Nouns

Τα ουσιαστικά ταξινομούνται σε δύο γραμματικά γένη (“αρσενικά” και “θηλυκά”) και κλίνονται ως προς τον αριθμό (ενικός ή πληθυντικός).

Τα επίθετα και οι προσδιορισμοί (άρθρα, δεικτικοί, κτητικοί και ποσοτικοί) πρέπει να κλίνονται ώστε να συμφωνούν με το ουσιαστικό σε γένος και αριθμό.

Μπορείτε να αναγνωρίσετε αρσενικά ουσιαστικά από τις παρακάτω καταλήξεις, αλλά υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις, οπότε είναι πάντα καλύτερο να επιβεβαιώσετε με ένα λεξικό.

• (a)ire : iascaire (ψαράς), ailtire (αρχιτέκτονας)
• án : cosán (μονοπάτι) , amhrán (τραγούδι)
• (e)acht : ceacht (μάθημα), fuacht (κρύο) - *εάν το ουσιαστικό έχει μία συλλαβή
• éad : éad (ζήλια), seicéad (σακάκι)
• (e)adh : Geimhreadh (χειμώνας), Samhradh (καλοκαίρι), bualadh (χτύπημα)
• éal : Béal (στόμα), Scéal (ιστορία)
• éar : Féar (χόρτο), Páipéar (χαρτί)
• éir : báicéir (ζαχαροπλάστης), siunéir (ξυλουργός) - * αν αφορά τίτλο εργασίας
• eoir : múinteoir (δάσκαλος), feirmeoir (γεωργός)
• óir : cúintóir (βοηθός)
• úir : saighdiúir (στρατιώτης), dochtúir (γιατρός)
• ste : coiste (επιτροπή), páiste (παιδί)
• ún : botún (λάθος), priosún (φυλακή)
• úr : casúr (σφυρί), pictiúr (εικόνα)

Με το οριστικό άρθρο:

Τα αρσενικά ουσιαστικά λαμβάνουν ένα t- στα φωνήεντα

An t-arán = το ψωμί

Τα αρσενικά ουσιαστικά δεν αλλάζουν στα σύμφωνα

An fear = ο άντρας

Τα αρσενικά ουσιαστικά δεν έχουν αλλαγή σε

λέξεις που αρχίζουν με s ή d

An samhradh = το καλοκαίρι

Μπορείτε επίσης να αναγνωρίσετε τις θηλυκές ουσίες μέσω των επόμενων καταλήξεων λέξεων, αλλά πάλι υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις, οπότε είναι πάντα καλύτερο να επαληθεύετε με ένα λεξικό.

• (a)íl : feadaíl (σφυρίζοντας)
• (e)áil : sábháil (διάσωση)
• (e)ailt : oscailt (άνοιγμα), tochailt (σκάψιμο)
• (a)int : αποφυγή (seachaint), κατανόηση (tuiscint)
• áint : οδήγηση (tiomáint)
• is/ís : εργαλείο (uirlis), δάσος (foraois)
• chan : αναβίωση (athbheochan),
• (a)irt : πρόταση (abairt), κλήση (scairt)
• (e)acht : ευλογία (beannacht), κίνηση (gluaiseacht) *if the noun has more than one syllable
• (a)íocht : ποίηση (filíocht) *if the noun has more than one syllable
• úil : γνώμη (barúil)
• úint : διάλεκτος (canúint)
• lann : εστιατόριο (bialann), μουσείο (amharclann)
• eog /óg : κούκλα (babóg), νύφη (brídeog)

Με το οριστικό άρθρο:

Τα θηλυκά ουσιαστικά δεν έχουν αλλαγή στα φωνήεντα

Το κλειδί

Τα θηλυκά ουσιαστικά παίρνουν μια αντίστοιχη αλλαγή (sém huiú) στις συμφωνίες

Η γυναίκα

Τα θηλυκά ουσιαστικά παίρνουν σημάδι στις λέξεις που αρχίζουν με S

Το μάτι

Τα ονόματα των χωρών είναι θηλυκά: Éire, An Fhrainc, *εκτός από την Αγγλία (Sasana) και την Αμερική (Meiriceá)

Τα ονόματα των ποταμών είναι θηλυκά: An tSionann (Shannon)

Οι γλώσσες είναι θηλυκές: Ιρλανδικά(An Ghaeilge), *εκτός από τα Αγγλικά (An Béarla)

Οι πληθυντικοί είναι ανεξαρτήτως γένους

Οι πληθυντικοί ουσιαστικά προσθέτουν ένα seimhiu (h) αν αρχίζουν με φωνήεν

Na héin = τα πουλιά

Na húlla = τα μήλα

Na horáistí = τα πορτοκάλια

Όταν μετράμε πράγματα, δεν κάνουμε το ουσιαστικό πληθυντικό

* Αντί να πλάσουμε, προσθέτουμε ένα séimhiú για 2-6, και ένα urú για 7-10

Παράδειγμα:	Deilf = δελφίνι	Coinín = λαγός
	Dhá dheilf = δύο δελφίνια	Ocht gcoinín = οχτώ λαγοί

Γένος και αριθμός

Τα περισσότερα επίθετα, οι δεικτικές αντωνυμίες και όλα τα άρθρα πρέπει να κλίνονται σύμφωνα με το φύλο και τον αριθμό του ουσιαστικού στο οποίο αναφέρονται:

Το σπίτι αυτό το μεγάλο λευκό (“this big white house”) *αρσενικό

Τη κουζίνα αυτή η μεγάλη λευκή (“this big white kitchen”) *θηλυκό

Αυτά τα καλά έξυπνα παιδιά (“these good clever children”)

Σχηματισμός του Πληθυντικού

Τα ιρλανδικά ουσιαστικά σχηματίζουν το πληθυντικό τους προσθέτοντας/αλλάζοντας τις καταλήξεις τους:
Το πληθυντικό μπορεί να είναι είτε αδύναμο είτε ισχυρό

Αδύναμοι πληθυντικοί - Σημαίνει ότι επιστρέφουν στη μορφή της ονομαστικής ενικού στο γενικό πληθυντικό

úll = μήλο	úlla= μήλα	*πλάτυνση (προσθέτοντας α, ο, ή υ)
leabhar = βιβλίο	leabhair= βιβλία	*λεπτότητα (προσθέτοντας ε, ή ι)

Ισχυρά πληθυντικά - Η ονομαστική πληθυντικού και η γενική πληθυντικού είναι οι ίδιες

Παράδειγμα: siopa leabhar = κατάστημα βιβλίων

í	scríobhneoir = συγγραφέας	scríbhneoirí = συγγραφείς
anna	dath = χρώμα	dathanna = χρώματα
acha	treoir = κατεύθυνση	treoracha = κατευθύνσεις
aí	gealach = φεγγάρι	gealaí = φεγγάρια
aithe	eolaí = επιστήμονας	eolaithe = επιστήμονες
ta	bliain = έτος	blianta = έτη

Παράδειγμα: níos mó dathanna = περισσότερα (από) χρώματα

Καθορισμός γένους

Σε πολλές περιπτώσεις, η κατηγορία του φύλου ενός ουσιαστικού μπορεί επίσης να συμπεραθεί από την κατάληξή του:

Το γενικό πρότυπο είναι	αν το τελευταίο φωνήεν είναι ευρύ (A O U) είναι αρσενικό.
	Αν το τελευταίο φωνήεν είναι λεπτό (I E) είναι θηλυκό.

Teach (“σπίτι”), Fear (“άνδρας”), Sliabh (“βουνό”) και Rud (“πράγμα”) είναι αρσενικά,
Ίρις (“περιοδικό”), Μάτι (“μάτι”), Ποταμός (“ποταμός”), και Κουζίνα (“κουζίνα”) είναι θηλυκά.

Το γένος των ουσιαστικών δεν καθορίζεται σημασιολογικά από το φύλο ή το γένος του αναφερόμενου σε αντίθεση με άλλες γλώσσες που αλλάζουν το τελείωμα της λέξης.

Ομοίως, απλώς προσθέτουμε το αρσενικό/θηλυκό επίθετο στο ίδιο το ουσιαστικό, όχι στο άτομο,

Παράδειγμα:. Is múinteoir maith í = Είναι καλή δασκάλα

Ξέρουμε ότι είναι “αυτή” λόγω της ένωσης αντωνυμίας στο τέλος, “í”

Αλλά “múinteoir maith” σημαίνει απλώς “καλός δάσκαλος”.