Mutacje Słów

W języku irlandzkim rzeczowniki mogą zmieniać formę w zależności od pewnych warunków, aby ułatwić wymowę.

Te mutacje można rozpoznać przez lenicję lub eklipsę.

Lenicję można zobaczyć po séimhiú (h) po pierwszej literze.

Eklipsę można zobaczyć z urú, które pojawia się przed pierwszą literą słowa.

Litery, które przyjmują séimhiú (h): B C D F G M P S T

bh

ch

dh

fh

gh

mh

ph

sh

th

*Kiedy powinienem użyć séimhiú (h)?

1. Podczas zwracania się / wołania kogoś.
np.: A Mháire = Mary lub Máire     A Sheáin = John lub Seán

2. Dla czasowników regularnych w czasie przeszłym,

Przykład: .	Dún= zamknąć.
	Dhún mé = zamknąłem.	Ar dhún tú? = czy zamknąłeś?	Níor dhún mé = nie zamknąłem.

3. Dla posiadania (mój, twój, jego),

Przykład:	płaszcz = cóta
	Mo chóta = Mój płaszcz	Do chóta = Twój płaszcz	A chóta = Jego płaszcz

4. Przy użyciu rodzajnika określonego “an” = ten + rzeczownik żeński,

Przykład: .

Kobieta = woman

An bhean = kobieta.

5. Dla negatywnych czasowników w teraźniejszości i przyszłości,

Przykład:	Dún = zamykać.
	Dúnann sé = on zamyka.	Dúnfaidh sé = on będzie zamykać.
	Ní dhúnann sé = on nie zamyka.	Ní dhúnfaidh sé = on nie będzie zamykać.

6. Liczenie rzeczy 2-6 przyjmuje séimhiú
Przykład: turcaí = indyk. 2 indyki = dhá thurcaí, 3 indyki = trí thurcaí, 4 indyki = ceithre thurcaí

7. Po niektórych przyimkach - de / do / ó / roimh / mar / faoi / trid / um / ar,
Przykład: Dałem książkę do Chiary = Dałem książkę do Ciary.

Urú (Eclipsis) "nazalizuje" dźwięki, aby brzmienie języka było płynniejsze

mB

gC

nD

dT

nG

bP

bhF

*Kiedy powinienem użyć séimhiú (h)?

1. Po niektórych przyimkach, szczególnie tych z użyciem przedimka określonego (an)
Przykład: Gaillimh = Galway, ale, i nGaillimh = w Galway

Bus = Autobus Cailín = Dziewczyna Banc = Bank Priosún = Więzienie Farraige = Morze Gáirdín = Ogród

Na autobusie = na autobusie. Z dziewczyną = with the girl. W banku = at the bank. Z więzienia = out of prison. Z morza = from the sea. W kierunku ogrodu = towards the garden.

2. Własność (nasza, wasza liczba mnoga, ich)

Przykład:

płaszcz = płaszcz.

nasz płaszcz = our coat.

wasz płaszcz = your coat.

ich płaszcz = their coat.

*Jej nie bierze ani séimhiú, ani urú, chyba że rzeczownik zaczyna się od samogłoski, w takim przypadku: 'jej + séimhiú' i 'jego + nic'.
Przykład: úll = jabłko   a úll = jego jabłko   a húll = jej jabłko

Z samogłoskami, nasze/wasze/ich + n- (Przykład: ár n-úll = nasze jabłko)

3. Liczenie rzeczy 7-10 bierze urú,
Przykład: turcja = indyk. seacht dturcaí = 7 indyki. ocht dturcaí= 8 indyki. naoi dturcaí = 9 indyki.

4. Formy pytaniowe w czasach teraźniejszych i przyszłych:

Example:	Dún = zamykać.
	An ndúnann tú? = Czy zamykasz?
	An ndúnfaidh tú? = Czy zamkniesz?