×

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώσουμε τη λειτουργία του LingQ. Επισκέπτοντας τον ιστότοπο, συμφωνείς στην πολιτική για τα cookies.

image

Μαθαίνουμε στο Σπίτι, Ιστορία - Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο - Ε' Δημοτικού Επ. 19

Ιστορία - Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο - Ε' Δημοτικού Επ. 19

Καλημέρα παιδιά. Ονομάζομαι Σοφία Κλαδά.

Και σήμερα θα κάνουμε μάθημα για την καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο

Πριν ξεκινήσουμε το μάθημα της Ιστορίας,

θα κάνω μία παρένθεση.

Θέλω να μάθετε ότι αυτό το μάθημα,

που μιλάει για την καθημερινή ζωή,

στην πραγματικότητα δεν είναι μάθημα Ιστορίας.

Αλλά είναι μια άλλη επιστήμη, που είναι "ξαδέρφη" της ιστορίας.

Αυτή η επιστήμη μιλάει μόνο για την καθημερινή ζωή των ανθρώπων.

Δεν μιλάει ούτε για πολέμους, ούτε για μάχες,

ούτε για αποφάσεις πολιτικές των βασιλιάδων και των αυτοκρατόρων.

Αυτά είναι ιστορία.

Η επιστήμη που ασχολείται με την καθημερινότητα των ανθρώπων,

ονομάζεται Λαογραφία.

Είναι μια διαφορετική επιστήμη.

Αλλά είναι σα να λέμε "ξαδέρφη" της ιστορίας.

Το μάθημα, λοιπόν, που θα κάνουμε σήμερα είναι καθαρά λαογραφικό.

Θα μιλήσουμε για πάρα πολλά πράγματα,

που συνέβαιναν στην καθημερινή ζωή των Βυζαντινών.

Θα δούμε και κάποιες εικόνες.

Και μετά μπορείτε και στο σπίτι να κάνετε και εσείς την έρευνά σας.

Λοιπόν, είχαμε μάθει ότι ο Κωνσταντίνος,

μετέφερε την πρωτεύουσα από την Ρώμη, στην Κωνσταντινούπολη, στο Βυζάντιο.

Αυτό το έκανε ο Κωνσταντίνος για πάρα πολλούς πολιτικούς,

γεωγραφικούς και εμπορικούς λόγους.

Είχε μια εξαιρετική θέση ήταν ένα λιμάνι, ανάμεσα στην Ανατολή και στη Δύση...

...ήταν πλούσια περιοχή.

Αλλά έκτος από όλους τους πολιτικούς λόγους,

που διάλεξε να γίνει αυτή η μεταφορά,

ήταν και πάρα πολύ ωραία, ήταν πάρα πολύ ωραίο σημείο...

...εκεί στην Κωνσταντινούπολη.

Για ποιόν λόγο συνέβαινε αυτό; Γιατί;

Για να διαβάσουμε τι λέει.

Η Κωνσταντινούπολη ήταν χτισμένη στις πλαγιές επτά λόφων.

Τι σημαίνει επτά λόφοι;

Όποιος μένει πάνω σε βουνό, ξέρει τι σημαίνει αυτό.

Όταν μένεις πάνω σε έναν λόφο, σε ένα βουνό έχεις θέα.

Τώρα φανταστείτε να είναι και επτά οι λόφοι!

Είχαν θέα παντού.

Και ο Κωνσταντίνος, είχε απαγορεύσει...

...ο γείτονας να χτίσει σπίτι και να κλείσει τη θέα.

Οπότε σε οποιοδήποτε σπίτι και να έμεναν,

οι άνθρωποι της Κωνσταντινούπολης είχαν θέα.

Για αυτό λοιπόν τον λόγο, την ονόμασαν «Επτάλοφη».

Το βλέπουμε εδώ, με τα σκούρα μαύρα γράμματα: «Επτάλοφη».

Όλα λοιπόν τα σπίτια έβλεπαν τις θάλασσες...

...του Βοσπόρου, της Προποντίδας και του Κεράτιου κόλπου.

Να πούμε λοιπόν ότι εκείνη την εποχή, φυσικά, ...

...οι άνθρωποι δεν είχαν ούτε τηλεόραση, ούτε ίντερνετ, όπως έχουμε τώρα εμείς.

Οπότε δεν είχαν και κάποιο τρόπο μέσα στο σπίτι να διασκεδάσουν.

Ο μοναδικός χώρος που είχαν να πάνε οι άνθρωποι

και να βγουν από το σπίτι, και να μιλήσουνε με το γείτονα τους, να μιλήσουνε με φίλους τους...

...ήταν οι αγορές και οι πλατείες.

Αυτό μπορεί να το έχετε δει στα χωριά.

Όταν πάτε το καλοκαίρι, το Πάσχα στο χωριό,

αν μένετε σε κάποια πόλη,

βλέπετε ότι ο κόσμος κατά κύριο λόγο και σήμερα...

...συναντιέται στην πλατεία του χωριού.

Η πλατεία και η αγορά ήταν μια ευκαιρία και για τις γυναίκες κυρίως.

Να βγουν έξω να κάνουν τα ψώνια τους, να μιλήσουν με άλλες γυναίκες.

Και γιατί ήταν σημαντικό για τις γυναίκες περισσότερο;

Γιατί οι γυναίκες στα παλαιότερα χρόνια....

Και όχι τόσο παλιά, μέχρι πρόσφατα, δηλαδή μέχρι την εποχή των γιαγιάδων μας.

Οι γυναίκες θεωρούνταν ότι ήταν λίγο κατώτερες από τους άνδρες.

Θεωρούσαν ότι οι γυναίκες έπρεπε να είναι μέσα στο σπίτι.

Η γυναίκα άνηκε στον πατέρα της και άνηκε μετά στο σύζυγό της

Οπότε έπρεπε να είναι κλεισμένη στο σπίτι και να κάνει τις δουλειές του σπιτιού.

Πάρα πολύ σπάνια η γυναίκα επιτρεπόταν να κυκλοφορήσει έξω.

Οπότε για αυτές ήταν μεγάλη ευκαιρία να πάνε στην αγορά...

...να μιλήσουν με έναν άνθρωπο, να βγουν από το σπίτι.

Δεν μπορούσαν να είναι όλη μέρα κλεισμένες μέσα.

Πηγαίναν λοιπόν οι Βυζαντινοί,

στους χώρους συνάντησης και καθημερινής επικοινωνίας των Βυζαντινών,

ήταν οι πλατείες και οι αγορές της πόλης.

Η μεγαλύτερη από αυτές έφερε το όνομα του ιδρυτή της...

... και ήταν στο μέσο της Μέσης λεωφόρου.

Τι ήταν η Μέση λεωφόρος;

Φανταστείτε, η Μέση λεωφόρος είναι σαν να λέμε μια τεράστια λεωφόρος.

Πώς έχουμε εμείς στην Αθήνα την Ερμού;

Που ξεκινάει από την πλατεία του Συντάγματος...

και κατεβαίνουμε όλη την Ερμού και φτάνουμε στο Μοναστηράκι;

Εκεί λοιπόν τι έχει;

Δεξιά και αριστερά έχει μαγαζιά.

Έτσι ακριβώς ήταν και η Μέση λεωφόρος...

...είχε δεξιά και αριστερά μαγαζιά.

Εκεί βέβαια, ήταν και τα πιο ακριβά μαγαζιά,

ζούσαν και είχαν τα σπίτια τους, οι πιο πλούσιες οικογένειες.

Εννοείται! Ήταν στο κέντρο.

Άρα και σήμερα για να μείνεις ακριβώς στο κέντρο είναι ακριβό το σπίτι.

Εκεί λοιπόν είχαν οι πλούσιες οικογένειες τα σπίτια τους.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς ήταν η Μέση λεωφόρος...

...είναι στην Κέρκυρα, το Λιστόν.

Δεξιά και αριστερά της Μέσης λεωφόρου υπήρχαν τοξωτές στοές και...

...εκατοντάδες καταστήματα, από τα οποία οι Βυζαντινοί αγόραζαν ό,τι επιθυμούσαν.

Εδώ είχαν και τα σπίτια τους οι πιο εύπορες οικογένειες.

Τα σπίτια των Βυζαντινών ήταν φτιαγμένα από τι;

Ήταν φτιαγμένα όπως σήμερα με τσιμέντο και τούβλα;

Όχι βέβαια.

Τα σπίτια των Βυζαντινών...

...και γενικά των παλαιότερων ανθρώπων,

ήταν φτιαγμένα από πέτρα και ξύλο.

Γιατί;

Γιατί φτιάχνανε τα σπίτια από πέτρα και από ξύλο;

Τα φτιάχνανε έτσι γιατί ήταν το μοναδικό φυσικό υλικό,

που υπήρχε γύρω-γύρω στο περιβάλλον.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα βυζαντινής πόλης είναι η καστροπολιτεία του Μυστρά.

Αν κάποιος έχει την τύχη να πάει,

να επισκεφτεί την καστροπολιτεία του Μυστρά,

πραγματικά θα νιώσει σαν να κάνει ταξίδι πίσω στον χρόνο.

Μπαίνουμε μέσα και βλέπουμε δρόμους πλακόστρωτους...

...και σπίτια με πέτρα και εκεί καταλαβαίνουμε...

...πως ταξιδεύουμε πίσω στο χρόνο.

Πως ήταν η ζωή των Βυζαντινών τότε.

Για να δούμε μερικές εικόνες με τα σπίτια της εποχής.

Εδώ βλέπουμε ένα ψηφιδωτό.

Και τι είναι το ψηφιδωτό;

Να θυμίσω. Το ψηφιδωτό είναι η μορφή τέχνης...

...που είχαν εκείνη την εποχή στο Βυζάντιο.

Ήταν μικρές μικρές πετρούλες, οι οποίες ήταν χρωματιστές.

Κα τις ενώνανε μία, μία, μία μία, και φτιάχνανε μια εικόνα.

Αυτή ήταν η τέχνη της εποχής. Τα ψηφιδωτά.

Βλέπουμε λοιπόν εδώ στα ψηφιδωτά της εποχής, πώς ήταν τα σπίτια.

Βλέπουμε ότι είναι κάστρο φτιαγμένο από πέτρα.

Να δούμε και μια άλλη εικόνα.

Και εδώ ένα μεγάλο τέμενος.

Και αυτό φτιαγμένο από πέτρα, μέσα στα δέντρα.

Πέτρα και ξύλο.

Βλέπουμε διάφορα.

Και εδώ βλέπουμε μια ορθογώνια βασιλική εκκλησία.

Έχουμε πει για τα είδη:...

Βασιλική με τρούλο και ορθογώνια.

Κι αυτή φτιαγμένη από πέτρα και ξύλο.

Και εδώ βέβαια μπορώ να κάνω και μια παρένθεση.

Γιατί θα μου πείτε: "Μα, κυρία ναι, όλα πέτρινα είναι".

Δεν είναι όλα πέτρινα. Όλα πέτρινα είναι στην Ελλάδα...

...που έχει πάρα πολλά βουνά.

Εάν σκεφτείτε λίγο...

...τα παραμύθια τα λαϊκά που ξέρετε. Τι λένε;

Λένε ότι χάθηκε η Κοκκινοσκουφίτσα,

χάθηκαν ο Χάνσελ και η Γκρέτελ... Και πού πήγαν;

Σε ένα ξύλινο σπιτάκι.

Γιατί τα παραμύθια τα λαϊκά...

...τα οποία είναι όλα από την βόρεια Ευρώπη, αυτά που λέμε...

Γιατί τα σπίτια είναι όλα ξύλινα γιατί δεν είναι πέτρινα, όπως έχουμε εμείς εδώ πέρα;

Γιατί τα παραμύθια αυτά που είναι στη βόρειο Ευρώπη,

αυτά τα παραμύθια... Στον Βορρά, έχει τεράστια δάση.

Έχει ατελείωτα δέντρα. Δεν είναι όπως στην Ελλάδα,

που είμαστε όλο βουνά και λίγα δέντρα.

Μιλάμε για ατελείωτα δέντρα. Οπότε και οι άνθρωποι...

Να το πάλι το φυσικό περιβάλλον.

Παίρνανε τα δέντρα και φτιάχναν ξύλινα σπίτια.

Ακόμα και σήμερα, τα σπίτια τους είναι ξύλινα.

Συνεχίζουμε λοιπόν.

Είπαμε στο Βυζάντιο τα σπίτια ήταν πέτρινα με ξύλο.

Να το λοιπόν, εδώ είναι Μυστράς.

Το παλατάκι του Μυστρά.

Είναι ένα αρχοντικό σπίτι της εποχής.

Βλέπουμε είναι φτιαγμένο όλο με πέτρα.

Τοξωτά εδώ…

Και γιατί ήταν έτσι τοξωτά, θα με ρωτήσετε.

Γιατί είναι ένας αρχιτεκτονικός τρόπος.

Το τόξο στηρίζει το βάρος του κτηρίου.

Για αυτό και οι γέφυρες, οι πέτρινες,

που υπάρχουν στην Ήπειρο πάνω είναι γεμάτες με τόξα,

για να στηρίζουν το βάρος. Γι' αυτό δεν πέφτουν....

...τόσα χρόνια που έχουν φτιαχτεί.

Βλέπουμε εδώ το μπαλκονάκι που είναι μικρό και ξύλινο.

Και γιατί είναι μικρό, θα με ρωτήσετε.

Γιατί δεν φτιάχνουν ένα ωραίο μεγάλο μπαλκόνι...

...όπως φτιάχνουμε εμείς σήμερα, να κάθονται να λιάζονται;

Γιατί; Γιατί πρώτον το ξύλο δεν μπορεί να είναι ατελείωτο.

Θα σπάσει. Θα ραγίσει και θα πέσει το μπαλκόνι.

Άρα αναγκαστικά τα μπαλκόνια τους ήταν λίγο μικρά.

Δεν μπορούσανε να έχουν τεράστια μπαλκόνια.

Δεύτερον, θυμίζω τη θέση της γυναίκας εκείνη την εποχή.

Δεν ήταν η θέση της γυναίκας έξω, να την βλέπουν οι άντρες της περιοχής.

Έπρεπε να είναι κλεισμένη μέσα στο σπίτι.

Άρα το μπαλκόνι στην ουσία ήταν και άχρηστο.

Έβγαινε να τινάξει ένα ρούχο, ξαναέμπαινε μέσα.

Απαγορευότανε. Ήτανε ντροπή η γυναίκα να υπάρχει έξω.

Είπαμε λίγα πράγματα για τα σπίτια στο Βυζάντιο.

Να πούμε και λίγο για τους δρόμους, πέντε πράγματα.

Θα 'χετε παρατηρήσει ότι σε κάποια παραδοσιακά χωριά...

...οι δρόμοι δεν είναι φτιαγμένοι με άσφαλτο.

Αλλά με τι είναι φτιαγμένοι;

Με πέτρες. Είναι φτιαγμένοι με μεγάλες πέτρες...

...με μεγάλα πλακόστρωτα.

Και γιατί το κάνανε αυτό;

Γιατί κουβαλάγανε ολόκληρες πέτρες και φτιάχνανε δρόμους;

Γιατί δεν το αφήνανε με χώμα;

Γιατί το χώμα όταν βρέχει τι γίνεται;

Γίνεται λάσπη.

Και όταν γίνεται λάσπη, δυσκολεύονται να περπατήσουνε και οι άνθρωποι...

...αλλά κυρίως δεν μπορούσανε να προχωρήσουνε τα κάρα και οι άμαξες.

Είχανε τα κάρα τους τότε οι άνθρωποι με τις ρόδες τις ξύλινες.

Και είχανε μέσα τα προϊόντα τους και μεταφέρανε πράγματα.

Άμα λοιπόν βούλιαζε μες στη λάσπη, δεν μπορούσε να προχωρήσει.

Ήταν απαραίτητο, λοιπόν, να υπάρχουνε και δρόμοι και τότε.

Όχι μόνο σήμερα που έχουμε αυτοκίνητα.

Άρα λοιπόν υπάρχουν οι πλακόστρωτοι δρόμοι...

...οι δρόμοι με τις πλάκες, για να διευκολύνουν τα κάρα.

Σήμερα, βέβαια, δεν διευκολύνουν και τόσο πολύ οι πλακόστρωτοι.

Γιατί εμείς οι γυναίκες με τα τακούνια περπατάμε στις πλάκες...

...και δε μπορούμε να ισορροπήσουμε.

Όλα καλά και όλα ωραία για τους πλούσιους.

Θα διαβάσουμε και για τους φτωχούς ανθρώπους τώρα.

Γιατί η πλειοψηφία των ανθρώπων δεν ήτανε πλούσιοι.

Οι πιο πολλοί άνθρωποι ήταν φτωχοί.

Και όταν λέμε φτωχοί μιλάμε ότι δεν είχαν δεύτερο ρούχο να φορέσουν.

Εκτός λοιπόν, από τις σταθερές αγορές υπήρχαν και οι υπαίθριες.

Τι είναι η υπαίθρια αγορά;

Η αγορά που δεν έχει κατάστημα, δεν έχει μαγαζί.

Είναι δηλαδή κάτι σαν τη δική μας λαϊκή αγορά.

Ακριβώς το ίδιο βασικά είναι.

Ήταν λαϊκές αγορές της εποχής, όπου οι άνθρωποι πηγαίνανε...

...και πουλούσανε τα πράγματά τους.

Φρούτα, λαχανικά, φαγητά, ζώα.

Γιατί τα ζώα τα αγοράζανε εκεί.

Τότε, αν δεν είχες δικό σου ζώο, δεν είχες κρέας να φας.

Το γουρούνι, την αγελάδα...

Για να δούμε λίγο τις εικόνες.

Την εικόνα εδώ.

Βλέπουμε λοιπόν εδώ στην εικόνα.

Βλέπουμε, αν παρατηρήσουμε τον τοίχο, όπου είναι όλα έτσι λίγο γκρεμισμένα...

Είπαμε φτωχοί άνθρωποι.

Βλέπουμε εδώ το κάρο που έχει μέσα φρούτα και λαχανικά.

Αυτό είναι και είδος πρώτης ανάγκης - θα σας εξηγήσω μετά γιατί το λέω.

Πρώτη ανάγκη: πρέπει να φας για να επιβιώσεις.

Για να δούμε.. Και βλέπουμε και εδώ που πουλάνε τι;

Τι είναι αυτά; Χαλιά; Μπορεί να είναι χαλιά.

Μπορεί όμως να είναι και υφάσματα.

Γιατί πουλάνε υφάσματα; Γιατί πουλάγανε υφάσματα στις αγορές τις υπαίθριες;

Σήμερα τι πουλάνε στις λαϊκές;

Πουλάνε υφάσματα; Ναι. Πουλάνε υφάσματα για να φτιάξεις κουρτίνες.

Όμως τότε πουλάγανε υφάσματα για να φτιάξεις ρούχα.

Ρούχα έτοιμα δεν υπήρχανε.

Και δεν υπήρχαν μέχρι πάρα πολύ πρόσφατα.

Αμα δείτε ελληνικές ταινίες, με το Βουτσά που έχει ένα μαγαζι... πουλάει υφάσματα.

Τότε η γυναίκα - πάλι η γυναίκα - που ήταν στο σπίτι κλεισμένη...

...έπρεπε να ξέρει να ράβει και να πλέκει.

Είχαν και τον αργαλειό τους (οι γυναίκες).

Και φτιάχνανε τα ρούχα που φοράγανε οι άνθρωποι του σπιτιού.

Δεν υπήρχε το: πάω να αγοράσω παντελόνι ή μπλούζα.

Επίσης οι άνθρωποι τότε δεν είχανε πολλά ρούχα, όπως έχουμε εμείς.

Είχανε ένα ρούχο που φορούσαν καθημερινά...

...και ένα ρούχο για μια καλή περίσταση.

Δηλαδή, μια Κυριακή στην Εκκλησία.

Γιατί η Εκκλησία τότε ήτανε και το γεγονός της εβδομάδας.

Αυτό και ήτανε και ο μοναδικός λόγος για να βγούνε από το σπίτι.

Ήταν μια γιορτή; Ήταν ένα πανηγύρι;

Αυτοί ήταν οι λόγοι που βγαίνανε από το σπίτι.

Φοράγανε λοιπόν το καλό ρούχο.

Το είχανε στο μπαούλο και το φοράγανε μόνο τότε.

Αλλιώς καθημερινό.

Τα ρούχα επίσης να ξέρετε, δεν τα πλένανε... πλυντήριο.

Τα πλένανε πάρα πολύ σπάνια.

Λερωνόταν το ρούχο; Παίρνανε νεράκι... Μόνο στον λεκέ επάνω (καθάριζαν)

Γιατί; Γιατί τα ρούχα καταστρεφόντουσαν.

Δεν ήταν όπως τα υλικά τώρα...

...που το βάζω στο πλυντήριο κάθε εβδομάδα και το έχω χρόνια.

Οι υπαίθριες αγορές λοιπόν λειτουργούσαν στο κέντρο...

...και τις λαϊκές συνοικίες της πόλης, ορισμένες ημέρες τις εβδομάδας.

Όπως και οι λαϊκές ακριβώς.

Εκεί πουλούσαν τα προϊόντα τους...

...πολλοί παραγωγοί και βιοτέχνες σε καλύτερες τιμές.

Για αυτό και πήγαινε πολύς κόσμος.

Σε αυτές, λέει, σύχναζαν και «πλανόδιοι διασκεδαστές».

Τι είναι οι «πλανόδιοι διασκεδαστές»;

Ήταν ηθοποιοί, ήταν μίμοι, ήταν ακροβάτες, τραγουδιστές και οργανοπαίχτες.

Ξαναλέω.

Εκείνη την εποχή δεν υπήρχε τηλεόραση, δεν υπήρχε ίντερνετ.

Εμείς τώρα που είμαστε στο σπίτι τι κάνουμε;

Συνέχεια βλέπουμε τηλεόραση, συνέχεια βλέπουμε ίντερνετ...

...να δούμε βιντεάκια που μας αρέσουν.

Ακούμε μουσική, ακούμε ραδιόφωνο…

Τίποτα από αυτά δεν υπήρχε.

Τίποτα.

Το σπίτι δεν ήταν καθόλου ένα ωραίο μέρος να μένεις.

Οπότε πήγαιναν στην αγορά...

...όπου ερχόντουσαν όλοι αυτοί και κάνανε παραστάσεις.

Ήταν οι ακροβάτες και έκαναν ακροβατικά.

Ήταν οι μίμοι που έκαναν μιμήσεις.

Ήταν άνθρωποι που είχαν τον σκύλο τους μαζί...

...ή μια μαϊμού ή οτιδήποτε και τους έκαναν κόλπα.

Και διασκέδαζε ο κόσμος.

Δεν τα είχαν δει πουθενά αυτά.

Περιμένανε κάποιος να 'ρθει στο χωρίο, δεν ταξιδεύανε οι άνθρωποι τότε...

...ότι είναι Χριστούγεννα και πάω ταξίδι.

Δεν υπήρχε ταξίδι.

Σπίτι.

Οπότε, η αγορά ήταν το μοναδικό μέρος,

όπου οι άνθρωποι περίμεναν να διασκεδάσουν.

Υπήρχαν δύο είδη μουσικής.

Κατά κύριο λόγο η βυζαντινή μουσική,

αυτή που έχουμε και σήμερα,

και ξέρουμε και μπορούμε να βρούμε και βίντεο και να ακούσουμε...

...είναι η εκκλησιαστική μουσική. Αυτή έχει σωθεί.

Όμως αυτή ήταν η επίσημη μουσική.

Αυτή που η Εκκλησία έλεγε ότι πρέπει να τραγουδάμε και να ακούμε.

Στην πραγματικότητα όμως, δεν υπήρχε μόνο αυτή η μουσική.

Υπήρχε και η κοσμική μουσική, δηλαδή η μουσική του κόσμου.

Ο κόσμος στο πανηγύρι και στις γιορτές δεν άκουγε εκκλησιαστική μουσική.

Άκουγε άλλα τραγούδια.

Μπορείτε να το βρείτε στο σπίτι,

αν ψάξετε "κοσμική βυζαντινή μουσική".

Ήταν πολύ χαρούμενη μουσική.

Παίζανε παραδοσιακά όργανα και τραγουδάγανε.

Οι γλώσσες που έχουν σωθεί -

- δυστυχώς δεν έχουν σωθεί, έχουν σωθεί ελάχιστα -

και ξέρουμε σήμερα, είναι μόνο τα ιταλικά και τα ισπανικά, τίποτα άλλο.

Δεν έχουμε άλλες καταγραφές σήμερα.

Και να πούμε επίσης ότι, πάλι για τη γυναίκα,

ότι οι γιορτές που ήταν οι μουσικοί και χορεύανε,

χόρευαν αντικριστά άνδρας και γυναίκα,

...ήταν και η μοναδική ευκαιρία που είχαν οι γυναίκες...

...να βγουν από το σπίτι και να δουν ξένους άνδρες.

Δεν είχαν άλλη ευκαιρία.

Και ήταν και μάλιστα ένας τρόπος...

...για να γνωρίσουν και τον σύζυγο που θα παντρευτούν.

Έπρεπε να τις συνοδεύει ο πατέρας,

να πάνε στην γιορτή, στο πανηγύρι...

και χορεύοντας να ακουμπήσουν ο ένας το χέρι του άλλου.

- γιατί μόνο αυτό επιτρεπότανε -

και έτσι να κάνουν μια γνωριμία:

«Αυτός είναι ο γιός μου», «Αυτή είναι η κόρη μου»

«Να γνωριστούμε, να παντρευτούμε».

Τέλος. Αυτό ήταν. Ήταν η μοναδική ευκαιρία για τις γυναίκες, λοιπόν, να κάνουν ένα προξενιό.

Την επίβλεψη της αγοράς, δηλαδή έλεγχε ότι όλα πηγαίνουν σωστά,

την είχε ο έπαρχος της πόλης.

Έπαρχος, δηλαδή επαρχία, ένα μεγάλο γεωγραφικό κομμάτι.

Σαν να λέμε τώρα Υπουργός Εμπορίου.

Υπήρχε λοιπόν ένας έπαρχος, ο οποίος έλεγχε.

Ενημερωνόταν για τις τιμές και αν υπήρχαν όλα τα προϊόντα...

...μη είχε κάποια επαρχία πρόβλημα και δεν πήγαινε φαγητό.

Ή μην ήταν κάποιος, ο οποίος έκανε αισχροκέρδεια.

Αισχροκέρδεια τι είναι;

Προσπαθώ να κερδίσω λεφτά με αισχρό τρόπο.

Δηλαδή πουλάω κάτι πανάκριβα,

γιατί ξέρω ότι δεν έχουν να το αγοράσουν από κάποιον άλλο.

Οπότε σου λέει μόνο εγώ έχω γουρούνι που θέλεις να πάρεις σπίτι σου;

Γιατί λέω "γουρούνι" συνέχεια;

Γιατί το γουρούνι ήταν το κρέας, που θα έτρωγαν τα Χριστούγεννα.

Αυτό είχαν. Δεν είχαν άλλο κρέας.

Όσπρια και λαχανικά έτρωγαν οι άνθρωποι.

Λοιπόν δεν μπορούσε το γουρούνι να το πουλήσει σε δεκαπλάσια τιμή.

Έπρεπε λοιπόν ο έπαρχος να ελέγχει,

ότι όλα θα τα πουλούσαν στην τιμή που πρέπει.

Να διαβάσουμε και για τις γιορτές στο παράθεμα.

Αν και είπαμε πολλά πράγματα για τις γιορτές.

Οι Βυζαντινοί είχαν πολλές γιορτές.

Δημόσιες, οικογενειακές και θρησκευτικές.

Τιμούσαν ιδιαίτερα τους τοπικούς αγίους...

...και μετείχαν ευχάριστα στις εκδηλώσεις λατρείας τους.

Και εξηγώ.

Στις παραδοσιακές κοινωνίες η ζωή ήταν "κυκλική".

Δηλαδή, οι άνθρωποι περίμεναν συγκεκριμένες περιόδους για να γιορτάσουν:

Πάσχα, Χριστούγεννα, Απόκριες και τοπικός Άγιος.

Και εσείς, όταν έχετε τον Άγιο της περιοχής...

Τι κάνουν τα σχολεία; Δεν κλείνουνε;

Δεν έχει πανηγύρι που πάτε και ψωνίζετε ένα παιχνιδάκι και παίζετε;

Ο πολιούχος Άγιος.

Αυτό ακριβώς κάνανε και οι Βυζαντινοί.

Περίμεναν την γιορτή του πολιούχου Αγίου για να πάνε...

Όχι για να κλείσουν τα σχολεία.

Γιατί σχολείο πήγαιναν μόνοι οι πάρα πολύ πλούσιοι.

Δεν υπήρχε «πάω σχολείο».

Περιμέναν λοιπόν τις γιορτές αυτές για να πάνε να διασκεδάσουν.

Να βάλουν το καλό το ρούχο που λέγαμε.

Δεν υπήρχαν άλλες ευκαιρίες.

Πήγαιναν λοιπόν εκεί και υπήρχαν μουσικοί.

Βλέπουμε εδώ στην εικόνα τους μουσικούς,

που κρατάνε τα παραδοσιακά όργανα.

Στα πανηγύρια που γίνονταν τη μέρα της γιορτής τους,

μετά τη θεία λειτουργία, έτρωγαν, έπιναν, χόρευαν και τραγουδούσαν.

Τους άρεσε ιδιαίτερα η μουσική και πολλοί έψελναν,

τραγουδούσαν και έπαιζαν μουσικά όργανα.

Να δούμε και μερικές εικόνες από την εμποροπανήγυρη.

Βλέπουμε εδώ πνευστά, έγχορδα, κρουστά.

Κι άλλη ζωγραφιά με παράσταση μουσικών.

Χορού.

Και εδώ παράσταση χορού.

Μουσικοί και χορευτές.

Αυτό ήταν το μάθημα για την καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο.

Βλέπουμε λοιπόν, τελικά η καθημερινή ζωή των ανθρώπων,

παρότι είναι τόσα χρόνια πίσω,

πόσες ομοιότητες έχει με τη σημερινή μας ζωή.

Παρότι λοιπόν δεν είχαν τα τεχνικά μέσα που εμείς έχουμε σήμερα,

η επιθυμία τους για διασκέδαση και να βγουν έξω και για να περάσουν καλά,

είναι ακριβώς ίδια με αυτή που έχουμε και εμείς σήμερα.

Σας ευχαριστώ πολύ και τα λέμε στο επόμενο μάθημα.

Learn languages from TV shows, movies, news, articles and more! Try LingQ for FREE

Ιστορία - Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο - Ε' Δημοτικού Επ. 19 Geschichte|||||||| history|the|daily|life|in the|Byzantine Empire|5th|grade|episode History - Daily Life in Byzantium - 5th Grade Episode 19

Καλημέρα παιδιά. Ονομάζομαι Σοφία Κλαδά. good morning|children|my name is|Sophia|Klada Good morning children. My name is Sophia Klada.

Και σήμερα θα κάνουμε μάθημα για την καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο and|today|will|we will do|lesson|about|the|daily|life|in the|Byzantine Empire And today we will have a lesson about daily life in Byzantium.

Πριν ξεκινήσουμε το μάθημα της Ιστορίας, before|we start|the|lesson|of the|history Before we start the history lesson,

θα κάνω μία παρένθεση. I will|I make|a|parenthesis I will make a parenthesis.

Θέλω να μάθετε ότι αυτό το μάθημα, I want|to|you learn|that|this|the|lesson I want you to know that this lesson,

που μιλάει για την καθημερινή ζωή, that|it talks|about|the|daily|life which talks about everyday life,

στην πραγματικότητα δεν είναι μάθημα Ιστορίας. in the|reality|not|it is|lesson|History is actually not a history lesson.

Αλλά είναι μια άλλη επιστήμη, που είναι "ξαδέρφη" της ιστορίας. but|it is|a|another|science|that|it is|cousin|of|history But it is another science, which is a "cousin" of history.

Αυτή η επιστήμη μιλάει μόνο για την καθημερινή ζωή των ανθρώπων. this|the|science|it speaks|only|about|the|daily|life|of the|people This science only talks about the daily life of people.

Δεν μιλάει ούτε για πολέμους, ούτε για μάχες, not|it speaks|nor|about|wars|nor|about|battles It does not talk about wars, nor battles,

ούτε για αποφάσεις πολιτικές των βασιλιάδων και των αυτοκρατόρων. nor|about|decisions|political|of the|kings|and|of the|emperors nor about the political decisions of kings and emperors.

Αυτά είναι ιστορία. these|are|history These are history.

Η επιστήμη που ασχολείται με την καθημερινότητα των ανθρώπων, the|science|that|deals|with|the|everyday life|of the|people The science that deals with the everyday life of people,

ονομάζεται Λαογραφία. is called|Folklore is called Folklore.

Είναι μια διαφορετική επιστήμη. it is|a|different|science It is a different science.

Αλλά είναι σα να λέμε "ξαδέρφη" της ιστορίας. but|it is|like|to|we say|cousin|of the|history But it's like saying "cousin" of history.

Το μάθημα, λοιπόν, που θα κάνουμε σήμερα είναι καθαρά λαογραφικό. the|lesson|therefore|that|will|we do|today|it is|purely|folkloric The lesson we will have today is purely folkloric.

Θα μιλήσουμε για πάρα πολλά πράγματα, will|we will talk|about|very|many|things We will talk about many things,

που συνέβαιναν στην καθημερινή ζωή των Βυζαντινών. that|they were happening|in the|daily|life|of the|Byzantines that were happening in the daily life of the Byzantines.

Θα δούμε και κάποιες εικόνες. will|we see|and|some|images We will also see some images.

Και μετά μπορείτε και στο σπίτι να κάνετε και εσείς την έρευνά σας. and|after|you can|and|at|home|to|you do|and|you|the|research|your And then you can also do your research at home.

Λοιπόν, είχαμε μάθει ότι ο Κωνσταντίνος, well|we had|learned|that|the|Constantine Well, we had learned that Constantine,

μετέφερε την πρωτεύουσα από την Ρώμη, στην Κωνσταντινούπολη, στο Βυζάντιο. he transferred|the|capital|from|the|Rome|to|Constantinople|to|Byzantium moved the capital from Rome to Constantinople, to Byzantium.

Αυτό το έκανε ο Κωνσταντίνος για πάρα πολλούς πολιτικούς, this|it|he did|the|Konstantinos|for|very|many|political Constantine did this for many political,

γεωγραφικούς και εμπορικούς λόγους. geographical|and|commercial|reasons geographical, and commercial reasons.

Είχε μια εξαιρετική θέση ήταν ένα λιμάνι, ανάμεσα στην Ανατολή και στη Δύση... he had|a|excellent|position|it was|a|port|between|in the|East|and|in the|West It had an excellent location, it was a port, between the East and the West...

...ήταν πλούσια περιοχή. it was|rich|area ...it was a wealthy area.

Αλλά έκτος από όλους τους πολιτικούς λόγους, but|except|from|all|the|political|reasons But apart from all the political reasons,

που διάλεξε να γίνει αυτή η μεταφορά, that|he chose|to|to become|this|the|transfer that chose this transfer to happen,

ήταν και πάρα πολύ ωραία, ήταν πάρα πολύ ωραίο σημείο... it was|and|very|very|beautiful|it was|very|very|beautiful|point it was also very beautiful, it was a very beautiful place...

...εκεί στην Κωνσταντινούπολη. there|in the|Istanbul ...there in Istanbul.

Για ποιόν λόγο συνέβαινε αυτό; Γιατί; for|which|reason|it was happening|this|why Why was this happening? Why?

Για να διαβάσουμε τι λέει. for|to|we read|what|it says To read what it says.

Η Κωνσταντινούπολη ήταν χτισμένη στις πλαγιές επτά λόφων. the|Istanbul|it was|built|on the|slopes|seven|hills Constantinople was built on the slopes of seven hills.

Τι σημαίνει επτά λόφοι; what|it means|seven|hills What does seven hills mean?

Όποιος μένει πάνω σε βουνό, ξέρει τι σημαίνει αυτό. whoever|stays|on|in|mountain|knows|what|means|this Whoever lives on a mountain knows what that means.

Όταν μένεις πάνω σε έναν λόφο, σε ένα βουνό έχεις θέα. when|you stay|on|in|a|hill|in|a|mountain|you have|view When you live on a hill, on a mountain, you have a view.

Τώρα φανταστείτε να είναι και επτά οι λόφοι! now|imagine|to|they are|also|seven|the|hills Now imagine if there are seven hills!

Είχαν θέα παντού. they had|view|everywhere They had a view everywhere.

Και ο Κωνσταντίνος, είχε απαγορεύσει... and|the|Konstantinos|he had|forbidden And Constantine had forbidden...

...ο γείτονας να χτίσει σπίτι και να κλείσει τη θέα. the|neighbor|to|build|house|and|to|close|the|view ...the neighbor to build a house and block the view.

Οπότε σε οποιοδήποτε σπίτι και να έμεναν, so|in|any|house|and|to|they stayed So in any house they lived,

οι άνθρωποι της Κωνσταντινούπολης είχαν θέα. the|people|of the|Constantinople|they had|view the people of Constantinople had a view.

Για αυτό λοιπόν τον λόγο, την ονόμασαν «Επτάλοφη». for|this|therefore|the|reason|it|they named|'Eptalofos' For this reason, they named it "Eptalofos."

Το βλέπουμε εδώ, με τα σκούρα μαύρα γράμματα: «Επτάλοφη». it|we see|here|with|the|dark|black|letters|'Eptalofos' We see it here, in dark black letters: "Eptalofos."

Όλα λοιπόν τα σπίτια έβλεπαν τις θάλασσες... all|therefore|the|houses|they looked at|the|seas So all the houses overlooked the seas...

...του Βοσπόρου, της Προποντίδας και του Κεράτιου κόλπου. of the|Bosporus|of the|Propontis|and|of the|Keratios|gulf ...of the Bosphorus, the Propontis, and the Golden Horn.

Να πούμε λοιπόν ότι εκείνη την εποχή, φυσικά, ... to|say|therefore|that|that|the|time|of course Let's say then that at that time, of course, ...

...οι άνθρωποι δεν είχαν ούτε τηλεόραση, ούτε ίντερνετ, όπως έχουμε τώρα εμείς. the|people|not|they had|nor|television|nor|internet|as|we have|now|we ...people did not have either television or the internet, as we have now.

Οπότε δεν είχαν και κάποιο τρόπο μέσα στο σπίτι να διασκεδάσουν. so|not|they had|and|some|way|inside|in the|house|to|have fun So they had no way to entertain themselves at home.

Ο μοναδικός χώρος που είχαν να πάνε οι άνθρωποι the|only|space|that|they had|to|go|the|people The only place people had to go

και να βγουν από το σπίτι, και να μιλήσουνε με το γείτονα τους, να μιλήσουνε με φίλους τους... and|to|they go out|from|the|house|and|to|they talk|with|the|neighbor|their|to|they talk|with|friends|their and to go out of the house, and to talk to their neighbor, to talk to their friends...

...ήταν οι αγορές και οι πλατείες. they were|the|markets|and|the|squares ...were the markets and the squares.

Αυτό μπορεί να το έχετε δει στα χωριά. this|it can|to|it|you have|seen|in the|villages You may have seen this in the villages.

Όταν πάτε το καλοκαίρι, το Πάσχα στο χωριό, when|you go|the|summer|the|Easter|to the|village When you go in the summer, at Easter to the village,

αν μένετε σε κάποια πόλη, if|you stay|in|some|city if you live in a city,

βλέπετε ότι ο κόσμος κατά κύριο λόγο και σήμερα... you see|that|the|world|according to|main|reason|and|today you see that people mainly today...

...συναντιέται στην πλατεία του χωριού. he/she/it meets|in the|square|of the|village ...meet in the village square.

Η πλατεία και η αγορά ήταν μια ευκαιρία και για τις γυναίκες κυρίως. the|square|and|the|market|they were|a|opportunity|and|for|the|women|mainly The square and the market were an opportunity mainly for women.

Να βγουν έξω να κάνουν τα ψώνια τους, να μιλήσουν με άλλες γυναίκες. to|they go out|outside|to|they do|the|shopping|their|to|they talk|with|other|women To go outside to do their shopping, to talk to other women.

Και γιατί ήταν σημαντικό για τις γυναίκες περισσότερο; and|why|it was|important|for|the|women|more And why was it more important for women?

Γιατί οι γυναίκες στα παλαιότερα χρόνια.... why|the|women|in the|older|years Because women in earlier years....

Και όχι τόσο παλιά, μέχρι πρόσφατα, δηλαδή μέχρι την εποχή των γιαγιάδων μας. and|not|so|old|until|recently|that is|until|the|time|of the|grandmothers|our And not so long ago, until recently, that is, until the time of our grandmothers.

Οι γυναίκες θεωρούνταν ότι ήταν λίγο κατώτερες από τους άνδρες. the|women|they were considered|that|they were|a little|inferior|than|the|men Women were considered to be somewhat inferior to men.

Θεωρούσαν ότι οι γυναίκες έπρεπε να είναι μέσα στο σπίτι. they considered|that|the|women|they had to|to|be|inside|the|house They believed that women should be inside the house.

Η γυναίκα άνηκε στον πατέρα της και άνηκε μετά στο σύζυγό της the|woman|she belonged|to the|father|her|and|she belonged|after|to the|husband|her A woman belonged to her father and then belonged to her husband.

Οπότε έπρεπε να είναι κλεισμένη στο σπίτι και να κάνει τις δουλειές του σπιτιού. so|she had to|to|be|locked|in the|house|and|to|do|the|chores|of the|house So she had to be confined to the house and do the household chores.

Πάρα πολύ σπάνια η γυναίκα επιτρεπόταν να κυκλοφορήσει έξω. very|much|rarely|the|woman|was allowed|to|circulate|outside Very rarely was a woman allowed to go outside.

Οπότε για αυτές ήταν μεγάλη ευκαιρία να πάνε στην αγορά... so|for|them|it was|big|opportunity|to|go|to the|market So for them, it was a great opportunity to go to the market...

...να μιλήσουν με έναν άνθρωπο, να βγουν από το σπίτι. to|talk|with|a|man|to|go out|from|the|house ...to talk to a man, to get out of the house.

Δεν μπορούσαν να είναι όλη μέρα κλεισμένες μέσα. not|they could|to|be|all|day|locked|inside They couldn't be locked inside all day.

Πηγαίναν λοιπόν οι Βυζαντινοί, they were going|therefore|the|Byzantines So the Byzantines would go,

στους χώρους συνάντησης και καθημερινής επικοινωνίας των Βυζαντινών, to the|spaces|meeting|and|daily|communication|of the|Byzantines to the meeting places and daily communication areas of the Byzantines,

ήταν οι πλατείες και οι αγορές της πόλης. they were|the|squares|and|the|markets|of the|city which were the squares and markets of the city.

Η μεγαλύτερη από αυτές έφερε το όνομα του ιδρυτή της... the|largest|of|these|it carried|the|name|of the|founder|of it The largest of these was named after its founder...

... και ήταν στο μέσο της Μέσης λεωφόρου. and|it was|in the|middle|of the|Middle|avenue ... and it was in the middle of the Middle Avenue.

Τι ήταν η Μέση λεωφόρος; what|it was|the|Middle|avenue What was the Middle Avenue?

Φανταστείτε, η Μέση λεωφόρος είναι σαν να λέμε μια τεράστια λεωφόρος. imagine|the|Middle|avenue|it is|like|to|we say|a|huge|avenue Imagine, the Middle Avenue is like saying a huge avenue.

Πώς έχουμε εμείς στην Αθήνα την Ερμού; how|we have|we|in the|Athens|the|Ermou How we have Ermou in Athens?

Που ξεκινάει από την πλατεία του Συντάγματος... that|starts|from|the|square|of the|Constitution It starts from Syntagma Square...

και κατεβαίνουμε όλη την Ερμού και φτάνουμε στο Μοναστηράκι; and|we go down|all|the|Ermou|and|we arrive|at the|Monastiraki and we go down Ermou Street and reach Monastiraki?

Εκεί λοιπόν τι έχει; there|therefore|what|has So what is there?

Δεξιά και αριστερά έχει μαγαζιά. right|and|left|has|shops On the right and left, there are shops.

Έτσι ακριβώς ήταν και η Μέση λεωφόρος... thus|exactly|it was|and|the|Middle|avenue That's exactly how the Middle Avenue was...

...είχε δεξιά και αριστερά μαγαζιά. it had|right|and|left|shops ...it had shops on the right and left.

Εκεί βέβαια, ήταν και τα πιο ακριβά μαγαζιά, there|of course|they were|and|the|most|expensive|shops There, of course, were the most expensive shops,

ζούσαν και είχαν τα σπίτια τους, οι πιο πλούσιες οικογένειες. they lived|and|they had|the|houses|their|the|most|wealthy|families the wealthiest families lived and had their homes.

Εννοείται! Ήταν στο κέντρο. of course|it was|in the|center Of course! It was in the center.

Άρα και σήμερα για να μείνεις ακριβώς στο κέντρο είναι ακριβό το σπίτι. so|and|today|in order to|to|you stay|exactly|in the|center|it is|expensive|the|house So today, to stay exactly in the center, the house is expensive.

Εκεί λοιπόν είχαν οι πλούσιες οικογένειες τα σπίτια τους. there|therefore|they had|the|rich|families|the|houses|their There, the wealthy families had their houses.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς ήταν η Μέση λεωφόρος... a|characteristic|example|for|the|how|it was|the|Middle|avenue A characteristic example of how the Middle Avenue was...

...είναι στην Κέρκυρα, το Λιστόν. is|in the|Corfu|the|Liston ...is in Corfu, the Liston.

Δεξιά και αριστερά της Μέσης λεωφόρου υπήρχαν τοξωτές στοές και... right|and|left|of the|Middle|avenue|there were|arched|arcades|and On the right and left of the Main avenue, there were arched arcades and...

...εκατοντάδες καταστήματα, από τα οποία οι Βυζαντινοί αγόραζαν ό,τι επιθυμούσαν. hundreds|shops|from|the|which|the|Byzantines|they bought||they desired ...hundreds of shops, from which the Byzantines bought whatever they desired.

Εδώ είχαν και τα σπίτια τους οι πιο εύπορες οικογένειες. here|they had|and|the|houses|their|the|most|wealthy|families Here, the wealthiest families also had their homes.

Τα σπίτια των Βυζαντινών ήταν φτιαγμένα από τι; the|houses|of the|Byzantines|they were|built|from|what What were Byzantine houses made of?

Ήταν φτιαγμένα όπως σήμερα με τσιμέντο και τούβλα; they were|built|like|today|with|cement|and|bricks Were they made like today with cement and bricks?

Όχι βέβαια. no|of course Of course not.

Τα σπίτια των Βυζαντινών... the|houses|of the|Byzantines Byzantine houses...

...και γενικά των παλαιότερων ανθρώπων, and|generally|of the|older|people ...and generally of older people,

ήταν φτιαγμένα από πέτρα και ξύλο. they were|made|from|stone|and|wood were made of stone and wood.

Γιατί; why Why?

Γιατί φτιάχνανε τα σπίτια από πέτρα και από ξύλο; why|they were building|the|houses|from|stone|and|from|wood Why did they build houses from stone and wood?

Τα φτιάχνανε έτσι γιατί ήταν το μοναδικό φυσικό υλικό, they|they were making|like this|because|they were|the|unique|natural|material They made them this way because it was the only natural material,

που υπήρχε γύρω-γύρω στο περιβάλλον. that|it existed|||in the|environment that was available in the surrounding environment.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα βυζαντινής πόλης είναι η καστροπολιτεία του Μυστρά. a|characteristic|example|Byzantine|city|it is|the|castle town|of the|Mystras A characteristic example of a Byzantine city is the castle town of Mystras.

Αν κάποιος έχει την τύχη να πάει, if|someone|he has|the|luck|to|go If someone is lucky enough to go,

να επισκεφτεί την καστροπολιτεία του Μυστρά, to|visit|the|castle town|of|Mystras to visit the castle town of Mystras,

πραγματικά θα νιώσει σαν να κάνει ταξίδι πίσω στον χρόνο. really|will|feel|as|to|make|trip|back|in the|time one will truly feel as if they are traveling back in time.

Μπαίνουμε μέσα και βλέπουμε δρόμους πλακόστρωτους... we enter|inside|and|we see|streets|cobbled We enter and see cobblestone streets...

...και σπίτια με πέτρα και εκεί καταλαβαίνουμε... and|houses|with|stone|and|there|we understand ...and stone houses, and there we understand...

...πως ταξιδεύουμε πίσω στο χρόνο. that|we travel|back|in the|time ...how we travel back in time.

Πως ήταν η ζωή των Βυζαντινών τότε. how|was|the|life|of the|Byzantines|then What life was like for the Byzantines back then.

Για να δούμε μερικές εικόνες με τα σπίτια της εποχής. for|to|we see|some|images|with|the|houses|of the|era To see some images of the houses of the time.

Εδώ βλέπουμε ένα ψηφιδωτό. here|we see|a|mosaic Here we see a mosaic.

Και τι είναι το ψηφιδωτό; and|what|is|the|mosaic And what is the mosaic?

Να θυμίσω. Το ψηφιδωτό είναι η μορφή τέχνης... to|remind|the|mosaic|is|the|form|art Let me remind you. The mosaic is the form of art...

...που είχαν εκείνη την εποχή στο Βυζάντιο. that|they had|that|the|time|in|Byzantium ...that they had at that time in Byzantium.

Ήταν μικρές μικρές πετρούλες, οι οποίες ήταν χρωματιστές. they were|small|small|stones|the|which|were|colored They were small little stones, which were colored.

Κα τις ενώνανε μία, μία, μία μία, και φτιάχνανε μια εικόνα. they|them|they joined|one|one|one|one|and|they made|a|picture They would connect them one by one, and create an image.

Αυτή ήταν η τέχνη της εποχής. Τα ψηφιδωτά. this|it was|the|art|of the|era|the|mosaics This was the art of the time. The mosaics.

Βλέπουμε λοιπόν εδώ στα ψηφιδωτά της εποχής, πώς ήταν τα σπίτια. we see|therefore|here|in the|mosaics|of the|era|how|they were|the|houses So we see here in the mosaics of the time, what the houses looked like.

Βλέπουμε ότι είναι κάστρο φτιαγμένο από πέτρα. we see|that|it is|castle|made|from|stone We see that it is a castle made of stone.

Να δούμε και μια άλλη εικόνα. to|see|and|a|other|image Let's see another image.

Και εδώ ένα μεγάλο τέμενος. and|here|a|large|mosque And here is a large mosque.

Και αυτό φτιαγμένο από πέτρα, μέσα στα δέντρα. and|this|made|of|stone|inside|in the|trees And this one made of stone, among the trees.

Πέτρα και ξύλο. stone|and|wood Stone and wood.

Βλέπουμε διάφορα. we see|various We see various things.

Και εδώ βλέπουμε μια ορθογώνια βασιλική εκκλησία. and|here|we see|a|rectangular|basilica|church And here we see a rectangular basilica church.

Έχουμε πει για τα είδη:... we have|said|about|the|types We have talked about the types:...

Βασιλική με τρούλο και ορθογώνια. basilica|with|dome|and|rectangular Basilica with a dome and rectangular.

Κι αυτή φτιαγμένη από πέτρα και ξύλο. and|this|made|of|stone|and|wood And this one made of stone and wood.

Και εδώ βέβαια μπορώ να κάνω και μια παρένθεση. and|here|of course|I can|to|I make|and|a|parenthesis And here, of course, I can make a parenthesis.

Γιατί θα μου πείτε: "Μα, κυρία ναι, όλα πέτρινα είναι". because|will|to me|you say|but|ma'am|yes|all|stone|they are Because you might say to me: "But, ma'am, yes, everything is stone."

Δεν είναι όλα πέτρινα. Όλα πέτρινα είναι στην Ελλάδα... not|they are|all|stone|all|stone|they are|in the|Greece Not everything is stone. Everything is stone in Greece...

...που έχει πάρα πολλά βουνά. that|has|very|many|mountains ...that has a lot of mountains.

Εάν σκεφτείτε λίγο... if|you think|a little If you think a little...

...τα παραμύθια τα λαϊκά που ξέρετε. Τι λένε; the|fairy tales|the|folk|that|you know|what|they say ...about the folk tales you know. What do they say?

Λένε ότι χάθηκε η Κοκκινοσκουφίτσα, they say|that|she got lost|the|Little Red Riding Hood They say that Little Red Riding Hood got lost,

χάθηκαν ο Χάνσελ και η Γκρέτελ... Και πού πήγαν; they got lost|the|Hansel|and|the|Gretel|and|where|they went Hansel and Gretel got lost... And where did they go?

Σε ένα ξύλινο σπιτάκι. to|a|wooden|little house To a wooden house.

Γιατί τα παραμύθια τα λαϊκά... because|the|fairy tales|the|folk Because the folk tales...

...τα οποία είναι όλα από την βόρεια Ευρώπη, αυτά που λέμε... the|which|are|all|from|the|northern|Europe|those|that|we say ...which are all from Northern Europe, those that we say...

Γιατί τα σπίτια είναι όλα ξύλινα γιατί δεν είναι πέτρινα, όπως έχουμε εμείς εδώ πέρα; why|the|houses|are|all|wooden|why|not|are|stony|as|we have|we|here|beyond Why are all the houses wooden and not stone, like we have here?

Γιατί τα παραμύθια αυτά που είναι στη βόρειο Ευρώπη, why|the|fairy tales|these|that|are|in the|northern|Europe Why are these fairy tales from Northern Europe,

αυτά τα παραμύθια... Στον Βορρά, έχει τεράστια δάση. these|the|fairy tales|in the|North|there are|huge|forests these fairy tales... In the North, there are huge forests.

Έχει ατελείωτα δέντρα. Δεν είναι όπως στην Ελλάδα, there are|endless|trees|not|are|as|in the|Greece There are endless trees. It's not like in Greece,

που είμαστε όλο βουνά και λίγα δέντρα. that|we are|all|mountains|and|few|trees where we are all mountains and few trees.

Μιλάμε για ατελείωτα δέντρα. Οπότε και οι άνθρωποι... we talk|about|endless|trees|so|and|the|people We are talking about endless trees. So the people...

Να το πάλι το φυσικό περιβάλλον. to|it|again|the|natural|environment Here comes the natural environment again.

Παίρνανε τα δέντρα και φτιάχναν ξύλινα σπίτια. they took|the|trees|and|they built|wooden|houses They would take the trees and make wooden houses.

Ακόμα και σήμερα, τα σπίτια τους είναι ξύλινα. even|and|today|the|houses|their|are|wooden Even today, their houses are wooden.

Συνεχίζουμε λοιπόν. we continue|therefore So let's continue.

Είπαμε στο Βυζάντιο τα σπίτια ήταν πέτρινα με ξύλο. we said|in the|Byzantine Empire|the|houses|were|stone|with|wood We said that in Byzantium the houses were stone with wood.

Να το λοιπόν, εδώ είναι Μυστράς. here|it|therefore|here|is|Mystras Here it is, here is Mystras.

Το παλατάκι του Μυστρά. the|small palace|of|Mystras The little palace of Mystras.

Είναι ένα αρχοντικό σπίτι της εποχής. it is|a|mansion|house|of the|era It is a noble house of the era.

Βλέπουμε είναι φτιαγμένο όλο με πέτρα. we see|it is|built|entirely|with|stone We see it is made entirely of stone.

Τοξωτά εδώ… arched|here Arched here...

Και γιατί ήταν έτσι τοξωτά, θα με ρωτήσετε. and|why|they were|like this|arched|will|me|you will ask And why was it arched, you may ask me.

Γιατί είναι ένας αρχιτεκτονικός τρόπος. because|it is|a|architectural|way Because it is an architectural method.

Το τόξο στηρίζει το βάρος του κτηρίου. the|arch|supports|the|weight|of the|building The arch supports the weight of the building.

Για αυτό και οι γέφυρες, οι πέτρινες, for|this|and|the|bridges|the|stone That's why the bridges, the stone ones,

που υπάρχουν στην Ήπειρο πάνω είναι γεμάτες με τόξα, that|exist|in the|Epirus|above|are|full|with|arches The ones that exist in Epirus above are filled with arches,

για να στηρίζουν το βάρος. Γι' αυτό δεν πέφτουν.... for|to|support|the|weight|for that|this|not|they fall to support the weight. That's why they don't fall....

...τόσα χρόνια που έχουν φτιαχτεί. so many|years|that|they have|built ...all these years since they were built.

Βλέπουμε εδώ το μπαλκονάκι που είναι μικρό και ξύλινο. we see|here|the|balcony|that|is|small|and|wooden Here we see the small wooden balcony.

Και γιατί είναι μικρό, θα με ρωτήσετε. and|why|it is|small|will|me|you will ask And why is it small, you will ask me.

Γιατί δεν φτιάχνουν ένα ωραίο μεγάλο μπαλκόνι... why|not|they make|a|nice|big|balcony Why don't they make a nice big balcony...

...όπως φτιάχνουμε εμείς σήμερα, να κάθονται να λιάζονται; as|we make|we|today|to|they sit|to|they sunbathe ...like we do today, for people to sit and sunbathe?

Γιατί; Γιατί πρώτον το ξύλο δεν μπορεί να είναι ατελείωτο. why||first|the|wood|not|it can|to|it is|endless Why? Because first of all, wood cannot be endless.

Θα σπάσει. Θα ραγίσει και θα πέσει το μπαλκόνι. will|break|will|crack|and|will|fall|the|balcony It will break. It will crack and the balcony will fall.

Άρα αναγκαστικά τα μπαλκόνια τους ήταν λίγο μικρά. so|necessarily|the|balconies|their|were|a little|small So necessarily their balconies were a bit small.

Δεν μπορούσανε να έχουν τεράστια μπαλκόνια. not|they could|to|have|huge|balconies They couldn't have huge balconies.

Δεύτερον, θυμίζω τη θέση της γυναίκας εκείνη την εποχή. second|I remind|the|position|of the|woman|that|the|time Secondly, I remind you of the position of women at that time.

Δεν ήταν η θέση της γυναίκας έξω, να την βλέπουν οι άντρες της περιοχής. not|was|the|position|of the|woman|outside|to|her|they see|the|men|of the|area A woman's place was not outside, to be seen by the men of the area.

Έπρεπε να είναι κλεισμένη μέσα στο σπίτι. had to|to|be|locked|inside|in the|house She was supposed to be locked inside the house.

Άρα το μπαλκόνι στην ουσία ήταν και άχρηστο. so|the|balcony|in the|essence|was|and|useless So the balcony was essentially useless.

Έβγαινε να τινάξει ένα ρούχο, ξαναέμπαινε μέσα. she went out|to|shake|a|piece of clothing|she went back in|inside She would go out to shake a piece of clothing, then go back inside.

Απαγορευότανε. Ήτανε ντροπή η γυναίκα να υπάρχει έξω. it was forbidden|it was|shame|the|woman|to|exist|outside It was forbidden. It was a shame for a woman to be outside.

Είπαμε λίγα πράγματα για τα σπίτια στο Βυζάντιο. we said|few|things|about|the|houses|in the|Byzantine Empire We talked a little about the houses in Byzantium.

Να πούμε και λίγο για τους δρόμους, πέντε πράγματα. to|we say|and|a little|about|the|roads|five|things Let's also say a little about the streets, five things.

Θα 'χετε παρατηρήσει ότι σε κάποια παραδοσιακά χωριά... will|you will have|noticed|that|in|some|traditional|villages You may have noticed that in some traditional villages...

...οι δρόμοι δεν είναι φτιαγμένοι με άσφαλτο. the|roads|not|are|made|with|asphalt ...the roads are not made of asphalt.

Αλλά με τι είναι φτιαγμένοι; but|with|what|are|made But what are they made of?

Με πέτρες. Είναι φτιαγμένοι με μεγάλες πέτρες... with|stones|they are|made|with|large|stones They are made of stones. They are made of large stones...

...με μεγάλα πλακόστρωτα. with|large|cobblestones ...with large cobblestones.

Και γιατί το κάνανε αυτό; and|why|it|they did|this And why did they do that?

Γιατί κουβαλάγανε ολόκληρες πέτρες και φτιάχνανε δρόμους; why|they were carrying|whole|stones|and|they were making|roads Why were they carrying whole stones and building roads?

Γιατί δεν το αφήνανε με χώμα; why|not|it|they were leaving|with|dirt Why didn't they leave it with dirt?

Γιατί το χώμα όταν βρέχει τι γίνεται; why|the|dirt|when|it rains|what|it becomes What happens to the dirt when it rains?

Γίνεται λάσπη. it becomes|mud It becomes mud.

Και όταν γίνεται λάσπη, δυσκολεύονται να περπατήσουνε και οι άνθρωποι... and|when|it becomes|mud|they struggle|to|they walk|and|the|people And when it becomes mud, people have a hard time walking...

...αλλά κυρίως δεν μπορούσανε να προχωρήσουνε τα κάρα και οι άμαξες. but|mainly|not|they could|to|they move forward|the|carts|and|the|wagons ...but mainly the carts and carriages could not move forward.

Είχανε τα κάρα τους τότε οι άνθρωποι με τις ρόδες τις ξύλινες. they had|the|carts|their|then|the|people|with|the|wheels|the|wooden People had their carts back then with wooden wheels.

Και είχανε μέσα τα προϊόντα τους και μεταφέρανε πράγματα. and|they had|inside|the|products|their|and|they transported|things And they had their products inside and were transporting things.

Άμα λοιπόν βούλιαζε μες στη λάσπη, δεν μπορούσε να προχωρήσει. if|therefore|it sank|in|the|mud|not|it could|to|to proceed So if it sank in the mud, it couldn't move forward.

Ήταν απαραίτητο, λοιπόν, να υπάρχουνε και δρόμοι και τότε. it was|necessary|therefore|to|they exist|and|roads|and|then It was necessary, therefore, to have roads back then.

Όχι μόνο σήμερα που έχουμε αυτοκίνητα. not|only|today|that|we have|cars Not just today when we have cars.

Άρα λοιπόν υπάρχουν οι πλακόστρωτοι δρόμοι... so|therefore|there are|the|paved|roads So there are the paved roads...

...οι δρόμοι με τις πλάκες, για να διευκολύνουν τα κάρα. the|roads|with|the|slabs|to|to|facilitate|the|carts ...the roads with the slabs, to facilitate the carts.

Σήμερα, βέβαια, δεν διευκολύνουν και τόσο πολύ οι πλακόστρωτοι. today|of course|not|they facilitate|and|so|much|the|paved Today, of course, the paved roads don't facilitate that much.

Γιατί εμείς οι γυναίκες με τα τακούνια περπατάμε στις πλάκες... because|we|the|women|with|the|heels|we walk|on the|slabs Because we women in high heels walk on the slabs...

...και δε μπορούμε να ισορροπήσουμε. and|not|we can|to|we balance ...and we cannot balance.

Όλα καλά και όλα ωραία για τους πλούσιους. all|good|and|all|beautiful|for|the|rich All good and all nice for the rich.

Θα διαβάσουμε και για τους φτωχούς ανθρώπους τώρα. will|we read|and|for|the|poor|people|now Now we will read about the poor people.

Γιατί η πλειοψηφία των ανθρώπων δεν ήτανε πλούσιοι. because|the|majority|of the|people|not|they were|rich Because the majority of people were not rich.

Οι πιο πολλοί άνθρωποι ήταν φτωχοί. the|most|many|people|were|poor Most people were poor.

Και όταν λέμε φτωχοί μιλάμε ότι δεν είχαν δεύτερο ρούχο να φορέσουν. and|when|we say|poor|we talk|that|not|they had|second|clothing|to|they wear And when we say poor, we mean that they didn't have a second piece of clothing to wear.

Εκτός λοιπόν, από τις σταθερές αγορές υπήρχαν και οι υπαίθριες. besides|therefore|from|the|stable|markets|there were|and|the|outdoor In addition to the fixed markets, there were also the outdoor ones.

Τι είναι η υπαίθρια αγορά; what|is|the|outdoor|market What is the outdoor market?

Η αγορά που δεν έχει κατάστημα, δεν έχει μαγαζί. the|market|that|not|has|store|not|has|shop The market that does not have a store, does not have a shop.

Είναι δηλαδή κάτι σαν τη δική μας λαϊκή αγορά. it is|that is|something|like|the|own|our|popular|market It is basically something like our own farmers' market.

Ακριβώς το ίδιο βασικά είναι. exactly|the|same|basically|it is It is basically exactly the same.

Ήταν λαϊκές αγορές της εποχής, όπου οι άνθρωποι πηγαίνανε... they were|popular|markets|of the|time|where|the|people|they used to go They were the farmers' markets of the time, where people would go...

...και πουλούσανε τα πράγματά τους. and|they were selling|the|things|their ...and they were selling their goods.

Φρούτα, λαχανικά, φαγητά, ζώα. fruits|vegetables|foods|animals Fruits, vegetables, food, animals.

Γιατί τα ζώα τα αγοράζανε εκεί. because|the|animals|the|they were buying|there Because the animals were bought there.

Τότε, αν δεν είχες δικό σου ζώο, δεν είχες κρέας να φας. then|if|not|you had|own|your|animal|not|you had|meat|to|you eat Back then, if you didn't have your own animal, you had no meat to eat.

Το γουρούνι, την αγελάδα... the|pig|the|cow The pig, the cow...

Για να δούμε λίγο τις εικόνες. for|to|we see|a little|the|images Let's take a look at the images.

Την εικόνα εδώ. the|image|here The image here.

Βλέπουμε λοιπόν εδώ στην εικόνα. we see|therefore|here|in the|image So we see here in the image.

Βλέπουμε, αν παρατηρήσουμε τον τοίχο, όπου είναι όλα έτσι λίγο γκρεμισμένα... we see|if|we observe|the|wall|where|it is|all|like this|a little|crumbled We see, if we observe the wall, where everything is a bit crumbled...

Είπαμε φτωχοί άνθρωποι. we said|poor|people We said poor people.

Βλέπουμε εδώ το κάρο που έχει μέσα φρούτα και λαχανικά. we see|here|the|cart|that|it has|inside|fruits|and|vegetables Here we see the cart that has fruits and vegetables inside.

Αυτό είναι και είδος πρώτης ανάγκης - θα σας εξηγήσω μετά γιατί το λέω. this|it is|and|kind|first|necessity|will|you|I will explain|later|why|it|I say This is also a type of basic necessity - I will explain later why I say this.

Πρώτη ανάγκη: πρέπει να φας για να επιβιώσεις. first|need|must|to|you eat|for|to|you survive First need: you have to eat to survive.

Για να δούμε.. Και βλέπουμε και εδώ που πουλάνε τι; for|to|we see|and|we see|and|here|that|they sell|what Let's see.. And we see here what they are selling?

Τι είναι αυτά; Χαλιά; Μπορεί να είναι χαλιά. what|are|these|carpets|may|to|they are|carpets What are these? Rugs? They could be rugs.

Μπορεί όμως να είναι και υφάσματα. may|however|to|they are|and|fabrics But they could also be fabrics.

Γιατί πουλάνε υφάσματα; Γιατί πουλάγανε υφάσματα στις αγορές τις υπαίθριες; why|they sell|fabrics|why|they were selling|fabrics|in the|markets|the|outdoor Why do they sell fabrics? Why did they sell fabrics in the outdoor markets?

Σήμερα τι πουλάνε στις λαϊκές; today|what|they sell|in the|local markets What do they sell today in the local markets?

Πουλάνε υφάσματα; Ναι. Πουλάνε υφάσματα για να φτιάξεις κουρτίνες. they sell|fabrics|yes|they sell|fabrics|to|to|you make|curtains Do they sell fabrics? Yes. They sell fabrics to make curtains.

Όμως τότε πουλάγανε υφάσματα για να φτιάξεις ρούχα. but|then|they were selling|fabrics|to|to|you make|clothes But back then, they sold fabrics to make clothes.

Ρούχα έτοιμα δεν υπήρχανε. clothes|ready|not|there were There were no ready-made clothes.

Και δεν υπήρχαν μέχρι πάρα πολύ πρόσφατα. and|not|there were|until|very|much|recently And there weren't any until very recently.

Αμα δείτε ελληνικές ταινίες, με το Βουτσά που έχει ένα μαγαζι... πουλάει υφάσματα. if|you see|Greek|movies|with|the|Voutsas|that|he has|a|store|he sells|fabrics If you watch Greek movies, with Voutsas who has a shop... selling fabrics.

Τότε η γυναίκα - πάλι η γυναίκα - που ήταν στο σπίτι κλεισμένη... then|the|woman|again|the|woman|that|she was|in the|house|locked in Back then the woman - again the woman - who was locked up at home...

...έπρεπε να ξέρει να ράβει και να πλέκει. had to|to|he/she knows|to|he/she sews|and|to|he/she knits ...she had to know how to sew and knit.

Είχαν και τον αργαλειό τους (οι γυναίκες). they had|and|the|loom|their|the|women They also had their loom (the women).

Και φτιάχνανε τα ρούχα που φοράγανε οι άνθρωποι του σπιτιού. and|they made|the|clothes|that|they wore|the|people|of the|house And they made the clothes that the people of the house wore.

Δεν υπήρχε το: πάω να αγοράσω παντελόνι ή μπλούζα. not|there was|the|I go|to|I buy|pants|or|shirt There was no: I'm going to buy pants or a shirt.

Επίσης οι άνθρωποι τότε δεν είχανε πολλά ρούχα, όπως έχουμε εμείς. also|the|people|then|not|they had|many|clothes|as|we have|we Also, people back then didn't have many clothes, like we do.

Είχανε ένα ρούχο που φορούσαν καθημερινά... they had|one|piece of clothing|that|they wore|daily They had one piece of clothing that they wore every day...

...και ένα ρούχο για μια καλή περίσταση. and|one|piece of clothing|for|a|good|occasion ...and one piece of clothing for a special occasion.

Δηλαδή, μια Κυριακή στην Εκκλησία. that is|a|Sunday|in the|Church That is, a Sunday at Church.

Γιατί η Εκκλησία τότε ήτανε και το γεγονός της εβδομάδας. because|the|church|then|was|and|the|event|of the|week Because the Church was then and it was the event of the week.

Αυτό και ήτανε και ο μοναδικός λόγος για να βγούνε από το σπίτι. this|and|was|and|the|only|reason|to|to|they go out|from|the|house This was the only reason to go out of the house.

Ήταν μια γιορτή; Ήταν ένα πανηγύρι; was|a|celebration|was|a|festival Was it a celebration? Was it a festival?

Αυτοί ήταν οι λόγοι που βγαίνανε από το σπίτι. they|were|the|reasons|that|they were going out|from|the|house These were the reasons they went out of the house.

Φοράγανε λοιπόν το καλό ρούχο. they were wearing|therefore|the|good|clothing So they wore the good clothes.

Το είχανε στο μπαούλο και το φοράγανε μόνο τότε. it|they had|in the|trunk|and|it|they were wearing|only|then They kept it in the trunk and only wore it then.

Αλλιώς καθημερινό. otherwise|everyday Otherwise, it was everyday wear.

Τα ρούχα επίσης να ξέρετε, δεν τα πλένανε... πλυντήριο. the|clothes|also|to|you know|not|them|they were washing|washing machine Also, you should know that they didn't wash the clothes... washing machine.

Τα πλένανε πάρα πολύ σπάνια. the|they washed|very|rarely|rarely They were washed very rarely.

Λερωνόταν το ρούχο; Παίρνανε νεράκι... Μόνο στον λεκέ επάνω (καθάριζαν) it was getting dirty|the|clothing|they took|water|only|on the|stain|on|they cleaned Did the clothing get dirty? They would just take a little water... Only on the stain (they would clean it).

Γιατί; Γιατί τα ρούχα καταστρεφόντουσαν. why|because|the|clothes|they were getting ruined Why? Because the clothes would get ruined.

Δεν ήταν όπως τα υλικά τώρα... not|they were|like|the|materials|now They weren't like the materials now...

...που το βάζω στο πλυντήριο κάθε εβδομάδα και το έχω χρόνια. that|it|I put|in the|washing machine|every|week|and|it|I have|years ...that I put in the washing machine every week and I have had for years.

Οι υπαίθριες αγορές λοιπόν λειτουργούσαν στο κέντρο... the|outdoor|markets|therefore|they operated|in the|center The outdoor markets therefore operated in the center...

...και τις λαϊκές συνοικίες της πόλης, ορισμένες ημέρες τις εβδομάδας. and|the|popular|neighborhoods|of the|city|certain|days|the|week ...and the popular neighborhoods of the city, on certain days of the week.

Όπως και οι λαϊκές ακριβώς. just as|and|the|popular|exactly Just like the popular markets.

Εκεί πουλούσαν τα προϊόντα τους... there|they sold|the|products|their There they sold their products...

...πολλοί παραγωγοί και βιοτέχνες σε καλύτερες τιμές. many|producers|and|artisans|at|better|prices ...many producers and artisans at better prices.

Για αυτό και πήγαινε πολύς κόσμος. for|this|and|he/she/it went|many|people That's why many people went there.

Σε αυτές, λέει, σύχναζαν και «πλανόδιοι διασκεδαστές». in|these|he/she says|they frequented|and|street|entertainers In these places, she says, "itinerant entertainers" also frequented.

Τι είναι οι «πλανόδιοι διασκεδαστές»; what|is|the|street|entertainers What are "street performers"?

Ήταν ηθοποιοί, ήταν μίμοι, ήταν ακροβάτες, τραγουδιστές και οργανοπαίχτες. they were|actors|they were|mimes|they were|acrobats|singers|and|musicians They were actors, they were mimes, they were acrobats, singers, and musicians.

Ξαναλέω. I say again I say again.

Εκείνη την εποχή δεν υπήρχε τηλεόραση, δεν υπήρχε ίντερνετ. that|the|time|not|there was|television|not|there was|internet At that time, there was no television, there was no internet.

Εμείς τώρα που είμαστε στο σπίτι τι κάνουμε; we|now|that|we are|in the|house|what|we do What do we do now that we are at home?

Συνέχεια βλέπουμε τηλεόραση, συνέχεια βλέπουμε ίντερνετ... continuously|we watch|television|continuously|we watch|internet We keep watching television, we keep browsing the internet...

...να δούμε βιντεάκια που μας αρέσουν. to|we see|videos|that|to us|they like ...to watch videos that we like.

Ακούμε μουσική, ακούμε ραδιόφωνο… we listen|music|we listen|radio We listen to music, we listen to the radio...

Τίποτα από αυτά δεν υπήρχε. nothing|from|these|not|there was Nothing of that existed.

Τίποτα. nothing Nothing.

Το σπίτι δεν ήταν καθόλου ένα ωραίο μέρος να μένεις. the|house|not|it was|at all|a|nice|place|to|you stay The house was not a nice place to live at all.

Οπότε πήγαιναν στην αγορά... so|they were going|to the|market So they went to the market...

...όπου ερχόντουσαν όλοι αυτοί και κάνανε παραστάσεις. where|they were coming|all|these|and|they were doing|performances ...where all these people would come and perform.

Ήταν οι ακροβάτες και έκαναν ακροβατικά. they were|the|acrobats|and|they were doing|acrobatics There were acrobats who did acrobatics.

Ήταν οι μίμοι που έκαναν μιμήσεις. they were|the|mimes|who|they were doing|imitations There were mimes who did imitations.

Ήταν άνθρωποι που είχαν τον σκύλο τους μαζί... they were|people|who|they had|their|dog|their|with There were people who had their dog with them...

...ή μια μαϊμού ή οτιδήποτε και τους έκαναν κόλπα. or|a|monkey|or|anything|and|them|they did|tricks ...or a monkey or anything and they did tricks for them.

Και διασκέδαζε ο κόσμος. and|he/she was entertaining|the|people And the people were entertained.

Δεν τα είχαν δει πουθενά αυτά. not|them|they had|seen|anywhere|these They hadn't seen these things anywhere.

Περιμένανε κάποιος να 'ρθει στο χωρίο, δεν ταξιδεύανε οι άνθρωποι τότε... they were waiting|someone|to|come|to the|village|not|they were traveling|the|people|then They were waiting for someone to come to the village, people didn't travel back then...

...ότι είναι Χριστούγεννα και πάω ταξίδι. that|it is|Christmas|and|I go|trip ...that it is Christmas and I am going on a trip.

Δεν υπήρχε ταξίδι. not|there was|trip There was no trip.

Σπίτι. home Home.

Οπότε, η αγορά ήταν το μοναδικό μέρος, so|the|market|it was|the|only|place So, the market was the only place,

όπου οι άνθρωποι περίμεναν να διασκεδάσουν. where|the|people|they waited|to|have fun where people were waiting to have fun.

Υπήρχαν δύο είδη μουσικής. there were|two|kinds|of music There were two types of music.

Κατά κύριο λόγο η βυζαντινή μουσική, mainly|principal|reason|the|Byzantine|music Primarily Byzantine music,

αυτή που έχουμε και σήμερα, this|that|we have|and|today the one we have today,

και ξέρουμε και μπορούμε να βρούμε και βίντεο και να ακούσουμε... and|we know|and|we can|to|find|and|videos|and|to|listen and we know and we can find and listen to videos...

...είναι η εκκλησιαστική μουσική. Αυτή έχει σωθεί. it is|the|ecclesiastical|music|this|it has|saved ...is the ecclesiastical music. This has been preserved.

Όμως αυτή ήταν η επίσημη μουσική. but|this|it was|the|official|music However, this was the official music.

Αυτή που η Εκκλησία έλεγε ότι πρέπει να τραγουδάμε και να ακούμε. this|that|the|Church|it said|that|must|to|we sing|and|to|we listen This is what the Church said we should sing and listen to.

Στην πραγματικότητα όμως, δεν υπήρχε μόνο αυτή η μουσική. in|reality|however|not|there was|only|this|the|music In reality, however, there was not only this music.

Υπήρχε και η κοσμική μουσική, δηλαδή η μουσική του κόσμου. there was|and|the|secular|music|that is|the|music|of|world There was also secular music, that is, the music of the world.

Ο κόσμος στο πανηγύρι και στις γιορτές δεν άκουγε εκκλησιαστική μουσική. the|world|at the|festival|and|at the|celebrations|not|he was listening to|church|music The people at the festival and the celebrations did not listen to church music.

Άκουγε άλλα τραγούδια. he was listening to|other|songs They listened to other songs.

Μπορείτε να το βρείτε στο σπίτι, you can|to|it|find|at the|house You can find it at home,

αν ψάξετε "κοσμική βυζαντινή μουσική". if|you search|secular|Byzantine|music if you search for "cosmic Byzantine music."

Ήταν πολύ χαρούμενη μουσική. it was|very|happy|music It was very joyful music.

Παίζανε παραδοσιακά όργανα και τραγουδάγανε. they played|traditional|instruments|and|they sang They played traditional instruments and sang.

Οι γλώσσες που έχουν σωθεί - the|languages|that|have|been saved The languages that have been preserved -

- δυστυχώς δεν έχουν σωθεί, έχουν σωθεί ελάχιστα - unfortunately|not|have|been saved|have|been saved|very few - unfortunately have not been preserved, very few have been preserved -

και ξέρουμε σήμερα, είναι μόνο τα ιταλικά και τα ισπανικά, τίποτα άλλο. and|we know|today|are|only|the|Italian|and|the|Spanish|nothing|else and what we know today is only Italian and Spanish, nothing else.

Δεν έχουμε άλλες καταγραφές σήμερα. not|we have|other|records|today We do not have any other records today.

Και να πούμε επίσης ότι, πάλι για τη γυναίκα, and|to|we say|also|that|again|for|the|woman And let's also say that, again for the woman,

ότι οι γιορτές που ήταν οι μουσικοί και χορεύανε, that|the|celebrations|that|they were|the|musicians|and|they danced that the celebrations where there were musicians and they danced,

χόρευαν αντικριστά άνδρας και γυναίκα, they danced|face to face|man|and|woman men and women danced facing each other,

...ήταν και η μοναδική ευκαιρία που είχαν οι γυναίκες... it was|and|the|unique|opportunity|that|they had|the|women ...it was also the only opportunity that women had...

...να βγουν από το σπίτι και να δουν ξένους άνδρες. to|they go out|from|the|house|and|to|they see|foreign|men ...to leave the house and see foreign men.

Δεν είχαν άλλη ευκαιρία. not|they had|another|opportunity They had no other opportunity.

Και ήταν και μάλιστα ένας τρόπος... and|it was|and|indeed|a|way And it was indeed a way...

...για να γνωρίσουν και τον σύζυγο που θα παντρευτούν. to|to|they meet|and|the|husband|that|will|they marry ...to also meet the husband they would marry.

Έπρεπε να τις συνοδεύει ο πατέρας, he had to|to|them|he accompanies|the|father He had to accompany them,

να πάνε στην γιορτή, στο πανηγύρι... to|they go|to the|celebration|to the|festival to go to the celebration, to the festival...

και χορεύοντας να ακουμπήσουν ο ένας το χέρι του άλλου. and|dancing|to|they touch|the|one|the|hand|his|other and while dancing, to touch each other's hands.

- γιατί μόνο αυτό επιτρεπότανε - because|only|this|it was allowed - because that was the only thing allowed -

και έτσι να κάνουν μια γνωριμία: and|thus|to|they make|a|acquaintance and so they would make an introduction:

«Αυτός είναι ο γιός μου», «Αυτή είναι η κόρη μου» this|he is|the|son|my|this|she is|the|daughter|my "This is my son," "This is my daughter"

«Να γνωριστούμε, να παντρευτούμε». to|we get to know|to|we get married "Let's get to know each other, let's get married."

Τέλος. Αυτό ήταν. Ήταν η μοναδική ευκαιρία για τις γυναίκες, λοιπόν, να κάνουν ένα προξενιό. end|this|it was||the|unique|opportunity|for|the|women|therefore|to|they make|a|matchmaking The end. That was it. It was the only opportunity for women, therefore, to arrange a match.

Την επίβλεψη της αγοράς, δηλαδή έλεγχε ότι όλα πηγαίνουν σωστά, the|supervision|of the|market|that is|he checked|that|everything|they go|correctly The supervision of the market, meaning he checked that everything was going well,

την είχε ο έπαρχος της πόλης. the|he had|the|governor|of the|city was held by the governor of the city.

Έπαρχος, δηλαδή επαρχία, ένα μεγάλο γεωγραφικό κομμάτι. governor|that is|province|a|large|geographical|piece Governor, meaning province, a large geographical area.

Σαν να λέμε τώρα Υπουργός Εμπορίου. like|to|we say|now|Minister|of Commerce Like saying now Minister of Commerce.

Υπήρχε λοιπόν ένας έπαρχος, ο οποίος έλεγχε. there was|therefore|a|governor|who|who|he was controlling There was therefore a governor, who was in control.

Ενημερωνόταν για τις τιμές και αν υπήρχαν όλα τα προϊόντα... he was being informed|about|the|prices|and|if|there were|all|the|products He was informed about the prices and whether all the products were available...

...μη είχε κάποια επαρχία πρόβλημα και δεν πήγαινε φαγητό. lest|he had|some|province|problem|and|not|he was going|food ...in case there was a problem in some province and food was not being delivered.

Ή μην ήταν κάποιος, ο οποίος έκανε αισχροκέρδεια. or|lest|he was|someone|who|who|he was doing|price gouging Or if there was someone who was price gouging.

Αισχροκέρδεια τι είναι; profiteering|what|is What is price gouging?

Προσπαθώ να κερδίσω λεφτά με αισχρό τρόπο. I try|to|I earn|money|in|shameful|way I am trying to make money in a disgraceful way.

Δηλαδή πουλάω κάτι πανάκριβα, that is|I sell|something|at exorbitant prices That is, I sell something at an exorbitant price,

γιατί ξέρω ότι δεν έχουν να το αγοράσουν από κάποιον άλλο. because|I know|that|not|they have|to|it|they buy|from|someone|else because I know they can't buy it from anyone else.

Οπότε σου λέει μόνο εγώ έχω γουρούνι που θέλεις να πάρεις σπίτι σου; so|to you|he says|only|I|I have|pig|that|you want|to|you take|house|your So it tells you, only I have the pig that you want to take home?

Γιατί λέω "γουρούνι" συνέχεια; why|I say|pig|constantly Why do I keep saying "pig"?

Γιατί το γουρούνι ήταν το κρέας, που θα έτρωγαν τα Χριστούγεννα. because|the|pig|it was|the|meat|that|will|they would eat|the|Christmas Because the pig was the meat that they would eat for Christmas.

Αυτό είχαν. Δεν είχαν άλλο κρέας. this|they had|not|they had|other|meat That's what they had. They didn't have any other meat.

Όσπρια και λαχανικά έτρωγαν οι άνθρωποι. legumes|and|vegetables|they ate|the|people People ate legumes and vegetables.

Λοιπόν δεν μπορούσε το γουρούνι να το πουλήσει σε δεκαπλάσια τιμή. so|not|he could|it|pig|to|it|sell|at|tenfold|price So the pig could not sell it at ten times the price.

Έπρεπε λοιπόν ο έπαρχος να ελέγχει, he had to|therefore|the|governor|to|check Therefore, the governor had to check,

ότι όλα θα τα πουλούσαν στην τιμή που πρέπει. that|all|will|them|they sold|at the|price|that|must that everything would be sold at the price it should be.

Να διαβάσουμε και για τις γιορτές στο παράθεμα. to|read|and|about|the|holidays|in the|excerpt Let's read about the holidays in the excerpt.

Αν και είπαμε πολλά πράγματα για τις γιορτές. if|and|we said|many|things|about|the|holidays Although we talked about many things regarding the holidays.

Οι Βυζαντινοί είχαν πολλές γιορτές. the|Byzantines|they had|many|holidays The Byzantines had many holidays.

Δημόσιες, οικογενειακές και θρησκευτικές. public|family|and|religious Public, family, and religious.

Τιμούσαν ιδιαίτερα τους τοπικούς αγίους... they honored|particularly|the|local|saints They particularly honored the local saints...

...και μετείχαν ευχάριστα στις εκδηλώσεις λατρείας τους. and|they participated|gladly|in the|events|worship|their ...and happily participated in their worship events.

Και εξηγώ. and|I explain And I explain.

Στις παραδοσιακές κοινωνίες η ζωή ήταν "κυκλική". in the|traditional|societies|the|life|was|cyclical In traditional societies, life was "cyclical."

Δηλαδή, οι άνθρωποι περίμεναν συγκεκριμένες περιόδους για να γιορτάσουν: that is|the|people|they waited|specific|periods|to|to|they celebrate That is, people waited for specific periods to celebrate:

Πάσχα, Χριστούγεννα, Απόκριες και τοπικός Άγιος. Easter|Christmas|Carnival|and|local|Saint Easter, Christmas, Carnival, and the local Saint.

Και εσείς, όταν έχετε τον Άγιο της περιοχής... and|you|when|you have|the|Saint|of the|area And you, when you have the Saint of the area...

Τι κάνουν τα σχολεία; Δεν κλείνουνε; what|they do|the|schools|not|they close What do schools do? Don't they close?

Δεν έχει πανηγύρι που πάτε και ψωνίζετε ένα παιχνιδάκι και παίζετε; not|has|festival|that|you go|and|you shop|a|toy|and|you play Isn't there a festival where you go and buy a toy and play?

Ο πολιούχος Άγιος. the|patron|Saint The patron saint.

Αυτό ακριβώς κάνανε και οι Βυζαντινοί. this|exactly|they did|and|the|Byzantines That's exactly what the Byzantines did.

Περίμεναν την γιορτή του πολιούχου Αγίου για να πάνε... they waited|the|celebration|of the|patron|Saint|to|to|they go They waited for the feast of the patron saint to go...

Όχι για να κλείσουν τα σχολεία. not|for|to|they close|the|schools Not to close the schools.

Γιατί σχολείο πήγαιναν μόνοι οι πάρα πολύ πλούσιοι. because|school|they went|alone|the|very|rich|rich Because only the very rich went to school.

Δεν υπήρχε «πάω σχολείο». not|there was|I go|school There was no "I go to school."

Περιμέναν λοιπόν τις γιορτές αυτές για να πάνε να διασκεδάσουν. they waited|therefore|the|holidays|these|to|to|they go|to|they have fun So they waited for these holidays to go have fun.

Να βάλουν το καλό το ρούχο που λέγαμε. to|they put|the|good|the|clothing|that|we were saying They should put on the nice clothes we were talking about.

Δεν υπήρχαν άλλες ευκαιρίες. not|there were|other|opportunities There were no other opportunities.

Πήγαιναν λοιπόν εκεί και υπήρχαν μουσικοί. they were going|therefore|there|and|there were|musicians So they went there and there were musicians.

Βλέπουμε εδώ στην εικόνα τους μουσικούς, we see|here|in the|picture|the|musicians We see the musicians here in the picture,

που κρατάνε τα παραδοσιακά όργανα. that|they hold|the|traditional|instruments that hold the traditional instruments.

Στα πανηγύρια που γίνονταν τη μέρα της γιορτής τους, at the|festivals|that|they were held|the|day|of the|celebration|their At the festivals that took place on their feast day,

μετά τη θεία λειτουργία, έτρωγαν, έπιναν, χόρευαν και τραγουδούσαν. after|the|divine|liturgy|they ate|they drank|they danced|and|they sang after the divine liturgy, they ate, drank, danced, and sang.

Τους άρεσε ιδιαίτερα η μουσική και πολλοί έψελναν, to them|they liked|especially|the|music|and|many|they chanted They particularly enjoyed the music and many sang hymns,

τραγουδούσαν και έπαιζαν μουσικά όργανα. they were singing|and|they were playing|musical|instruments They were singing and playing musical instruments.

Να δούμε και μερικές εικόνες από την εμποροπανήγυρη. to|we see|and|some|pictures|from|the|fair Let's also see some pictures from the fair.

Βλέπουμε εδώ πνευστά, έγχορδα, κρουστά. we see|here|wind instruments|string instruments|percussion instruments Here we see wind instruments, string instruments, and percussion.

Κι άλλη ζωγραφιά με παράσταση μουσικών. and|another|painting|with|depiction|musicians Another painting depicting musicians.

Χορού. dance Dance.

Και εδώ παράσταση χορού. and|here|performance|of dance And here is a dance performance.

Μουσικοί και χορευτές. musicians|and|dancers Musicians and dancers.

Αυτό ήταν το μάθημα για την καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο. this|was|the|lesson|for|the|daily|life|in the|Byzantine Empire This was the lesson for daily life in Byzantium.

Βλέπουμε λοιπόν, τελικά η καθημερινή ζωή των ανθρώπων, we see|therefore|finally|the|daily|life|of the|people So we see, ultimately the daily life of people,

παρότι είναι τόσα χρόνια πίσω, although|they are|so many|years|behind even though it is so many years behind,

πόσες ομοιότητες έχει με τη σημερινή μας ζωή. how many|similarities|it has|with|the|today's|our|life how many similarities it has with our current life.

Παρότι λοιπόν δεν είχαν τα τεχνικά μέσα που εμείς έχουμε σήμερα, although|therefore|not|they had|the|technical|means|that|we|we have|today So even though they did not have the technical means that we have today,

η επιθυμία τους για διασκέδαση και να βγουν έξω και για να περάσουν καλά, the|desire|their|for|fun|and|to|they go out|outside|and|for|to|they spend|well their desire for fun and to go out and have a good time,

είναι ακριβώς ίδια με αυτή που έχουμε και εμείς σήμερα. is|exactly|same|with|this|that|we have|and|we|today is exactly the same as the one we have today.

Σας ευχαριστώ πολύ και τα λέμε στο επόμενο μάθημα. you|I thank|very|and|them|we say|in the|next|lesson Thank you very much and see you in the next lesson.

PAR_TRANS:gpt-4o-mini=6.08 PAR_CWT:AvJ9dfk5=7.79 en:AvJ9dfk5 openai.2025-02-07 ai_request(all=196 err=0.00%) translation(all=391 err=0.00%) cwt(all=2877 err=0.17%)