×

We use cookies to help make LingQ better. By visiting the site, you agree to our cookie policy.


image

TedX, Beauty: Common features in sciences and art | Dr. George Ch. Stergiopoulos | TEDxLamia

Beauty: Common features in sciences and art | Dr. George Ch. Stergiopoulos | TEDxLamia

Μετάφραση: Nikolaos Benias Επιμέλεια: Lucas Kaimaras

Σήμερα θα ήθελα να σας μιλήσω

για μία ρήση,

η οποία λέει ότι «Τη ζωή δεν πρέπει να την μετράμε

με τον αριθμό από ανάσες που παίρνουμε,

αλλά με τον αριθμό από τις στιγμές εκείνες που μας κόβουν την ανάσα».

Το θέμα είναι ότι πώς δημιουργούνται αυτές οι στιγμές;

Υπάρχουν πάρα πολλοί λόγοι.

Η χαρά, η ευτυχία, η ομορφιά, ο θάνατος.

Όλα προξενούν τέτοιες στιγμές.

Βέβαια, δεν είναι όλα το ίδιο εύκολα να τα κατανοήσουμε.

Ο θάνατος για παράδειγμα είναι λίγο ιδιάζουσα περίπτωση.

Καταρχάς, συμβαίνει στους άλλους περισσότερο,

παρά σε εμάς, όταν εμείς τον παθαίνουμε.

Οπότε, θα ήθελα σήμερα να σας μιλήσω για κάτι άλλο.

Για την ομορφιά.

Είμαι τυχερός άνθρωπος,

γιατί η δουλειά μου, ως επιστήμονας,

και το χόμπι μου, ως τέλος πάντων κάποιος που γράφει,

μου έχει δώσει το δικαίωμα

να παρατηρήσω ομορφιά σε φαινομενικά σύνθετα πράγματα.

Και το ενδιαφέρον είναι,

ότι αυτή η ομορφιά υπάρχει παντού.

Δεν ξέρω αν το έχουμε καταλάβει,

αλλά τα τελευταία 100 χρόνια έχουμε συνδέσει ασύρματα όλον τον πλανήτη.

Έχουμε πάει σε άλλον πλανήτη.

Έχουμε φτιάξει νέα μορφή ζωής!

Η γιαγιά μου ήταν εκατόν ενός έτους, πριν αποχωρήσει,

και της δείχνουμε στο Skype

και λέει «Είναι η ανιψιά σου. Πες γεια.»

Και λέει «Πού είναι;»

Λέω «Στην οθόνη». - «Πού; Μέσα;»

«Ναι, γιαγιά, μέσα είναι».

Αυτά θα φαινόντουσαν μαγικά

πριν από εκατό χρόνια, όχι πριν από χίλια.

Όχι την εποχή

που μία φυλλάδα των New York Times

έχει περισσότερη πληροφορία

από αυτή την πληροφορία

που μπορούσε να συλλέξει ένας άνθρωπος όλη του τη ζωή.

Και το κυριότερο όλων;

Έχουμε αρχίσει να παρατηρούμε ότι συνδέονται όλα.

Οι θετικές και οι θεωρητικές επιστήμες

δεν είναι παρά διαφορετικά παράθυρα στην ίδια θέα.

Και η ομορφιά παρατηρείται παντού, ως ένα κοινό χαρακτηριστικό.

Η ομορφιά είναι μοιραίο γεγονός. Αυτό το ξέρουμε όλοι.

Υπάρχει παντού, υπάρχει σε πράξεις, όπως να βοηθήσουμε έναν άνθρωπο,

υπάρχει στην ποίηση, υπάρχει στη ζωγραφική, υπάρχει στα μαθηματικά.

Αν όμως σας ρωτούσα σήμερα, δύο από εσάς,

να συμφωνήσετε πλήρως στο τι είναι όμορφο

και να συμφωνείτε πάντα,

δεν νομίζω ότι θα μπορούσα να βρω κανέναν.

Είναι πάρα πολύ δύσκολη συζήτηση η ομορφιά.

Η γυναίκα στα αριστερά είναι όμορφη;

Κάποιος θα μπορούσε να πει ως αντεπιχείρημα εδώ πέρα

ότι η συγκεκριμένη κοινωνία δεν έχει κριτήρια ομορφιάς αναπτυγμένα.

Η δεξιά όμως; Πού είναι το δεξιά τέλος πάντων για εσάς.

Είναι η Ιαπωνία, έτσι; Έχει τεράστια ιστορία.

Παρόλα αυτά, δεν ακουμπάμε.

Είναι πολύ δύσκολο ταξίδι να συζητήσουμε τι είναι όμορφο.

Η εμπειρία μας και τα κοινωνικά κριτήρια αναπόφευκτα μπαίνουν στη μέση.

Οπότε, αυτό που θα ήθελα σήμερα να συζητήσω είναι πώς η ομορφιά γεννιέται.

Ο Καντ είχε πει ότι η ομορφιά είναι οικουμενική

και ας μην είναι αντικειμενική απαραίτητα.

Πως είναι μεγαλείο χωρίς σκοπό.

Από τη άλλη, ο μαθηματικός Χάρντι είχε πει

ότι δεν υπάρχουνε μαθηματικά άσχημα σε αυτόν τον κόσμο.

Δεν υπάρχει χώρος για άσχημα μαθηματικά.

Αυτό το κοινό χαρακτηριστικό της ομορφιάς που παρατηρούμε παντού,

δεν μπορεί, κάπως πρέπει να έχει κοινές δομές,

κοινές δυνάμεις που δημιουργούν

και απλώς παρεξηγούνται στην πορεία από τα κριτήριά μας.

Άρα, όχι!

Κατ' εμέ, τουλάχιστον, και με αυτά που έχω δει

η ομορφιά δεν είναι μεμονωμένο γεγονός.

Είναι συνέργεια πολλών διαφορετικών δυνάμεων,

οι οποίες δουλεύουν, συμμετέχουν, συνεργάζονται κάθε μέρα, ορθώς και πλήρως.

Πάμε λοιπόν να δούμε ποιες είναι αυτές οι δυνάμεις.

Αλλά πριν φτάσουμε εκεί, θα ήθελα μία χάρη.

Θα ήθελα για λίγο να αφήσετε στην άκρη τις ταμπέλες.

Παράδειγμα: η λέξη «ποίηση», εγώ προσωπικά θεωρώ ότι θα μπορούσε

να είναι επίθετο της ελληνικής γλώσσας, όχι ουσιαστικό.

Να προσδίδουμε δηλαδή εννοιολογικά τη λέξη ποίηση,

όπως λέμε αυτό είναι μικρό, εκείνο είναι λαμπερό,

εκείνο είναι όμορφο.

Έτσι να λέμε και ότι ετούτο είναι ποίηση.

Οι ταμπέλες είναι πολύ δύσκολο πράγμα

και πολύ μεροληπτικό.

Το ωραίο λοιπόν, έξω από τις ταμπέλες,

για όλους μας στον κόσμο, όσοι υπήρξαν και όσοι θα υπάρξουν,

είναι ευχαρίστηση.

Και η ευχαρίστηση καλύπτει μία ανθρώπινη ανάγκη.

Το θέμα είναι ότι φτάνοντας στην ανάγκη αυτή,

αν καταλάβουμε και τα συστατικά

του πώς φτάνουμε στο ωραίο,

τότε η ευχαρίστηση μετατρέπεται σε δέος.

Δεν είναι απλά ένα συναίσθημα.

Δέος και ευχαρίστηση από τη συμμετοχή.

Για να γίνουν όλα αυτά,

πρέπει να συμμετέχουμε στο έργο το οποίο παρατηρούμε.

Ο Ράινε Μαρία Ρίλκε είπε κάποτε ότι Τέχνη δίχως αποδέκτη δεν υπάρχει.

Κάθε έργο είναι μισό

εάν δεν έχει έναν παρατηρητή που συμπάσχει, συμμετέχει, αισθάνεται.

Τα συστατικά του ωραίου, λοιπόν,

-- το δέος και η ευχαρίστηση μέσα από τη συμμετοχή --

είναι κάτι το οποίο συμφωνήσανε κατά τους αιώνες όλοι.

Από τον Χιρστ και τον Μποντλέρ, μέχρι τον Πλάτωνα,

οι οποίοι καταλήξανε στα ίδια συμπεράσματα

με τελείως διαφορετικά εφαλτήρια ο καθένας.

Ο Μποντλέρ είπε κάποτε ότι το ωραίο

συντίθεται από κάτι το αιώνιο, το αμετάβλητο,

και από κάτι το σύγχρονο, το περιστασιακό, η εποχή, η μόδα, η ηθική.

Αν δεν έχουμε το δεύτερο, το πρώτο είναι δύσπεπτο.

Δεν μπορούμε να το κατανοήσουμε.

Θέλουμε κάπου να ακουμπήσουμε για να μπορέσουμε να συμμετέχουμε στο έργο.

Οι μαθηματικοί από την άλλη

είχαν την ομορφιά μόνο μέσω της συμμετοχής.

Για να καταλάβετε το μεγαλείο των μαθηματικών,

για να καταλάβω το μεγαλείο των μαθηματικών,

πρέπει να καταλάβω τι επιλύεται.

Πρέπει να καταλάβω αυτό το οποίο θέλουν να πούνε.

Παθητικά, βλέπω απλά κάτι νούμερα.

Είναι πολύ μεγάλο ταξίδι, αλλά έχει πολύ συγκεκριμένες δυνάμεις.

Το πώς επιτυγχάνεται αυτή η συμμετοχή

και πώς ο δημιουργός δημιουργεί κάτι τεράστιο,

εξαρτάται παρατηρώντας τα κείμενα ανά τους αιώνες.

Από τον Πλάτωνα μέχρι τη Σχολή της Βιέννης του 20ού αιώνα,

που οι μαθηματικοί προσπαθούσαν να καταλάβουν

το νόημα της αλήθειας μέσω μαθηματικής λογικής,

τέσσερα πράγματα είναι σταθερά παντού,

σε κάθε δημιουργό και σε κάθε παρατηρητή.

Πάθος,

τεχνική,

προσπάθεια

και σύνθεση.

Χωρίς ένα από αυτά,

χωρίς τη διαδικασία αυτών, δεν έχουμε τίποτα.

Πάμε λοιπόν να δούμε πώς ταξιδεύουμε εδώ μέσα.

Ο Αϊνστάιν είχε πει πως δεν έχει ειδικά ταλέντα,

πως είναι απλά παθιασμένα περίεργος.

Ο Στιβ Τζομπς είχε πει πως για να γίνει καλή η δουλειά

πρέπει να αγαπάς πάρα πολύ αυτό που κάνεις.

Ο Ντεγκά πολύ πιο γλαφυρά είχε πει

πως η Τέχνη δεν προσδιορίζεται, δεν την παντρεύεσαι, την βιάζεις.

Η πρώτη ύλη για οτιδήποτε κάνουμε σαν ανθρωπότητα

είναι το πάθος.

Το πάθος οδήγησε την Ελένη στην Τροία,

το πάθος οδήγησε τον Λεωνίδα στις Θερμοπύλες,

το πάθος έβαλε τον Μαντέλα φυλακή,

το πάθος έκανε τον Νιλ Άρμστρονγκ να κάνει το πρώτο βήμα στη Σελήνη.

Χωρίς πάθος δεν γίνεται.

Να είμαστε ό,τι θέλουμε, κάθε φορά,

αλλά να είμαστε με όλη μας την ψυχή.

Αλλιώς δεν δουλεύει.

Ακολουθώντας το πάθος,

πολύ σημαντικό είναι και η τεχνική.

Ο καθηγητής, μουσικολόγος και συνθέτης Γιάννης Ιωαννίδης

το είχε θέσει με μία πρόταση:

«Η Τέχνη είναι επίτευγμα».

Χρειάζεται τόσο τη γνώση, -- και την τεχνική προφανώς --

όσο και τη φαντασία, προκειμένου να επιτεύξουμε κάτι τέτοιο.

Αλλιώς δεν γίνεται να κάνουμε τίποτα.

Το θέμα είναι ότι η τεχνική είναι πολυπρισματικό πράγμα.

Υπάρχει ένα χαρακτηριστικό που εμφανίζεται σε όλα τα μεγάλα έργα τέχνης

και, παραδόξως, είναι η μίμηση.

Το ιδιαίτερο με τη μίμηση είναι ότι δεν μιλάμε για λογοκλοπή, έτσι;

Μιλάμε για αποτύπωση του ωραίου.

Ένα δάνειο τεχνικής, το οποίο το κάνουμε κτήμα μας

προκειμένου εμείς μετά να παράξουμε μέσα από αυτό.

Αυτό δεν είναι λογοκλοπή, δεν είναι απάτη.

Εξάλλου, οι καλύτεροι εξ ημών το έχουν ήδη κάνει αυτό το πράγμα.

Ο Χατζηδάκης έχει γυρίσει και έχει πει: «Έχω κατακλέψει την κλασσική μουσική».

Ας πούμε ότι δεν έχουμε δικαίωμα να του πούμε κάτι, έτσι;

Άρα, η τεχνική είναι πάρα πολύ σημαντικό κομμάτι,

προκειμένου να πάρουμε το πάθος και να το αποτυπώσουμε.

Αλλά, τι χρειάζεται αυτό; Και ίσως να είναι και πιο σημαντικό κατ' εμέ:

Χρειάζεται προσπάθεια.

Ο μόχθος είναι το πιο σημαντικό πράγμα.

Αν το πάθος είναι το καύσιμο, ο μόχθος είναι ο ιδρώτας που κάνει πετάλι.

Βλέπετε τι είχε πει ο Έντισον;

«Δεν απέτυχα,» λέει, «απλά βρήκα 10.000 τρόπους που δεν δουλεύουν».

Σκεφτείτε να είχε σταματήσει.

Υπάρχουν άνθρωποι, όπως ο Αϊνστάιν, που κάποια στιγμή δεν ξέρανε πρόσθεση.

Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι δεν ήξερε τι είναι το πινέλο.

Σκεφτείτε αυτοί οι ήρωες να είχαν σταματήσει απλά.

Ούτως ή άλλως δεν ξέρανε από πριν ότι θα μεγαλουργήσουν.

Δεν μπορούσαν να το ξέρουν αυτό το πράγμα.

Κάτι άλλο τους εκκινεί.

Κάτι άλλο τους σπρώχνει και κάτι άλλο τους κρατάει σε πορεία.

Όπως λοιπόν, όλα αυτά δημιουργούν μια συνέχεια,

η επόμενη συνέχεια είναι ότι όλα αυτά συνδέονται.

Και συνδέονται μέσω της σύνθεσης γνώσεων.

Αυτό το έργο δεν θα μπορούσε να έχει φτιαχθεί αν έχεις μόνο πάθος,

ούτε αν έχεις μόνο προσπάθεια.

Εγώ προσωπικά, όση ώρα και να κάτσω να σμιλέψω μάρμαρο,

ούτε καρικατούρα δεν θα έφτιαχνα από αυτό το πράγμα.

Οπότε, η σύνθεση γνώσεων είναι κάτι το λυτρωτικό.

Γιατί τι κάνει; Μας δίνει το δικαίωμα να αναγνωρίζουμε

πράγματα τα οποία πριν δεν βλέπαμε.

Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό προσόν.

Στη φύση, παρατηρούμε πράγματα που μας αρέσουν.

Σας αρέσει ο Ναυτίλος;

Σας αρέσει ένας Γαλαξίας; Ναι!

Αλλά, όταν συνειδητοποιήσουμε ότι όλα αυτά είναι φτιαγμένα απλά και μόνο

γιατί έχουν μια μαθηματική αρμονία από πίσω.

Ότι οι κανόνες των θετικών και των θεωρητικών επιστημών

συνδέονται και ξαφνικά η δικιά μας οπτική γωνία αρχίζει και δημιουργεί

ένα φάσμα, ένα κολάζ διαφορετικών πραγμάτων

που συντίθενται όλα μαζί και συνθέτουν κάτι.

Τότε, αυτή η σύνθεση

εκτοξεύει πάρα πολύ μακρυά την προσπάθειά μας, την αντίληψή μας,

είτε είμαστε παρατηρητές, είτε είμαστε δημιουργοί.

Παραδείγματος χάρη, τα μαθηματικά στην Τέχνη

έχουν μέσα από τον Σεμπάστιαν Μπαχ

μέχρι πολυρυθμικές δομές του Ιγκόρ Στραβίνσκι,

τα περισσότερα έργα του Ντα Βίντσι βασίστηκαν στα μαθηματικά

προκειμένου να μπορέσει να τα φτιάξει,

προβολικές γεωμετρίες στην προοπτική, κυβισμός, φουτουρισμός...

Ο Λάιμπνιτζ είχε πει ότι: «Η μουσική είναι το μυαλό

όταν ευχαριστιέται που μετράει, χωρίς να ξέρει ότι μετράει»

Για να εξηγήσει με μία απλή πρόταση πόσα μαθηματικά έχει μέσα η μουσική.

Αυτό το οποίο ακούμε λυτρωτικό,

όταν ακούμε ένα κομμάτι και νιώθουμε αυτό το συναίσθημα που χύνεται,

δεν είναι κάτι άλλο παρά δύο συχνότητες που η διαίρεσή τους δεν αφήνει υπόλοιπο.

Είναι δύο νούμερα, τα οποία απλά δεν αφήνουν κάτι όταν τα διαιρέσεις.

Αυτό το μοτίβο υπάρχει παντού.

Όλη η μουσική που σας αρέσει σχεδόν είναι με αυτό το μοτίβο.

Η αρμονία από εκεί βγαίνει.

Άρα, είναι πάρα πολύ σημαντικό να το δούμε,

όπως και να δούμε και την άλλη πλευρά.

Αυτά τα έργα τέχνης που βλέπετε,

είναι από διαφορετικές περιόδους, διαφορετικούς πολιτισμούς,

διαφορετικές τεχνοτροπίες.

Ισλάμ, Βατικανό, Άμπου Ντάμπι -

Μπουρ Καλίφα ο πύργος.

Δεν μπορείς να τα φτιάξεις αυτά τα πράγματα

αν δεν έχεις και πάθος και γνώση και προσπάθεια και συνθετική ικανότητα.

Ακολουθώντας λοιπόν, αυτή την πορεία, να δούμε και την άλλη οπτική γωνία.

Να δούμε την Τέχνη στα μαθηματικά.

Οι αρχαίοι Έλληνες διδάσκονταν μαθηματικά, λέει, για την ομορφιά τους.

Οι μαθηματικοί στην έρευνα πολλές φορές λένε

ότι μπορούμε να έχουμε κομψότητα, απλότητα και ομορφιά

σε μία μαθηματική εξίσωση.

Τι μπορεί να εννοούν με αυτό;

Εννοούν ότι μία εξίσωση εφαρμόζεται σχεδόν παντού,

είναι απλή,

και με αυτόν τον τρόπο περιγράφει πράγματα χωρίς προϋποθέσεις.

Το σχήμα που βλέπεται πάνω λέγεται Φράκταλ.

Είναι μία μαθηματική εξίσωση

που απλά λύνεται συνέχεια μέσα στον εαυτό της

και παράγει αυτό που βλέπετε.

Απλά χρωματίζεις τις διαφορετικές κουκκίδες, ανάλογα τη φορά.

Αυτό το πράγμα κάνει ζουμ αιώνια. Δεν τελειώνει.

Όσο και να κάνετε ζουμ,

παράγει τέτοιους πίνακες,

ξανά και ξανά.

Η ταυτότητα που βλέπεται λέγεται ταυτότητα του Όιλερ.

Ο Φέινμαν είχε πει ότι είναι το κόσμημά μας ως ανθρώπινο είδος

ή η πιο παράδοξη εξίσωση στα μαθηματικά.

Και ο λόγος είναι γιατί συνθέτει

τις δύο βασικές έννοιες της φιλοσοφίας στην ανθρωπότητα.

Είτε είσαι φιλόσοφος, είτε είσαι μαθηματικός επιστήμονας,

εν τέλει ψάχνεις τον λόγο που υπάρχεις.

Το είναι, το τίποτα και την εξέλιξη.

Ένα: Υπάρχω. Μηδέν: Κενό.

Το μηδέν δεν είναι αριθμός.

Το έψιλον είναι η εξέλιξη... Τέλος πάντων, ας μην πάμε σε λεπτομέρειες.

Αυτή η δομή περιγράφεται από τον άνθρωπο.

Τα μαθηματικά είναι εφεύρεση, είναι μία γλώσσα

για να φιλοσοφούμε χωρίς παρανοήσεις τι εννοείς όταν εννοείς Θεός.

Θου Κύριε! Δεν είναι ότι δεν πιστεύω. Δεν θα ήθελα να δώσω αυτή την εντύπωση.

Απλά θέλω να δώσω ένα παράδειγμα.

Το πάθος και η σύνθεση λοιπόν μας δίνουν φαντασία.

Αυτό, για εμένα τουλάχιστον, είναι φανταστικό,

και με την κυριολεκτική έννοια και με την μεταφορική.

Αυτό το πράγμα είναι η ίδια εξίσωση που είδατε πριν,

απλά σε τρισδιάστατο χώρο.

Που επίσης βγαίνει αιώνια και δεν τελειώνει ποτέ.

Άρα, ακολουθώντας όλη αυτή τη διαδικασία

είτε είμαστε μαθηματικοί, είτε είμαστε καλλιτέχνες --

τέλος πάντων, όλοι καλλιτέχνες είναι για εμένα,

ανάλογα την οπτική γωνία που υπηρετούμε.

Εν τέλει, τι θέλουμε; Θέλουμε δύο απλές εξισώσεις,

για να ενώσω τη θεωρία και τη θετική επιστήμη.

Το πάθος, μαζί με το μόχθο, πιάνοντας τη σύνθεση από το χέρι

μας δίνει το δικαίωμα να φανταζόμαστε.

Έχει ειπωθεί ότι η μεγαλύτερη υπερδύναμη του ανθρώπου

δεν είναι να πετάει ή να περνάει τοίχους.

Το ότι φαντάζεται ότι μπορεί να τα κάνει όλα αυτά μπορεί να επηρεάσει οτιδήποτε.

Πριν ακούσαμε τι μπορούμε να πάθουμε από τις σκέψεις μας.

Που βγάζουμε αυτοάνοσα κλπ.

Σκεφτείτε τη δύναμη που έχει το μυαλό,

να μπορεί να σου παράξει μία αρρώστια που δεν έχεις,

ή να την εξαφανίσει κατ' επέκταση, όπως φάνηκε σε καρκινοπαθείς με placebo.

Η φαντασία είναι τεράστιο εργαλείο.

Αν πιάσεις και βάλεις τη φαντασία πάνω στην τεχνική,

ώστε να μπορείς να την αποτυπώσεις και να την πλάσεις,

τότε η φαντασία γίνεται μεγαλείο. Και γίνεται απλό μεγαλείο.

Και η ομορφιά είναι ότι το απλό δεν σημαίνει απλοϊκό.

Απλό είναι το διαμάντι. Είναι αυτό το οποίο δεν έχει υπερβολές μέσα.

Απλοϊκό σημαίνει το ελλιπές, το μισό, το επιφανειακό.

Η εξίσωση που είδατε πριν είναι απλή.

Η Πιετά είναι απλή.

Δεν περιέχει φανφάρες.

Γι' αυτό και λένε ότι η κβαντομηχανική δεν είναι όμορφη.

Γιατί ναι μεν δουλεύει,

αλλά αν τη διαβάσει κανένας τον πιάνει πονοκέφαλος στη δεύτερη πρόταση.

Αυτό δεν είναι όμορφο με βάσει τους μαθηματικούς,

παρόλο που δουλεύει και το χρησιμοποιούμε παντού, έτσι;

Άρα, το απλό μεγαλείο μας δίνει το δικαίωμα

να εναγκαλιστούμε αυτή την πορεία και να φτάσουμε κάπου.

Και με αυτόν τον τρόπο θα ήθελα να σας αφήσω με μία σκέψη.

Ας μην προσπαθούμε να φτιάξουμε κάτι όμορφο.

Ας προσπαθούμε κάθε μέρα να καλλιεργούμε στις μικρές μας πράξεις,

τα στοιχεία εκείνα τα οποία βλέπουμε ότι είναι αναγκαία:

Το πάθος μας, την τεχνική μας, την προσπάθειά μας - να μην παραιτούμαστε.

Είναι σίγουρο ότι κάπου ανάμεσα σε εμάς και στην ιστορία

θα στριμωχθεί κάτι όμορφο που θα έχει την υπογραφή μας.

Είτε αυτό είναι ένα παιδί, είτε είναι ένας πίνακας, είτε είναι μία εξίσωση,

είτε είναι απλά το χαμόγελο που δίνουμε στους ανθρώπους --

αν το κάνεις παθιασμένα, με τρόπο, με τεχνική λίγο.

Βοηθάει πάρα πολύ.

Κάπου, θα σφηνωθεί κάτι δικό μας ανάμεσα σε εμάς και την ιστορία.

Και η συνέργεια αυτών των πραγμάτων είναι που θα δημιουργήσει την ομορφιά,

όχι τόσο πολύ ο σκοπός.

Ο σκοπός είναι κάτι άλλο. Είναι προσωπικό εφαλτήριο.

Άρα, εν τέλει, αυτό που θα παράξουμε

θα το παράξουμε και θα το προσφέρουμε στην επόμενη γενιά απαλά.

Σαν να δίνεις ένα λουλούδι ή μία αγκαλιά.

Ευχαριστώ πολύ.

(Χειροκρότημα).


Beauty: Common features in sciences and art | Dr. George Ch. Stergiopoulos | TEDxLamia Beauty: common features in sciences and art | Dr. George Ch. Stergiopoulos | TEDxLamia La belleza: rasgos comunes en las ciencias y el arte | Dr. George Ch. Stergiopoulos | TEDxLamia Beauté : caractéristiques communes aux sciences et à l'art | Dr. George Ch. Stergiopoulos | TEDxLamia 美:科学と芸術における共通点|ジョージ・Ch・ステルギオプロス博士|TEDxLamia

Μετάφραση: Nikolaos Benias Επιμέλεια: Lucas Kaimaras

Σήμερα θα ήθελα να σας μιλήσω

για μία ρήση,

η οποία λέει ότι «Τη ζωή δεν πρέπει να την μετράμε

με τον αριθμό από ανάσες που παίρνουμε,

αλλά με τον αριθμό από τις στιγμές εκείνες που μας κόβουν την ανάσα».

Το θέμα είναι ότι πώς δημιουργούνται αυτές οι στιγμές;

Υπάρχουν πάρα πολλοί λόγοι.

Η χαρά, η ευτυχία, η ομορφιά, ο θάνατος.

Όλα προξενούν τέτοιες στιγμές. Everything causes such moments.

Βέβαια, δεν είναι όλα το ίδιο εύκολα να τα κατανοήσουμε.

Ο θάνατος για παράδειγμα είναι λίγο ιδιάζουσα περίπτωση.

Καταρχάς, συμβαίνει στους άλλους περισσότερο,

παρά σε εμάς, όταν εμείς τον παθαίνουμε.

Οπότε, θα ήθελα σήμερα να σας μιλήσω για κάτι άλλο.

Για την ομορφιά.

Είμαι τυχερός άνθρωπος,

γιατί η δουλειά μου, ως επιστήμονας,

και το χόμπι μου, ως τέλος πάντων κάποιος που γράφει,

μου έχει δώσει το δικαίωμα

να παρατηρήσω ομορφιά σε φαινομενικά σύνθετα πράγματα.

Και το ενδιαφέρον είναι,

ότι αυτή η ομορφιά υπάρχει παντού.

Δεν ξέρω αν το έχουμε καταλάβει,

αλλά τα τελευταία 100 χρόνια έχουμε συνδέσει ασύρματα όλον τον πλανήτη.

Έχουμε πάει σε άλλον πλανήτη.

Έχουμε φτιάξει νέα μορφή ζωής!

Η γιαγιά μου ήταν εκατόν ενός έτους, πριν αποχωρήσει,

και της δείχνουμε στο Skype

και λέει «Είναι η ανιψιά σου. Πες γεια.»

Και λέει «Πού είναι;»

Λέω «Στην οθόνη». - «Πού; Μέσα;»

«Ναι, γιαγιά, μέσα είναι».

Αυτά θα φαινόντουσαν μαγικά

πριν από εκατό χρόνια, όχι πριν από χίλια.

Όχι την εποχή

που μία φυλλάδα των New York Times

έχει περισσότερη πληροφορία

από αυτή την πληροφορία

που μπορούσε να συλλέξει ένας άνθρωπος όλη του τη ζωή.

Και το κυριότερο όλων;

Έχουμε αρχίσει να παρατηρούμε ότι συνδέονται όλα.

Οι θετικές και οι θεωρητικές επιστήμες

δεν είναι παρά διαφορετικά παράθυρα στην ίδια θέα.

Και η ομορφιά παρατηρείται παντού, ως ένα κοινό χαρακτηριστικό.

Η ομορφιά είναι μοιραίο γεγονός. Αυτό το ξέρουμε όλοι.

Υπάρχει παντού, υπάρχει σε πράξεις, όπως να βοηθήσουμε έναν άνθρωπο,

υπάρχει στην ποίηση, υπάρχει στη ζωγραφική, υπάρχει στα μαθηματικά.

Αν όμως σας ρωτούσα σήμερα, δύο από εσάς,

να συμφωνήσετε πλήρως στο τι είναι όμορφο

και να συμφωνείτε πάντα,

δεν νομίζω ότι θα μπορούσα να βρω κανέναν.

Είναι πάρα πολύ δύσκολη συζήτηση η ομορφιά.

Η γυναίκα στα αριστερά είναι όμορφη;

Κάποιος θα μπορούσε να πει ως αντεπιχείρημα εδώ πέρα

ότι η συγκεκριμένη κοινωνία δεν έχει κριτήρια ομορφιάς αναπτυγμένα.

Η δεξιά όμως; Πού είναι το δεξιά τέλος πάντων για εσάς.

Είναι η Ιαπωνία, έτσι; Έχει τεράστια ιστορία.

Παρόλα αυτά, δεν ακουμπάμε.

Είναι πολύ δύσκολο ταξίδι να συζητήσουμε τι είναι όμορφο.

Η εμπειρία μας και τα κοινωνικά κριτήρια αναπόφευκτα μπαίνουν στη μέση.

Οπότε, αυτό που θα ήθελα σήμερα να συζητήσω είναι πώς η ομορφιά γεννιέται.

Ο Καντ είχε πει ότι η ομορφιά είναι οικουμενική

και ας μην είναι αντικειμενική απαραίτητα.

Πως είναι μεγαλείο χωρίς σκοπό.

Από τη άλλη, ο μαθηματικός Χάρντι είχε πει

ότι δεν υπάρχουνε μαθηματικά άσχημα σε αυτόν τον κόσμο.

Δεν υπάρχει χώρος για άσχημα μαθηματικά.

Αυτό το κοινό χαρακτηριστικό της ομορφιάς που παρατηρούμε παντού,

δεν μπορεί, κάπως πρέπει να έχει κοινές δομές,

κοινές δυνάμεις που δημιουργούν

και απλώς παρεξηγούνται στην πορεία από τα κριτήριά μας. and are simply misunderstood along the way by our criteria.

Άρα, όχι!

Κατ' εμέ, τουλάχιστον, και με αυτά που έχω δει At least for me, at least, and from what I've seen

η ομορφιά δεν είναι μεμονωμένο γεγονός. beauty is not an isolated event.

Είναι συνέργεια πολλών διαφορετικών δυνάμεων,

οι οποίες δουλεύουν, συμμετέχουν, συνεργάζονται κάθε μέρα, ορθώς και πλήρως.

Πάμε λοιπόν να δούμε ποιες είναι αυτές οι δυνάμεις.

Αλλά πριν φτάσουμε εκεί, θα ήθελα μία χάρη.

Θα ήθελα για λίγο να αφήσετε στην άκρη τις ταμπέλες.

Παράδειγμα: η λέξη «ποίηση», εγώ προσωπικά θεωρώ ότι θα μπορούσε

να είναι επίθετο της ελληνικής γλώσσας, όχι ουσιαστικό.

Να προσδίδουμε δηλαδή εννοιολογικά τη λέξη ποίηση, That is, to attach the word poetry conceptually,

όπως λέμε αυτό είναι μικρό, εκείνο είναι λαμπερό,

εκείνο είναι όμορφο.

Έτσι να λέμε και ότι ετούτο είναι ποίηση.

Οι ταμπέλες είναι πολύ δύσκολο πράγμα

και πολύ μεροληπτικό.

Το ωραίο λοιπόν, έξω από τις ταμπέλες, So, the beauty of it, outside the labels,

για όλους μας στον κόσμο, όσοι υπήρξαν και όσοι θα υπάρξουν, for all of us in the world, those who have been and those who will be,

είναι ευχαρίστηση. is a pleasure.

Και η ευχαρίστηση καλύπτει μία ανθρώπινη ανάγκη. And pleasure fills a human need.

Το θέμα είναι ότι φτάνοντας στην ανάγκη αυτή, The point is that in reaching this need,

αν καταλάβουμε και τα συστατικά

του πώς φτάνουμε στο ωραίο,

τότε η ευχαρίστηση μετατρέπεται σε δέος. then pleasure becomes awe.

Δεν είναι απλά ένα συναίσθημα. It's not just a feeling.

Δέος και ευχαρίστηση από τη συμμετοχή.

Για να γίνουν όλα αυτά,

πρέπει να συμμετέχουμε στο έργο το οποίο παρατηρούμε.

Ο Ράινε Μαρία Ρίλκε είπε κάποτε ότι Τέχνη δίχως αποδέκτη δεν υπάρχει.

Κάθε έργο είναι μισό

εάν δεν έχει έναν παρατηρητή που συμπάσχει, συμμετέχει, αισθάνεται. if it doesn't have an observer who empathizes, participates, feels.

Τα συστατικά του ωραίου, λοιπόν,

-- το δέος και η ευχαρίστηση μέσα από τη συμμετοχή -- -- the awe and pleasure through participation --

είναι κάτι το οποίο συμφωνήσανε κατά τους αιώνες όλοι.

Από τον Χιρστ και τον Μποντλέρ, μέχρι τον Πλάτωνα,

οι οποίοι καταλήξανε στα ίδια συμπεράσματα

με τελείως διαφορετικά εφαλτήρια ο καθένας. each with completely different starting points.

Ο Μποντλέρ είπε κάποτε ότι το ωραίο

συντίθεται από κάτι το αιώνιο, το αμετάβλητο, is composed of something eternal, unchanging,

και από κάτι το σύγχρονο, το περιστασιακό, η εποχή, η μόδα, η ηθική. and from something modern, casual, the era, fashion, morality.

Αν δεν έχουμε το δεύτερο, το πρώτο είναι δύσπεπτο. If we don't have the latter, the former is difficult to digest.

Δεν μπορούμε να το κατανοήσουμε. We cannot understand it.

Θέλουμε κάπου να ακουμπήσουμε για να μπορέσουμε να συμμετέχουμε στο έργο. We want to have something to lean on so that we can participate in the project.

Οι μαθηματικοί από την άλλη Mathematicians on the other hand

είχαν την ομορφιά μόνο μέσω της συμμετοχής. had beauty only through participation.

Για να καταλάβετε το μεγαλείο των μαθηματικών,

για να καταλάβω το μεγαλείο των μαθηματικών,

πρέπει να καταλάβω τι επιλύεται. I need to understand what's being resolved.

Πρέπει να καταλάβω αυτό το οποίο θέλουν να πούνε.

Παθητικά, βλέπω απλά κάτι νούμερα.

Είναι πολύ μεγάλο ταξίδι, αλλά έχει πολύ συγκεκριμένες δυνάμεις.

Το πώς επιτυγχάνεται αυτή η συμμετοχή How this participation is achieved

και πώς ο δημιουργός δημιουργεί κάτι τεράστιο, and how the creator creates something huge,

εξαρτάται παρατηρώντας τα κείμενα ανά τους αιώνες. depends on observing the texts over the centuries.

Από τον Πλάτωνα μέχρι τη Σχολή της Βιέννης του 20ού αιώνα,

που οι μαθηματικοί προσπαθούσαν να καταλάβουν

το νόημα της αλήθειας μέσω μαθηματικής λογικής,

τέσσερα πράγματα είναι σταθερά παντού,

σε κάθε δημιουργό και σε κάθε παρατηρητή.

Πάθος,

τεχνική,

προσπάθεια

και σύνθεση.

Χωρίς ένα από αυτά,

χωρίς τη διαδικασία αυτών, δεν έχουμε τίποτα.

Πάμε λοιπόν να δούμε πώς ταξιδεύουμε εδώ μέσα.

Ο Αϊνστάιν είχε πει πως δεν έχει ειδικά ταλέντα,

πως είναι απλά παθιασμένα περίεργος.

Ο Στιβ Τζομπς είχε πει πως για να γίνει καλή η δουλειά

πρέπει να αγαπάς πάρα πολύ αυτό που κάνεις.

Ο Ντεγκά πολύ πιο γλαφυρά είχε πει

πως η Τέχνη δεν προσδιορίζεται, δεν την παντρεύεσαι, την βιάζεις. that Art is not defined, you don't marry it, you rape it.

Η πρώτη ύλη για οτιδήποτε κάνουμε σαν ανθρωπότητα The raw material for everything we do as humanity

είναι το πάθος. is passion.

Το πάθος οδήγησε την Ελένη στην Τροία, Passion led Helen to Troy,

το πάθος οδήγησε τον Λεωνίδα στις Θερμοπύλες,

το πάθος έβαλε τον Μαντέλα φυλακή, passion put Mandela in jail,

το πάθος έκανε τον Νιλ Άρμστρονγκ να κάνει το πρώτο βήμα στη Σελήνη.

Χωρίς πάθος δεν γίνεται.

Να είμαστε ό,τι θέλουμε, κάθε φορά,

αλλά να είμαστε με όλη μας την ψυχή.

Αλλιώς δεν δουλεύει.

Ακολουθώντας το πάθος,

πολύ σημαντικό είναι και η τεχνική.

Ο καθηγητής, μουσικολόγος και συνθέτης Γιάννης Ιωαννίδης

το είχε θέσει με μία πρόταση:

«Η Τέχνη είναι επίτευγμα». "Art is an achievement".

Χρειάζεται τόσο τη γνώση, -- και την τεχνική προφανώς -- He needs both the knowledge -- and the technique, obviously --

όσο και τη φαντασία, προκειμένου να επιτεύξουμε κάτι τέτοιο.

Αλλιώς δεν γίνεται να κάνουμε τίποτα.

Το θέμα είναι ότι η τεχνική είναι πολυπρισματικό πράγμα. The point is that technique is a multi-prismatic thing.

Υπάρχει ένα χαρακτηριστικό που εμφανίζεται σε όλα τα μεγάλα έργα τέχνης There is a characteristic that appears in all great works of art

και, παραδόξως, είναι η μίμηση. and, paradoxically, it is imitation.

Το ιδιαίτερο με τη μίμηση είναι ότι δεν μιλάμε για λογοκλοπή, έτσι; The special thing about mimicry is that we're not talking about plagiarism, are we?

Μιλάμε για αποτύπωση του ωραίου. We are talking about capturing the beautiful.

Ένα δάνειο τεχνικής, το οποίο το κάνουμε κτήμα μας A loan of technique, which we make our own

προκειμένου εμείς μετά να παράξουμε μέσα από αυτό. so that we can then produce from it.

Αυτό δεν είναι λογοκλοπή, δεν είναι απάτη.

Εξάλλου, οι καλύτεροι εξ ημών το έχουν ήδη κάνει αυτό το πράγμα. After all, the best of us have already done this thing.

Ο Χατζηδάκης έχει γυρίσει και έχει πει: «Έχω κατακλέψει την κλασσική μουσική». Hadjidakis has come back and said: "I have stolen classical music".

Ας πούμε ότι δεν έχουμε δικαίωμα να του πούμε κάτι, έτσι; Let's say we don't have the right to tell him anything, shall we?

Άρα, η τεχνική είναι πάρα πολύ σημαντικό κομμάτι,

προκειμένου να πάρουμε το πάθος και να το αποτυπώσουμε. in order to take the passion and capture it.

Αλλά, τι χρειάζεται αυτό; Και ίσως να είναι και πιο σημαντικό κατ' εμέ: But, what does it take? And perhaps more importantly for me:

Χρειάζεται προσπάθεια.

Ο μόχθος είναι το πιο σημαντικό πράγμα.

Αν το πάθος είναι το καύσιμο, ο μόχθος είναι ο ιδρώτας που κάνει πετάλι. If passion is the fuel, toil is the sweat that pedals.

Βλέπετε τι είχε πει ο Έντισον;

«Δεν απέτυχα,» λέει, «απλά βρήκα 10.000 τρόπους που δεν δουλεύουν». "I didn't fail," he says, "I just found 10,000 ways that didn't work."

Σκεφτείτε να είχε σταματήσει. Think if it had stopped.

Υπάρχουν άνθρωποι, όπως ο Αϊνστάιν, που κάποια στιγμή δεν ξέρανε πρόσθεση. There are people, like Einstein, who at some point did not know addition.

Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι δεν ήξερε τι είναι το πινέλο.

Σκεφτείτε αυτοί οι ήρωες να είχαν σταματήσει απλά.

Ούτως ή άλλως δεν ξέρανε από πριν ότι θα μεγαλουργήσουν.

Δεν μπορούσαν να το ξέρουν αυτό το πράγμα.

Κάτι άλλο τους εκκινεί.

Κάτι άλλο τους σπρώχνει και κάτι άλλο τους κρατάει σε πορεία.

Όπως λοιπόν, όλα αυτά δημιουργούν μια συνέχεια,

η επόμενη συνέχεια είναι ότι όλα αυτά συνδέονται.

Και συνδέονται μέσω της σύνθεσης γνώσεων.

Αυτό το έργο δεν θα μπορούσε να έχει φτιαχθεί αν έχεις μόνο πάθος,

ούτε αν έχεις μόνο προσπάθεια.

Εγώ προσωπικά, όση ώρα και να κάτσω να σμιλέψω μάρμαρο,

ούτε καρικατούρα δεν θα έφτιαχνα από αυτό το πράγμα.

Οπότε, η σύνθεση γνώσεων είναι κάτι το λυτρωτικό.

Γιατί τι κάνει; Μας δίνει το δικαίωμα να αναγνωρίζουμε

πράγματα τα οποία πριν δεν βλέπαμε.

Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό προσόν.

Στη φύση, παρατηρούμε πράγματα που μας αρέσουν.

Σας αρέσει ο Ναυτίλος;

Σας αρέσει ένας Γαλαξίας; Ναι!

Αλλά, όταν συνειδητοποιήσουμε ότι όλα αυτά είναι φτιαγμένα απλά και μόνο

γιατί έχουν μια μαθηματική αρμονία από πίσω.

Ότι οι κανόνες των θετικών και των θεωρητικών επιστημών

συνδέονται και ξαφνικά η δικιά μας οπτική γωνία αρχίζει και δημιουργεί

ένα φάσμα, ένα κολάζ διαφορετικών πραγμάτων

που συντίθενται όλα μαζί και συνθέτουν κάτι.

Τότε, αυτή η σύνθεση

εκτοξεύει πάρα πολύ μακρυά την προσπάθειά μας, την αντίληψή μας,

είτε είμαστε παρατηρητές, είτε είμαστε δημιουργοί.

Παραδείγματος χάρη, τα μαθηματικά στην Τέχνη

έχουν μέσα από τον Σεμπάστιαν Μπαχ

μέχρι πολυρυθμικές δομές του Ιγκόρ Στραβίνσκι,

τα περισσότερα έργα του Ντα Βίντσι βασίστηκαν στα μαθηματικά

προκειμένου να μπορέσει να τα φτιάξει,

προβολικές γεωμετρίες στην προοπτική, κυβισμός, φουτουρισμός...

Ο Λάιμπνιτζ είχε πει ότι: «Η μουσική είναι το μυαλό

όταν ευχαριστιέται που μετράει, χωρίς να ξέρει ότι μετράει»

Για να εξηγήσει με μία απλή πρόταση πόσα μαθηματικά έχει μέσα η μουσική.

Αυτό το οποίο ακούμε λυτρωτικό,

όταν ακούμε ένα κομμάτι και νιώθουμε αυτό το συναίσθημα που χύνεται,

δεν είναι κάτι άλλο παρά δύο συχνότητες που η διαίρεσή τους δεν αφήνει υπόλοιπο.

Είναι δύο νούμερα, τα οποία απλά δεν αφήνουν κάτι όταν τα διαιρέσεις.

Αυτό το μοτίβο υπάρχει παντού.

Όλη η μουσική που σας αρέσει σχεδόν είναι με αυτό το μοτίβο.

Η αρμονία από εκεί βγαίνει.

Άρα, είναι πάρα πολύ σημαντικό να το δούμε,

όπως και να δούμε και την άλλη πλευρά.

Αυτά τα έργα τέχνης που βλέπετε,

είναι από διαφορετικές περιόδους, διαφορετικούς πολιτισμούς,

διαφορετικές τεχνοτροπίες.

Ισλάμ, Βατικανό, Άμπου Ντάμπι -

Μπουρ Καλίφα ο πύργος.

Δεν μπορείς να τα φτιάξεις αυτά τα πράγματα

αν δεν έχεις και πάθος και γνώση και προσπάθεια και συνθετική ικανότητα.

Ακολουθώντας λοιπόν, αυτή την πορεία, να δούμε και την άλλη οπτική γωνία.

Να δούμε την Τέχνη στα μαθηματικά.

Οι αρχαίοι Έλληνες διδάσκονταν μαθηματικά, λέει, για την ομορφιά τους.

Οι μαθηματικοί στην έρευνα πολλές φορές λένε

ότι μπορούμε να έχουμε κομψότητα, απλότητα και ομορφιά

σε μία μαθηματική εξίσωση.

Τι μπορεί να εννοούν με αυτό;

Εννοούν ότι μία εξίσωση εφαρμόζεται σχεδόν παντού,

είναι απλή,

και με αυτόν τον τρόπο περιγράφει πράγματα χωρίς προϋποθέσεις.

Το σχήμα που βλέπεται πάνω λέγεται Φράκταλ.

Είναι μία μαθηματική εξίσωση

που απλά λύνεται συνέχεια μέσα στον εαυτό της

και παράγει αυτό που βλέπετε.

Απλά χρωματίζεις τις διαφορετικές κουκκίδες, ανάλογα τη φορά.

Αυτό το πράγμα κάνει ζουμ αιώνια. Δεν τελειώνει.

Όσο και να κάνετε ζουμ,

παράγει τέτοιους πίνακες,

ξανά και ξανά.

Η ταυτότητα που βλέπεται λέγεται ταυτότητα του Όιλερ.

Ο Φέινμαν είχε πει ότι είναι το κόσμημά μας ως ανθρώπινο είδος

ή η πιο παράδοξη εξίσωση στα μαθηματικά.

Και ο λόγος είναι γιατί συνθέτει

τις δύο βασικές έννοιες της φιλοσοφίας στην ανθρωπότητα.

Είτε είσαι φιλόσοφος, είτε είσαι μαθηματικός επιστήμονας,

εν τέλει ψάχνεις τον λόγο που υπάρχεις.

Το είναι, το τίποτα και την εξέλιξη.

Ένα: Υπάρχω. Μηδέν: Κενό.

Το μηδέν δεν είναι αριθμός.

Το έψιλον είναι η εξέλιξη... Τέλος πάντων, ας μην πάμε σε λεπτομέρειες.

Αυτή η δομή περιγράφεται από τον άνθρωπο.

Τα μαθηματικά είναι εφεύρεση, είναι μία γλώσσα

για να φιλοσοφούμε χωρίς παρανοήσεις τι εννοείς όταν εννοείς Θεός.

Θου Κύριε! Δεν είναι ότι δεν πιστεύω. Δεν θα ήθελα να δώσω αυτή την εντύπωση.

Απλά θέλω να δώσω ένα παράδειγμα.

Το πάθος και η σύνθεση λοιπόν μας δίνουν φαντασία.

Αυτό, για εμένα τουλάχιστον, είναι φανταστικό,

και με την κυριολεκτική έννοια και με την μεταφορική.

Αυτό το πράγμα είναι η ίδια εξίσωση που είδατε πριν,

απλά σε τρισδιάστατο χώρο.

Που επίσης βγαίνει αιώνια και δεν τελειώνει ποτέ.

Άρα, ακολουθώντας όλη αυτή τη διαδικασία

είτε είμαστε μαθηματικοί, είτε είμαστε καλλιτέχνες --

τέλος πάντων, όλοι καλλιτέχνες είναι για εμένα,

ανάλογα την οπτική γωνία που υπηρετούμε.

Εν τέλει, τι θέλουμε; Θέλουμε δύο απλές εξισώσεις,

για να ενώσω τη θεωρία και τη θετική επιστήμη.

Το πάθος, μαζί με το μόχθο, πιάνοντας τη σύνθεση από το χέρι

μας δίνει το δικαίωμα να φανταζόμαστε.

Έχει ειπωθεί ότι η μεγαλύτερη υπερδύναμη του ανθρώπου It has been said that man's greatest superpower

δεν είναι να πετάει ή να περνάει τοίχους. is not to fly or go through walls.

Το ότι φαντάζεται ότι μπορεί να τα κάνει όλα αυτά μπορεί να επηρεάσει οτιδήποτε. The fact that he imagines he can do all this can affect anything.

Πριν ακούσαμε τι μπορούμε να πάθουμε από τις σκέψεις μας. Before we heard what we can suffer from our thoughts.

Που βγάζουμε αυτοάνοσα κλπ.

Σκεφτείτε τη δύναμη που έχει το μυαλό,

να μπορεί να σου παράξει μία αρρώστια που δεν έχεις, can produce a disease you don't have,

ή να την εξαφανίσει κατ' επέκταση, όπως φάνηκε σε καρκινοπαθείς με placebo. or eliminate it by extension, as was seen in cancer patients on placebo.

Η φαντασία είναι τεράστιο εργαλείο.

Αν πιάσεις και βάλεις τη φαντασία πάνω στην τεχνική,

ώστε να μπορείς να την αποτυπώσεις και να την πλάσεις,

τότε η φαντασία γίνεται μεγαλείο. Και γίνεται απλό μεγαλείο.

Και η ομορφιά είναι ότι το απλό δεν σημαίνει απλοϊκό.

Απλό είναι το διαμάντι. Είναι αυτό το οποίο δεν έχει υπερβολές μέσα.

Απλοϊκό σημαίνει το ελλιπές, το μισό, το επιφανειακό.

Η εξίσωση που είδατε πριν είναι απλή.

Η Πιετά είναι απλή. The Pieta is simple.

Δεν περιέχει φανφάρες. It contains no fanfare.

Γι' αυτό και λένε ότι η κβαντομηχανική δεν είναι όμορφη. That's why they say that quantum mechanics is not beautiful.

Γιατί ναι μεν δουλεύει, Because yes, it works,

αλλά αν τη διαβάσει κανένας τον πιάνει πονοκέφαλος στη δεύτερη πρόταση. but if anyone reads it, they get a headache in the second sentence.

Αυτό δεν είναι όμορφο με βάσει τους μαθηματικούς,

παρόλο που δουλεύει και το χρησιμοποιούμε παντού, έτσι; even though it works and we use it everywhere, right?

Άρα, το απλό μεγαλείο μας δίνει το δικαίωμα So, simple greatness gives us the right

να εναγκαλιστούμε αυτή την πορεία και να φτάσουμε κάπου. to embrace this course and get somewhere.

Και με αυτόν τον τρόπο θα ήθελα να σας αφήσω με μία σκέψη.

Ας μην προσπαθούμε να φτιάξουμε κάτι όμορφο.

Ας προσπαθούμε κάθε μέρα να καλλιεργούμε στις μικρές μας πράξεις,

τα στοιχεία εκείνα τα οποία βλέπουμε ότι είναι αναγκαία:

Το πάθος μας, την τεχνική μας, την προσπάθειά μας - να μην παραιτούμαστε.

Είναι σίγουρο ότι κάπου ανάμεσα σε εμάς και στην ιστορία

θα στριμωχθεί κάτι όμορφο που θα έχει την υπογραφή μας.

Είτε αυτό είναι ένα παιδί, είτε είναι ένας πίνακας, είτε είναι μία εξίσωση,

είτε είναι απλά το χαμόγελο που δίνουμε στους ανθρώπους --

αν το κάνεις παθιασμένα, με τρόπο, με τεχνική λίγο.

Βοηθάει πάρα πολύ.

Κάπου, θα σφηνωθεί κάτι δικό μας ανάμεσα σε εμάς και την ιστορία.

Και η συνέργεια αυτών των πραγμάτων είναι που θα δημιουργήσει την ομορφιά,

όχι τόσο πολύ ο σκοπός.

Ο σκοπός είναι κάτι άλλο. Είναι προσωπικό εφαλτήριο.

Άρα, εν τέλει, αυτό που θα παράξουμε

θα το παράξουμε και θα το προσφέρουμε στην επόμενη γενιά απαλά.

Σαν να δίνεις ένα λουλούδι ή μία αγκαλιά.

Ευχαριστώ πολύ.

(Χειροκρότημα).