Prepositions
Przyimki
Najczęściej używane przyimki w języku irlandzkim:
| Ag = przy | Ar = na | As = z | Chuig = w kierunku / naprzód |
| De = z / od | Do = do / dla | Le = z | I = w | Ó = z | Trí = przez |
| Idir = między | Faoi = o / pod | Roimh = przed / naprzeciwko | Thar = nad |
|
AG = W Agam ("na mnie") Agat ("na tobie" – pojed.) Aige ("na nim") Aici ("na niej") Againn ("na nas") Agaibh ("na was" – mnoga) Acu ("na nich") |
DE = WYŁĄCZ/OD Díom ("ode mnie") Díot ("od ciebie" – poj.) De ("od niego") Di ("od niej") Dínn ("od nas") Díbh ("od was" – mnoga) Díobh ("od nich") |
|
AR = NA Orm ("na mnie") Ort ("na tobie" – poj.) Air ("na nim") Uirthi ("na niej") Orainn ("na nas") Oraibh ("na was" – mnoga) Orthu ("na nich") |
DO = DO/DLA Dom ("do mnie/dla mnie") Duit ("do ciebie/dla ciebie" – liczba pojedyncza) Dó ("do niego/dla niego") Di ("do niej/dla niej") Dúinn ("do nas/dla nas") Daoibh ("do was/dla was" – liczba mnoga) Dóibh ("do nich/dla nich") |
|
AS = Z/NA ZEWNĄTRZ Asam ("ze mnie") Asat ("z ciebie" – liczba pojedyncza) As ("z niego") Aisti ("z niej") Asainn("z nas") Asaibh ("z was" – liczba mnoga) Astu ("z nich") |
FAOI = O/POD Fúm ("o mnie/pod mną") Fút ("o tobie/pod tobą" – liczba pojedyncza) Faoi ("o nim/pod nim") Fúithi ("o niej/pod nią") Fúinn ("o nas/pod nami") Fúibh ("o was/pod wami" – liczba mnoga) Fúthú ("o nich/pod nimi") |
|
CHUIG = W KIERUNKU Chugam ("w moim kierunku") Chugat ("w twoim kierunku" – liczba pojedyncza) Chuige ("w jego kierunku") Chuici ("w jej kierunku") Chugainn („ku nam”) Chugaibh („ku wam” – liczba mnoga) Chucu („ku nim”) |
I = W Ionam („we mnie”) Ionat („w tobie” – liczba pojedyncza) Ann („w nim”) Inti („w niej”) Ionainn („w nas”) Ionaibh („w was” – liczba mnoga) Iontu („w nich”) |
|
IDIR = POMIĘDZY -(„między mną”) -(„między tobą” – liczba pojedyncza) -(„między nim”) -(„między nią”) Eadrainn („między nami”) Eadraibh („między wami” – liczba mnoga) Eatharthu („między nimi”) |
ROIMH = PRZED Romham (“przede mną”) Romhat (“przed tobą” – liczba pojedyncza) Roimhe (“przed nim”) Roimpi (“przed nią”) Romhainn (“przed nami”) Romhaibh (“przed wami” – liczba mnoga) Rompu (“przed nimi”) |
|
LE = Z Liom (“ze mną”) Leat (“z tobą” – liczba pojedyncza) Leis (“z nim”) Léi (“z nią”) Linn (“z nami”) Libh (“z wami” – liczba mnoga) Leo (“z nimi”) |
THAR = NAD Tharam (“nade mną”) Tharat (“nad tobą” – liczba pojedyncza) Thairis (“nad nim”) Thairsti (“nad nią”) Tharainn (“nad nami”) Tharaibh (“nad wami” – liczba mnoga) Tharstu (“nad nimi”) |
|
Ó = OD Uaim (“ode mnie”) Uait (“od ciebie” – liczba pojedyncza) Uaidh (“od niego”) Uaithi (“od niej”) Uainn (“od nas”) Uaibh (“od was” – liczba mnoga) Uathu (“od nich”) |
TRÍ = PRZEZ Tríom („przeze mnie”) Tríot („przez ciebie” – liczba pojedyncza) Tríd („przez niego”) Tríthi („przez nią”) Trínn („przez nas”) Tríbh („przez was” – liczba mnoga) Tríothu („przez nich”) |
Język irlandzki jest pełen przyimków. Popatrz na te przykłady:
| ar : | Tá cóta orm | = 'Mam na sobie płaszcz' (dosłownie 'Płaszcz jest na mnie') |
| le : | Tá cóta liom | = 'Mam przy sobie płaszcz' (dosłownie 'Płaszcz jest ze mną') |
| ó : | Tá cóta uaim | = 'Potrzebuję płaszcza' (dosłownie 'Płaszcz jest ode mnie') |
| ag : | Tá cóta agam | = 'Mam płaszcz' (dosłownie 'Płaszcz jest u mnie') |
| faoi : | Tá cóta fúm | = 'Płaszcz jest pode mną' / 'Siedzę na płaszczu' |
| i : | Tá cóta ionam | = 'Płaszcz jest we mnie / Potrafię zrobić płaszcz' |
W języku irlandzkim używamy również przyimka 'ar', aby wyrazić nasze odczucia
Dosłownie: Radość jest na mnie - Smutek jest na tobie - Gniew jest na nim ...
Tá áthas orm - Tá brón ort - Tá fearg air - Tá uaigneas uirthi - Tá díoma orthu
Przyimki używane z czasownikami
| Abair le | powiedz | Abair liom! - Powiedz mi! |
| Zgódź się z | zgadzać się z | Zgadzam się z tobą - |
| Usuń z | usuń z | Ciesz się przyjęciem - |
| Zdejmij | zdejmij | Zdj05łem moje buty - |
| Połącz z | połącz z | J19zyk jest związany z kulturą - |
| Złap | złap | Złapałem butelkę mleka - |
| Spójrz na | oglądaj | Oglądałem telewizję - |
| Spotkaj się z | spotkaj się | Spotkam się z moimi przyjaciółmi - |
| Pomóż mi | pomoc | Pomóż mi! |
| Pamiętaj o | zapamiętaj | Pamiętajcie o zadaniach domowych! |
| Zadzwoń na | zadzwoń/poinformuj | Zadzwoń na straże - |
| Zapytaj | zapytaj | Zadał jej pytanie - |
| Zapomnij o | zapomnij | Zapomniałem kluczy - |
| Studiuj nad | uczę się | Studiuję irlandzki - |
| Zrezygnuj | rezygnuj/odejdź | Zrezygnowała z pracy - |
| Osiągnij | osiągnij sukces | Poradziłem sobie dobrze na egzaminach - |
| Słuchaj | słuchaj | Słuchałem mojego nauczyciela - |
| Patrz | spójrz na | Spójrz na arkusz ćwiczeń - |
| Zapytaj | zapytaj | Zapytałem jego - |
| Wróć do | powróć do | Wróciłem do domu - |
| Uczestnicz | uczestniczyć | Uczęszczałem na uniwersytet w Anglii - |
| Zaakceptuj | akceptuj | Akceptuję prezent - |
| Odejdź z | idź sobie | Idź sobie! |
| Odejdź od | odejść od | Rower stracił kontrolę - |
| Graj przeciwko | graj przeciwko | Drużyna grała przeciwko innej drużynie - |
| Powiedz do | powiedz komuś | Opowiedz mi historię - |
| Zapłać za/odsprzedaj się | wypłacić | Zapłaciłem za moje jedzenie - |
| Porozmawiaj z | porozmawiaj z | Porozmawiaj ze mną na minutę - |
| Kontynuuj | kontynuuj | Kontynuuj swoją opowieść - |
| Chwyć za | wyrwać z | Chwycić coś ze stołu - Snatch something off the table |
| Wyślij do | wyślij do | Wyślij list do brata - Send a letter to your brother |
| Podejmować | rozpocząć | Byłem podekscytowany rozpoczęciem pielgrzymki - I was excited to embark on the pilgrimage |
| Odwiedzić | odwiedź | Odwiedź swoją matkę - Visit your mother |
| Przekazać | dawać | Podaj jej filiżankę herbaty - Give her a cup of tea |
| Dotrzeć do | dojść do | Dotarli na miejsce - arrive at the scene |
| Pokazać | pokaż | Pokaż mu swoje dokumenty - Show him your papers |
| Upaść z | spaść z | Spadam z rusztowania - I fall from scaffolding |
| Zabrać z | weź od | Spójrz na coś - Take a look at something |
Wyrażenia z przyimkami
| Rozpoznajemy | mieć rozpoznanie czegoś |
| Zagrać sztuczkę na | zrobić komuś psikus |
| Żądanie | żądanie czegoś |
| Mieć chęć na | mieć pragnienie czegoś |
| Tolerancyjny względem | tolerancyjny względem |
| Opętany przez | obsesja na punkcie |
| Złożyć skargę na | narzekać na |
| Zemścić się na | zemsta na kimś |
| Zakochany w | być zakochanym w |
| Dziękuję za | dziękuję za |
| Dać komuś miłość | dać miłość komuś |
| Chwycić coś | złapać się czegoś |
| Gryźć coś | ugryźć coś |
| Przywiązany do strachu | ogarnięty strachem |
| Próbować coś zrobić | Wkładać wysiłek w zrobienie czegoś |
| Czekać na | oczekiwać |
| Dumny z | dumny z |
| Wdzięczny za | wdzięczny za |
| Wydanie krzyku | wypuścić krzyk |
| Potrzebować | brakować/potrzebować |