Verb Tenses

Czasy czasowników

W irlandzkim jest tylko 11 czasowników nieregularnych:
- być
Abair - powiedzieć
Feic - widzieć
Faigh - dostać/znaleźć
Téigh - iść
Déan - robić/wykonywać
Clois - słyszeć
Ith - jeść
Tabhair - dać
Tar - przyjść
Beir - chwytać/łapać

Regularne czasowniki: Te koniugacje i inne można znaleźć na www.focloir.ie

Czas 1-sza koniugacja
*1-sylabowe czasowniki
SZEROKI
1-sza koniugacja
*1-sylabowe czasowniki
CIENKI
2-ga koniugacja
*2-sylabowe czasowniki
SZEROKI
2-ga koniugacja
*2-sylabowe czasowniki
CIENKI
Czasownik Glan (sprzątać) Bris (łamać) Ceannaigh(kupować) Imir(grać)
Aimsir Chaite
Czas przeszły
Ghlan mé (posprzątałem) Bhris mé( złamałem) Cheannaigh mé(kupiłem) D’imir mé(grałem)
Aimsir Láithreach
Czas teraźniejszy
Glanann mé (sprzątam) Briseann mé( łamię) Cheannaíonn mé(kupuję) Imríonn mé(gram)
Aimsir Fháistineach
Czas przyszły
Glanfaidh mé (posprzątam) Brisfidh mé (złamię) Ceannóidh mé(kupię) Imreoidh mé(zagram)
Modh Coinníollach
Tryb warunkowy *2-gim i 3-cim
Ghlanfainn (posprzątałbym/posprzątał(a)bym) Bhrisfinn mé( złamałbym/złamał(a)bym) Cheannóinn(kupiłbym/kupił(a)bym) D’imreoinn(grałbym/grał(a)bym)
Modh Foshuiteach
Tryb przypuszczający
Go nglana tú (obyś posprzątał) Go mbrise tú (Niech ci się uda złamać) Go gceannaí tú (Niech ci się uda kupić) Go n-imrí tú(Niech ci się uda zagrać)

AIMSIR CHAITE - CZAS PRZESZŁY

Większość regularnych czasowników w czasie przeszłym otrzymuje seimhiu po pierwszej literze
     * z wyjątkiem czasowników zaczynających się na R, L, N, F oraz na samogłoski

Pierwsza osoba liczby mnogiej dodaje końcówkę, jeśli rdzeń ma 1 sylabę:
amar (jeśli ostatnia samogłoska rdzenia jest szeroka - a o u)Przykład: Glan (Czyścić) - Ghlanamar
eamar (jeśli ostatnia samogłoska rdzenia jest wąska - i e)Przykład: Cuir (Położyć) - Chuireamar

Pierwsza osoba liczby mnogiej dodaje końcówkę, jeśli rdzeń ma 2 sylaby::
aíomar (jeśli ostatnia samogłoska rdzenia jest szeroka - a o u)Przykład: Ceannaigh (Kupić) - Cheannaíomar
íomar (jeśli ostatnia samogłoska rdzenia jest wąska - i e)Przykład: Bailigh (Zebrać) - Bhailíomar


*Pytania używają 'Ar' przed czasownikiem

*Negatywy używają 'Níor' przed czasownikiem

*Czasowniki zaczynające się na samogłoskę otrzymują D' przed samogłoską tylko w stronie pozytywnej

Czasowniki zaczynające się na R, L, N nie zmieniają się: Przykład: Rith / Léim / Nigh

Ar cheannaigh tú dom? = Czy kupiłeś dom?
Cheannaigh mé = Kupiłem
Níor cheannaigh mé = Nie kupiłem

Ar ól tú kawę? = Czy piłeś kawę?
D'ól mé = Wypiłem
Níor ól mé = Nie piłem

Czy zostałeś w domu? = Did you stay at home
Zostałem = I stayed
Nie zostałem = I didn't stay


AIMSIR LÁITHREACH - Czas teraźniejszy

1. Większość regularnych czasowników w czasie teraźniejszym przyjmuje jedno z dwóch zakończeń, jeśli rdzeń ma jedną sylabę

Jeśli ostatnia samogłoska rdzenia jest pełna a o u - Dodaj zakończenia: aim / ann / aimid
Glanaim, - Glanann tu/se/si - Glanaimid - Glanann sibh/siad

Jeśli ostatnia samogłoska rdzenia jest szczupła i e - Dodaj zakończenia: im / eann / imíd
Cuirim - Cuireann tú/se/si - Cuirimid - Cuir sibh/siad


2. Większość regularnych czasowników w czasie teraźniejszym przyjmuje jedno z dwóch zakończeń, jeśli rdzeń ma dwie sylaby

Jeśli ostatnia samogłoska rdzenia jest pełna a o u - Dodaj zakończenia: aim / ann / aimíd
Ceannaim - Ceannann tu/se/si - Ceannaimid - Ceannann sibh/siad

Jeśli ostatnia samogłoska rdzenia jest szczupła i e - Dodaj zakończenia: im / eann / imíd
Bailim - Baileann tu/se/si - Bailimid - Baileann sibh/siad


Pytania używają 'An' przed czasownikiem + urú przed pierwszą literą czasownika
Te, które zaczynają się od samogłosek, nie biorą urú

Negatywy używają 'Ní' przed czasownikiem + seimhiu po pierwszej literze czasownika
Te, które zaczynają się od samogłosek, nie biorą seimhiu

Czasowniki rozpoczynające się od F biorą urú w formie pytającej,
Formy negatywne biorą seimhiu po F

Przykłady:
Czy czyścisz swój samochód? = Do you clean your car?
Czyszczę = I clean
Nie czyszczę = I don’t clean

Czy pijesz kawę? = Do you drink coffee?
ólaim = Wypiłem
Ní ólaim = Nie wypiłem

An bhfhanann tú sa bhaile ? = Czy zostałeś w domu?
Fanaim = Zostałem
Ní fhanaim = Nie zostałem


AIMSIR FHÁISTINEACH - Czas Przyszły

1. Większość regularnych czasowników w czasie przyszłym przyjmuje jedno z dwóch zakończeń, jeśli rdzeń ma jedną sylabę

Jeśli ostatnia samogłoska w rdzeniu jest szeroka a o u - Dodaj zakończenia: faidh / faimid
Glanfaidh me/tu/se/si - Glanfaimid - Glanfaidh sibh/siad

Jeśli ostatnia samogłoska w rdzeniu jest cienka i e - Dodaj zakończenia: fidh / fimid
Cuirfidh me/tú/se/si - Cuirfimid - Cuirfidh sibh/siad

2. Większość regularnych czasowników w czasie przyszłym przyjmuje jedno z dwóch zakończeń, jeśli rdzeń ma dwie sylaby

Jeśli ostatnia samogłoska w rdzeniu jest szeroka a o u - Dodaj zakończenia: oidh / oimid
Ceannoidh me/tu/se/si - Ceannoimid - Ceannoidh sibh/siad

Jeśli ostatnia samogłoska w rdzeniu jest cienka i e - Dodaj zakończenia: eoidh / eoimid
Baileoidh me/tu/se/si - Baileoimid - Baileoidh sibh/siad

Pytania używają 'An' przed czasownikiem + urú przed pierwszą literą czasownika
Te, które zaczynają się od samogłosek, nie biorą urú

Negatywy używają 'Ní' przed czasownikiem + seimhiu po pierwszej literze czasownika
Te, które zaczynają się od samogłosek, nie biorą seimhiu

Czasowniki rozpoczynające się od F biorą urú w formie pytającej,
Formy negatywne biorą seimhiu po F

An nglanfaidh tú do charr? = Czy wyczyścisz swój samochód?
Glanfaidh mé = Wyczyszczę
Ní ghlanfaidh mé = Nie wyczyszczę

An ólfaidh tú caife? = Czy wypijesz kawę?
ólfaidh mé = Wypiję
Ní ólfaidh mé = Nie wypiję

An bhfhanfaidh tú sa bhaile ? = Czy zostaniesz w domu?
Fanfaidh mé = Zostanę
Ní fhanfaidh mé = Nie zostanę


An Modh Coinniollach - Tryb Warunkowy

1. Większość regularnych czasowników w czasie warunkowym przyjmuje jedno z dwóch zakończeń, jeśli rdzeń ma jedną sylabę

Jeśli ostatnia samogłoska rdzenia jest szeroka a o u - Dodaj zakończenia: fainn / fa / fadh / faimis / faidis
Ghlanfainn - Ghlanfa - Ghlanfadh se/si - Ghlanfaimis - Ghlanfadh sibh - Ghlanfaidis siad

Jeśli ostatnia samogłoska rdzenia jest wąska i e - Dodaj zakończenia: finn / fea / feadh / fimis / fidis
Chuirfinn - Chuirfea - Chuirfeadh se/si - Chuirfimis - Chuirfidh sibh - Chuirfidis

2. Większość regularnych czasowników w czasie teraźniejszym przyjmuje jedno z dwóch zakończeń, jeśli rdzeń ma dwie sylaby

Jeśli ostatnia samogłoska rdzenia jest szeroka a o u - Dodaj zakończenia: oinn / ofa / odh / oimis / oidis
Cheannoinn - Cheannofa - Cheannodh se/si - Cheannoimis - Cheannodh sibh - Cheannoidis

Jeśli ostatnia samogłoska rdzenia jest wąska i e - Dodaj zakończenia: eoinn / eofa / eodh / eoimis / eoidis
Bhaileoinn - Bhaileofa - Bhaileodh se/si - Bhaileomis - Bhaileodh sibh - Bhaileoidis

Pytania używają 'An' przed czasownikiem + urú przed pierwszą literą czasownika
Te, które zaczynają się od samogłosek, nie biorą urú

Negatywy używają 'Ní' przed czasownikiem + seimhiu po pierwszej literze czasownika
Te, które zaczynają się od samogłosek, nie biorą seimhiu

Czasowniki rozpoczynające się od samogłoski przyjmują D' przed pierwszą literą w pozytywie

Czasowniki, które zaczynają się na F, przyjmują D' przed pierwszą literą + seimhiu po pierwszej literze czasownika
Formy negatywne biorą seimhiu po F

Przykłady:
Czy oczyścisz swój samochód? = Would you clean your car?
Czyszczę = I clean
Nie czyszczę = I don’t clean

Czy napijesz się kawy? = Would you drink coffee?
Wypiłbym = I would drink
Nie wypiłbym = I wouldn’t drink

Czy zostałbyś w domu? = Would you stay at home
Zostałbym = I would stay
Nie zostałbym = I wouldn't stay