóle —
perhaps any information at all —
требуется определённое состояние настройки
required|certain|state|settings
wymaga|określone|ustawienie|konfiguracji
wymaga to określonego stanu nastawienia
a certain state of tuning is required
на волну
on|the wave
na|falę
na falę
to the wave
вот этой новой информации.
this|this|new|information
oto|tej|nowej|informacji
tej nowej informacji.
of this new information.
Причём, если человек владеет или пользуется
moreover|if|a person|owns|or|uses
przy czym|jeśli|człowiek|posiada|lub|korzysta
A jeśli człowiek zna lub używa
Moreover, if a person knows or uses
несколькими языками,
several|languages
wieloma|językami
kilku języków,
several languages,
то часто он описывает это состояние,
that|often|he|describes|this|state
to|często|on|opisuje|to|stan
to często opisuje to stan,
they often describe this state,
как переключение радиочастот.
how|switching|radio frequencies
jak|przełączanie|radiowych częstotliwości
jak przełączanie częstotliwości radiowych.
as switching radio frequencies.
Вот сейчас мы говорим по-итальянски, а потом — раз,
now|right now|we|are speaking|||and|then|once
Oto|teraz|my|mówimy|||a|potem|raz
Teraz mówimy po włosku, a potem — hop,
Right now we are speaking in Italian, and then — bam,
и перешёл на русский.
and|switched|to|Russian
i|przeszedł|na|rosyjski
i przeszedł na rosyjski.
and switched to Russian.
Более того, появляются определённые особенности
more|over|appear|certain|features
Więcej|tego|pojawiają się|określone|cechy
Co więcej, pojawiają się pewne cechy
Moreover, certain features appear
мимики, жестикуляции, свойственные народу,
facial expressions|gestures|characteristic|to the people
mimiki|gestykulacje|charakterystyczne|narodowi
mimiki, gestykulacji, charakterystyczne dla narodu,
of facial expressions and gestures characteristic of the people,
говорящему на том языке,
speaking|in|that|language
mówiącemu|w|tym|języku
mówiącego w tym języku,
speaking the language,
который вы изучаете, на котором стараетесь говорить.
which|you|are studying|on|which|try|to speak
który|wy|studiujecie|na|którym|staracie się|mówić
który studiujesz, w którym starasz się mówić.
that you are studying, that you are trying to speak.
Я помню ситуацию экспериментальную,
I|remember|the situation|experimental
Ja|pamiętam|sytuację|eksperymentalną
Pamiętam sytuację eksperymentalną,
I remember an experimental situation,
когда я говорил с итальянцем,
when|I|spoke|with|the Italian
kiedy|ja|rozmawiałem|z|Włochem
kiedy rozmawiałem z Włochem,
when I was talking to an Italian,
и внезапно я схватил его за руки.
and|suddenly|I|grabbed|him|by|the hands
i|nagle|ja|chwyciłem|go|za|ręce
i nagle chwyciłem go za ręce.
and suddenly I grabbed his hands.
Что вы думаете? Он молчал как рыба, не мог произнести ни слова.
what|do you|think|he|was silent|like|a fish|not|could|say|not even|a word
Co|wy|myślicie|On|milczał|jak|ryba|nie|mógł|wypowiedzieć|ani|słowa
Co myślisz? Milczał jak ryba, nie mógł wydobyć z siebie ani słowa.
What do you think? He was silent as a fish, couldn't say a word.
То есть пока ему не осободили руки,
that|is|while|to him|not|freed|hands
To|znaczy|dopóki|jemu|nie|uwolnili|ręce
To znaczy, dopóki nie uwolnili mu rąk,
That is, until his hands were freed,
а товарищ был очень разговорчивый,
and|comrade|was|very|talkative
a|towarzysz|był|bardzo|rozmowny
a towarzysz był bardzo rozmowny,
and the comrade was very talkative,
он не мог говорить. А когда освободили —
he|could not|speak|talk|And|when|they freed
on|nie|mógł|mówić|A|kiedy|uwolnili
nie mógł mówić. A kiedy go uwolnili —
he couldn't speak. And when he was freed —
то вот это всё началось (жестикулирует).
that|this|this|all|started|(gesticulates)
to|oto|to|wszystko|się zaczęło|gestykuluje
to wszystko się zaczęło (gestykuluje).
then all of this started (gestures).
(Смех) (Аплодисменты)
Laughter|Applause
Śmiech|Oklaski
(Śmiech) (Brawa)
(Laughter) (Applause)
Пожалуй, такие вещи стоит учитывать с самого начала
perhaps|such|things|are worth|considering|from|the very|beginning
chyba|takie|rzeczy|warto|uwzględniać|od|samego|początku
Myślę, że takie rzeczy warto brać pod uwagę od samego początku
Perhaps such things should be taken into account from the very beginning.
и немножко пытаться ощутить себя
and|a little|try|feel|oneself
i|trochę|próbować|poczuć|siebie
i trochę próbować poczuć się
and try a little to feel like yourself
носителем этого языка.
bearer|this|language
native speaker|this|language
nosicielem tego języka.
a bearer of this language.
То есть, если вы изучаете английский язык
that|is|if|you|study|English|language
To|znaczy|jeśli|ty|uczysz się|angielski|język
To znaczy, jeśli uczysz się języka angielskiego
That is, if you are studying the English language
в американской версии,
in|the American|version
w|amerykańskiej|wersji
w amerykańskiej wersji,
in the American version,
то надо немножко почувствовать себя амЭриканцем,
then|you need|a little|to feel|yourself|as an American
to|trzeba|trochę|poczuć|siebie|Amerykaninem
to trzeba trochę poczuć się Amerykaninem,
then you need to feel a little like an American,
понимаете? (Смех)
do you understand|(Laughter)
rozumiecie|Śmiech
rozumiesz? (Śmiech)
Do you understand? (Laughter)
Если вы итальянец, то вы должны... (жестикулирует).
if|you|are Italian|then|you|must|(gestures)
Jeśli|ty|Włoch|to|ty|musisz|gestykuluje
Jeśli jesteś Włochem, to musisz... (gestykuluje).
If you are Italian, then you must... (gestures).
Что-то незримо меняется,
||invisibly|is changing
||niewidzialnie|zmienia się
Coś niewidzialnie się zmienia,
Something invisibly changes,
не понятно на каком уровне,
not|clear|at|what|level
nie|jasno|na|jakim|poziomie
nie wiadomo na jakim poziomie,
it's unclear at what level,
в каком-то внутреннем измерении —
in|||internal|dimension
w|||wewnętrznym|wymiarze
w jakimś wewnętrznym wymiarze —
in some internal dimension —
и вы ведёте себя, как итальянец,
and|you|behave|yourself|like|an Italian
i|pan|zachowujecie|się|jak|Włoch
i zachowujesz się jak Włoch,
and you behave like an Italian,
оставаясь таким же.
staying|the same|as
pozostając|takim|samym
pozostając takim samym.
remaining the same.
Обратная сторона: как мы воспринимаем
reverse|side|how|we|perceive
Odwrócona|strona|jak|my|postrzegamy
Druga strona: jak postrzegamy
The flip side: how do we perceive
реальность проявляемую в языках?
reality|manifested|in|languages
rzeczywistość|przejawiającą|w|językach
rzeczywistość przejawiającą się w językach?
reality manifested in languages?
Меняется регистр восприятия.
changes|register|of perception
Zmienia się|rejestr|percepcji
Zmienia się rejestr percepcji.
The register of perception changes.
Простой пример.
simple|example
Prosty|przykład
Prosty przykład.
A simple example.
Каждый из нас представляет себе клавиатуру компьютера.
each|of|us|imagines|to himself|keyboard|of the computer
Każdy|z|nas|wyobraża|sobie|klawiaturę|komputera
Każdy z nas wyobraża sobie klawiaturę komputera.
Each of us imagines a computer keyboard.
Большинство клавиатур компьютеров, по крайней мере в России,
most|keyboards|computers|at|least|at least|in|Russia
Większość|klawiatur|komputerów|przynajmniej|przynajmniej|w Rosji|w|Rosji
Większość klawiatur komputerowych, przynajmniej w Rosji,
Most computer keyboards, at least in Russia,
снабжены буквами кириллицы и латиницы.
supplied|with letters|Cyrillic|and|Latin
zaopatrzone|literami|cyrylicy|i|łaciny
jest wyposażona w litery cyrylicy i łaciny.
are equipped with letters in Cyrillic and Latin.
Обратите внимание,
pay attention|attention
Zwróćcie|uwagę
Zwróć uwagę,
Please note,
что вы печатаете текст на русском языке —
what|you|are typing|text|in|Russian|language
co|ty|piszesz|tekst|w|rosyjskim|języku
że piszesz tekst w języku rosyjskim —
that you are typing text in Russian —
то есть у вас определённая стратегия,
that|is|with|you|certain|strategy
to|jest|u|was|określona|strategia
to znaczy, że masz określoną strategię,
that is, you have a certain strategy,
как вы будете формировать этот текст,
how|you|will|form|this|text
jak|pan/pani|będziecie|formować|ten|tekst
jak będziesz formułować ten tekst,
how you will form this text,
какие знаки, какие буквы вам понадобятся.
which|signs|which|letters|you|will need
jakie|znaki|jakie|litery|wam|będą potrzebne
jakie znaki, jakie litery będą ci potrzebne.
what signs, what letters you will need.
Вдруг вам понадобилось напечатать что-то по-английски.
suddenly|you|needed|to print||||
Nagle|wam|potrzebne|wydrukować||||
Nagle potrzebujesz napisać coś po angielsku.
Suddenly you need to type something in English.
Глаза остаются те же, монитор тот же, клавиатура та же.
The eyes|remain|the same|same|monitor|that|same|keyboard|that|same
Oczy|pozostają|te|same|monitor|ten|sam|klawiatura|ta|sama
Oczy pozostają te same, monitor ten sam, klawiatura ta sama.
The eyes remain the same, the monitor is the same, the keyboard is the same.
Но что-то незримо меняется. Вы начинаете видеть другие буквы.
but|||invisibly|changes|you|start|to see|other|letters
Ale|||niewidzialnie|zmienia się|Pan/Pani|zaczyna|widzieć|inne|litery
Ale coś niewidzialnie się zmienia. Zaczynasz widzieć inne litery.
But something invisible is changing. You start to see different letters.
Причём, сейчас я об этом говорю, но когда
Moreover|now|I|about|this|am talking|but|when
przy czym|teraz|ja|o|tym|mówię|ale|kiedy
Przy czym, teraz o tym mówię, ale kiedy
Moreover, I am talking about this now, but when
человек, которому приходится этим заниматься —
person|to whom|has to|this|deal with
człowiek|któremu|musi|tym|zajmować się
człowiek, który musi się tym zajmować —
a person who has to deal with this —
печатать на двух языках —
to print|in|two|languages
pisać|na|dwóch|językach
pisać w dwóch językach —
typing in two languages —
знает, что не происходит
knows|that|not|happens
wie|co|nie|dzieje się
wie, że nic się nie dzieje
knows that nothing is happening
на осознанном уровне практически ничего.
on|conscious|level|practically|nothing
na|świadomym|poziomie|praktycznie|nic
na świadomym poziomie praktycznie nic.
on a conscious level, practically nothing.
То есть мы способны воспринимать реальность
that|is|we|are capable|to perceive|reality
To|znaczy|my|jesteśmy zdolni|postrzegać|rzeczywistość
To znaczy, że jesteśmy w stanie postrzegać rzeczywistość
That is, we are capable of perceiving reality
немножко по-другому, под другим углом,
a little|||under|another|angle
trochę|||pod|innym|kątem
trochę inaczej, z innego kąta,
a little differently, from a different angle,
всего лишь изменив этот регистр восприятия.
||changing|this|register|of perception
tylko|tylko|zmieniając|ten|rejestr|percepcji
po prostu zmieniając ten rejestr percepcji.
by merely changing this register of perception.
Ещё немаловажный момент — это, конечно, мотивация.
also|important|point|this|of course|motivation
Jeszcze|nie mniej ważny|moment|to|oczywiście|motywacja
Jeszcze jeden ważny moment — to oczywiście motywacja.
Another important point is, of course, motivation.
Без мотивации никуда не деться.
without|motivation|nowhere|not|escape
Bez|motywacji|nigdzie|nie|uciec
Bez motywacji nigdzie się nie da.
Without motivation, you can't get anywhere.
Это опять-таки относиться не только к языкам.
this|||relates|not|only|to|languages
To|||odnosi się|nie|tylko|do|języków
To znowu odnosi się nie tylko do języków.
This again applies not only to languages.
Помню случай из своей жизни.
I remember|an incident|from|my|life
Pamiętam|przypadek|z|swojego|życia
Pamiętam przypadek z mojego życia.
I remember a case from my life.
Когда моему старшему сыну было почти три года, он начинал говорить.
when|my|older|son|was|almost|three|years|he|started|to speak
Kiedy|mojemu|starszemu|synowi|było|prawie|trzy|lata|on|zaczynał|mówić
Kiedy mój starszy syn miał prawie trzy lata, zaczynał mówić.
When my older son was almost three years old, he started to talk.
Но жил он в это время
but|lived|he|at|this|time
Ale|żył|on|w|tym|czasie
Ale w tym czasie mieszkał
But he was living at that time
в Бомбее, правда, не в трущобах, но не очень далеко от них.
in|Bombay|indeed|not|in|the slums|but|not|very|far|from|them
w|Bombaju|prawda|nie|w|slumsach|ale|nie|bardzo|daleko|od|nich
w Bombaju, co prawda nie w slumsach, ale niezbyt daleko od nich.
in Bombay, though not in the slums, but not very far from them.
А я работал в другой стране.
and|I|worked|in|another|country
A|ja|pracowałem|w|innej|kraju
A ja pracowałem w innym kraju.
And I was working in another country.
И когда я приехал, не видев его несколько месяцев,
and|when|I|arrived|not|having seen|him|several|months
I|when|I|arrived|not|seeing|him|several|months
I kiedy przyjechałem, nie widząc go przez kilka miesięcy,
And when I arrived, having not seen him for several months,
он уже свободно научился говорить.
he|already|fluently|learned|to speak
on|już|swobodnie|nauczył się|mówić
już swobodnie nauczył się mówić.
he had already learned to speak fluently.
Но научился он говорить на хинди,
but|learned|he|to speak|in|Hindi
Ale|nauczył się|on|mówić|w|hindi
Ale nauczył się mówić po hindi,
But he learned to speak Hindi,
которого я не знал.
whom|I|not|knew
którego|ja|nie|znałem
którego nie znałem.
which I did not know.
(Смех)
Laughter
Śmiech
(Śmiech)
(Laughter)
А вы же понимаете, что ребёнок таких вещей не прощает,
and|you|indeed|understand|that|a child|such|things|not|forgives
A|wy|przecież|rozumiecie|że|dziecko|takich|rzeczy|nie|wybacza
A rozumiecie, że dziecko takich rzeczy nie wybacza,
And you understand that a child does not forgive such things,
он тебя знает, он хочет с тобой говорить.
he|you|knows|he|wants|with|you|to talk
on|ciebie|zna|on|chce|z|tobą|rozmawiać
ono cię zna, chce z tobą rozmawiać.
he knows you, he wants to talk to you.
Ты не понимаешь — это твоя проблема.
you|don't|understand|this|your|problem
Ty|nie|rozumiesz|to|twoja|problem
Nie rozumiesz — to twój problem.
You don't understand — that's your problem.
Это был один из таких мотивирующих факторов,
this|was|one|of|such|motivating|factors
To|był|jeden|z|takich|motywujących|czynników
To był jeden z takich czynników motywacyjnych,
It was one of those motivating factors,
которые заставили меня
that|made|me
które|zmusiły|mnie
które zmusiły mnie
that made me
в течение буквально недели
in|the course|literally|a week
w|ciągu|dosłownie|tygodnia
w ciągu dosłownie tygodnia
learn to speak freely in literally a week.
научиться свободно говорить. Сначала на его уровне,
to learn|fluently|to speak|At first|at|his|level
nauczyć się|swobodnie|mówić|Najpierw|na|jego|poziomie
nauczyć się swobodnie mówić. Najpierw na jego poziomie,
At first at his level,
но ещё через неделю я свободно
but|another|in|a week|I|will be free
ale|jeszcze|za|tydzień|ja|wolno
ale za tydzień będę wolny
but in another week I was free
торгoвался на хинди на базаре, получал безумные скидки,
bargained|in|Hindi|at|the market|got|crazy|discounts
|w|hindi|na|bazarze|otrzymywał|szalone|zniżki
targowałem się po hindusku na bazarze, dostawałem szalone zniżki,
I bargained in Hindi at the market, getting crazy discounts,
иногда даже то, что я хотел купить,
sometimes|even|that|what|I|wanted|to buy
czasami|nawet|to|co|ja|chciałem|kupić
czasami nawet to, co chciałem kupić,
sometimes even what I wanted to buy,
мне дарилось, в знак признательности.
to me|was given|in|sign|of appreciation
mi|darowano|w|znak|wdzięczności
dostawałem w prezencie, na znak uznania.
was given to me as a sign of appreciation.
И мне очень хотелось им рассказать, что я вот только...
and|to me|very|wanted|them|to tell|that|I|just|only
I|to me|very|wanted|to them|to tell|that|I|just|only
I bardzo chciałem im opowiedzieć, że właśnie...
And I really wanted to tell them that I just...
«Да ладно, знаем мы тебя, наверное, здесь всю жизнь прожил...»
come on|alright|we know|we|you|probably|here|all|life|lived
Tak|w porządku|wiemy|my|ciebie|pewnie|tutaj|całe|życie|przeżył
„Nie no, znamy cię, pewnie spędziłeś tu całe życie...“
"Oh come on, we know you, you've probably lived here your whole life..."
Но моя гордость и чувство своей исключительности
but|my|pride|and|feeling|my|exclusivity
Ale|moja|duma|i|poczucie|swojej|wyjątkowości
Ale moja duma i poczucie swojej wyjątkowości
But my pride and sense of uniqueness
быстро померкли, когда я понял,
quickly|faded|when|I|realized
szybko|zgasły|kiedy|ja|zrozumiałem
szybko zgasły, gdy zrozumiałem,
quickly faded when I realized,
что в Бомбее любой торговец свободно говорит
that|in|Bombay|any|merchant|freely|speaks
że|w|Bombaju|każdy|kupiec|swobodnie|mówi
że w Bombaju każdy handlarz swobodnie mówi
that in Bombay any merchant freely speaks
языках на восьми, свободно,
languages|in|eight|fluently
językach|w|ośmiu|swobodnie
w ośmiu językach, swobodnie,
eight languages, fluently,
и абсолютно не считает себя полиглотом,
and|absolutely|not|considers|himself|polyglot
i|absolutnie|nie|uważa|siebie|poliglotą
i absolutnie nie uważa siebie za poliglotę,
and absolutely does not consider himself a polyglot,
и не хвалится своими достижениями.
and|not|boasts|his/her|achievements
i|nie|chwali się|swoimi|osiągnięciami
i nie chwali się swoimi osiągnięciami.
and does not boast about his achievements.
Вопрос мотивации.
question|of motivation
Pytanie|motywacji
Pytanie o motywację.
The question of motivation.
Какой-то немецкий политик, по-моему, канцлер Брандт,
||German|politician|||chancellor|Brandt
||niemiecki|polityk|||kanclerz|Brandt
Jakiś niemiecki polityk, moim zdaniem, kanclerz Brandt,
Some German politician, I think it was Chancellor Brandt,
в своё время сказал:
in|one's|time|said
w|swoje|czasie|powiedział
w swoim czasie powiedział:
once said:
«Если вы мне что-то продаёте, а я покупаю,
if|you|to me|||sell|and|I|buy
Jeśli|pan|mi|||sprzedaje|a|ja|kupuję
«Jeśli coś mi sprzedajesz, a ja kupuję,
"If you are selling me something and I am buying,
мы говорим по-немецки.
we|speak||
my|mówimy||
mówimy po niemiecku.
we speak in German.
Но если продаю я, а покупаете вы,
but|if|I sell|I|and|you buy|you
Ale|jeśli|sprzedaję|ja|a|kupujecie|wy
Ale jeśli ja sprzedaję, a ty kupujesz,
But if I am selling and you are buying,
мы говорим на вашем языке».
we|speak|in|your|language
my|mówimy|w|waszym|języku
mówimy w twoim języku».
we speak in your language."
Это такой показатель мотивации,
this|such|indicator|of motivation
To|taki|wskaźnik|motywacji
To taki wskaźnik motywacji,
This is a clear indicator of motivation,
который неизбежен в современном мире.
which|is inevitable|in|the modern|world
który|nieunikniony|w|nowoczesnym|świecie
który jest nieunikniony w nowoczesnym świecie.
which is inevitable in the modern world.
И надо учитывать, что языки
and|it is necessary|to take into account|that|languages
I|must|consider|that|languages
I należy uwzględnić, że języki
And it should be taken into account that languages
бывают не только различными между разными народами,
can be|not|only|different|between|different|peoples
są|nie|tylko|różnymi|między|różnymi|narodami
są nie tylko różne między różnymi narodami,
can be not only different between different nations,
но и между профессиональными группами.
but|and|between|professional|groups
ale|i|między|profesjonalnymi|grupami
ale także między grupami zawodowymi.
but also between professional groups.
Я предвижу, что в будущем гораздо больше языковых отличий
I|foresee|that|in|the future|much|more|linguistic|differences
Ja|przewiduję|że|w|przyszłości|znacznie|więcej|językowych|różnic
Przewiduję, że w przyszłości będzie znacznie więcej różnic językowych.
I foresee that in the future there will be many more linguistic differences.
будет не между языками разных народов,
will be|not|between|languages|different|peoples
będzie|nie|między|językami|różnych|narodów
będzie nie między językami różnych narodów,
it will not be between the languages of different peoples,
а между представителями разных профессий
and|between|representatives|different|professions
a|między|przedstawicielami|różnych|zawodów
a między przedstawicielami różnych zawodów
but between representatives of different professions
и даже разных корпоративных групп.
and|even|different|corporate|groups
i|nawet|różnych|korporacyjnych|grup
a nawet różnych grup korporacyjnych.
and even different corporate groups.
К этому надо готовиться. Но те принципы,
to|this|need|to prepare|But|those|principles
Do|temu|trzeba|przygotować się|Ale|te|zasady
Na to trzeba się przygotować. Ale te zasady,
We need to prepare for this. But the principles,
о которых я попытался рассказать,
about|which|I|tried|to tell
o|których|ja|próbowałem|opowiedzieć
o których próbowałem opowiedzieć,
that I tried to explain,
они работают и в этом случае.
they|work|and|in|this|case
oni|pracują|i|w|tym|przypadku
oni pracują i w tym przypadku.
they work in this case.
Потому что все языки, на которых мы говорим —
because|that|all|languages|on|which|we|speak
Ponieważ|że|wszystkie|języki|w|których|my|mówimy
Ponieważ wszystkie języki, w których mówimy —
Because all the languages we speak —
это проявление одного языка —
this|manifestation|one|language
to|przejaw|jednego|języka
to przejaw jednego języka —
are manifestations of one language —
языка Вселенной, в которой мы живём.
the language|the Universe|in|which|we|live
języka|Wszechświecie|w|której|my|żyjemy
języka Wszechświata, w którym żyjemy.
the language of the Universe we live in.
Спасибо. (Аплодисменты)
Thank you|Applause
Dziękuję|Oklaski
Dziękuję. (Brawa)
Thank you. (Applause)
SENT_CWT:AFkKFwvL=4.93 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=5.52 SENT_CWT:AO6OiPNE=4.63 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=6.66
pl:AFkKFwvL en:AO6OiPNE
openai.2025-01-22
ai_request(all=348 err=0.00%) translation(all=290 err=0.69%) cwt(all=1683 err=5.11%)