×

We use cookies to help make LingQ better. By visiting the site, you agree to our cookie policy.


image

Μαθαίνουμε ασφαλείς, Γλώσσα | Η διατροφή | ΣΤ' Δημοτικού Επ. 20

Γλώσσα | Η διατροφή | ΣΤ' Δημοτικού Επ. 20

Γεια σας, παιδιά! Σήμερα θα ασχοληθούμε με την τέταρτη ενότητα του μαθήματος της Γλώσσας...

που έχει θέμα τη διατροφή.

Θα προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τη δομή των κατευθυντικών κειμένων...

Ποια είναι τα κατευθυντικά κείμενα; Είναι κείμενα που μας δίνουν οδηγίες...

όπως για παράδειγμα, οι οδηγίες μιας συνταγής ή ενός παιχνιδιού.

Επίσης, θα προσπαθήσουμε να διατυπώσουμε και εμείς τέτοια κείμενα με σαφήνεια.

Αλλά για να το κάνουμε αυτό, θα πρέπει να έχουμε μάθει να χρησιμοποιούμε τις εγκλίσεις.

Πριν τα δούμε όμως όλα αυτά, ας δούμε την ετυμολογία της λέξης διατροφή.

Η διατροφή είναι μια αρχαία ελληνική λέξη, που προέρχεται από το ρήμα διατρέφω.

Είναι ένα σύνθετο ρήμα, από την πρόθεση δια και το ρήμα τρέφω.

Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν αντιληφθεί τη σπουδαιότητα της διατροφής στη ζωή μας,

Και γι'αυτό βλέπουμε τον Αριστοτέλη στο βιβλίο του: «Περί Αισθήσεως και Αισθητών»...

να αναφέρει ότι "Το φάρμακο μας είναι η τροφή μας!".

Η λέξη διατροφή όμως δεν έχει μόνο μια σημασία, αν ψάξετε το λεξικό θα βρείτε περισσότερες.

Και συγκεκριμένα εδώ, θα δούμε τρεις σημασίες.

[ Η δασκάλα διαβάζει την καρτέλα ]

Όταν ακούμε όμως τη λέξη διατροφή, τι μας έρχεται στο μυαλό;

Είναι μόνο μια βιολογική ανάγκη;

Σίγουρα είναι πολύ σημαντική η διατροφή, για να μπορέσουμε να διατηρηθούμε στη ζωή, αλλά είναι και πολλά περισσότερα.

Είναι μια ευχαρίστηση. Όλες οι αισθήσεις συμμετέχουν την ώρα του φαγητού.

Μυρίζουμε ένα ωραίο φαγητό και αυτό μας προκαλεί ευχαρίστηση.

Επίσης, η επικοινωνία έχει σχέση με τη διατροφή.

Όταν δηλαδή θέλουμε να φάμε, προτιμούμε να φάμε παρέα με κάποιους φίλους ή με την οικογένειά μας και όχι μόνοι μας.

Άλλωστε η λέξη εστίαση, που σημαίνει φαγητό, προέρχεται από την Εστία.

Στην αρχαιότητα η θεότητα Εστία ήταν η θεά της οικιακής εστίας, της οικογένειας.

Η διατροφή επίσης, είναι στοιχείο πολιτισμού.

Ο κάθε λαός έχει τις δικές του συνήθειες, τα δικά του φαγητά, τη δική του κουζίνα που τον χαρακτηρίζει.

Επίσης, η επιστήμη ασχολείται με τη διατροφή, η χημεία των τροφίμων μας πληροφορεί...

για τα συστατικά των τροφών και για ποια είναι κατάλληλα για τον οργανισμό μας,

και τι πρέπει να προτιμάμε και τι να αποφεύγουμε.

Τέλος, η διατροφή έχει εμπνεύσει την τέχνη, καθώς πολλά έργα έχουν φιλοτεχνηθεί...

και παριστάνουν τρόφιμα μαζί με άψυχα αντικείμενα.

Αυτό το είδος της τέχνης, παιδιά, λέγεται "Νεκρή Φύση".

Πάμε τώρα να δούμε τις εγκλίσεις...

οι οποίες θα μας βοηθήσουν, όπως είπαμε, στα κείμενα που πρέπει να μάθουμε να συντάσσουμε.

Εγκλίσεις ονομάζονται οι διαφορετικοί τύποι του ρήματος που χρησιμοποιούμε για να δείξουμε τι δηλώνει μια πράξη που περιγράφουμε.

Δηλαδή η πράξη που περιγράφουμε αναφέρει κάτι πραγματικό και βέβαιο;

Αν θέλουμε να δηλώσουμε κάτι τέτοιο, θα χρησιμοποιήσουμε την Οριστική έγκλιση.

Π.χ. Σπουδάζω διατροφολογία.

Αν θέλουμε όμως να πούμε μια πρόταση που δηλώνει κάτι το επιθυμητό ή αβέβαιο...

Θα χρησιμοποιήσουμε την Υποτακτική έγκλιση. Π.χ. Θέλω να σπουδάσω διατροφολογία.

Βλέπουμε εδώ ότι βάζουμε μπροστά το "να".

Και τέλος, η τρίτη έγκλιση που χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να δώσουμε μια διαταγή, μια προσταγή,

μια απαίτηση. Είναι η προστακτική έγκλιση.

Π.χ. Σπούδασε διατροφολογία!

Για να δούμε όμως τώρα. Έχουν όλοι οι χρόνοι όλες τις εγκλίσεις;

Όχι! Μόνο η Οριστική συναντάται και στους οκτώ χρόνους που έχετε μάθει.

Η Υποτακτική συναντάται μόνο σε τρεις χρόνους που έχουμε μάθει: στον ενεστώτα, την ονομάζουμε και "εξακολουθητική".

Μπορείτε να τα δείτε όλα αυτά και στη Γραμματική σας, στο κεφάλαιο με τις εγκλίσεις.

Υποτακτική έχει επίσης ο αόριστος. Την ονομάζουμε Συνοπτική.

και έχει και ο παρακείμενος.

Τέλος, την Προστακτική θα την συναντήσουμε μόνο σε δυο χρόνους, στον ενεστώτα και στον αόριστο,

και μάλιστα μόνο στο β' πρόσωπο, στον β΄ενικό και β' πληθυντικό.

Πάμε να διαβάσουμε τώρα ένα απόσπασμα από το ανθολόγιο, το οποίο έχει τίτλο: "To Χαμογελαστό Συννεφάκι".

Είναι της Μάρως Λοΐζου, και έχει να κάνει με το θέμα που μελετάμε σήμερα.

[ Η δασκάλα διαβάζει το απόσπασμα της καρτέλας ]

Το υπόλοιπο μπορείτε να το διαβάσετε στο ανθολόγιο. Ελπίζω να σας άρεσε αυτό που διάλεξα για το σημερινό μας μάθημα.

Εμείς τώρα πάμε να δούμε πώς μπορούμε να γράψουμε μια συνταγή και να χρησιμοποιήσουμε τις εγκλίσεις.

Στη διαφάνεια μας εδώ βλέπετε αριστερά τα υλικά. Μια συνταγή για κεφτεδάκια.

Και δεξιά βλέπουμε την εκτέλεση, όπου έχουμε χρησιμοποιήσει την οριστική στο α' πρόσωπο του πληθυντικού.

Λέμε λοιπόν στην εκτέλεση: βάζουμε σε μια λεκάνη όλα τα υλικά. Έχουμε το ρήμα μας στην Οριστική έγκλιση.

Και στη συνέχεια τα ανακατεύουμε καλά και τηγανίζουμε τη ζύμη σε δυνατή φωτιά.

Πάμε τώρα να κάνουμε τη πρώτη μας μετατροπή στην Υποτακτική. Θυμάστε ότι χρησιμοποιούμε το "να".

Άρα θα γράψουμε τις οδηγίες της συνταγής που τις είδαμε στην Οριστική έγκλιση, στην Υποτακτική.

Αλλά στη Συνοπτική Υποτακτική, παιδιά.

Και θα χρησιμοποιήσουμε το β' πληθυντικό πρόσωπο.

Τι έλεγε η πρώτη μας οδηγία; Βάζουμε σε μια λεκάνη όλα τα υλικά.

Πώς φτιάχνουμε την υποτακτική; Με το "να"... Άρα λοιπόν: Να βάλουμε σε μια λεκάνη όλα τα υλικά.

Πάμε τώρα να γράψουμε και τη δεύτερη οδηγία.

Ποια ήταν η δεύτερη οδηγία; Τα ανακατεύουμε καλά και τηγανίζουμε τη ζύμη σε δυνατή φωτιά.

Θα πούμε λοιπόν: Να τα ανακατέψουμε καλά και να τηγανίσουμε τη ζύμη κτλ.

Έχουμε την Υποτακτική "να βάλουμε", έχουμε την Υποτακτική "να ανακατέψουμε" και την Υποτακτική "να τηγανίσουμε".

Πάμε τώρα να δώσουμε τις οδηγίες, χρησιμοποιώντας την προστακτική.

Στο β' πληθυντικό πρόσωπο, τη Συνοπτική Προστακτική.

Θα γράψουμε λοιπόν την Προστακτική, Συνοπτική και αυτή όπως κάναμε με την Υποτακτική.

Η πρώτη μας οδηγία: Βάλτε σε μια λεκάνη όλα τα υλικά.

Και η δεύτερη οδηγία: Ανακατέψτε τα καλά και τηγανίστε τη ζύμη.

Τι παρατηρούμε παιδιά, εδώ; Ενώ στην Υποτακτική η αντωνυμία "τα" προηγείται του ρήματος...

Όταν βάλαμε την οδηγία στη Προστακτική, η οδηγία έπεται του ρήματος.

Αυτό πρέπει να κάνετε και εσείς, όταν στη πρόταση μας υπάρχει κάποια αντωνυμία.

Στη Προστακτική, την προσωπική αντωνυμία, θα πρέπει να την βάλουμε μετά από το ρήμα.

Πάμε τώρα να δούμε ένα άλλο κατευθυντικό κείμενο, όπως είδαμε και στην αρχή.

Είναι ο "Δεκάλογος της υγιεινής διατροφής".

Βλέπουμε εδώ τις οδηγίες.

Λέει το Υπουργείο Υγείας...

Πώς πρέπει να τρεφόμαστε υγιεινά, και μας συμβουλεύει:

Καταναλώνετε ποικιλία δημητριακών καθημερινά. Προτιμάτε ολικής άλεσης.

Στη συνέχεια μας συμβουλεύει: Προτιμάτε γαλακτοκομικά προϊόντα, χαμηλά σε λιπαρά.

Επίσης περιορίστε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος. Επιλέγετε άπαχα μέρη, αποφεύγετε το επεξεργασμένο κρέας.

Και συνεχίζουν οι οδηγίες...

Καταναλώνετε συχνά ψάρια και θαλασσινά, επιλέγετε λιπαρά ψάρια.

Κατά προτίμηση μικρά.

Καταναλώνετε όσπρια συχνά. Χρησιμοποιείτε ελαιόλαδο ως πρώτη επιλογή.

Περιορίστε την κατανάλωση ζάχαρης, αλατιού και προϊόντων που τα περιέχουν.

Κάντε σωματική δραστηριότητα καθημερινά. Διατηρείτε φυσιολογικό και σταθερό σωματικό βάρος.

Πίνετε νερό. Καταναλώνετε ποικιλία λαχανικών και φρούτων καθημερινά.

Τι παρατηρούμε εδώ, παιδιά;

Για να συνταχθούν όλες αυτές οι οδηγίες, χρησιμοποιήσαμε τη Προστακτική έγκλιση.

Και βλέπουμε εδώ ποια ρήματα χρησιμοποιήθηκαν και πόσες φορές.

Στην Προστακτική ενεστώτα βλέπουμε ότι χρησιμοποιήθηκαν 4 φορές το ρήμα καταναλώνετε, 2 φορές το ρήμα προτιμάτε.

Άλλες 2 φορές το ρήμα επιλέγετε και επίσης τα ρήματα: αποφεύγετε, χρησιμοποιείτε, κάνετε, διατηρείτε και πίνετε.

Έχουμε και μια Συνοπτική Προστακτική αορίστου, το ρήμα περιορίστε.

Για να δούμε τώρα τι γίνεται, όταν θέλουμε να πούμε την Προστακτική σύνθετων ρημάτων.

Εκεί παιδιά, γίνονται τα πιο πολλά λάθη. Τα κάνουν και μικροί και μεγάλοι.

Πάμε να δούμε! Θα σας γράψω στον πίνακα σύνθετα ρήματα...

τα οποία αποτελούνται από κάποια πρόθεση και το ρήμα.

Το πρώτο μας ρήμα είναι το ρήμα καταγράφω.

Είναι από την πρόθεση κατά και το ρήμα γράφω. Θα σας γράψω κάποια ρήματα σύνθετα του γράφω.

Με την πρόθεση μετά, έχουμε το ρήμα μεταγράφω.

Στη συνέχεια έχουμε το ρήμα περιγράφω. Βλέπετε πώς αλλάζει η σημασία του ρήματος, όταν αλλάζει και η πρόθεση;

Έχουμε ακόμα το ρήμα αντιγράφω. Και επίσης το ρήμα υπογράφω.

Πάμε να δούμε και άλλα ρήματα, με άλλες προθέσεις.

Έχουμε το ρήμα παραγγέλνω.

Το ρήμα επιλέγω.

Το ρήμα επιβλέπω.

Και ένα τελευταίο, το ρήμα αποβάλλω.

Αυτά τα ρήματα, τα διάλεξα γιατί συνήθως τα κάνουμε λάθος.

Πάμε λοιπόν να δούμε την Συνοπτική Προστακτική αυτών των ρημάτων.

Λοιπόν, όταν θέλουμε να πούμε την Οριστική του καταγράφω, θα πούμε κατέγραψα.

Αυτό το - ε - είναι η αύξηση που παίρνει η Οριστική. Όπως θα λέγαμε με το ρήμα γράφω: έγραψα.

Καταγράφω, κατέγραψα.

Όταν πάμε να σχηματίσουμε την Προστακτική έγκλιση, αυτή η αύξηση χάνεται.

Η Προστακτική μας θα γίνει: κατάγραψε, και στον πληθυντικό: καταγράψτε.

Και όχι κατέγραψε, όπως πολλές φορές κάνουμε λάθος.

Με το ρήμα μεταγράφω, θα πούμε: μετάγραψε και όχι μετέγραψε.

Και στον πληθυντικό: μεταγράψτε.

Όταν θέλουμε να πούμε σε κάποιον να περιγράψει κάτι, τι θα του πούμε;

Θα του πούμε: περίγραψε, - Περίγραψέ μου, σε παρακαλώ!

Και στο πληθυντικό θα πούμε: περιγράψτε. Ο πληθυντικός σχηματίζεται πιο εύκολα, συνήθως δεν κάνουμε λάθος.

Στον ενικό είναι που κάνουμε το λάθος.

Αντιγράφω. Πως θα πει η δασκάλα στα παιδιά να κάνουν την αντιγραφή τους;

Θα πει στον μαθητή: - Αντίγραψε, σε παρακαλώ!

Και θα πει στα παιδιά: - Αντιγράψτε παιδιά, το κείμενο!

Όταν θέλουμε να πούμε στον διευθυντή να υπογράψει ένα χαρτί, τι πρέπει να του πούμε;

- Υπόγραψε ή υπέγραψε, σε παρακαλώ; Το σωστό είναι να πούμε υπόγραψε.

Και στον πληθυντικό είναι υπογράψτε.

Αν θέλουμε να κάνουμε μια παραγγελία, τι θα πούμε σε κάποιον;

Παράγγειλε ή παρήγγειλε; Το σωστό είναι παράγγειλε.

Και στον πληθυντικό, θα πούμε παραγγείλτε.

Το ρήμα επιλέγω. Όταν θέλουμε να διαλέξουμε κάτι, τι θα πούμε;

Επίλεξε ή επέλεξε, σε παρακαλώ;

Το σωστό είναι να πούμε επίλεξε.

Και στον πληθυντικό, θα πούμε επιλέξτε.

Το ρήμα επιβλέπω, είναι και αυτό ίδια περίπτωση, με την ίδια πρόθεση.

Θα πούμε: - Επίβλεψε σε παρακαλώ τα παιδιά όσο θα λείπω.

Επιβλέψτε στον πληθυντικό.

Και τέλος το ρήμα αποβάλλω, θα πρέπει να βάλουμε ένα λάμδα στον αόριστο.

Θα πούμε: απόβαλλε, και στον πληθυντικό: αποβάλτε.

Απόβαλλε στο β' ενικό και αποβάλτε στο β' πληθυντικό.

Αυτά είχαμε να πούμε σήμερα για την Προστακτική και για τα κείμενα που μας δίνουν οδηγίες.

Σας ευχαριστώ που ήσασταν μαζί μας σήμερα. Καλή συνέχεια!


Γλώσσα | Η διατροφή | ΣΤ' Δημοτικού Επ. 20 Language | Nutrition | 6th Primary School Ep. 20 Langue | Nutrition | 6ème primaire Ep. 20

Γεια σας, παιδιά! Σήμερα θα ασχοληθούμε με την τέταρτη ενότητα του μαθήματος της Γλώσσας...

που έχει θέμα τη διατροφή.

Θα προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τη δομή των κατευθυντικών κειμένων...

Ποια είναι τα κατευθυντικά κείμενα; Είναι κείμενα που μας δίνουν οδηγίες...

όπως για παράδειγμα, οι οδηγίες μιας συνταγής ή ενός παιχνιδιού.

Επίσης, θα προσπαθήσουμε να διατυπώσουμε και εμείς τέτοια κείμενα με σαφήνεια.

Αλλά για να το κάνουμε αυτό, θα πρέπει να έχουμε μάθει να χρησιμοποιούμε τις εγκλίσεις.

Πριν τα δούμε όμως όλα αυτά, ας δούμε την ετυμολογία της λέξης διατροφή.

Η διατροφή είναι μια αρχαία ελληνική λέξη, που προέρχεται από το ρήμα διατρέφω.

Είναι ένα σύνθετο ρήμα, από την πρόθεση δια και το ρήμα τρέφω.

Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν αντιληφθεί τη σπουδαιότητα της διατροφής στη ζωή μας,

Και γι'αυτό βλέπουμε τον Αριστοτέλη στο βιβλίο του: «Περί Αισθήσεως και Αισθητών»...

να αναφέρει ότι "Το φάρμακο μας είναι η τροφή μας!".

Η λέξη διατροφή όμως δεν έχει μόνο μια σημασία, αν ψάξετε το λεξικό θα βρείτε περισσότερες.

Και συγκεκριμένα εδώ, θα δούμε τρεις σημασίες.

[ Η δασκάλα διαβάζει την καρτέλα ]

Όταν ακούμε όμως τη λέξη διατροφή, τι μας έρχεται στο μυαλό;

Είναι μόνο μια βιολογική ανάγκη;

Σίγουρα είναι πολύ σημαντική η διατροφή, για να μπορέσουμε να διατηρηθούμε στη ζωή, αλλά είναι και πολλά περισσότερα.

Είναι μια ευχαρίστηση. Όλες οι αισθήσεις συμμετέχουν την ώρα του φαγητού.

Μυρίζουμε ένα ωραίο φαγητό και αυτό μας προκαλεί ευχαρίστηση.

Επίσης, η επικοινωνία έχει σχέση με τη διατροφή.

Όταν δηλαδή θέλουμε να φάμε, προτιμούμε να φάμε παρέα με κάποιους φίλους ή με την οικογένειά μας και όχι μόνοι μας.

Άλλωστε η λέξη εστίαση, που σημαίνει φαγητό, προέρχεται από την Εστία.

Στην αρχαιότητα η θεότητα Εστία ήταν η θεά της οικιακής εστίας, της οικογένειας.

Η διατροφή επίσης, είναι στοιχείο πολιτισμού.

Ο κάθε λαός έχει τις δικές του συνήθειες, τα δικά του φαγητά, τη δική του κουζίνα που τον χαρακτηρίζει.

Επίσης, η επιστήμη ασχολείται με τη διατροφή, η χημεία των τροφίμων μας πληροφορεί...

για τα συστατικά των τροφών και για ποια είναι κατάλληλα για τον οργανισμό μας,

και τι πρέπει να προτιμάμε και τι να αποφεύγουμε.

Τέλος, η διατροφή έχει εμπνεύσει την τέχνη, καθώς πολλά έργα έχουν φιλοτεχνηθεί...

και παριστάνουν τρόφιμα μαζί με άψυχα αντικείμενα.

Αυτό το είδος της τέχνης, παιδιά, λέγεται "Νεκρή Φύση".

Πάμε τώρα να δούμε τις εγκλίσεις...

οι οποίες θα μας βοηθήσουν, όπως είπαμε, στα κείμενα που πρέπει να μάθουμε να συντάσσουμε.

Εγκλίσεις ονομάζονται οι διαφορετικοί τύποι του ρήματος που χρησιμοποιούμε για να δείξουμε τι δηλώνει μια πράξη που περιγράφουμε.

Δηλαδή η πράξη που περιγράφουμε αναφέρει κάτι πραγματικό και βέβαιο;

Αν θέλουμε να δηλώσουμε κάτι τέτοιο, θα χρησιμοποιήσουμε την Οριστική έγκλιση.

Π.χ. Σπουδάζω διατροφολογία.

Αν θέλουμε όμως να πούμε μια πρόταση που δηλώνει κάτι το επιθυμητό ή αβέβαιο...

Θα χρησιμοποιήσουμε την Υποτακτική έγκλιση. Π.χ. Θέλω να σπουδάσω διατροφολογία.

Βλέπουμε εδώ ότι βάζουμε μπροστά το "να".

Και τέλος, η τρίτη έγκλιση που χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να δώσουμε μια διαταγή, μια προσταγή,

μια απαίτηση. Είναι η προστακτική έγκλιση.

Π.χ. Σπούδασε διατροφολογία!

Για να δούμε όμως τώρα. Έχουν όλοι οι χρόνοι όλες τις εγκλίσεις;

Όχι! Μόνο η Οριστική συναντάται και στους οκτώ χρόνους που έχετε μάθει.

Η Υποτακτική συναντάται μόνο σε τρεις χρόνους που έχουμε μάθει: στον ενεστώτα, την ονομάζουμε και "εξακολουθητική".

Μπορείτε να τα δείτε όλα αυτά και στη Γραμματική σας, στο κεφάλαιο με τις εγκλίσεις.

Υποτακτική έχει επίσης ο αόριστος. Την ονομάζουμε Συνοπτική.

και έχει και ο παρακείμενος.

Τέλος, την Προστακτική θα την συναντήσουμε μόνο σε δυο χρόνους, στον ενεστώτα και στον αόριστο,

και μάλιστα μόνο στο β' πρόσωπο, στον β΄ενικό και β' πληθυντικό.

Πάμε να διαβάσουμε τώρα ένα απόσπασμα από το ανθολόγιο, το οποίο έχει τίτλο: "To Χαμογελαστό Συννεφάκι".

Είναι της Μάρως Λοΐζου, και έχει να κάνει με το θέμα που μελετάμε σήμερα.

[ Η δασκάλα διαβάζει το απόσπασμα της καρτέλας ]

Το υπόλοιπο μπορείτε να το διαβάσετε στο ανθολόγιο. Ελπίζω να σας άρεσε αυτό που διάλεξα για το σημερινό μας μάθημα.

Εμείς τώρα πάμε να δούμε πώς μπορούμε να γράψουμε μια συνταγή και να χρησιμοποιήσουμε τις εγκλίσεις.

Στη διαφάνεια μας εδώ βλέπετε αριστερά τα υλικά. Μια συνταγή για κεφτεδάκια.

Και δεξιά βλέπουμε την εκτέλεση, όπου έχουμε χρησιμοποιήσει την οριστική στο α' πρόσωπο του πληθυντικού.

Λέμε λοιπόν στην εκτέλεση: βάζουμε σε μια λεκάνη όλα τα υλικά. Έχουμε το ρήμα μας στην Οριστική έγκλιση.

Και στη συνέχεια τα ανακατεύουμε καλά και τηγανίζουμε τη ζύμη σε δυνατή φωτιά.

Πάμε τώρα να κάνουμε τη πρώτη μας μετατροπή στην Υποτακτική. Θυμάστε ότι χρησιμοποιούμε το "να".

Άρα θα γράψουμε τις οδηγίες της συνταγής που τις είδαμε στην Οριστική έγκλιση, στην Υποτακτική.

Αλλά στη Συνοπτική Υποτακτική, παιδιά.

Και θα χρησιμοποιήσουμε το β' πληθυντικό πρόσωπο.

Τι έλεγε η πρώτη μας οδηγία; Βάζουμε σε μια λεκάνη όλα τα υλικά.

Πώς φτιάχνουμε την υποτακτική; Με το "να"... Άρα λοιπόν: Να βάλουμε σε μια λεκάνη όλα τα υλικά.

Πάμε τώρα να γράψουμε και τη δεύτερη οδηγία.

Ποια ήταν η δεύτερη οδηγία; Τα ανακατεύουμε καλά και τηγανίζουμε τη ζύμη σε δυνατή φωτιά.

Θα πούμε λοιπόν: Να τα ανακατέψουμε καλά και να τηγανίσουμε τη ζύμη κτλ.

Έχουμε την Υποτακτική "να βάλουμε", έχουμε την Υποτακτική "να ανακατέψουμε" και την Υποτακτική "να τηγανίσουμε".

Πάμε τώρα να δώσουμε τις οδηγίες, χρησιμοποιώντας την προστακτική.

Στο β' πληθυντικό πρόσωπο, τη Συνοπτική Προστακτική.

Θα γράψουμε λοιπόν την Προστακτική, Συνοπτική και αυτή όπως κάναμε με την Υποτακτική.

Η πρώτη μας οδηγία: Βάλτε σε μια λεκάνη όλα τα υλικά.

Και η δεύτερη οδηγία: Ανακατέψτε τα καλά και τηγανίστε τη ζύμη.

Τι παρατηρούμε παιδιά, εδώ; Ενώ στην Υποτακτική η αντωνυμία "τα" προηγείται του ρήματος...

Όταν βάλαμε την οδηγία στη Προστακτική, η οδηγία έπεται του ρήματος.

Αυτό πρέπει να κάνετε και εσείς, όταν στη πρόταση μας υπάρχει κάποια αντωνυμία.

Στη Προστακτική, την προσωπική αντωνυμία, θα πρέπει να την βάλουμε μετά από το ρήμα.

Πάμε τώρα να δούμε ένα άλλο κατευθυντικό κείμενο, όπως είδαμε και στην αρχή.

Είναι ο "Δεκάλογος της υγιεινής διατροφής".

Βλέπουμε εδώ τις οδηγίες.

Λέει το Υπουργείο Υγείας...

Πώς πρέπει να τρεφόμαστε υγιεινά, και μας συμβουλεύει:

Καταναλώνετε ποικιλία δημητριακών καθημερινά. Προτιμάτε ολικής άλεσης.

Στη συνέχεια μας συμβουλεύει: Προτιμάτε γαλακτοκομικά προϊόντα, χαμηλά σε λιπαρά.

Επίσης περιορίστε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος. Επιλέγετε άπαχα μέρη, αποφεύγετε το επεξεργασμένο κρέας.

Και συνεχίζουν οι οδηγίες...

Καταναλώνετε συχνά ψάρια και θαλασσινά, επιλέγετε λιπαρά ψάρια.

Κατά προτίμηση μικρά.

Καταναλώνετε όσπρια συχνά. Χρησιμοποιείτε ελαιόλαδο ως πρώτη επιλογή.

Περιορίστε την κατανάλωση ζάχαρης, αλατιού και προϊόντων που τα περιέχουν.

Κάντε σωματική δραστηριότητα καθημερινά. Διατηρείτε φυσιολογικό και σταθερό σωματικό βάρος.

Πίνετε νερό. Καταναλώνετε ποικιλία λαχανικών και φρούτων καθημερινά.

Τι παρατηρούμε εδώ, παιδιά;

Για να συνταχθούν όλες αυτές οι οδηγίες, χρησιμοποιήσαμε τη Προστακτική έγκλιση.

Και βλέπουμε εδώ ποια ρήματα χρησιμοποιήθηκαν και πόσες φορές.

Στην Προστακτική ενεστώτα βλέπουμε ότι χρησιμοποιήθηκαν 4 φορές το ρήμα καταναλώνετε, 2 φορές το ρήμα προτιμάτε.

Άλλες 2 φορές το ρήμα επιλέγετε και επίσης τα ρήματα: αποφεύγετε, χρησιμοποιείτε, κάνετε, διατηρείτε και πίνετε.

Έχουμε και μια Συνοπτική Προστακτική αορίστου, το ρήμα περιορίστε.

Για να δούμε τώρα τι γίνεται, όταν θέλουμε να πούμε την Προστακτική σύνθετων ρημάτων.

Εκεί παιδιά, γίνονται τα πιο πολλά λάθη. Τα κάνουν και μικροί και μεγάλοι.

Πάμε να δούμε! Θα σας γράψω στον πίνακα σύνθετα ρήματα...

τα οποία αποτελούνται από κάποια πρόθεση και το ρήμα.

Το πρώτο μας ρήμα είναι το ρήμα καταγράφω.

Είναι από την πρόθεση κατά και το ρήμα γράφω. Θα σας γράψω κάποια ρήματα σύνθετα του γράφω.

Με την πρόθεση μετά, έχουμε το ρήμα μεταγράφω.

Στη συνέχεια έχουμε το ρήμα περιγράφω. Βλέπετε πώς αλλάζει η σημασία του ρήματος, όταν αλλάζει και η πρόθεση;

Έχουμε ακόμα το ρήμα αντιγράφω. Και επίσης το ρήμα υπογράφω.

Πάμε να δούμε και άλλα ρήματα, με άλλες προθέσεις.

Έχουμε το ρήμα παραγγέλνω.

Το ρήμα επιλέγω.

Το ρήμα επιβλέπω.

Και ένα τελευταίο, το ρήμα αποβάλλω.

Αυτά τα ρήματα, τα διάλεξα γιατί συνήθως τα κάνουμε λάθος.

Πάμε λοιπόν να δούμε την Συνοπτική Προστακτική αυτών των ρημάτων.

Λοιπόν, όταν θέλουμε να πούμε την Οριστική του καταγράφω, θα πούμε κατέγραψα.

Αυτό το - ε - είναι η αύξηση που παίρνει η Οριστική. Όπως θα λέγαμε με το ρήμα γράφω: έγραψα.

Καταγράφω, κατέγραψα.

Όταν πάμε να σχηματίσουμε την Προστακτική έγκλιση, αυτή η αύξηση χάνεται.

Η Προστακτική μας θα γίνει: κατάγραψε, και στον πληθυντικό: καταγράψτε.

Και όχι κατέγραψε, όπως πολλές φορές κάνουμε λάθος.

Με το ρήμα μεταγράφω, θα πούμε: μετάγραψε και όχι μετέγραψε.

Και στον πληθυντικό: μεταγράψτε.

Όταν θέλουμε να πούμε σε κάποιον να περιγράψει κάτι, τι θα του πούμε;

Θα του πούμε: περίγραψε, - Περίγραψέ μου, σε παρακαλώ!

Και στο πληθυντικό θα πούμε: περιγράψτε. Ο πληθυντικός σχηματίζεται πιο εύκολα, συνήθως δεν κάνουμε λάθος.

Στον ενικό είναι που κάνουμε το λάθος.

Αντιγράφω. Πως θα πει η δασκάλα στα παιδιά να κάνουν την αντιγραφή τους;

Θα πει στον μαθητή: - Αντίγραψε, σε παρακαλώ!

Και θα πει στα παιδιά: - Αντιγράψτε παιδιά, το κείμενο!

Όταν θέλουμε να πούμε στον διευθυντή να υπογράψει ένα χαρτί, τι πρέπει να του πούμε;

- Υπόγραψε ή υπέγραψε, σε παρακαλώ; Το σωστό είναι να πούμε υπόγραψε.

Και στον πληθυντικό είναι υπογράψτε.

Αν θέλουμε να κάνουμε μια παραγγελία, τι θα πούμε σε κάποιον;

Παράγγειλε ή παρήγγειλε; Το σωστό είναι παράγγειλε.

Και στον πληθυντικό, θα πούμε παραγγείλτε.

Το ρήμα επιλέγω. Όταν θέλουμε να διαλέξουμε κάτι, τι θα πούμε;

Επίλεξε ή επέλεξε, σε παρακαλώ;

Το σωστό είναι να πούμε επίλεξε.

Και στον πληθυντικό, θα πούμε επιλέξτε.

Το ρήμα επιβλέπω, είναι και αυτό ίδια περίπτωση, με την ίδια πρόθεση.

Θα πούμε: - Επίβλεψε σε παρακαλώ τα παιδιά όσο θα λείπω.

Επιβλέψτε στον πληθυντικό.

Και τέλος το ρήμα αποβάλλω, θα πρέπει να βάλουμε ένα λάμδα στον αόριστο.

Θα πούμε: απόβαλλε, και στον πληθυντικό: αποβάλτε.

Απόβαλλε στο β' ενικό και αποβάλτε στο β' πληθυντικό.

Αυτά είχαμε να πούμε σήμερα για την Προστακτική και για τα κείμενα που μας δίνουν οδηγίες.

Σας ευχαριστώ που ήσασταν μαζί μας σήμερα. Καλή συνέχεια!