Przymiotniki

Pozycja przymiotników

Ważną różnicą między językiem irlandzkim a angielskim jest to, że domyślna pozycja przymiotników atrybutywnych w irlandzkim znajduje się za rzeczownikiem.

Przykład:	Lá maith= Dobry dzień.
	Lá = dzień. Maith= dobry.

Rodzaj

Przymiotniki irlandzkie zgadzają się pod względem rodzaju i liczby z rzeczownikami, do których się odnoszą.
Dlatego przymiotniki zazwyczaj stosują te same zasady co rzeczowniki.

Rzeczowniki męskie zwykle kończą się na szeroką samogłoskę (AOU)

An t-asal = osioł

An fear = mężczyzna

Rzeczowniki żeńskie zwykle kończą się na cienką samogłoskę (IE)

An chistin = kuchnia

An eochair = klucz

Przymiotnik dodaje séimhiú (h), jeśli jest przypisany do rzeczownika żeńskiego

Ceistdheacair = trudne pytanie

Seachtain ghnóthach = pracowity tydzień

Jeśli po rzeczowniku męskim, nie przyjmuje séimhiú (H)

Fear saibhir = bogaty człowiek

Buachaill dícheallach = pracowity chłopak

Jeśli przymiotnik jest dodany do rzeczownika w liczbie mnogiej, dodaje “-a/e”

Cailín maith = dobra dziewczyna	Buachaill ard = wysoki chłopiec
Cailíní maithe = dobre dziewczyny	Buachaillí arda = wysocy chłopcy

Jeśli przymiotnik już kończy się samogłoską, nie ma zmiany

Oíche dorcha = ciemna noc

Oícheanta dorcha = ciemne noce

Jeśli rzeczownik w liczbie mnogiej kończy się cienką spółgłoską, przymiotnik przyjmuje séimhiú

Fir fhlaithiúla = hojni mężczyźni

Teaghlaigh mhóra = duże gospodarstwa domowe

Najczęstsze końcówki przymiotników to:

-iúil	(suimiúil = interesujący, difriúil = różny)
-(e)ach	(salach= brudny, uafásach= okropny)
-mhar	(grianmhar = słoneczny, greannmhar= zabawny)
-air	(deacair = trudny, láidir= silny)

W formie mnogiej stają się

-úla	(suimiúla = interesujący, difriúla = różny)
-e)acha	(salacha= brudne, uafásacha= okropne)
-mhara	(grianmhara = słoneczne, greannmhara= zabawne)
-ra/re	(deacra= trudne, láidre= silne)

Forma Porównawcza Przymiotników:

Nieregularne

Mór = duży	níos mó= większy	is mó= największy
Beag= mały	níos lú= mniejszy	is lú= najmniejszy
Maith= dobry	níos fearr= lepszy	is fearr= najlepszy

Regularne
(jeśli przymiotnik kończy się na spółgłoskę, zwęzić i dodać „e”)

Óg = młody	níos óige = młodszy	is óige = najmłodszy
Sean = stary	níos sine = starszy	is sine = najstarszy

(jeśli przymiotnik kończy się na (a)ir, zmień na ra/re)

Saibhir= bogaty	níos saibhre= bogatszy	is saibhre= najbogatszy
Deacair= trudny	níos deacra= trudniejszy	is deacra= najtrudniejszy

(jeśli przymiotnik kończy się na (i)úil, zmień na (i)úla)

Dathúil= ładny	níos dathúla= ładniejszy	is dathúla= najładniejszy
Sláintiúil= zdrowy	níos sláintiúla= zdrowszy	is sláintiúla= najzdrowszy

(jeśli przymiotnik kończy się na (e)ach, zmień na (a)í)

Brónach= smutny	níos brónaí= smutniejszy	is brónaí= najsmutniejszy
Úsáideach= użyteczny	níos úsáidí= bardziej użyteczny	is úsáidí= najbardziej użyteczny

(jeśli przymiotnik kończy się samogłoską, brak zmian)

Éasca= łatwy	níos éasca= łatwiejszy	is éasca= najłatwiejszy
Nua= nowy	níos nua= nowszy	is nua= najnowszy

Uwaga:
Przymiotniki zaczynające się na S są zwykle pozytywne, a te zaczynające się na D są zwykle negatywne

Przykłady:	Sona = szczęśliwy/dobry	Dona = zły
	Suairc= wesoły/jasny	Duairc= ponury/ciemny

Liczby

Kiedy liczba jest pomiędzy 2 a 19, i przed rzeczownikiem oraz przymiotnikiem, umieść przymiotnik w liczbie mnogiej i dodaj séimhiú (déag = nastoletni, także przyjmuje séimhiú po rzeczownikach kończących się na samogłoskę)

Przykłady:	Trí mhadra = 3 psy	Trí mhadra dhonna = 3 brązowe psy
	Ocht n-éan déag = 18 ptaków	Ocht n-éan déag ghlasa = 18 zielonych ptaków
	Cúig bhosca dhéag = 15 pudełek	Cúig bhosca dhéag dhearga = 15 czerwonych pudełek

Modyfikatory

Używamy niektórych cząstek do wyrażania “bardzo” / “zbyt” itd., z przymiotnikami
An- = bardzo

Przykłady:

An-mhaith = bardzo dobry

An-chairdiúil = bardzo przyjazny

An-éasca = bardzo łatwy

Nie dodajemy séimhiú do słów rozpoczynających się literami D N T L S

Przykłady:

An-sásta = bardzo szczęśliwy

Ró= zbyt

róthe = zbyt gorąco

ró-éasca = zbyt łatwo