Origins in my Life and in my Work | Alki Zei | TEDxAthens Ursprünge|in|meinem|Leben|und|in|meiner|Arbeit|Alki|Zei|TEDxAthens origines|dans|ma|vie|et|dans|mon|travail|Alki|Zei|TEDxAthens poreklo|u|mom|životu|i|u|mom|radu|Alki|Zei|TEDxAtina origins|in|my|life|and|in|my|work|Alki|Zei|TEDxAthens Orígenes en mi vida y en mi trabajo | Alki Zei | TEDxAtenas Origins in my Life and in my Work | Alki Zei | TEDxAthens Ursprünge in meinem Leben und in meiner Arbeit | Alki Zei | TEDxAthens Poreklo u mom životu i u mom radu | Alki Zei | TEDxAtina Origines dans ma vie et dans mon travail | Alki Zei | TEDxAthens

Μετάφραση: Christos Giannakis-Bompolis Επιμέλεια: Chryssa Takahashi Übersetzung|Christos|||Redaktion|Chryssa|Takahashi traduction|Christos|||édition|Chryssa|Takahashi prevod|Christos|||uredništvo|Chryssa|Takahashi translation|Christos|||editing|Chryssa|Takahashi Translation: Christos Giannakis-Bompolis Editing: Chryssa Takahashi Übersetzung: Christos Giannakis-Bompolis Redaktion: Chryssa Takahashi Prevod: Christos Giannakis-Bompolis Urednica: Chryssa Takahashi Traduction : Christos Giannakis-Bompolis Révision : Chryssa Takahashi

Επειδή είμαι παλιάς κοπής, weil|ich bin|alter|Schule parce que|je suis|vieux|style zato što|sam|stari|kova because|I am|old|style Because I am old-fashioned, Weil ich von der alten Schule bin, Pošto sam starog kova, Parce que je suis de la vieille école,

παίρνω το μικρόφωνο και όχι αυτό που βάζουν στο αυτί. ich nehme|das|Mikrofon|und|nicht|das|was|sie setzen|in das|Ohr je prends|le|microphone|et|pas|celui|que|ils mettent|dans|oreille uzimam|mikrofon|mikrofon|i|ne|to|što|stavljaju|u|uvo I take|the|microphone|and|not|this|that|they put|in|ear I take the microphone and not the one they put in my ear. nehme ich das Mikrofon und nicht das, was man ins Ohr steckt. uzimam mikrofon, a ne onaj koji stavljaju u uvo. je prends le microphone et non celui qu'on met dans l'oreille.

Περιττό να σας πω, επειδή βλέπω πάρα πολλούς νέους überflüssig|zu|euch|ich sage|weil|ich sehe|sehr|viele|junge Menschen inutile|de|vous|dire|parce que|je vois|très|beaucoup de|jeunes suvišno|da|vam|kažem|zato što|vidim|veoma|mnogo|mlade unnecessary|to|you|I say|because|I see|very|many|young people Needless to say, because I see so many young people Es ist überflüssig zu sagen, weil ich sehr viele junge Leute sehe. Непотребно је да вам кажем, јер видим много младих Inutile de vous dire, car je vois beaucoup de jeunes

και ξέρω πως έχουνε περάσει πανελλήνιες, und|ich weiß|dass|sie haben|sie bestanden haben|die landesweiten Prüfungen et|je sais|que|ils ont|passé|examens nationaux i|znam|da|su prošli|prošli|državne ispite and|I know|that|they have|passed|national exams and I know they have gone through the national exams, Und ich weiß, dass sie die landesweiten Prüfungen abgelegt haben, и знам да су прошли кроз матуру, et je sais qu'ils ont passé les examens nationaux,

αισθάνομαι κι εγώ απόψε, και έχω το ίδιο τρακ, ich fühle|auch|ich|heute Abend|und|ich habe|das|gleiche|Lampenfieber je ressens|aussi|moi|ce soir|et|j'ai|le|même|trac osećam|i|ja|večeras|i|imam|isto|isto|tremu I feel|also|I|tonight|and|I have|the|same|anxiety I feel the same way tonight, and I have the same nerves, fühle ich mich heute Abend auch so und habe die gleiche Aufregung, осећам се и ја вечерас, и имам исту трему, je ressens aussi ce soir, et j'ai la même nervosité,

σαν να έχω να περάσω πανελλήνιες. als|zu|ich habe|zu|ich bestehen muss|die landesweiten Prüfungen comme|de|j'ai|de|passer|examens nationaux kao|da|imam|da|položim|državne ispite as|to|I have|to|pass|national exams as if I have to take the national exams. als müsste ich die landesweiten Prüfungen ablegen. као да треба да полажем матуру. comme si j'avais à passer les examens nationaux.

Παρόλα αυτά, προτιμώ όσο χρονών είμαι trotz|dessen|ich bevorzuge|so lange|alt|ich bin malgré|cela|je préfère|aussi|âgé|je suis ipak|to|više volim|koliko|godina|sam despite|this|I prefer|as|years old|I am Nevertheless, I prefer being my age. Dennoch bevorzuge ich, so alt zu sein, wie ich bin. Ипак, преферирам колико год да имам година Cela dit, je préfère l'âge que j'ai.

παρά να είμαι 18 και να έχω να περάσω πανελλήνιες στην Ελλάδα. statt|zu|ich bin|und|zu|ich habe|zu|ich bestehen muss|die landesweiten Prüfungen|in der|Griechenland plutôt que|de|je suis|et|de|j'ai|de|passer|examens nationaux|en|Grèce nego|da|sam|i|da|imam|da|prođem|državne ispite|u|Grčku rather than|to|I am|and|to|I have|to|I pass|national exams|in|Greece Rather than being 18 and having to take the national exams in Greece. Statt 18 zu sein und die Hochschulaufnahmeprüfungen in Griechenland ablegen zu müssen. него да имам 18 и да морам да полажем испите у Грчкој. Plutôt que d'avoir 18 ans et de devoir passer le bac en Grèce.

(Γέλια) (Χειροκρότημα) Lachen|Applaus rires|applaudissements smeh|aplauz laughter|applause (Laughter) (Applause) (Lachen) (Applaus) (Смех) (Аплауз) (Rires) (Applaudissements) Θα σας πω μια ιστορία, ένα παραμύθι που 'χει πολλές αφετηρίες. ich werde|euch|ich erzählen|eine|Geschichte|ein|Märchen|das|es hat|viele|Ausgangspunkte je vais|vous|dire|une|histoire|un|conte|qui|il a|beaucoup de|points de départ ću|vam|reći|jednu|priču|jednu|bajku|koja|ima|mnogo|početaka I will|to you|I tell|a|story|a|fairy tale|that|it has|many|starting points I will tell you a story, a fairy tale that has many beginnings. Ich werde euch eine Geschichte erzählen, ein Märchen, das viele Ausgangspunkte hat. Рекаћу вам једну причу, једну бајку која има много почетака. Je vais vous raconter une histoire, un conte qui a de nombreux débuts.

Πολλοί έχουν μια αφετηρία στη ζωή τους. viele|sie haben|einen|Ausgangspunkt|in|Leben|ihr beaucoup|ils ont|un|point de départ|dans|vie|leur mnogi|imaju|jednu|polaznu tačku|u|život|njihovom many|they have|a|starting point|in the|life|their Many have a starting point in their lives. Viele haben einen Ausgangspunkt in ihrem Leben. Многи имају полазну тачку у свом животу. Beaucoup ont un point de départ dans leur vie.

Εγώ, δεν ξέρω γιατί, μου πέσανε πάρα πολλές ich|nicht|ich weiß|warum|mir|sie fielen|sehr|viele moi|ne|je sais|pourquoi|à moi|ils sont tombés|très|nombreuses ja|ne|znam|zašto|meni|pale su|veoma|mnoge I|not|I know|why|to me|they fell|very|many I, I don't know why, have faced many challenges. Ich weiß nicht warum, aber ich hatte sehr viele. Ја, не знам зашто, имам много полазних тачака. Moi, je ne sais pas pourquoi, j'ai eu beaucoup de chutes

και κάθε φορά άρχιζα από έναν καινούριο δρόμο. und|jede|Mal|ich begann|von|einem|neuen|Weg et|chaque|fois|je commençais|par|une|nouvelle|chemin i|svaka|put|počinjao sam|od|jedan|novi|put and|every|time|I started|from|a|new|road And each time I started on a new path. Und jedes Mal begann ich auf einem neuen Weg. И сваки пут сам почињао изнова. et à chaque fois je commençais sur un nouveau chemin.

Απ' ό,τι θυμάμαι τον εαυτό μου τον θυμάμαι στη Σάμο, von||ich erinnere|mich|selbst|mir|ich|ich erinnere|in|Samos d'après||je me souviens|de|moi-même|à moi|je|je me souviens|à|Samos od||sećam|ga|sebe|mom|ga|sećam|u|Samu from||I remember|the|self|my|the|I remember|in the|Samos As far as I remember, I remember myself in Samos, So wie ich mich erinnere, erinnere ich mich an mich selbst auf Samos, Колико се сећам, себе се сећам на Саму, D'après ce que je me souviens, je me souviens de moi à Samos,

ενώ δεν γεννήθηκα στη Σάμο, αλλά πήγα τριών χρονών με την αδερφή μου während|nicht|ich wurde geboren|in der|Samos|aber|ich ging|drei|Jahre alt|mit|der|Schwester|meiner bien que|nepas|je suis né|à|Samos|mais|je suis allé|trois|ans|avec|ma|sœur|à moi iako|ne|sam rođen|na|Samos|ali|sam otišao|trog|godina|sa|moju|sestru|moju while|not|I was born|in the|Samos|but|I went|three|years old|with|the|sister|my Although I was not born in Samos, I went there at the age of three with my sister. obwohl ich nicht auf Samos geboren wurde, sondern mit drei Jahren zu meiner Schwester ging. iako nisam rođena na Samosu, ali sam otišla sa tri godine sa svojom sestrom bien que je ne sois pas né à Samos, mais que j'y sois allé à l'âge de trois ans avec ma sœur

που ήταν ενάμιση χρόνο πιο μεγάλη από εμένα, die|sie war|eineinhalb|Jahre|älter|groß|als|ich qui|elle était|un an et demi|an|plus|grande|que|moi koja|je bila|jedan i po|godina|više|starija|od|mene who|she was|one and a half|year|more|older|than|me She was a year and a half older than me, die anderthalb Jahre älter war als ich, koja je bila godinu i po starija od mene, qui avait un an et demi de plus que moi,

γιατί είχε πάθει η μητέρα μας φυματίωση weil|sie hatte|sie hatte erlitten|die|Mutter|unsere|Tuberkulose parce que|elle avait|elle avait contracté|la|mère|à nous|tuberculose jer|je imala|je obolela|naša|majka|našu|tuberkulozu because|she had|she had contracted|the|mother|our|tuberculosis because our mother had contracted tuberculosis, weil unsere Mutter Tuberkulose hatte, jer je naša majka obolela od tuberkuloze parce que notre mère avait contracté la tuberculose

και μας στείλανε στον παππού μου και στη μεγάλη της αδερφή. und|uns|sie schickten|zu dem|Großvater|meinem|und|zu der|großen|ihrer|Schwester et|à nous|ils nous ont envoyé|chez le|grand-père|à moi|et|chez la|grande|sa|sœur i|nas|su poslali|kod|dedu|mog|i|kod|stariju|njenu|sestru and|to us|they sent|to the|grandfather|my|and|to the|older|her|sister and they sent us to our grandfather and her older sister. und sie uns zu meinem Großvater und ihrer älteren Schwester schickten. i poslali su nas kod mog dede i njene starije sestre. et ils nous ont envoyés chez mon grand-père et chez sa grande sœur.

Για μένα όλος ο κόσμος ήτανε η Σάμος, αυτή ήταν η Ελλάδα. für|mich|die ganze|die|Welt|war|die|Samos|sie|war|die|Griechenland pour|moi|tout|le|monde|était|la|Samos|celle-ci|était|la|Grèce za|mene|ceo|svet|svet|bio je|Samos|Samos|ona|bila|Grčka|Grčka for|me|all|the|world|was|the|Samos|this|was|the|Greece For me, the whole world was Samos, that was Greece. Für mich war die ganze Welt Samos, das war Griechenland. Za mene je ceo svet bila Samos, to je bila Grčka. Pour moi, le monde entier était Samos, c'était la Grèce.

Τα πεύκα, η θάλασσα, ο παππούς -- που νομίζαμε ότι είναι αρχαίος Έλληνας die|Kiefern|die|Meer|der|Großvater|der|wir dachten|dass|er ist|antiker|Grieche les|pins|la|mer|le|grand-père|que|nous pensions|que|il est|ancien|Grec ta|borovi|more|more|deda|deda|koji|mislili smo|da|je|stari|Grk the|pines|the|sea|the|grandfather|who|we thought|that|is|ancient|Greek The pines, the sea, the grandfather -- whom we thought was an ancient Greek Die Kiefern, das Meer, der Großvater -- von dem wir dachten, dass er ein antiker Grieche ist Borovi, more, deda -- za koga smo mislili da je stari Grk Les pins, la mer, le grand-père -- que nous pensions être un ancien Grec

γιατί ήταν καθηγητής αρχαίων ελληνικών, ήταν σε σύνταξη -- weil|er war|Professor|antiker|Griechisch|er war|in|Rente parce que|il était|professeur|d'anciens|grecs|il était|en|retraite jer|bio je|profesor|starogrčkih|grčkih|bio je|u|penziji because|he was|professor|ancient|Greek|he was|in|retirement because he was a professor of ancient Greek, he was retired -- weil er Professor für Altgriechisch war, war im Ruhestand -- jer je bio profesor starogrčkog, bio je u penziji -- parce qu'il était professeur de grec ancien, il était à la retraite --

μόνο για αρχαίους μας μιλούσε, μας έλεγε μύθους nur|über|antike|uns|er sprach|uns|er sagte|Mythen seulement|pour|anciens|à nous|il parlait|à nous|il disait|mythes samo|o|starima|nam|govorio je|nam|govorio je|mitove only|about|ancient|to us|he spoke|to us|he told|myths he only spoke to us about the ancients, he told us myths. er sprach nur über die Alten, erzählte uns Mythen. samo nam je pričao o starima, govorio nam je mitove. il ne nous parlait que des anciens, il nous racontait des mythes.

και νιώθαμε ότι αυτός είναι ένας ευτυχισμένος τόπος und|wir fühlten|dass|dieser|er ist|ein|glücklicher|Ort et|nous ressentions|que|celui-ci|est|un|heureux|endroit i|osećali smo|da|ovaj|je|jedan|srećan|mesto and|we felt|that|this|is|a|happy|place and we felt that this is a happy place und wir fühlten, dass dies ein glücklicher Ort ist и осећали смо да је ово срећно место et nous ressentions que c'était un endroit heureux

που δε θέλαμε καθόλου να τον χάσουμε. den|nicht|wir wollten|überhaupt|zu|ihn|wir verlieren que|ne|nous voulions|pas du tout|à|le|perdre koji|ne|smo želeli|uopšte|da|ga|izgubimo that|not|we wanted|at all|to|it|we lose that we didn't want to lose at all. den wir auf keinen Fall verlieren wollten. које уопште не желимо да изгубимо. que nous ne voulions absolument pas perdre.

Και εκείνο που, κυρίως, βλέπαμε είναι ότι μέσα στη ζωή und|das|was|hauptsächlich|wir sahen|es ist|dass|innerhalb|im|Leben et|cela|que|principalement|nous voyions|est|que|au milieu|dans la|vie i|ono|što|pretežno|smo videli|je|da|unutar|u|život and|that|that|mainly|we saw|is|that|inside|in the|life And what we mainly saw is that in life Und das, was wir vor allem sahen, ist, dass man im Leben А оно што смо, пре свега, видели је да у животу Et ce que nous voyions surtout, c'est que dans la vie

όπως βάζεις τα παπούτσια σου το πρωί έτσι πρέπει να πάρεις και ένα βιβλίο. wie|du anziehst|die|Schuhe|deine|am|Morgen|so|es ist notwendig|zu|du nimmst|und|ein|Buch comme|tu mets|les|chaussures|tes|le|matin|ainsi|il faut|à|tu prennes|et|un|livre kako|stavljaš|svoje|cipele|tvoje|u|jutro|tako|moraš|da|uzmeš|i|jednu|knjigu as|you put|the|shoes|your|in the|morning|so|you must|to|you take|and|a|book just as you put on your shoes in the morning, you should also pick up a book. wie man morgens seine Schuhe anzieht, auch ein Buch nehmen sollte. као што ујутру стављаш своје ципеле, тако треба да узмеш и књигу. tout comme tu mets tes chaussures le matin, tu dois aussi prendre un livre.

Γιατί πάντα βλέπαμε τον παππού μας να κρατάει ένα βιβλίο στο χέρι. weil|immer|wir sahen|den|Großvater|unser|zu|er hält|ein|Buch|in der|Hand parce que|toujours|nous voyions|le|grand-père|notre|à|il tient|un|livre|à|main zato što|uvek|smo gledali|našeg|dedu|naš|da|drži|jednu|knjigu|u|ruci because|always|we saw|the|grandfather|our|to|he holds|a|book|in the|hand Because we always saw our grandfather holding a book in his hand. Denn wir sahen unseren Großvater immer ein Buch in der Hand halten. Зато што смо увек видели нашег дедеа како држи књигу у руци. Parce que nous voyions toujours notre grand-père tenir un livre dans la main.

Όταν έφυγε ο παππούς μας νόμιζα ότι πήρε τα πάντα μαζί του als|er ging weg|der|Großvater|unser|ich dachte|dass|er nahm|die|alles|mit|ihm quand|il est parti|le|grand-père|notre|je pensais|que|il a pris|toutes|tout|avec|lui kada|je otišao|naš|deda|naš|sam mislio|da|je uzeo|sve|stvari|sa sobom|njim when|he left|the|grandfather|our|I thought|that|he took|the|everything|with|him When our grandfather left, I thought he took everything with him. Als unser Großvater ging, dachte ich, er hätte alles mitgenommen. Када је наш деда отишао, мислио сам да је све понео са собом. Quand notre grand-père est parti, je pensais qu'il avait emporté tout avec lui.

κι ήτανε μια καινούρια αφετηρία. und|es war|ein|neuer|Anfang et|c'était|une|nouvelle|départ i|je bila|nova|nova|polazna tačka and|it was|a|new|starting point And it was a new starting point. Und es war ein neuer Anfang. И била је то нова полазна тачка. Et c'était un nouveau départ.

Σε λίγο πήγαμε στην Αθήνα, πήγαμε σχολείο nach|kurzer Zeit|wir gingen|in die|Athen|wir gingen|zur Schule à|peu|nous sommes allés|à|Athènes|nous sommes allés|école u|malo|smo otišli|u|Atinu|smo otišli|u školu in|a little|we went|to the|Athens|we went|school Soon we went to Athens, we went to school. Bald gingen wir nach Athen, wir gingen zur Schule. Ускоро смо отишли у Атину, ишли смо у школу. Peu après, nous sommes allés à Athènes, nous sommes allés à l'école.

και στο σχολείο ένιωσα το πρώτο πράγμα που είναι η φιλία· und|in der|Schule|ich fühlte|das|erste|Ding|das|ist|die|Freundschaft et|à|l'école|j'ai ressenti|la|première|chose|que|c'est|l'|amitié i|u|školi|osetila sam|prvu|prva|stvar|koja|je|prijateljstvo|prijateljstvo and|at the|school|I felt|the|first|thing|that|is|the|friendship and at school I felt the first thing that is friendship; und in der Schule fühlte ich das erste, was Freundschaft ist; и у школи сам осетила прву ствар која је пријатељство; et à l'école, j'ai ressenti la première chose qui est l'amitié ;

έγινα φίλη με τη Ζορζ Σαρί ich wurde|Freundin|mit|der|Georges|Sarri je suis devenue|amie|avec|la|Georges|Sarri postala sam|prijateljica|sa|Zorž|Zorž|Sari I became|friend|with|the|Georges|Sari I became friends with Georges Sarri ich wurde mit Georges Sarri befreundet постала сам пријатељица са Жорж Сари je suis devenue amie avec Georges Sarri

και ως την τελευταία της στιγμή, που έφυγε για πάντα, μείναμε φίλες. und|bis|zu ihrer|letzten|ihrer|Moment|als|sie ging|für|immer|wir blieben|Freundinnen et|jusqu'à|la|dernière|sa|moment|que|elle est partie|pour|toujours|nous sommes restées|amies i|do|njen|poslednji|trenutak||kada|otišla je|za|zauvek|ostale smo|prijateljice and|until|the|last|her|moment|that|she left|for|always|we remained|friends and until her last moment, when she left forever, we remained friends. und bis zu ihrem letzten Moment, als sie für immer ging, blieben wir Freundinnen. и до њеног последњег тренутка, када је отишла заувек, остале смо пријатељице. et jusqu'à son dernier instant, où elle est partie pour toujours, nous sommes restées amies.

Και αυτό, παιδιά, στους νέους σας το λέω, und|das|Kinder|zu euren|Jungen|euren|das|ich sage et|cela|enfants|à vos|jeunes|votre|je le|dis i|to|deca|vašim|mladima|vam|to|govorim and|this|kids|to your|young|your|it|I say And this, kids, I tell you, Und das, Kinder, sage ich euch jungen Leuten, И то, деца, вам кажем, Et cela, les enfants, je vous le dis,

ότι η φιλία παίζει πάρα πολύ μεγάλο ρόλο στη ζωή. dass|die|Freundschaft|spielt|sehr|viel|große|Rolle|im|Leben que|l'|amitié|joue|très|beaucoup|grand|rôle|dans|vie da|prijateljstvo|prijateljstvo|igra|veoma|mnogo|veliki|ulogu|u|život that|the|friendship|plays|very|much|big|role|in the|life that friendship plays a very important role in life. dass Freundschaft eine sehr große Rolle im Leben spielt. да пријатељство игра веома важну улогу у животу. que l'amitié joue un rôle très important dans la vie.

Στο σχολείο άρχισα να διαβάζω In der|Schule|ich begann|zu|lesen à|l'école|j'ai commencé|à|lire u|školi|počeo sam|da|čitam At the|school|I started|to|read At school, I started to read In der Schule begann ich zu lesen У школи сам почео да читам À l'école, j'ai commencé à lire

και μάλιστα, με την αδερφή μου μας άρεσε πάρα πολύ να διαβάζουμε ποίηση und|sogar|mit|der|Schwester|meiner|uns|es gefiel|sehr|viel|zu|lesen|Poesie et|en fait|avec|la|sœur|ma|nous|nous plaisait|très|beaucoup|à|lire|poésie i|čak|sa|mojom|sestrom|mojom|nam|svidelo|veoma|mnogo|da|čitamo|poeziju and|indeed|with|the|sister|my|to us|it was pleasing|very|much|to|we read|poetry and in fact, my sister and I really enjoyed reading poetry und tatsächlich, meine Schwester und ich mochten es sehr, Gedichte zu lesen и чак, мојој сестри и мени је веома било драго да читамо поезију et en fait, avec ma sœur, nous aimions beaucoup lire de la poésie

και κυρίως ποιήματα λυπητερά: und|vor allem|Gedichte|traurige et|surtout|poèmes|tristes i|posebno|pesme|tužne and|mainly|poems|sad and especially sad poems: und vor allem traurige Gedichte: и пре свега тужна поезија: et surtout des poèmes tristes:

του Παλαμά το «Άφκιαστο κι αστόλιστο του Τάφου δε σε δίνω». des|Palamas|das|Unverzierte|und|Ungeschmückte|des|Grab|nicht|dich|ich gebe de|Palamas|le|sans décor|et|sans ornement|de|la tombe|ne|te|je te donne njegov|Palama|to|neukrašeno|i|neukrašeno|od|groba|ne|te|dajem of the|Palamas|the|Unadorned|and|Unembellished|of the|Grave|not|to you|I give of Palamas' "Unadorned and Unembellished, I do not give you to the Grave." von Palamas das „Ungepflegt und ungeschmückt, den Grab gebe ich dir nicht“. Песма Паламаса "Нећу ти дати неуредан и необрађен гроб". de Palamas «Je ne te donne pas, sans ornement et sans décor, de la tombe». Του Πολέμη... και κλαίγαμε, τα διαβάζαμε το βράδυ και κλαίγαμε. des|Polemis|und|wir weinten|die|wir lasen|das|Abend|und|wir weinten de|Polemis|et|nous pleurions|les|nous lisions|le|soir|et|nous pleurions od|Polemi|i|plakala smo|to|čitali smo|to|veče|i|plakala smo of the|Polemis|and|we were crying|the|we were reading|the|evening|and|we were crying Of Polemis... and we cried, we read them at night and we cried. Von Polemis... und wir weinten, wir lasen es abends und weinten. Песма Полемија... и плакали смо, читали смо је увече и плакали. De Polemis... et nous pleurions, nous les lisions le soir et nous pleurions.

Και έτσι κάτι μου πήγε μέσα μου, μήπως γράψω και εγώ ποίημα. und|so|etwas|mir|es ging|hinein|mir|vielleicht|ich schreibe|und|ich|Gedicht et|ainsi|quelque chose|à moi|est allé|à l'intérieur|à moi|peut-être que|j'écrive|et|moi|poème i|tako|nešto|mi|prošlo je|unutra|mi|možda|da napišem|i|ja|pesmu and|thus|something|to me|it went|inside|to me|perhaps|I write|and|I|poem And so something stirred within me, perhaps I should write a poem too. Und so kam etwas in mir auf, vielleicht schreibe ich auch ein Gedicht. И тако ми је нешто прошло кроз главу, можда и ја напишем песму. Et ainsi quelque chose s'est passé en moi, peut-être que je devrais aussi écrire un poème.

Η μητέρα μου είχε έναν δίδυμο αδερφό, die|Mutter|mir|sie hatte|einen|Zwillings|Bruder la|mère|à moi|elle avait|un|jumeau|frère moja|majka|mi|imala je|jednog|blizanca|brata the|mother|my|she had|a|twin|brother My mother had a twin brother, Meine Mutter hatte einen Zwillingsbruder, Моја мајка је имала једног близанца, Ma mère avait un frère jumeau,

έναν πανέμορφο -και εξωτερικά και εσωτερικά- άνθρωπο. einen|wunderschönen|und|||innerlich|Menschen un|très beau|et|extérieurement|et|intérieurement|homme jednog|prelepog|i|||iznutra|čoveka a|beautiful|and|externally|and|internally|person a beautiful person -both externally and internally. einen wunderschönen - sowohl äußerlich als auch innerlich - Menschen. jednog prelepog -i spolja i iznutra- čoveka. une personne magnifique - à l'extérieur comme à l'intérieur.

Ήτανε καθηγητής μαθηματικών και αρραβωνιάστηκε μια κοπέλα er war|Professor|der Mathematik|und|er verlobte sich|ein|Mädchen il était|professeur|de mathématiques|et|il s'est fiancé|une|fille bio je|profesor|matematike|i|verio se|jednu|devojku he was|professor|of mathematics|and|he got engaged|a|girl He was a mathematics teacher and got engaged to a girl Er war Mathematiklehrer und verlobte sich mit einem Mädchen Bio je profesor matematike i verio se za jednu devojku C'était un professeur de mathématiques et il s'est fiancé à une fille

που πολύ μας κακοφάνηκε εμάς γιατί τον θεωρούσαμε die|sehr|uns|es missfiel|uns|weil|ihn|wir hielten que|beaucoup|à nous|ça nous a déplu|à nous|parce que|à lui|nous le considérions koja|veoma|nam|zasmetalo|nama|jer|njega|smatrali that|very|to us|it seemed bad|to us|because|him|we considered which upset us a lot because we considered him was uns sehr missfiel, weil wir ihn für što nam je jako smetalo jer smo ga smatrali ce qui nous a beaucoup déplu car nous le considérions

-εμένα ήταν και νονός μου- ότι ανήκε σ' εμάς. |er war|und|Pate|mein|dass|er gehörte|zu|uns |il était|et|parrain|à moi|que|il appartenait|à|nous ||||||||nama |he was|and|godfather|to me|that|he belonged|to|us -he was also my godfather- to belong to us. - er war auch mein Pate - als zu uns gehörend hielten. -meni je bio i kum- da pripada nama. -c'était aussi mon parrain- comme appartenant à nous.

Αυτή την κοπέλα τη λέγανε και Διδώ από πάνω, diese|die|Mädchen|sie|sie nannten|auch|Dido|von|oben cette|la|fille|la|ils l'appelaient|aussi|Didon|de|haut ova|tu|devojku|je|zvali|i|Didu|od|gore this|the|girl|her|they called|also|Dido|from|above This girl was also called Dido, Dieses Mädchen hieß auch Dido von oben, Ova devojka se zvala i Didona, Cette fille s'appelait aussi Didon,

είχε λίγο στραβή μύτη, αλλά είχε κάτι μάτια που έβγαζαν φλόγες. sie hatte|ein wenig|schiefe|Nase|aber|sie hatte|irgendetwas|Augen|die|sie strahlten|Flammen elle avait|un peu|de travers|nez|mais|elle avait|des|yeux|qui|ils émettaient|flammes imala|malo|krivu|nos|ali|imala|neka|oči|koje|isijavale|plamenove she had|a little|crooked|nose|but|she had|some|eyes|that|they emitted|flames she had a slightly crooked nose, but she had eyes that sparkled with flames. sie hatte eine leicht schiefe Nase, aber sie hatte Augen, die Flammen ausstrahlten. imala je malo krivu nos, ali je imala oči koje su isijavale plamen. elle avait un nez un peu tordu, mais elle avait des yeux qui lançaient des flammes.

Αυτή η Διδώ έγινε η μεγάλη μας συγγραφέας Διδώ Σωτηρίου. diese|die|Dido|sie wurde|die|große|unsere|Schriftstellerin|Dido|Sotiropoulos cette|la|Didon|elle est devenue|la|grande|notre|écrivain|Didon|Sotiropoulos ova|ta|Dida|postala|naša|velika||spisateljica|Dida|Sotiriju this|the|Dido|she became|the|great|our|writer|Dido|Sotiropoulos This Dido became our great writer Dido Sotiropoulou. Diese Dido wurde unsere große Schriftstellerin Dido Sotiropoulou. Ova Didona postala je naša velika spisateljica Didona Sotiriju. Cette Didon est devenue notre grande écrivaine Didon Sotiriou. Και μπορεί πολλοί να τη γνώρισαν σαν συγγραφέα, und|es kann|viele|dass|sie|sie kannten|als|Schriftstellerin et|il se peut|beaucoup|de|la|ils l'ont connue|comme|écrivain i|možda|mnogi|da|je|upoznali|kao|spisatelja and|it may be|many|to|her|they knew|as|writer And many may have known her as a writer, Und viele mochten sie als Schriftstellerin gekannt haben, I možda su je mnogi upoznali kao spisateljicu, Et beaucoup ont peut-être fait sa connaissance en tant qu'écrivaine, αλλά όποιος δεν την έχει γνωρίσει σαν άνθρωπο έχει χάσει πολλά. aber|wer|nicht|sie|hat|kennengelernt|als|Mensch|hat|verloren|viel mais|quiconque|nepas|la|a|connu|comme|personne|a|perdu|beaucoup али|ко год|не|је|има|упознао|као|човека|има|изгубио|много but|whoever|not|her|has|known|as|person|has|lost|many but whoever has not known her as a person has lost a lot. aber wer sie nicht als Mensch kennengelernt hat, hat viel verloren. али ко није упознао као човека, изгубио је много. mais quiconque ne l'a pas connue en tant qu'être humain a perdu beaucoup.

Στον γάμο της τής έγραψα ένα ποίημα. zu|Hochzeit|ihr|ihr|ich schrieb|ein|Gedicht à|mariage|son|à elle|j'ai écrit|un|poème на|венчању|њено|јој|написах|једну|песму to the|wedding|her|to her|I wrote|a|poem At her wedding, I wrote her a poem. Zur ihrer Hochzeit habe ich ein Gedicht geschrieben. На њеном венчању написала сам песму. Pour son mariage, je lui ai écrit un poème.

Χαμογέλασε, αλλά όταν κοίταξα τα μάτια της μου φάνηκαν τόσο λυπημένα sie lächelte|aber|als|ich ansah|die|Augen|ihr|mir|sie schienen|so|traurig elle a souri|mais|quand|j'ai regardé|les|yeux|à elle|à moi|ils m'ont paru|si|tristes осмехнула се|али|када|погледах|њене|очи|њене|мени|деловале су|тако|тужна she smiled|but|when|I looked|the|eyes|her|to me|they seemed|so|sad She smiled, but when I looked into her eyes, they seemed so sad to me. Sie lächelte, aber als ich in ihre Augen sah, schienen sie so traurig. Осмехнула се, али када сам погледала у њене очи, деловале су ми тако тужно. Elle a souri, mais quand j'ai regardé ses yeux, ils m'ont paru si tristes.

και πήρα απόφαση στη ζωή μου ότι δε θα γίνω ποιήτρια. und|ich fasste|Entschluss|in|Leben|mir|dass|nicht|werde|ich werde|Dichterin et|j'ai pris|décision|dans|vie|à moi|que|nepas|verbe futur|je deviendrai|poétesse и|донесох|одлуку|у|живот|мој|да|не|ћу|постати|песникиња and|I took|decision|in the|life|my|that|not|will|I will become|poetess and I made a decision in my life that I would not become a poet. und ich habe in meinem Leben beschlossen, dass ich keine Dichterin werden werde. и донела сам одлуку у свом животу да нећу постати песникиња. et j'ai pris la décision dans ma vie de ne pas devenir poétesse.

(Γέλια) Lachen rires смех laughter (Laughter) (Lachen) (Смех) (Rires)

Λοιπόν, θα σας πω παιδιά το ποίημα γιατί πέρασαν 82 χρόνια also|ich werde|euch|ich sage|Kinder|das|Gedicht|weil|sie sind vergangen|Jahre alors|je vais|vous|dire|enfants|le|poème|parce que|ils ont passé|années дакле|ћу|вам|рећи|деца|то|песма|јер|прошла су|године well|I will|to you|I say|kids|the|poem|because|they passed|years Well, I will tell you kids the poem because 82 years have passed. Nun, ich werde euch das Gedicht erzählen, denn es sind 82 Jahre vergangen. Па, рећи ћу вам децо песму јер је прошло 82 године Eh bien, je vais vous dire les enfants le poème parce que cela fait 82 ans

και στις Βρυξέλλες που μένω συχνά, στην κόρη μου, μου ήρθε ένα βράδυ στο νου. und|in den|Brüssel|wo|ich wohne|oft|zu der|Tochter|meiner|mir|es kam|ein|Abend|in den|Kopf et|à|Bruxelles|où|je vis|souvent|à la|fille|ma||elle est venue|une|nuit|à l'|esprit и|у|Бриселу|где|живим|често|код|ћерка|моја|ми|дошло је|једне|вечери|у|ум and|in the|Brussels|that|I live|often|to the|daughter|my|to me|it came|a|night|to the|mind And in Brussels where I often stay, it came to my mind one night about my daughter. Und in Brüssel, wo ich oft bei meiner Tochter wohne, kam es mir eines Abends in den Sinn. и у Бриселу где често живим, мојој ћерки, једне вечери ми је пала на памет. et à Bruxelles où je vis souvent, à ma fille, cela m'est venu à l'esprit un soir.

Θα σας το πω για να καταλάβετε από τι γλίτωσε η ποίηση, ich werde|euch|es|ich sage|damit|um|ihr versteht|von|was|sie ist entkommen|die|Poesie je vais|vous|le|dire|pour|que|vous compreniez|de|quoi|elle a échappé|la|poésie ћу|вам|то|рећи|да|да|разумете|од|чега|спасила|поезија| I will|to you|it|I say|for|to|you understand|from|what|it escaped|the|poetry I will tell it to you so you can understand what poetry has been saved from, Ich werde es euch erzählen, damit ihr versteht, wovon die Poesie gerettet wurde, Рећи ћу вам је да схватите од чега је поезија спасила, Je vais vous le dire pour que vous compreniez de quoi la poésie a échappé,

από τι γλιτώσατε εσείς και εγώ. von|was|ihr habt gerettet|ihr|und|ich de|quoi|vous avez échappé|vous|et|moi od|čega|ste se spasili|vi|i|ja from|what|you (plural) escaped|you|and|I What did you and I escape from? Wovor habt ihr und ich gerettet? od čega ste vi i ja pobegli. de quoi vous et moi avons échappé.

«Την αυγή με τη δροσούλα, νονά μου αγαπημένη, die|Morgen|mit|der|Frische|Patin|meine|geliebte la|aube|avec|la|fraîcheur|marraine|ma|bien-aimée tu|zoru|sa|tom|svežinom|kuma|moju|omiljenu the|dawn|with|the|little coolness|godmother|my|beloved "At dawn with the little dew, my beloved godmother, „Am Morgen mit dem frischen Tau, meine geliebte Patin, «U zoru sa rosi, moja draga kuma, «À l'aube avec la fraîcheur, ma chère marraine,

'κει που πήγα με τη βαρκούλα λίγο για να κολυμπήσω dort|wo|ich ging|mit|dem|Boot|ein wenig|um|zu|ich schwimmen là-bas|où|je suis allé|avec|la|petite barque|un peu|pour|pour|nager tamo|gde|sam otišao|sa|tom|čamcem|malo|da|da|plivam there|where|I went|with|the|little boat|a little|to|to|I swim where I went with the little boat just to swim dort wo ich mit dem kleinen Boot ein wenig schwimmen ging, tamo gde sam otišao čamcem malo da plivam là où je suis allé avec le petit bateau pour nager un peu

είδα έναν άσπρο γλάρο που πετούσε χαρωπά τρέξε μου 'πε για να πάεις sam video|jednog|belog|galeba|koji|je leteo|veselo|trči|mi|je rekao|da|da|ideš j'ai vu|un|blanc|goéland|qui|volait|joyeusement|cours|à moi|il m'a dit|pour|pour|tu ailles ||||||happily||||||go ||||||fröhlich|lauf||||| I saw a white seagull flying happily, it told me to run so you can go. sah ich einen weißen Möwe, die fröhlich flog, lauf zu mir, sagte sie, damit du gehst. video sam belog galeba koji je veselo leteo, rekao mi je da trčim da ideš j'ai vu un goéland blanc qui volait joyeusement, il m'a dit de courir pour que tu ailles.

στη νονά σου τη Χαρά, τρα λα λα, τρα λα λα» zu|Patin|deiner|die|Freude|tralalalala|la|la||| à la|marraine|ta|la|Chara|tra|la|la||| на|куму|твоју|ту|Хару|тра|ла|ла||| to|godmother|your|the|Joy|tra|la|la||| to your godmother Chara, tra la la, tra la la deine Patin, der Freude, tra la la, tra la la вашој кумовци Хари, тра ла ла, тра ла ла» à ta marraine Chara, tra la la, tra la la

(Γέλια) Lachen rires смех Laughter (Laughter) (Lachen) (Смех) (Rires)

(Χειροκρότημα) Applaus applaudissements аплауз Applause (Applause) (Applaus) (Аплауз) (Applaudissements)

Νομίζατε πως έχασα; Ότι μπορούσα να γίνω ποιήτρια; ihr dachtet|dass|ich verloren habe|dass|ich konnte|zu|ich werde|Dichterin vous pensiez|que|j'ai perdu|que|je pouvais|à|devenir|poétesse мислили сте|да|сам изгубила|да|сам могла|да|постанем|песникиња you thought|that|I lost|that|I could|to|I become|poetess Did you think I lost? That I could become a poet? Dachtet ihr, ich hätte verloren? Dass ich eine Dichterin werden könnte? Мислили сте да сам изгубила? Да могу постати песникиња? Vous pensiez que j'avais perdu ? Que je pouvais devenir poétesse ?

Όχι νομίζω, ναι. Και είμαι πολύ χαρούμενη που δεν έγινα. nicht|ich denke|ja|und|ich bin|sehr|glücklich|dass|nicht|ich wurde non|je pense|oui|et|je suis|très|heureuse|que|nepas|je suis devenue ne|mislim|da|i|ja sam|veoma|srećna|što|ne|postala not|I think|yes|and|I am|very|happy|that|not|I became No, I don't think so, yes. And I am very happy that I didn't become. Nein, ich glaube nicht, ja. Und ich bin sehr froh, dass ich es nicht geworden bin. Не, мислим да не. И веома сам срећна што нисам постала. Non je pense pas, oui. Et je suis très heureuse de ne pas l'être.

Ξέχασα να σας πω ότι στο σπίτι του παππού στη Σάμο, ich habe vergessen|zu|euch|ich sage|dass|im|Haus|des|Großvaters|auf|Samos j'ai oublié|de|vous|dire|que|dans la|maison|de|grand-père|à|Samos zaboravila sam|da|vam|kažem|da|u|kuća|njegovog|dede|na|Samu I forgot|to|you|I say|that|at the|house|of the|grandfather|in the|Samos I forgot to tell you that at my grandfather's house in Samos, Ich habe vergessen zu sagen, dass im Haus meines Großvaters auf Samos, Заборавила сам да вам кажем да у кући мог деде на Саму, J'ai oublié de vous dire qu'à la maison de mon grand-père à Samos,

στο σαλόνι, im|Wohnzimmer dans le|salon u|dnevna soba in the|living room in the living room, im Wohnzimmer, у дневној соби, dans le salon,

υπήρχε μια βιτρίνα και μέσα ήταν ένας τίγρης, το «καπλάνι». es gab|eine|Vitrine|und|drinnen|es war|ein|Tiger|das|Kaplani il y avait|une|vitrine|et|à l'intérieur|il y avait|un|tigre|le|kaplani postojala je|jedna|vitrina|i|unutra|bio je|jedan|tigar|to|kaplan there was|a|showcase|and|inside|there was|a|tiger|the|Kaplani there was a display case and inside was a tiger, the 'Kaplani'. es eine Vitrine gab und darin war ein Tiger, der "Kaplani". била је витрина и унутра је био тигар, „каплан“. il y avait une vitrine et à l'intérieur se trouvait un tigre, le « kaplani ».

Έτσι το 'λεγαν στη Σάμο και νόμιζα και εγώ πως το ξέρουν όλοι στην Ελλάδα so|das|sie sagten|in der|Samos|und|ich dachte|und|ich|dass|das|sie wissen|alle|in der|Griechenland ainsi|le|ils disaient|à|Samos|et|je pensais|aussi|moi|que|le|ils savent|tous|en|Grèce tako|to|su govorili|na|Samos|i|sam mislio|i|ja|da|to|znaju|svi|u|Grčkoj thus|it|they said|in the|Samos|and|I thought|and|I|that|it|they know|everyone|in the|Greece That's what they called it in Samos, and I thought everyone in Greece knew it too. So nannten sie es auf Samos und ich dachte, dass es jeder in Griechenland weiß. Tako su to zvali na Samosu i mislio sam da to svi znaju u Grčkoj. C'est ainsi qu'on l'appelait à Samos et je pensais aussi que tout le monde en Grèce le savait.

όταν έγραφα το βιβλίο «Το Καπλάνι (της Βιτρίνας)». als|ich schrieb|das|Buch|das|Kaplani|der|Vitrine quand|j'écrivais|le|livre|le|Caplani|de la|vitrine kada|sam pisao|to|knjigu|To|Kaplani|(iz|iz izloga) when|I was writing|the|book|The|Caplani|of the|Showcase When I was writing the book "The Caplani (of the Showcase)." Als ich das Buch „Der Kaplani (der Vitrine)“ schrieb. Kada sam pisao knjigu "Kaplan (iz izloga)". Quand j'écrivais le livre « Le Caplan (de la Vitrine) ». Ούτε το Καπλάνι ήξερε τότε, ούτε εγώ, τι ρόλο θα παίξουμε στη ζωή μας και οι δύο. weder|das|Kaplani|er wusste|damals|noch|ich|was|Rolle|wird|wir spielen|in der|Leben|unser|und|die|zwei ni|le|Caplani|il savait|alors|ni|moi|quel|rôle|(particule future)|nous jouerons|dans|vie|notre|et|les|deux ni|to|Kaplani|je znao|tada|ni|ja|šta|ulogu|će|igrati|u|životu|našem|i|oboje|dvoje neither|the|Caplani|he knew|then|nor|I|what|role|will|we will play|in the|life|our|and|the|two Neither the Caplani nor I knew at that time what role we would play in our lives. Weder der Kaplani wusste damals, noch ich, welche Rolle wir beide in unserem Leben spielen würden. Ni Kaplan tada nije znao, ni ja, koju ćemo ulogu igrati u našim životima. Ni le Caplan ne savait alors, ni moi, quel rôle nous jouerions dans nos vies à tous les deux.

Με τη Διδώ μάθαμε πολλά πράγματα, μας έκανε να θέλουμε να αγαπάμε κάτι, mit|der|Dido|wir lernten|viele|Dinge|uns|sie machte|dass|wir wollen|dass|wir lieben|etwas avec|la|Dido|nous avons appris|beaucoup|choses|nous|elle nous a fait|(particule infinitive)|nous voulons|(particule infinitive)|nous aimons|quelque chose sa|tom|Dido|smo naučili|mnogo|stvari|nas|je učinila|da|želimo|da|volimo|nešto with|the|Dido|we learned|many|things|to us|she made|to|we want|to|we love|something With Dido, we learned many things; she made us want to love something, Mit Dido haben wir viele Dinge gelernt, sie ließ uns etwas lieben wollen, Sa Didom smo naučili mnogo stvari, naterala nas je da želimo da volimo nešto, Avec Dido, nous avons appris beaucoup de choses, elle nous a donné envie d'aimer quelque chose,

να ενδιαφερόμαστε για κάτι, να διαβάζουμε βέβαια. zu|wir interessieren uns|für|etwas|zu|wir lesen|natürlich à|nous intéressons|pour|quelque chose|à|nous lisons|bien sûr da|se interesujemo|za|nešto|da|čitamo|naravno to|we are interested|for|something|to|we read|of course to be interested in something, to read of course. uns für etwas zu interessieren, natürlich zu lesen. да се интересујемо за нешто, да читамо наравно. s'intéresser à quelque chose, bien sûr lire.

Ήρθε ο πόλεμος και η Διδώ μας έβαλε στην αντίσταση. er kam|der|Krieg|und|die|Dido|uns|sie setzte|in die|Widerstand est venu|le|guerre|et|la|Dido|nous|a mis|dans|résistance došao je|rat|rat|i|Dido|Dido|nas|stavila je|u|otpor came|the|war|and|the|Dido|to us|put|in the|resistance The war came and Dido put us in the resistance. Der Krieg kam und Dido brachte uns in den Widerstand. Дошао је рат и Дидо нас је ставила у отпор. La guerre est arrivée et Dido nous a mis dans la résistance.

Και η πρώτη μας αντιστασιακή πράξη που κάναμε - und|die|erste|unsere|Widerstands-|Handlung|die|wir machten et|la|première|notre|acte de résistance|action|que|nous avons fait i|prva|prva|naša|antifašistička|akcija|koja|smo uradili and|the|first|our|resistance|act|that|we did And the first act of resistance we did - Und unsere erste Widerstandsaktion, die wir gemacht haben - И наш први акт отпора који смо учинили - Et notre première action de résistance que nous avons faite -

και μας έλεγε η Διδώ, und|uns|sie sagte|die|Dido et|nous|elle disait|la|Dido i|nas|govorila je|Dido|Dido and|to us|she told|the|Dido and Dido would tell us, und Dido sagte uns, и говорила нам је Дидо, et Dido nous disait,

«Μη νομίζετε ότι δεν είναι τίποτα, είναι κάτι σπουδαίο». nicht|denkt|dass|nicht|ist|nichts|ist|etwas|wichtig ne|pensez|que|ne|est|rien|c'est|quelque chose|important не|мислите|да|не|је|ништа|је|нешто|важно not|you think|that|not|it is|nothing|it is|something|important "Don't think that it's nothing, it's something important." „Denkt nicht, dass es nichts ist, es ist etwas Großes.“ «Не мислите да није ништа, то је нешто важно». «Ne pensez pas que ce n'est rien, c'est quelque chose de grand.»

Όσο έλειπε ο πατέρας μου στην τράπεζα που δούλευε το πρωί και γύριζε το μεσημέρι solange|er abwesend war|der|Vater|mein|in der|Bank|die|er arbeitete|am|Morgen|und|er zurückkam|am|Mittag tant que|il était absent|le|père|mon|à la|banque|où|il travaillait|le|matin|et|il rentrait|le|midi колико|је био одсутан|о|отац|мој|у|банку|где|је радио|у|јутро|и|је се враћао|у|подне as long as|he was absent|the|father|my|at the|bank|that|he worked|the|morning|and|he returned|the|afternoon While my father was away at the bank where he worked in the morning and returned at noon, Während mein Vater morgens in der Bank arbeitete und mittags zurückkam, Док је мој отац био на послу у банци ујутру и враћао се поподне Pendant que mon père était absent à la banque où il travaillait le matin et rentrait à midi,

το σπίτι μας γινότανε γιάφκα. das|Haus|unser|es wurde|Versteck la|maison|notre|devenait|planque у|кућа|наша|је постајала|склониште the|house|our|it was becoming|hideout our house became a hideout. wurde unser Haus zu einem Versteck. наша кућа је постајала склониште. notre maison devenait un repaire.

Έφερνε η Διδώ τις γυναίκες της αντίστασης: sie brachte|die|Dido|die|Frauen|der|Widerstand elle apportait|la|Dido|les|femmes|de la|résistance је доносила|та|Дидо|своје|жене|своје|отпора she brought|the|Dido|the|women|of the|resistance Dido would bring the women of the resistance: Dido brachte die Frauen des Widerstands mit: Дидо је доводила жене отпора: Dido amenait les femmes de la résistance :

την Ηλέκτρα που εκτέλεσαν οι Γερμανοί, τη Μέλπω Αξιώτη, τη Ζέβγου, τη Σβώλου. die|Elektra|die|sie haben hingerichtet|die|Deutschen|die|Melpo|Axioti|die|Zevgu|die|Svoulou la|Électre|que|ils ont exécuté|les|Allemands|la|Melpo|Axioti|la|Zevgou|la|Svoulou tu|Hlektra|koju|su pogubili|oni|Nemci|tu|Melpo|Aksioti|tu|Zevgu|tu|Svoulu the|Electra|that|they executed|the|Germans|the|Melpo|Axioti|the|Zevgu|the|Svoulou Electra, who was executed by the Germans, Melpo Axioti, Zebgou, Svoulou. die Elektra, die von den Deutschen hingerichtet wurde, die Melpo Axioti, die Zebgu, die Svoulou. H Elektra koju su izvršili Nemci, Melpo Axioti, Zebgu, Svoulu. l'Héléctra que les Allemands ont exécutée, Melpo Axioti, Zévgu, Svólu.

Συνεδρίαζαν και όταν έφευγαν -γιατί κάπνιζαν σαν τεκέδες- sie versammelten sich|und|als|sie gingen weg|weil|sie rauchten|wie|Teekessel ils se réunissaient|et|quand|ils partaient|parce que|ils fumaient|comme|des fumeurs de haschisch su se sastajali|i|kada|su odlazili|jer|su pušili|kao|teke they were meeting|and|when|they were leaving|because|they were smoking|like|hashish smokers They would hold meetings and when they left - because they smoked like chimneys - Sie tagten und als sie gingen - denn sie rauchten wie Schornsteine - Sjedili su i kada su odlazili - jer su pušili kao dimnjaci - Ils se réunissaient et quand ils partaient - parce qu'ils fumaient comme des cheminées -

η αντιστασιακή μας πράξη με την αδερφή μου ήταν να ανοίγουμε την μπαλκονόπορτα, die|Widerstands-|unsere|Handlung|mit|der|Schwester|meiner|sie war|zu|wir öffneten|die|Balkontür notre|résistance|notre|acte|avec|ma|sœur|ma|c'était|de|nous ouvrions|la|porte-fenêtre naša|otpornička|naša|akcija|sa|mojom|sestrom|mojoj|bila je|da|otvaramo|vrata|balkonska vrata the|resistance|our|act|with|the|sister|my|it was|to|we open|the|balcony door our act of resistance with my sister was to open the balcony door, war unser Widerstand mit meiner Schwester, dass wir die Balkontür öffneten, naša otpornička akcija sa sestrom bila je da otvorimo balkonska vrata, notre acte de résistance avec ma sœur était d'ouvrir la porte du balcon,

να αερίζουμε να φύγει η μυρωδιά του καπνού zu|wir lüfteten|zu|sie soll weggehen|die|Geruch|des|Rauches de|nous aérer|de|elle parte|la|odeur|de|tabac da|provetravamo|da|ode|miris|miris|dima|dima to|we ventilate|to|it leaves|the|smell|of the|smoke to air out the smell of smoke. um die Rauchgerüche entweichen zu lassen. da provetrimo da ode miris dima de ventiler pour faire partir l'odeur de la fumée.

μη γυρίσει ο πατέρας μας σπίτι και δει ότι ήτανε μια τέτοια κατάσταση. nicht|er zurückkehrt|der|Vater|unser|nach Hause|und|er sieht|dass|es war|eine|solche|Situation ne pas|il retourne|le|père|notre|maison|et|il voit|que|c'était|une|telle|situation не|да се vrati|наш|otac|naš|kući|i|da vidi|da|je bila|jedna|takva|situacija not|he returns|the|father|our|home|and|he sees|that|it was|a|such|situation let our father not come home and see that it was such a situation. dass unser Vater nach Hause kommt und sieht, dass es eine solche Situation war. нека наш отац не дође кући и види да је таква ситуација. que notre père ne rentre pas à la maison et ne voit pas qu'il y avait une telle situation.

Οργανωθήκαμε στην ΕΠΟΝ και έτσι που θυμόμαστε τώρα, wir organisierten uns|in der|Epon|und|so|dass|wir erinnern uns|jetzt nous nous sommes organisés|dans|Epon|et|ainsi|que|nous nous souvenons|maintenant organizovali smo se|u|EPON|i|tako|da|se sećamo|sada we organized ourselves|in the|EPON|and|thus|that|we remember|now We organized ourselves in E.P.O.N and as we remember now, Wir organisierten uns in der EPOΝ und so, wie wir uns jetzt erinnern, Организовали смо се у ЕПОН и тако се сада сећамо, Nous nous sommes organisés dans l'EPON et ainsi, nous nous souvenons maintenant,

και πολλές φορές με τη Ζώσω, όσο ζούσε, καθόμασταν και λέγαμε, und|viele|Male|mit|der|Zoso|solange|sie lebte|wir saßen|und|wir sagten et|beaucoup|fois|avec|la|Zoso|tant que|elle vivait|nous étions assis|et|nous disions i|mnoge|puta|sa|Zosom|Zosom|koliko|je živela|sedeli smo|i|govorili smo and|many|times|with|the|Zoso|as long as|she lived|we sat|and|we said and many times with Zoso, as long as she lived, we would sit and say, und oft mit Zoso, solange sie lebte, saßen wir und sagten, и много пута са Жосом, док је живела, седели смо и говорили, et souvent avec Zoso, tant qu'elle vivait, nous étions assis et nous disions,

«μην το πούμε πουθενά ότι τα χρόνια της κατοχής nicht|es|wir sagen|nirgendwo|dass|die|Jahre|der|Besatzung ne pas|le|nous disions|nulle part|que|les|années|de la|occupation ne|to|da kažemo|nigde|da|te|godine|okupacije| not|it|we say|anywhere|that|the|years|of the|occupation "let's not tell anyone that during the years of occupation „sag es nirgendwo, dass die Jahre der Besatzung «не говорите никоме да су године окупације «ne le disons à personne que pendant les années d'occupation

ήταν ευτυχισμένα χρόνια». sie waren|glückliche|Jahre c'étaient|heureux|années ήταν|srećna|godina they were|happy|years "they were happy years." es waren glückliche Jahre. била су срећна година. c'étaient des années heureuses.

Γιατί πιστεύαμε σε κάτι, γιατί είχαμε ένα όραμα, weil|wir glaubten|an|etwas|weil|wir hatten|eine|Vision parce que|nous croyions|en|quelque chose|parce que|nous avions|une|vision zato što|verovali smo|u|nešto|zato što|imali smo|jednu|viziju because|we believed|in|something|because|we had|a|vision "Because we believed in something, because we had a vision, Weil wir an etwas glaubten, weil wir eine Vision hatten, Зато што смо веровали у нешто, зато што смо имали визију, Parce que nous croyions en quelque chose, parce que nous avions une vision,

γιατί πιστεύαμε ότι πραγματικά και εμείς βοηθούμε να απελευθερωθεί η Ελλάδα. weil|wir glaubten|dass|wirklich|und|wir|wir helfen|zu|befreit wird|die|Griechenland parce que|nous croyions|que|vraiment|et|nous|nous aidons|à|être libérée|la|Grèce zato što|verovali smo|da|zaista|i|mi|pomažemo|da|bude oslobođena|Grčka| because|we believed|that|really|and|we|we help|to|be liberated|the|Greece because we believed that we were truly helping to liberate Greece." weil wir glaubten, dass auch wir wirklich helfen, Griechenland zu befreien. зато што смо веровали да заиста и ми помажемо да се Грчка ослободи. parce que nous croyions que nous aidions vraiment à libérer la Grèce.

Και είχαμε ένα όραμα που λέγαμε, und|wir hatten|eine|Vision|die|wir sagten et|nous avions|une|vision|que|nous disions i|imali smo|jednu|viziju|koja|govorili smo and|we had|a|vision|that|we said "And we had a vision that we said, Und wir hatten eine Vision, die wir sagten, И имали смо визију коју смо говорили, Et nous avions une vision que nous disions,

όταν τελειώσει η κατοχή θα ζήσουμε αυτό το όραμά μας. wenn|es endet|die|Besatzung|werden|wir leben|dieses|das|Vision|unser quand|il finira|la|occupation|futur|nous vivrons|ce|le|rêve|notre kada|završi|okupacija|okupacija|će|živeti|ovu|viziju|viziju|našu when|it finishes|the|occupation|will|we live|this|the|vision|our When the occupation ends, we will live this vision of ours. Wenn die Besatzung endet, werden wir diesen Traum leben. kada završi okupacija, živećemo ovu našu viziju. quand l'occupation sera terminée, nous vivrons ce rêve.

Τώρα αν δε μας βγήκε είναι άλλο... jetzt|wenn|nicht|uns|es gelungen ist|es ist|etwas anderes maintenant|si|ne|nous|il est sorti|c'est|autre sada|ako|ne|nam|ispalo|je|drugo now|if|not|to us|it came out|it is|another Now if it didn't work out for us, that's another matter... Jetzt, wenn es uns nicht gelungen ist, ist das etwas anderes... Sada, ako nam nije uspelo, to je druga stvar... Maintenant, si cela ne s'est pas réalisé, c'est une autre histoire...

Στην κατοχή πήγαινα στο σχολείο της Αηδονοπούλου in der|Besatzung|ich ging|in die|Schule|von der|Aidonopoulou à la|occupation|j'allais|à l'|école|de|Aïdonopoulou u|okupaciju|išao|u|školu|Aydonopoulou| in the|occupation|I used to go|to the|school|of the|Aidonopoulou During the occupation, I went to the school of Aidonopoulou. Während der Besatzung ging ich zur Schule in der Aidono-Poulou. Tokom okupacije išao sam u školu Aidonopoulou. Pendant l'occupation, j'allais à l'école de Aïdonopoulou.

και είχαμε μια καθηγήτρια στα τεχνικά und|wir hatten|eine|Lehrerin|in den|technischen Fächern et|nous avions|une|professeur|dans les|techniques i|imali|jednu|profesorku|u|tehničke and|we had|a|teacher|in the|technical And we had a teacher in the technical classes. Und wir hatten eine Lehrerin für technische Fächer. Imali smo jednu profesorku za tehničke predmete. et nous avions une professeure dans les techniques.

που ήθελε να μας βγάλει από αυτή τη θλίψη και τη μαυρίλα και την πείνα wo|er wollte|dass|uns|er herausbringen|aus|diese|die|Traurigkeit|und|die|Dunkelheit|und|die|Hunger que|il voulait|de|nous|sortir|de|cette|la|tristesse|et|la|noirceur|et|la|faim koji|je želeo|da|nas|izvuče|iz|ove|tu|tugu|i|tu|mračnost|i|tu|glad that|he wanted|to|us|to take out|from|this|the|sadness|and|the|darkness|and|the|hunger who wanted to take us out of this sadness and darkness and hunger der uns aus dieser Traurigkeit, Dunkelheit und dem Hunger herausholen wollte који је хтео да нас изведе из ове туге, мрака и глади qui voulait nous sortir de cette tristesse, de cette noirceur et de cette faim

και να πάει ο νους μας να σκεφτόμαστε άλλα πράγματα und|dass|er geht|der|Verstand|unser|dass|wir denken|andere|Dinge et|de|il aille|l'|esprit|notre|de|nous pensons|d'autres|choses i|da|ide|um|misao|naša|da|mislimo|druge|stvari and|to|he goes|the|mind|our|to|we think|other|things and to make our minds think about other things und dass wir anfangen, an andere Dinge zu denken и да нам ум буде усмерен на друге ствари et que notre esprit aille penser à d'autres choses

και μας λέει «Παιδιά...» und|uns|er sagt|Kinder et|nous|il dit|enfants i|nas|kaže|deca and|to us|he says|kids and she says to us, "Kids..." und sie sagt zu uns: „Kinder...“ и каже нам «Деца...» et elle nous dit «Les enfants...»

-αυτή είχε σπουδάσει στη Γαλλία στη σχολή καλών τεχνών- diese|sie hatte|studiert|an der|Frankreich|an der|Schule|der schönen|Künste elle|elle avait|étudié|à|France|à|école|des beaux|arts ona|je imala|studirala|u|Francuskoj|na|fakultetu|lepih|umetnosti she|she had|studied|in|France|at the|school|fine|arts -she had studied in France at the school of fine arts- -sie hatte in Frankreich an der Kunstakademie studiert- -она је студирала у Француској на факултету лепих уметности- -elle avait étudié en France à l'école des beaux-arts-

«...θα κάνουμε κουκλοθέατρο». wir werden|wir machen|Puppentheater je vais|nous faisons|théâtre de marionnettes će|raditi|lutkarsko pozorište will|we do|puppet theater "...we will do puppet theater." «...wir werden Puppentheater machen». «...правићемо позориште са луткама». «...nous allons faire du théâtre de marionnettes».

Μου λέει, «Εσύ τι ξέρεις να κάνεις;» Λέω, «Τίποτα». mir|er sagt|du|was|du weißt|zu|du machst|ich sage|nichts à moi|il me dit|toi|que|tu sais|à|faire|je dis|rien mi|kaže|ti|šta|znaš|da|radiš|kažem|ništa to me|he says|you|what|you know|to|you do|I say|nothing He asks me, "What do you know how to do?" I say, "Nothing." Er sagt zu mir: „Was kannst du machen?“ Ich sage: „Nichts“. Каже ми, «Шта ти знаш да радиш?» Кажем, «Ништа». Il me dit, «Et toi, que sais-tu faire ?» Je réponds, «Rien».

Με ρώτησε πώς με λένε, «Α», μου λέει, «εσύ είσαι η Άλκη Ζέη;» mich|er fragte|wie|mich|sie nennen|A|mir|er sagt|du|du bist|die|Alki|Zey à moi|il m'a demandé|comment|m'appelle|ils m'appellent|ah|à moi|il me dit|toi|tu es|la|Alki|Zey me|pitao je|kako|me|zovu|A|mi|kaže|ti|si||Alki|Zei to me|he asked|how|to me|they call|Ah|to me|he says|you|you are|the|Alki|Zey He asked me what my name was, "Oh," he says, "are you Alki Zei?" Er fragte mich, wie ich heiße, „A“, sagt er, „bist du Alki Zey?“ Питао ме је како се зовем, «А», каже ми, «ти си Алки Зеј?» Il m'a demandé comment je m'appelle, «Ah», me dit-il, «tu es Alki Zei ?»

Και λέω, «Ναι». Γιατί στο περιοδικό του σχολείου und|ich sage|ja|weil|in dem|Magazin|der|Schule et|je dis|oui|parce que|dans le|magazine|de|l'école i|kažem|da|zato što|u|časopisu|njegove|škole and|I say|Yes|because|in the|magazine|of the|school And I say, "Yes." Because in the school magazine. Und ich sage: „Ja“. Weil in der Schülerzeitschrift И кажем, «Да». Зато што у школском часопису Et je dis, «Oui». Parce que dans le magazine de l'école

είχε δημοσιευθεί ένα μικρό κομματάκι δικό μου. er hatte|veröffentlicht worden|ein|kleines|Stück|eigenes|mein il avait|été publié|un|petit|morceau|propre|à moi он имал|објављено|једно|мало|комадић|мој|мој it had|been published|a|small|piece|own|my a small piece of mine had been published. Es war ein kleines Stück von mir veröffentlicht worden. bila je objavljena jedna mala moja stvar. un petit morceau de moi avait été publié.

Δημήτρης Καλαβρός-Γουσίου: Χίλια συγγνώμη. Dimitris|||tausend|Entschuldigung Dimitris|||mille|pardon Димитрис|||хиљаду|извињење Dimitris|||thousand|sorry Dimitris Kalavros-Gousiou: A thousand apologies. Dimitris Kalavros-Gousiou: Tausend Entschuldigungen. Dimitris Kalavros-Gousios: Hiljadu izvinjenja. Dimitris Kalavros-Gousiou : Mille excuses.

Άλκη Ζέη: Θα μου το κρατάτε; ΔΚΓ: Ναι. Alki|Zey|ich werde|mir|es|ihr haltet|DKG|ja Alki|Zey|je vais|à moi|le|vous le gardez|Dimitris Kalavros-Gousiou|oui Алки|Зеј|ћу|ми|то|чувате|ДКГ|да Alki|Zey|will|to me|it|you keep|Dimitris Kalavros-Gousiou|yes Alki Zei: Will you keep it for me? DK: Yes. Alki Zei: Werden Sie es für mich aufbewahren? DKG: Ja. Alki Zei: Hoćete li mi to čuvati? DKG: Da. Alki Zei : Vous allez me le garder ? DKG : Oui.

(Γέλια) Lachen rires смех laughter (Laughter) (Lachen) (Smeh) (Rires)

(Χειροκρότημα) Applaus applaudissement aplauz applause (Applause) (Applaus) (Aplađenje) (Applaudissements)

Μου λέει, «Τότε να γράψεις έργα για το κουκλοθέατρο». mir|er sagt|dann|zu|du schreibst|Stücke|für|das|Puppentheater à moi|il dit|alors|pour|tu écrives|des œuvres|pour|le|théâtre de marionnettes mi|kaže|tada|da|napišeš|dela|za|pozorište|lutkarsko pozorište to me|he says|then|to|you write|plays|for|the|puppet theater He tells me, "Then you should write plays for the puppet theater." Er sagt zu mir: „Dann schreibe Stücke für das Puppentheater“. Kaže mi, «Onda napiši dela za lutkarsko pozorište». Il me dit, «Alors écris des pièces pour le théâtre de marionnettes».

Και κάθισα πολύ απλά και έγραψα έργα για το κουκλοθέατρο, τα οποία παίζαμε, und|ich setzte mich|sehr|einfach|und|ich schrieb|Stücke|für|das|Puppentheater|die|welche|wir spielten et|je me suis assis|très|simplement|et|j'ai écrit|des œuvres|pour|le|théâtre de marionnettes|les|lesquelles|nous jouions i|seo sam|vrlo|jednostavno|i|napisao sam|dela|za|pozorište|lutkarsko pozorište|koja|koja|igrali smo and|I sat|very|simply|and|I wrote|plays|for|the|puppet theater|which|that|we played And I simply sat down and wrote plays for the puppet theater, which we performed, Und ich setzte mich ganz einfach hin und schrieb Stücke für das Puppentheater, die wir spielten, I jednostavno sam seo i napisao dela za lutkarsko pozorište, koja smo igrali, Et je me suis assis très simplement et j'ai écrit des pièces pour le théâtre de marionnettes, que nous jouions,

και μια μέρα μας λέει, und|eines|Tages|uns|er sagt et|un|jour|à nous|il dit i|jednog|dana|nam|kaže and|one|day|to us|he says and one day he tells us, und eines Tages sagt er zu uns, i jednog dana nam kaže, et un jour il nous dit,

«Τώρα κοιτάξτε να είστε πολύ καλές γιατί θα έρθουν κάποιοι φίλοι»· jetzt|schaut|dass|ihr seid|sehr|gut|denn|werden|sie kommen|einige|Freunde maintenant|regardez|à|vous êtes|très|gentilles|parce que|va|venir|quelques|amis sada|pogledajte|da|budete|vrlo|dobre|jer|će|doći|neki|prijatelji now|look|to|you are|very|good|because|will|they will come|some|friends "Now make sure to be very good because some friends will come." „Jetzt schaut, dass ihr sehr brav seid, denn einige Freunde werden kommen.“ «Сада пазите да будете веома добре јер ће доћи неки пријатељи»· «Maintenant, assurez-vous d'être très gentils car des amis vont venir»·

γιατί ήταν τα παιδιά του σχολείου που τα βλέπανε. denn|sie waren|die|Kinder|der|Schule|die|sie|sie sahen parce que|ils étaient|les|enfants|de|l'école|que|les|ils voyaient jer|su bili|deca||iz|škole|koja|ih|su gledali because|they were|the|children|of the|school|that|them|they were seeing because they were the school children who were watching. Denn es waren die Kinder der Schule, die sie sahen. јер су то била деца из школе која су их гледала. car c'étaient les enfants de l'école qui les voyaient.

Αυτή είχε πολύ φίλο τον Εμπειρίκο και μας έφερε, ούτε λίγο πολύ, sie|sie hatte|sehr|Freund|den|Empirikos|und|uns|sie brachte|nicht|wenig|viel elle|elle avait|très|ami|l'|Empirikos|et|nous|elle a apporté|pas|peu|beaucoup ona|imala|vrlo|prijatelja||Empirikos|i|nam|donela|ni|malo|mnogo she|she had|very|friend|the|Empirikos|and|to us|she brought|not even|little|much She was very close friends with Empirikos and brought us, not a little, Sie hatte einen sehr guten Freund, den Empirikos, und brachte uns, mehr oder weniger, Она је имала много пријатеља, Емпирика, и довела нас је, ни мало ни много, Elle avait beaucoup d'amis, dont Empirikos, et nous a amenés, ni plus ni moins,

τον Εμπειρίκο, τον Ελύτη, τον Μάριο Πλωρίτη. den|Empirikos|den|Elytis|den|Mario|Ploritis l'|Empirikos|l'|Elytis|l'|Mario|Ploritis |Empirikos||Elytis||Mario|Ploritis the|Empirikos|the|Elytis|the|Mario|Ploritis Empirikos, Elytis, Mario Ploritis. den Empirikos, den Elytis, den Mario Ploritis. Емпирика, Елитиса, Марија Плорића. Empirikos, Elytis, Mario Ploritis.

Ο οποίος Μάριος Πλωρίτης έφερε έναν φίλο του που ήτανε, μαζί με τον Κουν, der|welcher|Marios|Ploritis|er brachte|einen|Freund|seines|der|er war|zusammen|mit|dem|Koun le|qui|Marios|Ploritis|il a amené|un|ami|à lui|qui|il était|ensemble|avec|le|Koun koji|koji|Marios|Ploritis|je doveo|jednog|prijatelja|svog|koji|je bio|zajedno|sa|tim|Koun the|who|Marios|Ploritis|he brought|a|friend|his|who|he was|together|with|the|Koun Who Mario Ploritis brought a friend of his who was, along with Koun, Der Marios Ploritis brachte einen Freund mit, der zusammen mit Koun, Koji Marios Ploritis je doveo svog prijatelja koji je bio, zajedno sa Koun, Lequel Marios Ploritis a amené un de ses amis qui était, avec Koun,

από τους ιδρυτές του θεάτρου Κουν, που τον έλεγαν Γιώργο Σεβαστίκογλου von|den|Gründern|des|Theaters|Koun|der|ihn|sie nannten|Georgo|Sevastikoglou parmi|les|fondateurs|du|théâtre|Koun|que|il|ils l'appelaient|Giorgos|Sevastikoglou od|osnivača||pozorišta||Koun|koji|njega|su zvali|Georgos|Sevastikoglou from|the|founders|of the|theater|Koun|who|him|they called|George|Sevastikoglou one of the founders of the Koun theater, named George Sebastikoglou einer der Gründer des Koun-Theaters war, und den sie Georgios Sebastikoglou nannten. od osnivača Koun teatra, kojeg su zvali Đorđe Sevastikoglou parmi les fondateurs du théâtre Koun, qu'on appelait Giorgos Sevastikoglou

και έγινε ο μετέπειτα σύντροφός μου. und|er wurde|der|spätere|Partner|mein et|il est devenu|le|futur|compagnon|à moi i|je postao|moj|kasniji|partner|moj and|he became|the|later|partner|my and later became my partner. Und er wurde mein späterer Partner. i postao je moj kasniji partner. et qui est devenu par la suite mon compagnon.

Και η αδελφή μου για καιρό μου έλεγε, und|die|Schwester|meine|für|lange Zeit|mir|sie sagte et|la|sœur|à moi|pendant|longtemps|à moi|elle me disait i|moja|sestra|moja|za|dugo|mi|je govorila and|the|sister|my|for|a long time|to me|she told And my sister for a while told me, Und meine Schwester sagte mir lange Zeit, I moja sestra mi je dugo govorila, Et ma sœur me disait pendant un certain temps,

«Με ποιον θα βγεις, πάλι με αυτόν με το άσχημο επίθετο;». mit|wem|werden|du ausgehst|wieder|mit|diesem|mit|dem|hässlichen|Nachnamen avec|qui|futur|tu sortiras|encore|avec|celui|avec|le|moche|nom sa|kime|će|izaći|opet|sa|tim|sa|to|ružno|prezime with|whom|will|you go out|again|with|that one|with|the|ugly|surname "Who are you going out with, again with that one with the ugly last name?". „Mit wem wirst du ausgehen, wieder mit dem mit dem hässlichen Nachnamen?“. «С ким ћеш изаћи, опет с оном особом с ружним презименом?». «Avec qui vas-tu sortir, encore avec celui qui a ce nom de famille moche ?».

(Γέλια) Lachen rires smeh laughter (Laughter) (Lachen) (Смех) (Rires)

Ο Εμπειρίκος ενθουσιάστηκε με το κουκλοθέατρο. der|Empirikos|er war begeistert|mit|dem|Puppentheater le|Empirikos|il s'est enthousiasmé|avec|le|théâtre de marionnettes taj|Empirikos|oduševio se|sa|to|pozorište senki the|Empirikos|he got excited|with|the|puppet theater Empeirikos was excited about the puppet theater. Empirikos war begeistert von dem Puppentheater. Емпирикос је био одушевљен луткарством. Embirikos était enthousiasmé par le théâtre de marionnettes.

Και εμείς δεν νομίζαμε ότι κάναμε κάτι σπουδαίο. und|wir|nicht|wir dachten|dass|wir machten|etwas|bedeutendes et|nous|ne|nous pensions|que|nous faisions|quelque chose|d'important i|mi|ne|smo mislili|da|smo radili|nešto|važno and|we|not|we thought|that|we were doing|something|great And we didn't think we were doing anything special. Und wir dachten nicht, dass wir etwas Großartiges taten. А ни ми нисмо сматрали да радимо нешто посебно. Et nous ne pensions pas que nous faisions quelque chose de spécial.

Απλούστατα το αγαπούσαμε αυτό το πράγμα που κάναμε. einfach|das|wir liebten|dies|das|Ding|das|wir machten tout simplement|cela|nous aimions|ça|ce|chose|que|nous faisions jednostavno|to|voljeli smo|ovo|to|stvar|koje|radili smo simply|it|we loved|this|the|thing|that|we did Simply put, we loved this thing we were doing. Einfach gesagt, wir liebten das, was wir taten. Jednostavno smo voleli tu stvar koju smo radili. Tout simplement, nous aimions cette chose que nous faisions.

Και όταν αυτοί που τους είχαμε, οι σπουδαίοι άνθρωποι, οι ποιητές, und|als|sie|die|die|wir hatten|die|großartigen|Menschen|die|Dichter et|quand|eux|que|les|nous avions|les|grands|hommes|les|poètes i|kada|oni|koji|njih|imali smo|ti|veliki|ljudi|ti|pesnici and|when|they|that|them|we had|the|great|people|the|poets Und als die, die wir hatten, die großartigen Menschen, die Dichter, And when those we had, the great people, the poets, I kada su nas pozvali oni koje smo imali, veliki ljudi, pesnici, Et quand ceux que nous avions, les grands hommes, les poètes,

-οι οποίοι ήτανε πολύ απλοί και μας φερόντανε πολύ φιλικά- die|die|sie waren|sehr|einfach|und|uns|sie behandelten|sehr|freundlich |qui|ils étaient|très|simples|et|nous|ils se comportaient|très|amicalement- |koji|bili su|veoma|jednostavni|i|nam|ponašali su se|veoma|prijateljski- the|who|they were|very|simple|and|to us|they treated|very|friendly -die sehr einfach waren und uns sehr freundlich behandelten- -who were very simple and treated us very kindly- -koji su bili veoma jednostavni i ponašali su se prema nama veoma prijateljski- -qui étaient très simples et nous traitaient très amicalement-

μας κάλεσαν να πιούμε καφέ στου Λουμίδη, και από τότε πηγαίναμε συχνά και ακούγαμε. uns|sie luden ein|zu|wir trinken|Kaffee|in die|Lumidis|und|seit|damals|wir gingen|oft|und|wir hörten nous|ils ont invité|à|nous buvions|café|chez|Loumidis|et|depuis|lors|nous allions|souvent|et|nous écoutions nas|pozvali su|da|pijemo|kafu|u|Lumidisa|i|od|tada|išli smo|često|i|slušali smo to us|they invited|to|we drink|coffee|at the|Loumidis|and|since|then|we went|often|and|we listened uns einluden, Kaffee bei Loumidis zu trinken, gingen wir von da an oft hin und hörten zu. invited us to have coffee at Loumidis, and from then on we went often and listened. pozvali su nas da pijemo kafu kod Lumidisa, i od tada smo često išli i slušali. nous ont invités à prendre un café chez Loumidis, et depuis lors, nous y allions souvent et écoutions.

Και ήταν κι άλλα κορίτσια, und|sie waren|auch|andere|Mädchen et|ils étaient|aussi|d'autres|filles i|su bila|i|druga|devojčice and|they were|also|other|girls And there were other girls, Und es waren auch andere Mädchen, И било је и других девојака, Et il y avait d'autres filles,

δεν ξέρω γιατί κορίτσια και όχι αγόρια, δεν πήγαιναν. nicht|ich weiß|warum|Mädchen|und|nicht|Jungen|nicht|sie gingen nepas|je sais|pourquoi|filles|et|pas|garçons|nepas|ils allaient ne|znam|zašto|devojčice|i|ne|dečaci|ne|su išle not|I know|why|girls|and|not|boys|not|they went ich weiß nicht, warum Mädchen und nicht Jungen, nicht gingen. I don't know why girls and not boys, they didn't go. не знам зашто девојке, а не дечаци, нису ишле. je ne sais pas pourquoi des filles et pas des garçons, elles n'y allaient pas.

Και τους ακούγαμε, έτσι, με μεγάλη χαρά και μαθαίναμε πράγματα. und|sie|wir hörten|so|mit|großer|Freude|und|wir lernten|Dinge et|les|nous écoutions|donc|avec|grande|joie|et|nous apprenions|choses i|njih|smo slušali|tako|sa|velikom|radošću|i|smo učili|stvari and|them|we listened|like that|with|great|joy|and|we learned|things Und wir hörten ihnen zu, so, mit großer Freude und lernten Dinge. And we listened to them, like that, with great joy and learned things. И слушали смо их, тако, с великом радошћу и учили смо ствари. Et nous les écoutions, ainsi, avec beaucoup de joie et nous apprenions des choses.

Δηλαδή, πιο πολλά μάθαμε από αυτούς, παρά από το πανεπιστήμιο. das heißt|mehr|viele|wir lernten|von|ihnen|eher|von|der|Universität c'est-à-dire|plus|beaucoup|nous avons appris|de|eux|plutôt que|de|l'|université dakle|više|mnogo|smo naučili|od|njih|nego|od|univerziteta| that is|more|many|we learned|from|them|rather than|from|the|university Das heißt, wir haben mehr von ihnen gelernt als von der Universität. That is, we learned more from them than from the university. Односно, више смо научили од њих него од универзитета. C'est-à-dire, nous avons appris beaucoup plus d'eux que de l'université.

Στην ΕΠΟΝ κάναμε και πάρτι ολονύχτια in der|Epon|wir machten|und|Party|die ganze Nacht à|Epon|nous avons fait|et|fête|toute la nuit u|Epon|pravili smo|i|žurku|celu noć in the|Epon|we made|and|party|all night In E.P.O.N we also had all-night parties. In der EPOΝ haben wir auch eine ganze Nacht gefeiert. U EPOK smo pravili i cjelonoćne žurke À l'EPON, nous faisions aussi des fêtes toute la nuit.

γιατί δεν μπορούσαμε να γυρίζουμε αργά στα σπίτια, weil|nicht|wir konnten|zu|wir zurückkehren|spät|in die|Häuser parce que|ne|nous pouvions|de|rentrer|tard|dans|maisons zato što|ne|mogli smo|da|se vraćamo|kasno|u|kuće because|not|we could|to|we return|late|to the|houses because we couldn't return home late, Denn wir konnten nicht spät nach Hause gehen, jer nismo mogli da se vraćamo kasno kući, Parce que nous ne pouvions pas rentrer tard chez nous,

απαγορευότανε η κυκλοφορία. es war verboten|die|Bewegung il était interdit|la|circulation bilo je zabranjeno|kretanje|saobraćaj it was forbidden|the|movement curfew was enforced. es war eine Ausgangssperre. kretanje je bilo zabranjeno. la circulation était interdite.

Και βάζαμε ένα γραμμόφωνο, κάναμε ότι χορεύαμε und|wir stellten|ein|Grammophon|wir taten|dass|wir tanzten et|nous mettions|un|gramophone|nous faisions|que|nous dansions i|stavljali smo|jedan|gramofon|pravili smo|da|plešemo and|we put|a|gramophone|we made|that|we were dancing And we would set up a gramophone, pretending to dance. Und wir haben einen Plattenspieler aufgestellt und getanzt. I stavili smo gramofon, pravili smo da plešemo Et nous mettions un gramophone, nous faisions semblant de danser.

για να μπορούμε να τυπώνουμε παράνομες εφημερίδες, um|zu|wir können|zu|wir drucken|illegale|Zeitungen pour|que|nous puissions|que|nous imprimions|illégales|journaux da|da|možemo|da|štampamo|ilegalne|novine for|to|we can|to|we print|illegal|newspapers to be able to print illegal newspapers, um illegale Zeitungen drucken zu können, да бисмо могли да штампамо незаконите новине, pour que nous puissions imprimer des journaux illégaux,

τύπο, προκηρύξεις και άλλα. Druck|Flugblätter|und|andere type|tracts|et|autres tip|oglasi|i|drugo type|proclamations|and|others Drucksachen, Bekanntmachungen und anderes. pamphlets, announcements, and more. публикације, обавештења и друго. des tracts, des proclamations et d'autres.

Βέβαια, εν τω μεταξύ χορεύαμε κιόλας, φλερτάραμε κιόλας. natürlich|während|der|Zwischenzeit|wir tanzten|auch|wir flirteten|auch bien sûr|dans|ce|entre-temps|nous dansions|déjà|nous flirtons|déjà naravno|u|tom|međuvremenu|plesali smo|takođe|zavođenje|takođe of course|in|the|meantime|we were dancing|also|we were flirting|also Natürlich haben wir dabei auch getanzt und geflirtet. Of course, in the meantime, we were also dancing, we were also flirting. Наравно, у исто време смо и плесали, и флертовали. Bien sûr, entre-temps, nous dansions aussi, nous flirtons aussi.

Στο πιάνο έπαιζε όλη τη νύχτα ένα παιδί με ένα μακρύ κασκόλ am|Klavier|er spielte|die ganze|die|Nacht|ein|Kind|mit|einem|langen|Schal au|piano|il jouait|toute|la|nuit|un|enfant|avec|un|long|écharpe na|klaviru|svirao je|celu|tu|noć|jedan|dečak|sa|jednim|dugim|šalom on the|piano|he was playing|all|the|night|a|child|with|a|long|scarf Am Klavier spielte die ganze Nacht ein Kind mit einem langen Schal. A child with a long scarf was playing the piano all night. На клавиру је целу ноћ свирало дете са дугим шалом. Au piano, un enfant avec une longue écharpe jouait toute la nuit.

και του βάζαμε στο στόμα μαύρες σταφίδες για να μη πεινάει όλη νύχτα. und|ihm|wir legten|in|Mund|schwarze|Rosinen|um|zu|nicht|er hungert|die ganze|Nacht et|à lui|nous mettions|dans|bouche|noires|raisins|pour|que|ne pas|il ait faim|toute|nuit i|mu|stavljali smo|u|usta|crne|suve grožđe|da|da|ne|bude gladan|celu|noć and|to him|we were putting|in the|mouth|black|raisins|so that|to|not|he is hungry|all|night und wir gaben ihm schwarze Rosinen in den Mund, damit er die ganze Nacht nicht hungert. and we would put black raisins in his mouth so he wouldn't be hungry all night. и стављали смо му у уста црне суве грожђице да не буде гладан целу ноћ. et nous lui mettions dans la bouche des raisins secs noirs pour qu'il n'ait pas faim toute la nuit.

Και αυτό το παιδί ήταν ο Μάνος Χατζηδάκης. und|dieses|das|Kind|es war|der|Mános|Chatzidakis et|cet|le|enfant|il était|le|Mános|Chatzidakis i|ovo|to|dete|bilo je|||Hatzidakis and|this|the|child|he was|the|Manos|Hatzidakis Und dieses Kind war Manos Hadjidakis. And that child was Manos Hadjidakis. А то дете је био Маној Хаџиђакис. Et cet enfant était Manos Hadjidakis.

(Χειροκρότημα) Applaus applaudissements aplauz) applause (Applaus) (Applause) (Аплауз) (Applaudissements)

Η 12 Οκτωβρίου είναι μέρα που ούτε γιορτάζεται στην Ελλάδα, der|Oktober|es ist|Tag|der|nicht|gefeiert wird|in der|Griechenland le|octobre|c'est|jour|que|ne pas|il est célébré|en|Grèce 12|oktobar|je|dan|koji|ni|slavi se|u|Grčkoj the|of October|it is|day|that|not even|it is celebrated|in the|Greece Der 12. Oktober ist ein Tag, der in Griechenland nicht gefeiert wird, October 12th is a day that is not celebrated in Greece, 12. октобар је дан који се ни у Грчкој не слави, Le 12 octobre est un jour qui n'est pas célébré en Grèce,

ούτε το μαθαίνουνε σχολείο, ήτανε η μέρα της απελευθέρωσης. nicht einmal|das|sie lernen|Schule|es war|der|Tag|der|Befreiung même pas|le|ils apprennent|école|c'était|la|jour|de|libération ни|то|не уче|школа|била је|дан|дан|| not even|it|they learn|school|it was|the|day|of the|liberation Weder in der Schule lernt man das, es war der Tag der Befreiung. They don't teach it in school, it was the day of liberation. ni uče u školi, bio je dan oslobođenja. ni à l'école, c'était le jour de la libération.

Από όσο θυμάμαι, ήταν η πιο ευτυχισμένη μέρα της ζωής μου. von|so viel|ich erinnere mich|es war|der|der|glücklichste|Tag|des|Lebens|mein de|autant que|je me souviens|c'était|la|plus|heureuse|jour|de|vie|ma од|колико|се сећам|била|дан|нај|срећан|дан|||мој from|as much as|I remember|it was|the|most|happy|day|of the|life|my Soweit ich mich erinnere, war es der glücklichste Tag meines Lebens. As far as I remember, it was the happiest day of my life. Koliko se sećam, to je bio najsrećniji dan mog života. Autant que je me souvienne, c'était le jour le plus heureux de ma vie.

Που απελευθερωθήκαμε, που πιστέψαμε ότι όλα τα όνειρά μας θα γίνουνε. als|wir befreiten uns|als|wir glaubten|dass|alle|die|Träume|unser|werden|sie werden que|nous avons été libérés|que|nous avons cru|que|tous|les|rêves|nos|ils vont|devenir када|смо се ослободили|када|смо веровали|да|све|||наши|ће|постати when|we were liberated|when|we believed|that|all|the|dreams|our|will|they will become When we were liberated, when we believed that all our dreams would come true. Dass wir befreit wurden, dass wir glaubten, dass all unsere Träume wahr werden würden. Kada smo se oslobodili, kada smo verovali da će se svi naši snovi ostvariti. Où nous avons été libérés, où nous avons cru que tous nos rêves se réaliseraient.

Αλλά, δεν βάστηξε πολλές μέρες και άρχισε ο Δεκέμβριος του '44 aber|nicht|es hielt an|viele|Tage|und|es begann|der|Dezember|des mais|ne pas|il n'a pas duré|beaucoup de|jours|et|il a commencé|le|décembre|de али|не|је издржао|много|дана|и|је почео||| but|not|it lasted|many|days|and|it started|the|December|of the But it didn't last many days and December '44 began. Aber es hielt nicht viele Tage und der Dezember '44 begann. Ali, nije potrajalo dugo i počeo je decembar '44. Mais, cela n'a pas duré longtemps et décembre '44 a commencé.

που θα 'θελα να μην είχε υπάρξει ούτε στην ιστορία ούτε στη ζωή μου. dass|ich würde|ich wollte|dass|nicht|sie hatte|existiert|weder|in der|Geschichte|noch|in meinem|Leben| que|je voudrais|j'aurais aimé|de|ne pas|elle avait|existé|ni|dans|histoire|ni|dans|vie|ma да|ću|želeo|da|ne|imao|postojati|ni|u|istoriji|ni|u|životu|mom that|I would|I wanted|to|not|he/she/it had|existed|neither|in the|history|nor|in the|life|my that I wish had never existed either in history or in my life. Ich wünschte, es hätte weder in der Geschichte noch in meinem Leben existiert. који бих волео да никада није постојао ни у историји ни у мом животу. que j'aurais aimé qu'il n'ait jamais existé ni dans l'histoire ni dans ma vie.

Εκεί κατάλαβα τι θα πει εμφύλιος. Τι θα πει να χωριζόμαστε στα δύο. dort|ich verstand|was|ich würde|es bedeutet|Bürgerkrieg|was|ich würde|es bedeutet|dass|wir uns trennen|in|zwei là|j'ai compris|ce que|cela va|signifier|guerre civile|ce que|cela va|signifier|de|nous séparer|en|deux Tamo|shvatio|šta|će|reći|građanski rat|šta|će|reći|da|delimo se|na|dva there|I understood|what|I would|it would mean|civil war|what|I would|it would mean|to|we are separating|into the|two Dort verstand ich, was Bürgerkrieg bedeutet. Was es bedeutet, in zwei Teile geteilt zu werden. There I understood what civil war means. What it means to be divided in two. Тада сам схватио шта значи грађански рат. Шта значи делити се на два дела. C'est là que j'ai compris ce que signifie une guerre civile. Ce que signifie se diviser en deux.

Τι θα πει η φίλη δίπλα μου στο θρανίο που είχα, was|ich würde|es bedeutet|die|Freundin|neben|mir|am|Tisch|dass|ich hatte ce que|cela va|signifier|la|amie|à côté|de moi|à|bureau|que|j'avais šta|će|reći|prijateljica|drugarica|pored|mene|na|klupi|koja|imala what|I would|it would mean|the|friend|next to|my|at the|desk|that|I had Was es bedeutet, die Freundin neben mir an der Schulbank zu haben, What it means to have the friend next to me at the desk, Шта значи пријатељица поред мене на клупи коју сам имао, Ce que signifie l'amie à côté de moi sur le banc que j'avais,

όταν φτάσαμε με τα πόδια και πηγαίναμε στον Βόλο, als|wir ankamen|zu|den|Füßen|und|wir gingen|nach|Volos quand|nous sommes arrivés|à|les|pieds|et|nous allions|à|Volos kada|stigli|peške|na|nogama|i|išli|u|Volos when|we arrived|on|the|feet|and|we were going|to the|Volos als wir zu Fuß ankamen und nach Volos gingen, when we arrived on foot and were going to Volos, када смо стигли пешке и ишли у Волос, quand nous sommes arrivés à pied et que nous allions à Volos,

και της χτύπησα την πόρτα, με είδε σαν να είδε τον μεγάλο της εχθρό. und|ihr|ich klopfte|die|Tür|mich|sie sah|als|zu|sie sah|den|großen|ihr|Feind et|à sa|j'ai frappé|à la|porte|me|elle m'a vu|comme|à|elle a vu|le|grand|à son|ennemi i|joj|zakucao sam|na|vrata|me|videla je|kao|da|je videla|velikog|velikog|njenog|neprijatelja and|her|I knocked|the|door|me|she saw|as|to|she saw|the|big|her|enemy and I knocked on her door, she looked at me as if she saw her greatest enemy. und ich klopfte an ihre Tür, sie sah mich an, als hätte sie ihren größten Feind gesehen. i zakucah na vrata, videla me je kao da je videla svog velikog neprijatelja. et je frappai à sa porte, elle me regarda comme si elle voyait son grand ennemi.

Και εκεί είπα, δεν είναι δυνατόν πια να μην αγαπάμε ο ένας τον άλλον, und|dort|ich sagte|nicht|es ist|möglich|mehr|zu|nicht|wir lieben|der|eine|den|anderen et|là|j'ai dit|ne|est|possible|plus|à|ne pas|nous aimer|l'|un|à l'|autre i|tamo|rekoh|ne|je|moguće|više|da|ne|volimo|jedan|jedan|drugog|drugog and|there|I said|not|is|possible|anymore|to|not|we love|the|one|the|other And there I said, it is no longer possible not to love each other, Und dort sagte ich, es ist nicht mehr möglich, dass wir uns nicht lieben, I tada rekoh, više nije moguće da se ne volimo međusobno, Et là, je dis, il n'est plus possible de ne pas s'aimer l'un l'autre,

τον άνθρωπο που ήμασταν κοντά. den|Menschen|der|wir waren|nah le|homme|que|nous étions|proches čoveka|čoveka|koji|bili smo|blizu the|person|that|we were|close the person we were close to. den Menschen, der uns nahe war. čoveka koji smo bili blizu. la personne que nous étions proches.

Και όλη αυτή η αγριάδα που είχε ο Δεκέμβρης, und|die ganze|diese||Wildheit|die|er hatte|der|Dezember et|toute|cette|la|sauvagerie|que|il avait|le|décembre i|cela|ova|ta|divljina|koja|imala je|decembar|decembar and|all|this|the|wildness|that|he had|the|December And all this wildness that December had, Und all diese Wildheit, die der Dezember hatte, I sva ta divljaština koju je imao Decembar, Et toute cette sauvagerie que décembre avait,

δεν την έχω ξεχάσει. nicht|sie|ich habe|vergessen ne pas|la|j'ai|oublié не|је|имам|заборавила not|her|I have|forgotten I haven't forgotten her. Ich habe sie nicht vergessen. nisam je zaboravio. je ne l'ai pas oubliée.

Και τώρα όταν βλέπω τους πρόσφυγες που περπατάνε χιλιόμετρα για να φτάσουν, und|jetzt|wenn|ich sehe|die|Flüchtlinge|die|sie gehen|Kilometer|um|zu|sie ankommen et|maintenant|quand|je vois|les|réfugiés|qui|marchent|kilomètres|pour|pour|arriver и|сада|када|видим|те|избеглице|који|ходају|километре|да|да|стигну and|now|when|I see|the|refugees|who|they walk|kilometers|to|to|they arrive And now when I see the refugees walking kilometers to reach their destination, Und jetzt, wenn ich die Flüchtlinge sehe, die Kilometer laufen, um anzukommen, I sada kada vidim izbeglice koje hodaju kilometre da bi stigle, Et maintenant, quand je vois les réfugiés qui marchent des kilomètres pour arriver,

θυμάμαι πώς περπατούσαμε εμείς για να ξεφύγουμε όταν τέλειωσε ο Δεκέμβρης ich erinnere mich|wie|wir gingen|wir|um|zu|wir entkommen|als|es endete|der|Dezember je me souviens|comment|nous marchions|nous|pour|pour|échapper|quand|il a fini|le|décembre се сећам|како|смо ходали|ми|да|да|побегнемо|када|је завршио|децембар| I remember|how|we walked|we|to|to|we escape|when|it ended|the|December I remember how we walked to escape when December ended, erinnere ich mich daran, wie wir gelaufen sind, um zu entkommen, als der Dezember zu Ende ging, sećam se kako smo mi hodali da pobegnemo kada je decembar završio je me souviens comment nous marchions pour échapper quand décembre s'est terminé

που όχι σλίπινγκ μπαγκ δεν υπήρχαν τότε τίποτα, dass|nicht|Schlaf-|Sack|nicht|es gab|damals|nichts qui|pas|sleeping|sac|ne pas|il n'y avait|alors|rien који|не|спавање|врећа|не|је било|тада|ништа that|not|sleeping|bag|not|there were|then|nothing when there were no sleeping bags, nothing. als es nicht einmal Schlafsäcke gab. kada nije bilo ni spavaćih vreća, ništa, où il n'y avait même pas de sacs de couchage, rien.

βάζαμε εφημερίδες και κοιμόμασταν χάμω, μας πολυβολούσαν από πάνω. wir legten|Zeitungen|und|wir schliefen|auf dem Boden|uns|sie beschossen|von|oben nous mettions|des journaux|et|nous dormions|par terre|nous|ils nous mitraillaient|de|dessus стављали смо|новине|и|спавали смо|на поду|нас|митраљирали су|из|горе we were putting|newspapers|and|we were sleeping|on the ground|us|they were machine-gunning|from|above We would lay down newspapers and sleep on the ground, they were machine-gunning us from above. Wir legten Zeitungen aus und schliefen auf dem Boden, sie beschossen uns von oben. стављали смо новине и спавали на поду, пуцали су на нас са горе. Nous mettions des journaux et nous dormions par terre, ils nous mitraillaient d'en haut.

Τότε κατάλαβα τι θα πει πόλεμος. damals|ich verstand|was|wird|es bedeutet|Krieg alors|j'ai compris|ce que|va|dire|guerre тада|схватио сам|шта|ће|значити|рат then|I understood|what|will|means|war That’s when I understood what war means. Da verstand ich, was Krieg bedeutet. Тада сам схватио шта значи рат. À ce moment-là, j'ai compris ce que signifie la guerre.

Που δεν φοβήθηκα στη ζωή μου όσο φοβήθηκα τον Δεκέμβρη του '44. dass|nicht|ich fürchtete|in|Leben|mein|so viel|ich fürchtete|den|Dezember|des que|ne|j'ai pas eu peur|dans|vie|ma|autant que|j'ai eu peur|du|décembre|de који|не|бојао сам се|у|живот|мој|колико|бојао сам се|та|децембар| that|not|I was afraid|in|life|my|as|I was afraid|the|December|of I have never been as afraid in my life as I was in December '44. Ich habe in meinem Leben nie so viel Angst gehabt wie im Dezember '44. Нисам се у животу бојао колико сам се бојао у децембру '44. Je n'ai jamais eu aussi peur dans ma vie que j'ai eu peur en décembre '44.

Πάει κι αυτό, τέλειωσε. es ist vorbei|und|das|es ist zu Ende ça y est|et|ça|c'est fini иде|и|то|завршило је it goes|and|this|it is finished That's over now, it's finished. Das ist vorbei, es ist vorbei. Прошло је и то, завршено. C'est fini, c'est terminé.

Ήρθε κάποια απελευθέρωση, es kam|eine|Befreiung il est venu|une certaine|libération došla je|neka|oslobođenje it came|some|liberation There was some liberation, Es gab eine gewisse Befreiung, Došlo je do nekog oslobođenja, Il y a eu une certaine libération,

άρχισαν τα πράγματα να γίνονται ομαλά στην Ελλάδα. sie begannen|die|Dinge|zu|werden|reibungslos|in der|Griechenland ils ont commencé|les|choses|à|devenir|normales|en|Grèce počeli su|stvari|stvari|da|postaju|normalno|u|Grčku they started|the|things|to|they become|smoothly|in the|Greece things started to become normal in Greece. die Dinge begannen in Griechenland reibungslos zu laufen. stvari su počele da postaju normalne u Grčkoj. les choses ont commencé à devenir normales en Grèce.

Εν τω μεταξύ παντρεύτηκα με τον Γιώργο Σεβαστίκογλου, während|der|Zwischenzeit|ich heiratete|mit|dem|Georgios|Sevastikoglou entre|ce|entre-temps|je me suis marié|avec|le|Georges|Sévastikoglou između|tog|između|udala sam se|za||Đorđa|Sebastikoglou in|the|meantime|I married|with|the|George|Sevastikoglou In the meantime, I married George Sebastikoglou, In der Zwischenzeit habe ich Georgios Sebastikoglou geheiratet, U međuvremenu sam se udala za Đorđa Sevastikogloua, Entre-temps, je me suis mariée avec Georges Sevastikoglou,

πήγα και στη Δραματική Σχολή. ich ging|und|zur|Schauspiel-|Schule je suis allé|et|à l'|École Dramatique|École otišla sam|i|u|Dramsku|Školu I went|and|to the|Dramatic|School and I also went to the Drama School. ich ging auch zur Schauspielschule. otišla sam i na Dramsku školu. je suis aussi allée à l'École Dramatique.

Ξέχασα να πω ότι έγραφα διηγηματάκια j'ai oublié|de|dire|que|j'écrivais|petites histoires I forgot to mention that I was writing short stories. Ich habe vergessen zu sagen, dass ich kleine Geschichten geschrieben habe. Заборавио сам да кажем да сам писао кратке приче. J'ai oublié de dire que j'écrivais des petites histoires.

και τα δημοσίευα σε ένα περιοδικό που λεγότανε «Νεανική Φωνή». et|les|je publiais|dans|un|magazine|qui|s'appelait|Voix|Jeune And I was publishing them in a magazine called "Youth Voice." Und ich habe sie in einer Zeitschrift veröffentlicht, die "Jugendstimme" hieß. И објављивао сам их у часопису који се звао «Млађа Глас». Et je les publiais dans un magazine qui s'appelait «Voix Jeunesse».

Είχα αρχίσει να γράφω. j'avais|commencé|à|écrire I had started to write. Ich hatte angefangen zu schreiben. Почео сам да пишем. J'avais commencé à écrire.

Και επειδή ο Γιώργος Σεβαστίκογλου ήταν πολύ με τον Κουν, et|parce que|le|Georges|Sévastikoglou|il était|très|avec|le|Koun And because George Sevastikoglou was very close to Koun, Und weil Georgios Sebastikoglou viel mit Koun war, А пошто је Ђорђе Севастикоглу био веома близак Куну, Et parce que Georges Sévastikoglou était très ami avec Koun,

πήγαινα στο θέατρο του Κουν, και αυτό είναι το πολύ σπουδαίο, ich ging|zum|Theater|des|Koun|und|das|es ist|das|sehr|wichtig je allais|au|théâtre|de|Koun|et|cela|c'est|le|très|important ја сам ишао|у|позориште|Куна||и|то|је|веома||важно I was going|to the|theater|of|Koun|and|this|is|the|very|important I was going to the Koun theater, and that is very important, Ich ging ins Theater von Koun, und das ist das sehr Wichtige, идем у Кунов театар, и то је веома важно, j'allais au théâtre de Koun, et c'est très important,

μες τη μαύρη κατοχή ο Κουν έμαθε στον κόσμο während|die|schwarze|Besatzung|der|Koun|er lernte|den|Welt pendant|la|noire|occupation|le|Koun|il a appris|au|monde у|мрак|црна|окупација|Кун||он је научио|свету|људима in|the|black|occupation|the|Koun|he taught|to the|world during the dark occupation Koun taught the world in der dunklen Besatzung lehrte Koun die Welt у сред мракне окупације Кун је научио свет dans l'occupation noire, Koun a appris au monde

τον Ίψεν, το αμερικανικό θέατρο, το πραγματικό θέατρο. den|Ibsen|das|amerikanische|Theater|das|echte|Theater le|Ibsen|le|américain|théâtre|le|véritable|théâtre Ибсена|Ибсен|америчко|америчко|позориште|реално|истинско|позориште the|Ibsen|the|American|theater|the|real|theater Ibsen, American theater, real theater. Ibsen, das amerikanische Theater, das wahre Theater. Ибсена, амерички театар, прави театар. Ibsen, le théâtre américain, le vrai théâtre.

Με την πείνα που υπήρχε, και οι ηθοποιοί του και ο ίδιος πεινούσαν, mit|der|Hunger|die|es gab|und|die|Schauspieler|seiner|und|der|er|sie hatten Hunger avec|la|faim|que|il y avait|et|les|acteurs|de|et|le|lui-même|ils avaient faim са|глад|глад|која|постојала је|и|његови|глумци|Куна|и|он|сам|они су гладовали with|the|hunger|that|there was|and|the|actors|of|and|the|himself|they were hungry With the hunger that existed, both his actors and he himself were hungry, Mit dem Hunger, der herrschte, litten sowohl seine Schauspieler als auch er selbst Hunger, Са гладом која је постојала, и његови глумци и он сам су гладовали, Avec la faim qui régnait, ses acteurs et lui-même avaient faim,

αλλά έκαναν αυτό που είναι ένα αξέχαστο θέατρο aber|sie machten|das|was|es ist|ein|unvergessliches|Theater mais|ils ont fait|cela|qui|c'est|un|inoubliable|théâtre али|су урадили|то|што|је|једно|незаборавно|позориште but|they did|this|that|is|a|unforgettable|theater but they did what is an unforgettable theater aber sie haben das gemacht, was ein unvergessliches Theater ist али су урадили оно што је незаборавно позориште mais ils ont fait ce qui est un théâtre inoubliable

και έχουν μείνει οι ρίζες του σήμερα. und|sie haben|geblieben|die|Wurzeln|seines|heute et|ils ont|resté|les|racines|de|aujourd'hui и|су имали|остале|корене|корени|његов|данас and|they have|remained|the|roots|of it|today and its roots remain today. und die Wurzeln von heute sind geblieben. и остале су корене данас. et les racines d'aujourd'hui sont restées.

Έτσι τσίμπησα λίγο και εγώ και λέω μήπως βγω στο θέατρο. also|ich schnappte|ein wenig|und|ich|und|ich sage|vielleicht|ich gehe hinaus|ins|Theater donc|j'ai piqué|un peu|et|moi|et|je dis|peut-être que|je sorte|au|théâtre тако|сам се загризла|мало|и|ја|и|кажем|можда|изађем|у|позориште so|I nibbled|a bit|and|I|and|I say|maybe|I go out|to the|theater So I got a little curious and I thought maybe I should go to the theater. Also habe ich auch ein wenig gezwickt und sage, vielleicht gehe ich ins Theater. Тако сам и ја мало загризла и кажем можда да изађем на позориште. Alors j'ai un peu piqué ma curiosité et je me dis peut-être que je vais sortir au théâtre.

Ο Γιώργος μου 'λεγε, «Εγώ νομίζω να γράψεις, να γράψεις». der|Georgios|mir|er sagte|ich|ich denke|dass|du schreibst|dass|du schreibst le|Georges|à moi|il me disait|moi|je pense|que|tu écrives|que|tu écrives Георгије|Георгије|ми|је говорио|ја|мислим|да|напишеш|да|напишеш the|George|to me|he was telling|I|I think|to|you write|to|you write George was telling me, "I think you should write, you should write." Georg sagte zu mir: „Ich denke, du solltest schreiben, schreiben.“ Ђорђе ми је говорио, «Мислим да треба да пишеш, да пишеш». Georges me disait, «Je pense que tu devrais écrire, écrire».

Δεν πήγα στη σχολή που δίδασκε εκείνος, στη σχολή του Ρότα, nicht|ich ging|zur|Schule|die|er unterrichtete|jener|zur|Schule|von|Rota ne pas|je suis allé|à la|école|où|il enseignait|celui-là|à la|école|de|Rota не|сам otišao|u|školu|koja|je predavao|on|u|školu|njegovu|Rota not|I went|to the|school|that|he taught|that one|to the|school|of|Rota I didn't go to the school where he taught, at Rota's school, Ich bin nicht zur Schule gegangen, in der er unterrichtete, zur Schule von Rota, Нисам отишао у школу где је он предавао, у Рота школу, Je ne suis pas allé à l'école où il enseignait, à l'école de Rota,

γιατί ήταν σίγουρο ότι δεν θα με έπαιρνε. weil|es war|sicher|dass|nicht|(Zukunftsform)|mich|er nehmen würde parce que|il était|sûr|que|ne pas|auxiliaire futur|me|il prendrait zato što|je bilo|sigurno|da|ne|će|me|bi primio because|it was|certain|that|not|will|me|he would take because it was certain that he wouldn't take me. weil es sicher war, dass er mich nicht nehmen würde. јер је било сигурно да ме не би примили. car il était certain qu'il ne m'accepterait pas.

Πήγα στη σχολή του Ωδείου Αθηνών, που δίδασκε ο Ροντήρης και ο Βεάκης, ich ging|zur|Schule|von|Konservatorium|von Athen|die|er unterrichtete|der|Rondiris|und|der|Veakis je suis allé|à la|école|de|l'Académie|d'Athènes|où|il enseignait|le|Rondiris|et|le|Veakis otišao sam|u|školu|njegovu|Odeon|Atina|koja|je predavao|Ronditis||i|Veakis| I went|to the|school|of|Conservatory|of Athens|that|he taught|the|Rontiris|and|the|Veakis I went to the school of the Athens Conservatory, where Rondiris and Veakis taught, Ich ging zur Schule des Athener Konservatoriums, wo Rondiris und Veakis unterrichteten, Отишао сам у школу Атинског конзерваторијума, где су предавали Ронтирис и Веакис, Je suis allé à l'école du Conservatoire d'Athènes, où enseignaient Rondiris et Veakis,

και λέγανε ότι ο Ροντήρης έκανε και ένα παλούκι να μιλάει. und|sie sagten|dass|der|Rondiris|er machte|und|ein|Pfahl|um|er spricht et|ils disaient|que|le|Rondiris|il faisait|et|un|bâton|pour|parler i|su govorili|da|Ronditis||je radio|i|jedan|štap|da|govori and|they said|that|the|Rontiris|he did|and|a|pole|to|he speaks and they said that Rondiris even made a pole to speak. und man sagte, dass Rondiris auch einen Stock hatte, um zu sprechen. и говорили су да је Ронтирис чак и штап држао да говори. et on disait que Rondiris avait même un bâton pour parler.

Φαίνεται έκανε λίγο το παλούκι και μίλησε es scheint|er machte|ein wenig|das|Pfahl|und|er sprach il semble|il a fait|un peu|le|piquet|et|il a parlé čini se|napravio je|malo|to|paljku|i|govorio je it seems|he/she/it made|a little|the|pole|and|he/she/it spoke It seems he made a bit of a fuss and spoke. Es scheint, dass er ein wenig das Paluki gemacht hat und gesprochen hat. Čini se da je malo popustio i progovorio. Il semble qu'il a un peu fait le fou et a parlé.

και τέλειωσα τη σχολή. und|ich beendete|die|Schule et|j'ai fini|la|école i|završio sam|tu|školu and|I finished|the|school And I finished school. Und ich habe die Schule abgeschlossen. I završio sam školu. Et j'ai terminé l'école.

Εν τω μεταξύ, αρχίζει σιγά-σιγά πάλι εμφύλιος. in|der|Zwischenzeit|es beginnt|||wieder|Bürgerkrieg dans|ce|entre-temps|il commence|||encore|guerre civile u|tom|međuvremenu|počinje|||ponovo|građanski rat in|the|meantime|it begins|||again|civil war In the meantime, a civil war is slowly starting again. In der Zwischenzeit beginnt langsam wieder der Bürgerkrieg. U međuvremenu, ponovo počinje građanski rat. Entre-temps, la guerre civile recommence doucement.

Αρχίζουν να συλλαμβάνουν ανθρώπους. sie beginnen|zu|sie verhaften|Menschen ils commencent|à|arrêter|des gens počinju|da|hapse|ljude they begin|to|they arrest|people They are starting to arrest people. Sie beginnen, Menschen festzunehmen. Počinju da hapse ljude. Ils commencent à arrêter des gens.

Tον Γιώργο τον καλούνε στον στρατό και φεύγει κρυφά από την Ελλάδα. den|Georg|den|sie rufen|in den|Militär|und|er geht|heimlich|aus|| le|Georges|le|appellent|au|service militaire|et|il part|en cachette|de|la|Grèce ga|Jorgo|ga|zovu|u|vojsku|i|odlazi|tajno|iz|Grčku|Grčku him|George|him|they call|to the|army|and|he leaves|secretly|from|the|Greece George is called to the army and leaves secretly from Greece. Georg wird zur Armee gerufen und verlässt heimlich Griechenland. Ђорђа зову у војску и он криомице одлази из Грчке. Georges est appelé à l'armée et il part secrètement de Grèce.

Με ένα καΐκι και δεν ήξερα που πήγε. mit|einem|Boot|und|nicht|ich wusste|wo|er ging avec|un|petit bateau|et|ne|je savais|où|il est allé sa|jedan|čamac|i|ne|znao|gde|otišao with|a|boat|and|not|I knew|where|he went With a small boat and I didn't know where he went. Mit einem kleinen Boot und ich wusste nicht, wohin er ging. С једним чамцем и нисам знао где је отишао. Avec un petit bateau et je ne savais pas où il est allé.

Και εμένα με στείλανε περίπατο στη Χίο. und|mich|mit|sie schickten|Spaziergang|auf die|Chios et|moi|me|ils m'ont envoyé|en promenade|à|Chios i|mene|su|poslali|u šetnju|na|Hios and|me|to me|they sent|for a walk|to the|Chios And I was sent for a walk in Chios. Und ich wurde nach Chios geschickt. И мене су послали на шетњу на Хиос. Et moi, on m'a envoyé me promener à Chios.

Εκεί γνώρισα τις γυναίκες της Ελλάδας, που έξω από την Αθήνα δεν είχα βγει. dort|ich traf|die|Frauen|aus|Griechenland|die|außerhalb|von|||nicht|ich hatte|ich war gegangen là-bas|j'ai rencontré|les|femmes|de la|Grèce|que|en dehors|de|la|Athènes|ne|je n'avais|pas sorti tamo|upoznao|te|žene|iz|Grčke|koje|van|iz|Atinu|Atinu|ne|imao|izašao there|I met|the|women|of the|Greece|that|outside|from|the|Athens|not|I had|I had gone out There I met the women of Greece, as I had not gone outside of Athens. Dort habe ich die Frauen Griechenlands kennengelernt, da ich außerhalb von Athen nicht ausgegangen war. Тамо сам упознао жене из Грчке, јер ван Атине нисам излазио. Là, j'ai rencontré les femmes de Grèce, que je n'avais pas vues en dehors d'Athènes.

Γνώρισα γυναίκες απ' τη Μυτιλήνη, ich habe kennengelernt|Frauen|aus|die|Mytilini j'ai rencontré|des femmes|de|la|Mytilène upoznao sam|žene|iz||Mitilini I met|women|from|the|Mytilene I met women from Mytilene, Ich habe Frauen aus Mytilini kennengelernt, Upoznala sam žene iz Mitilene, J'ai rencontré des femmes de Mytilène,

από τη Βόρειο Ελλάδα, από νησιά, από παντού. aus|der|Nord-|Griechenland|aus|Inseln|aus|überall de|la|Nord|Grèce|de|îles|de|partout iz||Severne|Grčke|iz|ostrva|iz|svuda from|the|Northern|Greece|from|islands|from|everywhere from Northern Greece, from islands, from everywhere. aus Nordgriechenland, von den Inseln, von überall. iz Severne Grčke, sa ostrva, sa svuda. du Nord de la Grèce, des îles, de partout.

Γυναίκες που πολλές ερχόντανε όχι για ιδεολογία, δεν είχανε ιδέα, Frauen|die|viele|sie kamen|nicht|für|Ideologie|nicht|sie hatten|Ahnung des femmes|qui|beaucoup|elles venaient|pas|pour|idéologie|ne|elles n'avaient pas|idée žene|koje|mnoge|dolazile su|ne|za|ideologiju|ne|nisu imale|pojma women|that|many|they were coming|not|for|ideology|not|they had|idea Women who often came not for ideology, they had no idea, Frauen, die oft nicht aus Ideologie kamen, sie hatten keine Ahnung, Žene koje su često dolazile ne zbog ideologije, nisu imale pojma, Des femmes qui venaient souvent non pas pour l'idéologie, elles n'avaient pas d'idée,

αλλά είχανε πιάσει κυρίως Μυτιληνιές πάρα πολλές, aber|sie hatten|sie hatten gefangen|hauptsächlich|Mytilinierinnen|sehr|viele mais|elles avaient|attrapé|surtout|Mytiléniennes|très|beaucoup ali|imale su|uhvatile|pretežno|Mitilinjke|veoma|mnoge but|they had|caught|mainly|Mytilenean women|very|many but they had mostly caught a lot of Mytilenean women, aber sie hatten vor allem sehr viele Mytilinierinnen getroffen, ali su uglavnom upoznale mnogo Mitileni. mais elles avaient surtout rencontré beaucoup de Mytiléennes,

ένα παιδί τους που ήταν αντάρτης και τις φέρνανε αυτές εκεί ein|Kind|ihr|das|war|Kämpfer|und|die|sie brachten|diese|dorthin un|enfant|leur|qui|était|rebelle|et|les|ils apportaient|celles|là-bas jedno|dete|njih|koje|bio|partizan|i|njih|su donosili|te|tamo a|child|their|that|was|rebel|and|the|they brought|these|there a child of theirs who was a rebel and they brought them there ein Kind von ihnen, das ein Partisan war, und sie brachten sie dorthin. jedno njihovo dete koje je bilo pobunjenik i donosili su ih tamo un enfant à eux qui était un résistant et qu'ils les emmenaient là-bas

και όταν τους λέγανε ότι είναι ελεύθερες, und|als|ihr|sie sagten|dass|sie sind|frei et|quand|leur|ils disaient|que|ils sont|libres i|kada|njih|su govorili|da|su|slobodne and|when|to them|they said|that|they are|free and when they were told that they were free, Und als sie ihnen sagten, dass sie frei sind, i kada su im govorili da su slobodne, et quand on leur disait qu'ils étaient libres,

κλαίγανε γιατί καταλαβαίνανε ότι ο γιος τους είχε σκοτωθεί. sie weinten|weil|sie verstanden|dass|der|Sohn|ihr|er war|getötet worden ils pleuraient|parce que|ils comprenaient|que|le|fils|leur|il avait|été tué su plakali|jer|su shvatali|da|sin|sin|njih|je imao|ubijen they cried|because|they understood|that|the|son|their|had|been killed they cried because they understood that their son had been killed. weinten sie, weil sie verstanden, dass ihr Sohn getötet worden war. plakale su jer su shvatale da im je sin ubijen. ils pleuraient parce qu'ils comprenaient que leur fils avait été tué.

Εμαθήτευσα εκεί έναν χρόνο και μετά γύρισα. ich habe gelernt|dort|ein|Jahr|und|danach|ich bin zurückgekehrt j'ai appris|là-bas|une|année|et|après|je suis retourné učio sam|tamo|jednu|godinu|i|posle|vratio sam se I apprenticed|there|a|year|and|then|I returned I apprenticed there for a year and then I returned. Ich habe dort ein Jahr gelernt und bin dann zurückgekehrt. Učio sam tamo godinu dana i onda se vratio. J'ai appris là-bas pendant un an et ensuite je suis rentré.

Δύο χρόνια σχεδόν δεν ήξερα πού βρίσκεται ο Γιώργος. zwei|Jahre|fast|nicht|ich wusste|wo|er ist|der|Georgios deux|ans|presque|nepas|savais|où|se trouve|le|Georges два|године|скоро|не|сам znao|где|se nalazi||Đorđe two|years|almost|not|I knew|where|is|the|George For almost two years, I didn't know where George was. Fast zwei Jahre wusste ich nicht, wo George ist. Две године скоро нисам знао где се налази Ђорђе. Cela fait presque deux ans que je ne savais pas où se trouvait Georges.

Ώσπου μέσω των Μιλλιέξ, που ήτανε τότε στο Παρίσι, bis|über|der|Milliex|die|sie waren|damals|in|Paris jusqu'à ce que|par|des|Milliex|qui|était|alors|à|Paris sve dok|preko||Milije|koji|je bio|tada|u|Pariz until|through|the|Milliex|who|was|then|in|Paris Until through the Milliexes, who were then in Paris, Bis ich über die Millieux, die damals in Paris waren, Док сам преко Милијека, који је тада био у Паризу, Jusqu'à ce qu'à travers les Milliex, qui étaient alors à Paris,

πήρα ένα γράμμα να προσπαθήσω να φύγω από την Ελλάδα να πάω να τον βρω. ich nahm|einen|Brief|um|ich versuche|um|ich gehe|aus|||um|ich gehe|um|den|ich finde j'ai pris|une|lettre|pour|essayer|de|partir|de|la|Grèce|pour|aller|pour|le|trouver sam uzeo|jedno|pismo|da|pokušam|da|odem|iz||Grčku|da|idem|da||nađem I took|a|letter|to|I try|to|I leave|from|the|Greece|to|I go|to|him|I find I received a letter to try to leave Greece to go find him. einen Brief bekam, in dem ich versuchen sollte, aus Griechenland zu fliehen, um ihn zu finden. добро добио писмо да покушам да побегнем из Грчке и да га нађем. je reçoive une lettre me demandant d'essayer de quitter la Grèce pour aller le retrouver.

Στην αρχή πού δεν ήξερα. am|Anfang|wo|nicht|ich wusste au|début|où|nepas|savais u|početku|gde|ne|sam znao at the|beginning|where|not|I knew At first, I didn't know. Am Anfang wusste ich es nicht. На почетку нисам знао. Au début, je ne savais pas.

Τους είχαν πάει μετά το τέλος του εμφυλίου στην Τασκένδη sie|sie hatten|sie hatten gebracht|nach|das|Ende|des|Bürgerkriegs|in die|Taschkent les|ils avaient|emmené|après|la|fin|de la|guerre civile|à|Tachkent их|су имали|одвели|после|крај||на|грађанског|у|Ташкент them|they had|they had taken|after|the|end|of the|civil|to the|Tashkent They were taken to Tashkent after the end of the civil war. Sie hatten sie nach dem Ende des Bürgerkriegs nach Taschkent gebracht. Одвели су их после краја грађанског рата у Ташкент. Ils les avaient emmenés après la fin de la guerre civile à Tachkent.

και επειδή είμαι αγεωγράφητη, τα παιδιά μου λένε und|weil|ich bin|nicht geographisch gebildet|die|Kinder|meine|sie sagen et|parce que|je suis|non géographe|les|enfants|mes|ils disent и|пошто|ја сам|негеограф|моја|деца|моја|кажу and|because|I am|ungeographic|the|children|my|they say And because I am geographically challenged, my children say Und weil ich geografisch ungebildet bin, sagen meine Kinder, А пошто сам географски неписмена, моја деца кажу Et comme je ne suis pas géographe, mes enfants me disent

ότι αν ήξερα πού είναι η Τασκένδη, δεν θα είχανε γεννηθεί. dass|wenn|ich wüsste|wo|es ist|die|Taschkent|nicht|würde|sie hätten|geboren werden que|si|je savais|où|est|la|Tachkent|ne|verbe auxiliaire futur|ils auraient|né да|ако|сам знала|где|је|Ташкент||не|ће|су имали|рођени that|if|I knew|where|it is|the|Tashkent|not|will|they would have|been born that if I knew where Tashkent is, they wouldn't have been born. dass, wenn ich wüsste, wo Taschkent ist, sie nicht geboren worden wären. да да сам знала где је Ташкент, не би се ни родила. que si je savais où se trouve Tachkent, ils ne seraient pas nés.

(Γέλια) Lachen rires смех Laughter (Laughter) (Lachen) (Смех) (Rires)

Κατάφερα, τέλος πάντων, με τα πολλά και με μεγάλα μέσα ich habe es geschafft|schließlich|jedenfalls|mit|die|vielen|und|mit|großen|Mitteln j'ai réussi|enfin|de toute façon|avec|les|beaucoup|et|avec|grands|moyens успео сам|на крају|ипак|са|многим|много|и|са|великим|средствима I managed|finally|anyway|with|the|many|and|with|big|means I finally managed, after a lot of effort and with great means Ich habe es schließlich geschafft, mit viel Mühe und großen Mitteln Успео сам, на крају крајева, са много и великим средствима J'ai réussi, enfin, avec beaucoup d'efforts et de grands moyens

και πήρα ένα διαβατήριο και έφυγα. und|ich nahm|einen|Reisepass|und|ich ging weg et|j'ai pris|un|passeport|et|je suis parti и|узеo сам|један|пасош|и|отишао сам and|I took|a|passport|and|I left and I got a passport and left. und habe einen Reisepass bekommen und bin weggegangen. и узео сам пасош и отишао. et j'ai obtenu un passeport et je suis parti.

Και πήγα στην Ιταλία, und|ich ging|in die|Italien et|je suis allé|en|Italie и|отишао сам|у|Италију and|I went|to the|Italy And I went to Italy, Und ich bin nach Italien gegangen, И отишао сам у Италију, Et je suis allé en Italie,

περιμένοντας τη βίζα τη σοβιετική, που έκανε δύο χρόνια να 'ρθει, wartend auf|das|Visum|das|sowjetische|das|es dauerte|zwei|Jahre|um|es zu kommen en attendant|le|visa|la|soviétique|qui|elle a pris|deux|années|pour|venir чекајући|визу|||совјетску|која|трајала је|две|године|да|дође waiting for|the|visa|the|Soviet|that|it took|two|years|to|come waiting for the Soviet visa, which took two years to arrive, während ich auf das sowjetische Visum wartete, das zwei Jahre brauchte, um zu kommen, чекајући совјетску визу, која је стигла за две године, en attendant le visa soviétique, qui a mis deux ans à arriver,

και έφτασα στη Μόσχα. und|ich kam an|in die|Moskau et|j'ai arrivé|à|Moscou и|стигао сам|у|Москву and|I arrived|in the|Moscow and I arrived in Moscow. und ich kam in Moskau an. и стигла сам у Москву. et je suis arrivé à Moscou.

Και όταν βγήκα από το τρένο και είδα ότι δε με περίμενε ο Γιώργος, έπαθα. und|als|ich ausstieg|aus|dem|Zug|und|ich sah|dass|nicht|mich|er wartete|der|Georgios|ich bekam et|quand|je suis sorti|de|le|train|et|j'ai vu|que|ne|me|il m'attendait|le|Georges|j'ai eu и|када|изашао сам|из|вагона|воз|и|видео сам|да|не|мене|чекао|Георгиос||доживео сам and|when|I got out|from|the|train|and|I saw|that|not|me|was waiting for|the|George|I freaked out And when I got off the train and saw that George wasn't waiting for me, I was shocked. Und als ich aus dem Zug stieg und sah, dass Georgios nicht auf mich wartete, war ich schockiert. И када сам изашла из воза и видела да ме Ђорђе није чекао, шокирала сам се. Et quand je suis sorti du train et que j'ai vu que Georges ne m'attendait pas, j'ai eu un choc.

Λέω, «Πού πάω, πού με στέλνουνε;». ich sage|wohin|ich gehe|wohin|mich|sie schicken je dis|où|je vais|où|me|ils m'envoient кажем|где|идем|где|мене|шаљу I say|where|I am going|where|me|they are sending I said, 'Where am I going, where are they sending me?' Ich sage: „Wohin gehe ich, wohin schicken sie mich?“. Кажем, «Куда идем, куда ме шаљу?». Je me dis, «Où vais-je, où m'envoient-ils ?».

Τέλος πάντων, παρέλαβαν εκεί, ούτε Ρωσικά ήξερα ούτε τίποτα, schließlich|jedenfalls|sie holten ab|dort|weder|Russisch|ich wusste|noch|nichts enfin|de toute façon|ils ont récupéré|là|ni|russe|je savais|ni|rien крај|свега|преузели су|тамо|ни|руски|знао сам|ни|ништа end|of all|they picked up|there|not even|Russian|I knew|not even|anything Anyway, they picked me up there, I didn't know any Russian or anything, Naja, sie haben mich dort abgeholt, ich kannte weder Russisch noch irgendetwas, У сваком случају, тамо су ме примили, ни руски нисам знала ни ништа, Enfin, ils m'ont pris là-bas, je ne savais ni le russe ni rien,

λίγα Γαλλικά, λίγα Ιταλικά μπορούσα να συννενοηθώ. wenige|Französisch|wenige|Italienisch|ich konnte|zu|mich verständigen peu|français|peu|italien|je pouvais|particule|me faire comprendre malo|francuskog|malo|italijanskog|mogla sam|da|sporazumem a few|French|a few|Italian|I could|to|communicate I could communicate a little in French, a little in Italian. Ein wenig Französisch, ein wenig Italienisch konnte ich mich verständigen. malo francuskog, malo italijanskog sam mogao da se sporazumem. je pouvais communiquer en un peu de français, un peu d'italien.

Με βάλαν σ' ένα τρένο mich|sie setzten|in|einen|Zug me|ils m'ont mis|dans|un|train me|stavili su|u|jedan|voz to me|they put|in|a|train They put me on a train. Sie setzten mich in einen Zug. Stavili su me u voz Ils m'ont mis dans un train

και ήτανε κάτι παράξενες γυναίκες με στολές, με φορεσιές, und|sie waren|einige|seltsame|Frauen|mit|Uniformen|mit|Kleidern et|il y avait|des|étranges|femmes|avec|uniformes|avec|vêtements i|bile su|neke|čudne|žene|u|uniforme|u|nošnje and|they were|some|strange|women|with|uniforms|with|dresses And there were some strange women in uniforms, in dresses, Und es waren seltsame Frauen in Uniformen, in Kleidern, i bile su neke čudne žene u uniformama, u nošnjama, et il y avait des femmes étranges en uniformes, en costumes,

περίεργοι άνθρωποι με γενειάδες. merkwürdige|Menschen|mit|Bärten étranges|personnes|avec|barbes čudni|ljudi|sa|bradama strange|people|with|beards strange people with beards. komische Menschen mit Bärten. čudni ljudi sa bradama. des gens bizarres avec des barbes.

Και ταξίδευα πέντε νύχτες και τέσσερις μέρες. und|ich reiste|fünf|Nächte|und|vier|Tage et|je voyageais|cinq|nuits|et|quatre|jours i|putovao sam|pet|noći|i|četiri|dana and|I traveled|five|nights|and|four|days And I traveled for five nights and four days. Und ich reiste fünf Nächte und vier Tage. И путовао сам пет ноћи и четири дана. Et j'ai voyagé cinq nuits et quatre jours.

Και περνούσα τη Στέπα, και κάθε τόσο ρώταγα, «Τασκένδη;» und|ich passierte|die|Steppe|und|jede|so oft|ich fragte|Taschkent et|je passais|la|steppe|et|chaque|fois|je demandais|Tachkent i|prolazio sam|kroz|Stepu|i|svako|malo|pitao sam|Taškent and|I was passing|the|Steppe|and|every|so often|I was asking|Tashkent And I was passing through the Steppe, and every now and then I would ask, "Tashkent?" Und ich überquerte die Steppe und fragte immer wieder: „Taschkent?“ И пролазио сам кроз степу, и сваки пут сам питао, «Ташкент?» Et je traversais la steppe, et de temps en temps je demandais, «Tachkent ?»

Λέω μπας και περάσει το τρένο και εγώ πάω αλλού. ich sage|vielleicht|und|es fährt vorbei|der|Zug|und|ich|ich gehe|woanders je dis|peut-être que|et|il passe|le|train|et|moi|je vais|ailleurs kažem|možda|i|prođe|voz|voz|i|ja|idem|negde drugo I say|perhaps|and|it passes|the|train|and|I|I go|elsewhere I thought maybe the train would pass and I would go elsewhere. Ich dachte, vielleicht fährt der Zug vorbei und ich gehe woanders hin. Кажем, можда ће воз проћи и ја ћу ићи некуда другде. Je me disais que peut-être le train passerait et que j'irais ailleurs.

Τέλος πάντων, έφτασα. Αυτή τη φορά με περίμενε ο Γιώργος. schließlich|jedenfalls|ich kam an|diese|die|Mal|mich|er wartete auf|der|Georg enfin|de toute façon|je suis arrivé|cette|la|fois|m'|il m'attendait|le|Georges konačno|ipak|stigao sam|ova|put|put|me|čekao je|G|Jorgos finally|anyway|I arrived|this|the|time|me|he was waiting for|the|George Anyway, I arrived. This time George was waiting for me. Auf jeden Fall kam ich an. Diesmal wartete Georg auf mich. У сваком случају, стигао сам. Овог пута ме је чекао Ђорђе. Quoi qu'il en soit, je suis arrivé. Cette fois, Georges m'attendait.

Και έμαθα κάτι που αμέσως με τάραξε: ότι δεν του είχαν επιτρέψει να 'ρθει. und|ich lernte|etwas|das|sofort|mich|es erschütterte|dass|nicht|ihm|sie hatten|erlaubt|zu|er kommt et|j'ai appris|quelque chose|que|immédiatement|me|ça m'a perturbé|que|ne|lui|ils avaient|permis|de|venir i|sa saznala|nešto|što|odmah|me|uznemirilo|da|ne|mu|su imali|dozvolili|da|dođe and|I learned|something|that|immediately|me|it disturbed|that|not|to him|they had|allowed|to|come And I learned something that immediately disturbed me: that they had not allowed him to come. Und ich habe etwas gelernt, das mich sofort erschütterte: dass man ihm nicht erlaubt hatte, zu kommen. I sa saznao nešto što me odmah uznemirilo: da mu nisu dozvolili da dođe. Et j'ai appris quelque chose qui m'a immédiatement troublé : qu'on ne lui avait pas permis de venir.

'Οχι οι Σοβιετικοί, οι δικοί μας, το ελληνικό κόμμα. Nein|die|Sowjets|die|eigenen|unser|das|griechische|Partei non|les|Soviétiques|les|propres|à nous|le|grec|parti ne|oni|Sovjeti|naši|naši|naš|partija|grčka|partija not|the|Soviets|the|our|our|the|Greek|party Not the Soviets, our own, the Greek party. Nicht die Sowjets, unsere eigenen, die griechische Partei. Ne Sovjeti, naši, grčka partija. Non pas les Soviétiques, nos propres gens, le parti grec.

Δεν του είχαν επιτρέψει να 'ρθει να με παραλάβει στη Μόσχα. nicht|ihm|sie hatten|erlaubt|zu|er kommt|zu|mich|er abholt|in|Moskau ne|lui|ils avaient|permis|de|venir|de|me|prendre|à|Moscou ne|mu|su imali|dozvolili|da|dođe|da|me|pokupi|u|Moskvu not|to him|they had|allowed|to|come|to|me|pick up|in|Moscow They had not allowed him to come to pick me up in Moscow. Man hatte ihm nicht erlaubt, zu kommen, um mich in Moskau abzuholen. Nisu mu dozvolili da dođe da me pokupi u Moskvi. On ne lui avait pas permis de venir me chercher à Moscou.

Νέα αφετηρία, αυτή τη φορά λίγο δύσκολη neue|Ausgangspunkt|diese|die|Mal|etwas|schwierig nouvelle|départ|cette|cette|fois|un peu|difficile nova|polazna tačka|ova|ovu|put|malo|teška new|starting point|this|the|time|a little|difficult A new starting point, this time a bit difficult. Neuer Ausgangspunkt, diesmal etwas schwierig. Nova polazna tačka, ovaj put malo teža. Un nouveau départ, cette fois un peu difficile.

γιατί έπρεπε να συνηθίσω πού βρίσκομαι, ποια είμαι, τι κάνω. weil|ich musste|um|ich mich gewöhnen|wo|ich bin|welche|ich bin|was|ich mache pourquoi|je devais|à|m'habituer|où|je me trouve|qui|je suis|ce que|je fais zato što|morala sam|da|se naviknem|gde|se nalazim|koja|sam|šta|radim because|I had to|to|I get used to|where|I am|who|I am|what|I do because I had to get used to where I am, who I am, what I do. weil ich mich daran gewöhnen musste, wo ich bin, wer ich bin, was ich tue. јер сам морала да се навикнем где сам, ко сам, шта радим. parce que je devais m'habituer à où je suis, qui je suis, ce que je fais.

Δεν έχω γράψει εκεί, δε γράφω τίποτα, προσπαθώ να μάθω τη γλώσσα. nicht|ich habe|ich geschrieben|dort|nicht|ich schreibe|nichts|ich versuche|um|ich lerne|die|Sprache ne pas|j'ai|écrit|là-bas|ne pas|j'écris|rien|j'essaie|à|apprendre|la|langue ne|imam|napisano|tamo|ne|pišem|ništa|pokušavam|da|naučim|jezika| not|I have|written|there|not|I write|anything|I try|to|I learn|the|language I haven't written there, I don't write anything, I'm trying to learn the language. Ich habe dort nichts geschrieben, ich schreibe nichts, ich versuche die Sprache zu lernen. Нисам тамо писала, не пишем ништа, покушавам да научим језик. Je n'ai rien écrit là-bas, je n'écris rien, j'essaie d'apprendre la langue.

Γεννιέται η κόρη μου και, ευτυχώς, πάμε στη Μόσχα. sie wird geboren|die|Tochter|meine|und|glücklicherweise|wir gehen|nach|Moskau elle naît|la|fille|ma|et|heureusement|nous allons|à|Moscou rađa se|kćerka||moja|i|srećom|idemo|u| is born|the|daughter|my|and|fortunately|we go|to the|Moscow My daughter is born and, fortunately, we are going to Moscow. Meine Tochter wird geboren und glücklicherweise gehen wir nach Moskau. Родиће се моја ћерка и, срећом, идемо у Москву. Ma fille naît et, heureusement, nous allons à Moscou.

Γιατί ήμασταν τελείως απομονωμένοι απ' την Ελλάδα, weil|wir waren|völlig|isoliert|von|der|Griechenland pourquoi|nous étions|complètement|isolés|de|la|Grèce zato što|bili smo|potpuno|izolovani|od|Grčku| because|we were|completely|isolated|from|the|Greece Because we were completely isolated from Greece, Denn wir waren völlig von Griechenland isoliert, Јер смо били потпуно изоловани од Грчке, Parce que nous étions complètement isolés de la Grèce,

ενώ στη Μόσχα και να τηλεφωνήσουμε μπορούσαμε während|in der|Moskau|und|zu|wir telefonieren könnten|wir konnten tandis que|à|Moscou|et|à|nous puissions téléphoner|nous pouvions dok|u|Moskvi|i|da|telefoniramo|mogli smo while|in the|Moscow|and|to|we could call|we were able while in Moscow we could also make a phone call während wir in Moskau auch telefonieren konnten док смо могли да позовемо и у Москви alors qu'à Moscou, nous pouvions même téléphoner.

και άρχισε να σπάει ο πάγος και μέσω του Ελληνο-Σοβιετικού συνδέσμου und|es begann|zu|es bricht|der|Eis|und|über|des|Griechen||Verband et|il a commencé|à|il casse|le|glace|et|à travers|du|||lien i|počeo je|da|lomi|led|led|i|preko|od|||saveza and|it started|to|it breaks|the|ice|and|through|the|||association and the ice began to break through the Greek-Soviet connection und der Eis brach und über die griechisch-sowjetische Verbindung и почео је да се леди и преко Грчко-Совјетске везе Et le verglas a commencé à se briser grâce au lien gréco-soviétique.

άρχιζαν να έρχονται διανοούμενοι, καλλιτέχνες. sie begannen|zu|sie kommen|Intellektuelle|Künstler ils commençaient|à|ils viennent|intellectuels|artistes počeli su|da|dolaze|intelektualci|umetnici they started|to|they come|intellectuals|artists intellectuals and artists started to come. begannen Intellektuelle und Künstler zu kommen. почели су да долазе интелектуалци, уметници. Des intellectuels et des artistes commençaient à arriver.

Και από τους πρώτους που ήρθαν ήταν ο Εμπειρίκος, und|von|den|ersten|die|sie kamen|sie waren|der|Empirikos et|parmi|les|premiers|qui|ils sont venus|ils étaient|le|Empirikos i|od|onih|prvih|koji|došli su|bili su||Empirikos and|from|the|first|who|they came|they were|the|Empirikos And among the first to arrive was Empirikos, Und einer der ersten, der kam, war Empirikos, А један од првих који је дошао био је Емпирикос, Et parmi les premiers à venir, il y avait Empirikos,

τον οποίο είχα να δω 20 χρόνια. den|welchen|ich hatte|zu|sehen|Jahre le|lequel|j'avais|à|voir|ans njega|kojeg|imao sam|da|vidim|godina him|whom|I had|to|see|years whom I hadn't seen for 20 years. den ich seit 20 Jahren nicht gesehen hatte. којег нисам видео 20 година. que je n'avais pas vu depuis 20 ans.

Και πήγα στο τρένο να τον υποδεχτώ και η παράσταση που είχε δει ο Εμπειρίκος und|ich ging|zum|Zug|um|ihn|empfangen|und|die|Vorstellung|die|er hatte|gesehen|der|Empirikos et|je suis allé|à|train|pour|le|accueillir|et|la|représentation|que|il avait|vu|le|Empirikos i|otišao sam|na|voz|da|njega|dočekam|i|predstava|predstava|koja|imao je|viđeno|E|Empirikos and|I went|to the|train|to|him|welcome|and|the|performance|that|he had|seen|the|Empirikos And I went to the train to welcome him and the performance that Empirikos had seen Und ich ging zum Zug, um ihn zu empfangen, und die Aufführung, die Empirikos gesehen hatte, И отишао сам на воз да га дочекам и представа коју је видео Емпирикос Et je suis allé à la gare pour l'accueillir et la représentation que l'Empirikos avait vue

-γιατί έγραφα παρωδίες, τις κλαψωδίες που τις έλεγα, zato što|pisao sam|parodije|koje|plačljive pesme|koje|ih|govorio sam parce que|j'écrivais|parodies|les|larmes|que|les|je disais because|I was writing|parodies|the|weepies|that|them|I was saying |ich schrieb|Parodien|die|Weinerlichkeiten|die|sie|ich sagte -because I was writing parodies, the lamentations that I called, -weil ich Parodien schrieb, die Wehklagen, die ich nannte, -јер сам писао пародије, те плачљиве које сам звао, - parce que j'écrivais des parodies, les lamentations que je disais,

ιστορίες του Οδυσσέα παραλλαγμένες- Geschichten|des|Odysseus|abgewandelt histoires|d'|Ulysse|modifiées priče|o|Odiseju|prepravljene stories|of the|Odysseus|altered stories of Odysseus in variations- abgewandelte Geschichten von Odysseus- приче о Одисеју у варијацијама- des histoires d'Ulysse modifiées -

και αυτό το έργο που είδε ήταν η «Καλυψώ», που ήταν ερωτευμένη με τον Οδυσσέα und|dieses|das|Werk|das|er sah|sie war|die|Kalypso|die|sie war|verliebt|in|den|Odysseus et|ce|le|travail|que|il a vu|c'était|la|Calypso|qui|elle était|amoureuse|de|le|Ulysse i|ovo|to|delo|koje|video|bila|ta|Kalipso|koja|bila|zaljubljena|u|Odiseja|Odisej and|this|the|work|that|he saw|it was|the|Calypso|that|she was|in love|with|the|Odysseus and this work that she saw was 'Calypso', who was in love with Odysseus. und dieses Werk, das sie sah, war die «Kalypso», die in Odysseus verliebt war. i ovo delo koje je videla bila je "Kalipso", koja je bila zaljubljena u Odiseja. et cette œuvre qu'elle a vue était «Calypso», qui était amoureuse d'Ulysse.

και ήταν διανοούμενη σουρεαλίστρια. und|sie war|Intellektuelle|Surrealistin et|elle était|intellectuelle|surréaliste i|bila|intelektualka|nadrealistkinja and|she was|intellectual|surrealist and she was an intellectual surrealist. Und sie war eine intellektuelle Surrealistin. i bila je intelektualka nadrealistkinja. et c'était une intellectuelle surréaliste.

Γιατί τότε μόλις είχαμε μάθει περί Σουρεαλισμού. denn|damals|gerade|wir hatten|gelernt|über|Surrealismus parce que|alors|à peine|nous avions|appris|sur|surréalisme zato što|tada|tek|imali|saznali|o|nadrealizmu because|then|just|we had|learned|about|Surrealism Because at that time we had just learned about Surrealism. Denn damals hatten wir gerade erst vom Surrealismus erfahren. Jer tada smo tek saznali za nadrealizam. Parce qu'à ce moment-là, nous venions juste d'apprendre le surréalisme.

Και φεύγοντας ο Οδυσσέας, αυτή αυτοκτονεί και λέει, und|als er ging|der|Odysseus|sie|sie bringt sich um|und|sie sagt et|en partant|le|Ulysse|elle|elle se suicide|et|elle dit i|odlazeći|Odisej|Odisej|ona|ubija se|i|kaže and|leaving|the|Odysseus|she|she commits suicide|and|she says And as Odysseus leaves, she commits suicide and says, Und als Odysseus ging, beging sie Selbstmord und sagte, I kada je Odisej otišao, ona se ubija i kaže, Et en partant, Ulysse, elle se suicide et dit,

«Είμαι ένα θλιμμένο καλαμπόκι». ich bin|ein|trauriges|Mais je suis|un|triste|maïs ja sam|jedna|tužno|kukuruz I am|a|sad|corn "I am a sad corn." „Ich bin ein trauriger Mais.“ «Ја сам тужна кукуруз.» «Je suis un maïs triste».

(Γέλια) Lachen rires smeh laughter (Laughter) (Lachen) (Смех) (Rires)

Φτάνοντας το τρένο ο πρώτος που κατεβαίνει ήταν ο Εμπειρίκος als ich ankam|der|Zug|der|erste|der|der aussteigt|er war|der|Empirikos en arrivant|le|train|le|premier|qui|descend|il était|le|Empirikos kada je stiglo|voz|voz|prvi||||||Emperikos arriving|the|train|the|first|who|gets off|he was|the|Empeirikos When the train arrived, the first one to get off was Empirikos. Als der Zug ankam, war der erste, der ausstieg, Empirikos. Када је воз стигао, први који је изашао био је Емпирикос En arrivant, le premier à descendre du train était Empirikos

και, μόλις με βλέπει, με τα 20 χρόνια, und|sobald|mich|er sieht|mit|den|Jahren et|dès que|me|il me voit|avec|les|ans i|čim|mene|vidi|sa|svojih|godina and|as soon as|me|he sees|with|the|years And, as soon as he sees me, at 20 years old, Und als er mich sieht, mit 20 Jahren, и, чим ме угледа, са 20 година, et, dès qu'il me voit, avec mes 20 ans,

λέει, «Να και το θλιμμένο καλαμπόκι». er sagt|hier|und|das|traurige|Mais il dit|voilà|et|le|triste|maïs kaže|evo|i|to|tužno|kukuruz he says|here is|and|the|sad|corn he says, "Here is the sad corn." sagt: „Hier ist der traurige Mais.“ каже, «Ево тужног кукуруза». il dit, «Voici le maïs triste».

(Γέλια) Lachen rires smeh laughter (Laughter) (Lachen) (Смех) (Rires)

Και είναι αυτό που έχει μείνει. Γιατί... und|es ist|das|was|es hat|geblieben|weil et|c'est|cela|qui|il a|resté|parce que i|je|ovo|što|ima|preostalo|zato što and|it is|this|that|has|remained|because And this is what remains. Because... Und das ist, was geblieben ist. Denn... И то је оно што је остало. Јер... Et c'est ce qui reste. Parce que...

(Χειροκρότημα) Applaus applaudissements aplauz applause (Applause) (Applaus) (Аплауз) (Applaudissements)

Εγώ δεν θεωρούσα ότι έκανα τίποτα σπουδαίο ich|nicht|ich hielt|dass|ich machte|nichts|bedeutendes je|nepas|pensais|que|je faisais|rien|de spécial ja|ne|sam smatrao|da|sam radio|ništa|važno I|not|I considered|that|I did|nothing|great I didn't think I was doing anything great. Ich hielt nicht für etwas Großes, was ich tat. Нисам сматрао да сам радио нешто посебно Je ne pensais pas que je faisais quoi que ce soit d'important.

και δεν έβαζα καρμπόν τουλάχιστον, να έχω ένα αντίγραφο. und|nicht|ich legte|Kohlenstoffpapier|zumindest|um|ich habe|ein|Kopie et|nepas|je mettais|carbone|au moins|pour|j'ai|une|copie i|ne|sam stavljala|karbon|barem|da|imam|jedan|kopiju and|not|I put|carbon|at least|to|I have|a|copy And I didn't make a carbon copy at least, to have a duplicate. Und ich machte nicht einmal eine Kopie, um ein Exemplar zu haben. и нисам правио копије, барем да имам један примерак. Et je ne mettais pas de carbone, au moins pour avoir une copie.

Έφυγα, τα 'βάλαν σε ένα υπόγειο, τα 'φάγαν τα ποντίκια ich ging weg|sie|sie legten|in|ein|Keller|sie|sie fraßen|die|Mäuse je suis parti|les|ils ont mis|dans|un|sous-sol|les|ils ont mangé|les|souris otišao sam|to|su stavili|u|jedan|podrum|to|su pojeli|to|miševi I left|them|they put|in|a|basement|them|they ate|the|mice I left, they put them in a basement, the mice ate them. Ich ging, sie packten es in einen Keller, die Mäuse fraßen es. Отишао сам, ставили су их у подрум, појели су их мишеви Je suis parti, ils les ont mis dans un sous-sol, les souris les ont mangés.

και δεν έχει μείνει τίποτα. und|nicht|es gibt|geblieben|nichts et|nepas|il reste|resté|rien i|ne|ima|ostalo|ništa and|not|has|remained|nothing And nothing is left. Und es ist nichts geblieben. и није остало ништа. Et il ne reste rien.

Στη Μόσχα, ευτυχώς, άρχισα να γράφω. in|Moskau|glücklicherweise|ich begann|zu|schreiben à|Moscou|heureusement|j'ai commencé|à|écrire u|Moskvi|srećom|počeo sam|da|pišem in the|Moscow|fortunately|I started|to|I write In Moscow, fortunately, I started writing. In Moskau begann ich glücklicherweise zu schreiben. U Moskvi, srećom, počeo sam da pišem. À Moscou, heureusement, j'ai commencé à écrire.

Έγραφα διηγήματα, τα 'στελνα στην επιθεώρηση τέχνης. ich schrieb|Erzählungen|sie|ich schickte|in die|Zeitschrift|Kunst j'écrivais|nouvelles|les|je les envoyais|à la|revue|d'art pisao sam|priče|ih|slali|u|časopis|umetnosti I was writing|short stories|them|I was sending|to the|magazine|art I was writing short stories, sending them to the art review. Ich schrieb Erzählungen und schickte sie an die Kunstzeitschrift. Pisao sam priče, slao sam ih u umetnički časopis. J'écrivais des nouvelles, je les envoyais à la revue d'art.

Και ύστερα ήθελα, γιατί είχα γεννήσει και το γιο μου εν τω μεταξύ und|später|ich wollte|weil|ich hatte|ich geboren hatte|und|den|Sohn|meinen|in|der|Zwischenzeit et|ensuite|je voulais|parce que|j'avais|donné naissance|et|mon|fils|à moi|dans|le|entre-temps i|zatim|želeo sam|jer|imao sam|rodio|i|mog|sina|mog|u|tom|međuvremenu and|then|I wanted|because|I had|I had given birth|and|the|son|my|in|the|meantime And then I wanted to, because I had given birth to my son in the meantime Und dann wollte ich, denn ich hatte inzwischen auch meinen Sohn geboren, A onda sam želeo, jer sam u međuvremenu rodio i svog sina Et ensuite je voulais, car j'avais donné naissance à mon fils entre-temps -που του έκανε μπέιμπι σίτινγκ ο Ταρκόφσκι, |ihm|er machte|Baby|Babysitting|der|Tarkowski que|à lui|il faisait|babysitting|babysitting|le|Tarkovski |mu|radio je|bejbi|čuvanje|| that|to him|he did|baby|sitting|the|Tarkovsky -who was babysat by Tarkovsky, -um den sich Tarkowski kümmerte. -kojim se bavio bejbi-siter Tarkojski, -qui était gardé par Tarkovski,

γιατί ήτανε φοιτητής και ήθελε να βγάλει ένα χαρτζιλίκι weil|er war|Student|und|er wollte|um|er zu verdienen|ein|Taschengeld parce que|il était|étudiant|et|il voulait|pour|gagner|un|petit revenu zato što|bio je|student|i|hteo je|da|zaradi|jedan|džeparac because|he was|student|and|he wanted|to|earn|a|pocket money because he was a student and wanted to earn some pocket money weil er Student war und ein bisschen Taschengeld verdienen wollte. jer je bio student i hteo je da zaradi neki džeparac parce qu'il était étudiant et voulait gagner un peu d'argent de poche.

και μέσω μιας φίλης που τον ήξερε του έκανε μπέιμπι σίτινγκ. und|über|eine|Freundin|die|ihn|sie kannte|ihm|sie machte|Babysitting| et|par l'intermédiaire|d'une|amie|qui|lui|connaissait|à lui|elle a fait|babysitting| i|preko|jedne|drugarice|koja|njega|poznavala|mu|napravila|bejbi|čuvanje dece and|through|a|friend|who|him|she knew|to him|she did|baby|sitting and through a friend who knew him, he did babysitting. Und durch eine Freundin, die ihn kannte, machte sie Babysitting für ihn. i preko jedne prijateljice koja ga je poznavala, radio je čuvanje dece. Et par l'intermédiaire d'une amie qui le connaissait, elle lui a proposé de faire du baby-sitting.

(Χειροκρότημα) Applaus applaudissements aplauz applause (Applause) (Applaus) (Aplauz) (Applaudissements)

Ίσως γι' αυτό έγινε σκηνοθέτης, και από τον πατέρα του βέβαια, vielleicht|dafür|das|er wurde|Regisseur|und|von|seinem|Vater|ihm|natürlich peut-être|pour cela|cela|il est devenu|réalisateur|et|de|son|père|à lui|bien sûr možda|za|to|postao je|reditelj|i|od|njegovog|oca|mu|naravno perhaps|for|this|he became|director|and|from|his|father|his|of course Maybe that's why he became a director, and of course from his father, Vielleicht wurde er deshalb Regisseur, und natürlich auch wegen seines Vaters, Možda je zato postao reditelj, a i od svog oca, naravno, C'est peut-être pour cela qu'il est devenu réalisateur, et bien sûr à cause de son père,

αλλά για τον κινηματογράφο ήθελε. aber|für|den|Film|wollte er mais|pour|le|cinéma|il voulait али|за||кино|хтео је but|for|the|cinema|he wanted but for the cinema, he wanted. aber für das Kino wollte ich. али за кино је хтео. mais pour le cinéma, il le voulait.

Ήθελα να μάθουνε τα παιδιά μου για την Ελλάδα. ich wollte|dass|sie lernen|die|Kinder|meine|über|die|Griechenland je voulais|que|ils apprennent|mes|enfants|à moi|sur|la|Grèce хтео сам|да|сазнају||деца|моја|о||Грчку I wanted|to|they learn|the|children|my|about|the|Greece I wanted my children to learn about Greece. Ich wollte, dass meine Kinder über Griechenland lernen. Хтео сам да моја деца сазнају за Грчку. Je voulais que mes enfants apprennent sur la Grèce.

Και τι ιστορίες πιο πραγματικές θα ήτανε und|was|Geschichten|realistischere|echte|sie werden|sie wären et|quelles|histoires|plus|réelles|elles|elles auraient été и|које|приче|више|истините|ће|бити and|what|stories|more|real|would|they would be And what more real stories would there be Und welche realistischeren Geschichten könnte ich erzählen И које би истинитије приче биле Et quelles histoires plus réelles cela aurait été

να τους διηγιέμαι τα παιδικά μου χρόνια με την αδερφή μου στη Σάμο. dass|ihnen|ich erzähle|die|Kindheits-|meine|Jahre|mit|der|Schwester|meiner|auf|Samos que|leur|je raconte|mes|d'enfance|à moi|années|avec|ma|sœur|à moi|à|Samos да||причам||детињства|моје|године|са||сестра|мојом|на|Саму to|to them|I tell|the|childhood|my|years|with|the|sister|my|in|Samos than to tell them about my childhood years with my sister in Samos. als meine Kindheit mit meiner Schwester auf Samos. да им причам о свом детињству са мојом сестром на Саму. de leur raconter mes années d'enfance avec ma sœur à Samos.

Γιατί αυτές ήταν και οι πιο ωραίες μου αναμνήσεις. weil|diese|sie waren|und|die|schönsten|schönen|meine|Erinnerungen parce que|celles-ci|elles étaient|et|les|plus|belles|mes|souvenirs zato što|ove|su bile|i|moje|naj|lepe|moje|uspomene because|these|they were|and|the|most|beautiful|my|memories Because these were also my most beautiful memories. Denn das waren auch meine schönsten Erinnerungen. Зато што су ово биле и моје најлепше успомене. Parce que ce sont aussi mes plus beaux souvenirs.

Και εκεί γεννήθηκε «Το Καπλάνι της Βιτρίνας». und|dort|es wurde geboren|das|Kaplani|der|Vitrine et|là|il est né|le|Caplan|de la|vitrine i|tamo|je rođena|to|kaplan|iz|izloga and|there|it was born|the|caplani|of the|vitrina And there was born 'The Capering of the Showcase'. Und dort wurde "Der Kaplani der Vitrine" geboren. И тамо је рођен "Каплан из витрине". Et c'est là qu'est né «Le Caplan de la Vitrine».

Το 'στειλα στην Ελλάδα, ήταν ένα εκδοτικό, το Θεμέλιο. das|ich schickte es|nach|Griechenland|es war|ein|Verlag|das|Themely le|je l'ai envoyé|en|Grèce|c'était|une|maison d'édition|le|Thémélio to|poslao sam|u|Grčku|je bilo|jedno|izdavaštvo|to|Temelj it|I sent|to the|Greece|it was|a|publishing|the|Themeli I sent it to Greece, it was a publishing house, The Foundation. Ich schickte es nach Griechenland, es war ein Verlag, das Fundament. Послао сам га у Грчку, била је то издавачка кућа, Темелион. Je l'ai envoyé en Grèce, c'était une maison d'édition, le Thème.

Δεν πήρα ποτέ απάντηση. nicht|ich erhielt|nie|Antwort ne pas|j'ai reçu|jamais|réponse ne|sam dobio|nikada|odgovor not|I took|ever|answer I never received a response. Ich habe nie eine Antwort erhalten. Никада нисам добио одговор. Je n'ai jamais reçu de réponse.

Και σε λίγο καιρό, σ' έναν χρόνο und|in|kurzer|Zeit|in|ein|Jahr et|en|peu|temps|dans|une|année i|u|malo|vreme|za|jedan|godinu and|in|little|time|in|a|year And in a little while, in a year Und in kurzer Zeit, in einem Jahr I za kratko vreme, za godinu dana Et dans peu de temps, dans un an

παίρνω μια άδεια να πάω με τα παιδιά μου για δυο μήνες στην Ελλάδα. ich nehme|eine|Erlaubnis|um|ich gehe|mit|den|Kindern|meinen|für|zwei|Monate|in die|Griechenland je prends|un|permis|pour|je vais|avec|mes|enfants|à moi|pour|deux|mois|en|Grèce uzimam|jednu|dozvolu|da|idem|sa|moju|decu|moju|za|dva|meseca|u|Grčku I take|a|permit|to|I go|with|the|children|my|for|two|months|to the|Greece I will take a leave to go with my children for two months in Greece. nehme ich mir eine Auszeit, um mit meinen Kindern für zwei Monate nach Griechenland zu gehen. uzimam odmor da odem sa svojom decom na dva meseca u Grčku. je prends un congé pour aller avec mes enfants pendant deux mois en Grèce.

Πηγαίνω στο Θεμέλιο. ich gehe|zum|Fundament je vais|au|Fondement idem|u|Temelj I go|to the|Themelio I am going to the Foundation. Ich gehe zur Stiftung. Idem u Temelj. Je vais à Thémélio.

Ήταν ένας φίλος, ένας πολύ αξιόλογος άνθρωπος, er war|ein|Freund|ein|sehr|bemerkenswerter|Mensch il était|un|ami|un|très|remarquable|homme bio je|jedan|prijatelj|jedan|veoma|ugledan|čovek he was|a|friend|a|very|remarkable|person He was a friend, a very respectable person, Es war ein Freund, ein sehr angesehener Mensch, Bio je jedan prijatelj, jedan veoma ugledan čovek, C'était un ami, un homme très respectable,

ο Δημήτρης ο Δεσποτίδης. der|Dimitris|der|Despotidis le|Dimitris|le|Despotidis on|Dimitris|on|Despotidis the|Dimitris|the|Despotidis Dimitris Despotidis. Der Dimitris Despotidis. Димитрије Деспотидис. Dimitris Despotidis.

Του λέω, «Τι γίνεται εκείνο το Καπλάνι;» ihm|ich sage|was|passiert|das|das|Kaplani à lui|je dis|quoi|il se passe|celui-là|le|Kaplani njemu|kažem|šta|dešava|to|to|Kaplani to him|I say|what|happens|that|the|Kaplani I ask him, "What about that Kaplani?" Ich sage ihm: „Was ist mit dem Kaplani?“ Кажем му, «Шта је са тим Капланом?» Je lui dis, «Que devient ce Caplani ?»

Μου λέει, «Να το, είναι στη βιτρίνα». mir|er sagt|hier|es|es ist|in der|Schaufenster à moi|il dit|voilà|le|il est|dans la|vitrine meni|kaže|evo|to|je|u|izlog to me|he says|here|it|it is|in the|window He tells me, "There it is, it's in the window." Er sagt mir: „Hier, es ist im Schaufenster.“ Каже ми, «Ево га, у излогу је». Il me dit, «Le voilà, il est dans la vitrine».

Το είχε εκδώσει και το είχε βγάλει στη βιτρίνα. es|er hatte|veröffentlicht|und|es|er hatte|herausgenommen|in der|Schaufenster le|il avait|publié|et|le|il avait|mis|dans la|vitrine to|imao|objavio|i|to|imao|izneo|u|izlog it|he had|published|and|it|he had|put|in the|window He had published it and put it in the window. Er hatte es veröffentlicht und im Schaufenster ausgestellt. Објавио га је и ставио у излог. Il l'avait publié et l'avait mis en vitrine.

Το Καπλάνι της Βιτρίνας, ομολογώ, das|Kaplani|des|Vitrina|ich gestehe le|Caplani|de la|Vitrine|j'avoue то|каплан|на|витрине|признајем the|Caplani|of the|Showcase|I confess The Caplani of the Showcase, I confess, Der Kaplani der Vitrine, ich gestehe, Каплан на витрини, признајем, Le Caplan de la Vitrine, je l'avoue,

ότι αν δεν ήτανε οι δάσκαλοι, δεν θα είχε κυκλοφορήσει, dass|wenn|nicht|es gewesen wäre|die|Lehrer|nicht|wird|er/sie/es hätte|veröffentlicht que|si|ne|c'était|les|enseignants|ne|verbe auxiliaire futur|il aurait|circulé да|ако|не|би било|ти|учитељи|не|ће|имао|објављено that|if|not|it was|the|teachers|not|will|had|circulated that if it weren't for the teachers, it wouldn't have been published, dass, wenn es nicht die Lehrer gegeben hätte, es nicht veröffentlicht worden wäre, да да нису били учитељи, не би се ни појавио, que s'il n'y avait pas eu les enseignants, il ne serait pas sorti,

δεν θα είχε μπει στα σχολεία. nicht|wird|er/sie/es hätte|eingetreten|in die|Schulen ne|verbe auxiliaire futur|il aurait|entré|dans les|écoles не|ће|имао|улазити|у|школе not|will|had|entered|in the|schools it wouldn't have entered the schools. es nicht in die Schulen gekommen wäre. не би ушао у школе. il ne serait pas entré dans les écoles.

Γιατί πάρα πολλοί πάλεψαν να μην μπει στα σχολεία αυτό το βιβλίο denn|sehr|viele|sie kämpften|um zu|nicht|eingetreten|in die|Schulen|dieses|das|Buch parce que|très|nombreux|ils ont lutté|pour|ne pas|entrer|dans les|écoles|ce|livre| јер|веома|многи|борили су се|да|не|улазити|у|школе|ову|књигу| because|very|many|they fought|to|not|enter|in the|schools|this|the|book Because many fought to prevent this book from entering the schools. Denn viele haben gekämpft, damit dieses Buch nicht in die Schulen kommt. Јер је много људи борило да ова књига не уђе у школе. Parce que beaucoup ont lutté pour que ce livre n'entre pas dans les écoles.

και να μην μπω και εγώ, φυσικά. und|zu|nicht|ich eintrete|und|ich|natürlich et|que|ne pas|je rentre|et|moi|bien sûr i|da|ne|uđem|i|ja|naravno and|to|not|I enter|and|I|of course and of course I won't join in. und dass ich natürlich auch nicht reingehe. и да не уђем и ја, наравно. et je ne vais pas non plus, bien sûr.

Αλλά οι δάσκαλοι με πείσμα το 'βαλαν στα σχολεία aber|die|Lehrer|mich|mit Beharrlichkeit|es|sie haben hineingetan|in die|Schulen mais|les|enseignants|avec|détermination|cela|ils l'ont mis|dans|écoles ali|učitelji|nastavnici|me|uporno|to|stavili su|u|škole but|the|teachers|me|stubbornness|it|they put|in the|schools But the teachers stubbornly put it in the schools Aber die Lehrer haben es hartnäckig in die Schulen gebracht Али учитељи су упорно ставили то у школе Mais les enseignants ont obstinément décidé de l'introduire dans les écoles

και τώρα είναι πενήντα τόσα χρόνια που το Καπλάνι είναι στα σχολεία. und|jetzt|sie sind|fünfzig|so viele|Jahre|dass|es|Kaplani|es ist|in den|Schulen et|maintenant|il y a|cinquante|tant|années|que|cela|Kaplani|il est|dans|écoles i|sada|je|pedeset|toliko|godina|da|to|Kaplani|je|u|škole and|now|it is|fifty|so many|years|that|it|Kaplani|it is|in the|schools and now it has been over fifty years that the Kaplani has been in schools. und jetzt sind es über fünfzig Jahre, dass das Kaplani in den Schulen ist. и сада је већ више од педесет година како је Каплан у школама. et cela fait maintenant plus de cinquante ans que le Kaplani est dans les écoles.

Και εγώ βεβαίως. und|ich|selbstverständlich et|moi|bien sûr i|ja|naravno and|I|of course And of course me too. Und ich natürlich auch. И ја, наравно. Et moi aussi, bien sûr.

(Χειροκρότημα) Applaus applaudissement aplauz applause (Applause) (Applaus) (Aplađenje) (Applaudissements)

Γυρίσαμε στην Ελλάδα, wir sind zurückgekehrt|in die|Griechenland nous sommes retournés|en|Grèce vratili smo se|u|Grčku we returned|to the|Greece We returned to Greece, Wir sind nach Griechenland zurückgekehrt, Vratili smo se u Grčku, Nous sommes revenus en Grèce,

εγώ με τα δέκα χρόνια, ο άντρας μου με τα 15. ich|mit|den|zehn|Jahren|der|Mann|mein|mit|den moi|avec|les|dix|ans|le|mari|mon|avec|les ja|sa|deset|godina|godina|muž|mu|mom|sa|petnaest I|at|the|ten|years|the|husband|my|at|the I with ten years, my husband with fifteen. ich mit zehn Jahren, mein Mann mit 15. ja sa deset godina, moj muž sa 15. moi avec dix ans, mon mari avec quinze.

Άντε πάλι να μάθουν τα παιδιά μας τη γλώσσα. na los|wieder|zu|sie lernen|die|Kinder|unsere|die|Sprache allez|encore|à|ils apprennent|la|enfants|nos|la|langue hajde|opet|da|nauče|našu|decu|našu|jezik|jezik come on|again|to|they learn|the|children|our|the|language Here we go again, teaching our children the language. Jetzt müssen unsere Kinder wieder die Sprache lernen. Ajde opet da nauče naša deca jezik. Allez, encore une fois, pour que nos enfants apprennent la langue.

Μιλούσανε βέβαια, αλλά να συνηθίσουμε την Ελλάδα. sie sprachen|natürlich|aber|um|wir uns gewöhnen|die|Griechenland ils parlaient|bien sûr|mais|pour|nous habituer|à|Grèce они су разговарали|наравно|али|да|навикнемо|на|Грчку they were talking|of course|but|to|we get used to|the|Greece They were talking, but we had to get used to Greece. Sie sprachen natürlich, aber wir mussten uns an Griechenland gewöhnen. Razgovarali su, ali da se naviknemo na Grčku. Ils parlaient bien sûr, mais il fallait s'habituer à la Grèce.

Σε δύο χρόνια έγινε η Χούντα και φύγαμε στο Παρίσι. in|zwei|Jahren|es wurde|die|Diktatur|und|wir sind weggegangen|nach|Paris en|deux|ans|il est devenu|la|dictature|et|nous sommes partis|à|Paris у|две|године|постала је|та|Хунта|и|отишли смо|у|Париз in|two|years|it happened|the|Junta|and|we left|to|Paris In two years, the Junta happened and we left for Paris. In zwei Jahren kam die Junta und wir gingen nach Paris. Za dve godine došao je puč i otišli smo u Pariz. Dans deux ans, il y a eu la dictature et nous sommes partis à Paris.

Καινούργια αφετηρία. neue|Ausgangspunkt nouvelle|point de départ нова|полазна тачка new|starting point A new starting point. Ein neuer Anfang. Nova polazna tačka. Un nouveau départ.

Τα δύο χρόνια στην Ελλάδα δεν έγραψα τίποτα. die|zwei|Jahre|in der|Griechenland|nicht|ich habe geschrieben|nichts les|deux|ans|en|Grèce|nepas|j'ai écrit|rien те|две|године|у|Грчкој|не|написах|ништа the|two|years|in the|Greece|not|I wrote|anything I didn't write anything in the two years in Greece. In den zwei Jahren in Griechenland habe ich nichts geschrieben. Tokom dve godine u Grčkoj nisam napisao ništa. Les deux années en Grèce, je n'ai rien écrit.

Μόνο μετέφραζα για βιοποριστικούς λόγους. nur|ich übersetzte|für|existenzsichernden|Gründe seulement|je traduisais|pour|de subsistance|raisons samo|sam prevodio|za|egzistencijalne|razloge only|I was translating|for|livelihood|reasons I only translated for financial reasons. Ich habe nur aus existenziellen Gründen übersetzt. Samo sam prevodio iz egzistencijalnih razloga. Je ne traduisais que pour des raisons de subsistance.

Στη Γαλλία άρχισα να γράφω και τα περισσότερα μου βιβλία: in der|Frankreich|ich begann|zu|ich schreibe|und|die|meisten|meine|Bücher en|France|j'ai commencé|à|écrire|et|mes|plus|mes|livres u|Francuskoj|počeo sam|da|pišem|i|sve|većinu|svojih|knjiga in the|France|I started|to|I write|and|the|most|my|books In France, I started to write and most of my books: In Frankreich begann ich zu schreiben und die meisten meiner Bücher: U Francuskoj sam počeo da pišem i većinu svojih knjiga: En France, j'ai commencé à écrire et la plupart de mes livres :

τον «Περίπατο του Πέτρου», τη «Μωβ ομπρέλα», den|Spaziergang|von|Peter|die|lila|Regenschirm le|promenade|de|Pierre|la|mauve|parapluie |šetnja||Petra||ljubičasta|kišobran the|walk|of|Peter|the|purple|umbrella the "Walk of Peter", the "Purple Umbrella", den „Spaziergang des Peter“, den „Lila Regenschirm“, "Petrov hod", "Ljubičasta kišobran", le «Promenade de Pierre», le «Parapluie violet»,

ως και την «Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα» εκεί άρχισα να τη γράφω. bis|und|die|Verlobte|von|Achille|dort|ich begann|zu|sie|ich schreibe jusqu'à|et|la|fiancée|de|Achille|là|j'ai commencé|à|à la|écrire čak|i||verenica||Ahila|tamo|počeo sam|da||pišem even|and|the|fiancée|of|Achilles|there|I started|to|it|I write and I also started writing the "Fiancée of Achilles" there. sogar die „Verlobte des Achilles“ begann ich dort zu schreiben. kao i "Veridba Ahileja" tamo sam počeo da je pišem. et même la «Fiancée d'Achille», c'est là que j'ai commencé à l'écrire.

Γιατί ήτανε το περιβάλλον τέτοιο που σου 'δινε την ευκαιρία να γράφεις. weil|es war|die|Umgebung|solche|dass|dir|es gab|die|Gelegenheit|zu|schreiben parce que|c'était|l'|environnement|tel|que|à toi|il te donnait|l'|opportunité|de|écrire zato što|je bilo|to|okruženje|takvo|koje|ti|je davalo|priliku|šansu|da|pišeš because|it was|the|environment|such|that|to you|it gave|the|opportunity|to|you write Because the environment was such that it gave you the opportunity to write. Denn die Umgebung war so, dass sie dir die Möglichkeit gab, zu schreiben. Зашто је окружење било такво да ти је давало прилику да пишеш. Parce que l'environnement était tel qu'il te donnait l'occasion d'écrire.

Πήγαινα στα γαλλικά σχολεία και λυπόμουνα. ich ging|in die|französischen|Schulen|und|ich bedauerte j'allais|dans les|français|écoles|et|je me sentais désolé išao sam|u|francuske|škole|i|žao mi je bilo I was going|to the|French|schools|and|I was feeling sorry I was going to French schools and I felt sorry. Ich ging in die französischen Schulen und hatte Mitleid. Ишао сам у француске школе и било ми је жао. J'allais dans les écoles françaises et j'étais désolé.

Λέω, πάω στα γαλλικά σχολεία και στα ελληνικά σχολεία δεν μπορώ να πάω. ich sage|ich gehe|in die|französischen|Schulen|und|in die|griechischen|Schulen|nicht|ich kann|zu|gehen je dis|je vais|dans les|français|écoles|et|dans les|grecques|écoles|ne|je peux|de|aller kažem|idem|u|francuske|škole|i|u|grčke|škole|ne|mogu|da|idem I say|I go|to the|French|schools|and|to the|Greek|schools|not|I can|to|go I say, I go to French schools and I can't go to Greek schools. Ich sage, ich gehe in die französischen Schulen und kann nicht in die griechischen Schulen gehen. Кажем, идем у француске школе, а у грчке школе не могу да идем. Je dis, je vais dans les écoles françaises et je ne peux pas aller dans les écoles grecques.

Το Καπλάνι της Βιτρίνας μεταφράστηκε, πήρε βραβεία das|Kaplani|der|Vitrine|es wurde übersetzt|es erhielt|Preise le|Caplani|de la|Vitrine|il a été traduit|il a reçu|prix to|Kaplani|iz|iz izloga|je prevedeno|je dobilo|nagrade the|Kaplani|of the|Showcase|it was translated|it won|awards The 'Kaplani of the Showcase' was translated, it won awards. Der "Kaplan der Vitrine" wurde übersetzt und erhielt Auszeichnungen. Каплан из витрине је преведен, добио је награде. Le Caplani de la vitrine a été traduit, a reçu des prix.

και αυτό σου δίνει μια ανάταση. und|das|dir|gibt|eine|Erhebung et|cela|te|il te donne|une|élévation i|ovo|ti|daje|jednu|uzdizanje and|this|to you|gives|a|uplift and this gives you a lift. und das gibt dir einen Auftrieb. и то ти даје подстицај. et cela te donne un élan.

Και όταν γυρίσαμε στην Ελλάδα, τότε πια κατάλαβα - und|als|wir zurückkehrten|in die|Griechenland|dann|endlich|ich verstand et|quand|nous sommes revenus|en|Grèce|alors|enfin|j'ai compris i|kada|smo se vratili|u|Grčku|tada|više|shvatio sam and|when|we returned|to the|Greece|then|finally|I understood And when we returned to Greece, then I understood - Und als wir nach Griechenland zurückkamen, da verstand ich endlich - И када смо се вратили у Грчку, тада сам коначно схватио - Et quand nous sommes rentrés en Grèce, à ce moment-là j'ai compris -

γιατί όταν το 'γραφα το Καπλάνι δεν ήξερα πως γράφω βιβλίο για παιδιά, warum|als|das|ich schrieb|das|Kaplani|nicht|ich wusste|dass|ich schreibe|Buch||Kinder pourquoi|quand|cela|j'écrivais|le|Kaplani|ne|je savais|que|j'écris|livre|pour|enfants zato što|kada|to|sam pisao|to|Kaplani|ne|nisam znao|da|pišem|knjigu|za|decu because|when|it|I was writing|the|Kaplani|not|I knew|that|I write|book|for|children because when I was writing it, I didn't know I was writing a book for children, warum ich, als ich das Kaplani schrieb, nicht wusste, dass ich ein Buch für Kinder schreibe, зашто када сам то писао, нисам знао да пишем књигу за децу, parce que quand je l'écrivais, le Caplani, je ne savais pas que j'écrivais un livre pour enfants,

ήθελα να πω αναμνήσεις από τα παιδικά μου χρόνια. ich wollte|zu|ich sage|Erinnerungen|aus|die|kindlichen|meine|Jahre je voulais|de|dire|souvenirs|de|mes|d'enfance|mes|années hteo sam|da|kažem|uspomene|iz|mojih|dečijih|mojih|godina I wanted|to|say|memories|from|my|childhood|my|years I wanted to share memories from my childhood. ich wollte Erinnerungen aus meiner Kindheit erzählen. хтео сам да испричам успомене из свог детињства. je voulais partager des souvenirs de mon enfance.

Τώρα πάω πάρα πολύ στα σχολεία, γυρίζω όλη την Ελλάδα, jetzt|ich gehe|sehr|viel|in die|Schulen|ich reise|ganz|die|Griechenland maintenant|je vais|très|beaucoup|dans|les écoles|je parcours|toute|la|Grèce sada|idem|veoma|mnogo|u|škole|obilazim|celu|Grčku| now|I go|very|much|to the|schools|I travel|all|the|Greece Now I go to schools a lot, I travel all over Greece, Jetzt gehe ich sehr oft in die Schulen, ich reise durch ganz Griechenland, Сада веома често идем у школе, обилазим целу Србију, Maintenant, je vais beaucoup dans les écoles, je fais le tour de la Grèce,

μιλάω με τα παιδιά. ich spreche|mit|den|Kindern je parle|avec|les|enfants govorim|sa|decom|deca I talk|with|the|children I talk to the kids. ich spreche mit den Kindern. разговарам са децом. je parle avec les enfants.

Και αυτό που τους λέω και εσάς στους νέους λέω, und|das|was|ihnen|ich sage|und|euch|zu den|Jugendlichen|ich sage et|cela|que|à eux|je dis|et|à vous|aux|jeunes|je dis i|ovo|što|njima|kažem|i|vama|mladima|mladima|kažem and|this|that|to them|I say|and|to you|to the|young people|I say And what I tell them and I tell you young people, Und das, was ich ihnen sage und auch euch, den Jugendlichen sage, И оно што им кажем, и вама младима кажем, Et ce que je leur dis, et je le dis aussi aux jeunes,

όσο κρίση και αν υπάρχει so viel|Krise|und|wenn|es gibt autant que|crise|et|si|il y a koliko|kriza|i|ako|postoji as much as|crisis|and|if|there is no matter how much crisis there is so viel Krise es auch gibt колико год да је криза peu importe la crise qu'il y a.

-γιατί πολλές φορές ακούω, «Έχουμε πόλεμο, έχουμε Χούντα»- |viele|Male|ich höre|wir haben|Krieg|wir haben|Diktatur parce que|beaucoup de|fois|j'entends|nous avons|guerre|nous avons|dictature |mnoge|puta|čujem|imamo|rat|imamo|hunta |many|times|I hear|we have|war|we have|dictatorship -because many times I hear, "We are at war, we have a Junta"- -weil ich oft höre: „Wir haben Krieg, wir haben eine Junta“- -zašto često čujem, «Imamo rat, imamo Hunty»- -parce que souvent j'entends, «Nous avons la guerre, nous avons une junte»-

ούτε πόλεμο έχουμε, ούτε Χούντα. weder|Krieg|wir haben|noch|Diktatur ni|guerre|nous avons|ni|dictature ni|rat|imamo|ni|hunta neither|war|we have|nor|dictatorship we have neither war nor a Junta. wir haben weder Krieg noch eine Junta. ni rat nemamo, ni Huntu. nous n'avons ni guerre, ni junte.

Είναι δύσκολα χρόνια, es sind|schwierige|Jahre ce sont|difficiles|années jesu|teška|godina they are|difficult|years These are difficult years, Es sind schwierige Jahre, Teški su to godine, Ce sont des années difficiles,

αλλά ούτε συγκρίνεται η πείνα της κατοχής με την πείνα που υπάρχει τώρα. aber|nicht|es lässt sich vergleichen|die|Hunger|der|Besatzung|mit|dem|Hunger|die|es gibt|jetzt mais|ni|se compare|la|faim|de|occupation|à|la|faim|qui|existe|maintenant ali|ni|može se uporediti|glad|glad|okupacije||sa|glad|glad|koja|postoji|sada but|not even|compares|the|hunger|of the|occupation|with|the|hunger|that|exists|now but the hunger of the occupation cannot be compared to the hunger that exists now. aber der Hunger der Besatzung lässt sich nicht mit dem Hunger vergleichen, der jetzt herrscht. ali ni glad tokom okupacije se ne može uporediti sa gladu koja sada postoji. mais la faim de l'occupation ne se compare pas à la faim qui existe maintenant.

Και στην κατοχή ελπίζαμε σε κάτι. und|in der|Besatzung|wir hofften|auf|etwas et|dans la|occupation|nous espérions|en|quelque chose i|u|okupaciji|nadali smo se|u|nešto and|in the|occupation|we hoped|in|something And during the occupation, we hoped for something. Und während der Besatzung hofften wir auf etwas. I tokom okupacije smo se nadali nečemu. Et pendant l'occupation, nous espérions en quelque chose.

Και ήθελα να σας πω und|ich wollte|zu|euch|sagen et|je voulais|de|vous|dire i|želeo sam|da|vam|kažem and|I wanted|to|you|I say And I wanted to tell you Und ich wollte Ihnen sagen I hteo sam da vam kažem Et je voulais vous dire

ότι ένα μικρό πράγμα, έστω και πολύ μικρό να ελπίζετε, dass|ein|kleines|Ding|auch wenn|und|sehr|klein|zu|ihr hofft que|une|petite|chose|même|et|très|petite|de|vous espérez da|jedna|mala|stvar|makar|i|veoma|malo|da|se nadate that|a|small|thing|even|and|very|small|to|you hope that even a small thing, even if very small, to hope for, dass selbst eine kleine Sache, auch wenn sie sehr klein ist, auf die Sie hoffen, da čak i ako se nadate nečemu malom, que même une petite chose, même très petite, à laquelle vous espérez,

σιγά-σιγά θα γίνει ένα μεγάλο παζλ. ||wird|es wird|ein|großes|Puzzle ||cela va|devenir|un|grand|puzzle ||će|postati|jedan|veliki|puzzle ||will|it will become|a|big|puzzle little by little it will become a big puzzle. langsam ein großes Puzzle werden wird. polako će to postati veliki mozaik. petit à petit, cela deviendra un grand puzzle.

Και κυρίως να 'στε μαζί, ν' αγαπιέστε και να βοηθάει ο ένας τον άλλον. und|vor allem|zu|ihr seid|zusammen|zu|ihr liebt euch|und|zu|er hilft|der|eine|den|anderen et|surtout|à|vous êtes|ensemble|à|vous aimez|et|à|il aide|le|un|à|l'autre i|prvenstveno|da|ste|zajedno|da|volite se|i|da|pomaže|jedan|jedan|drugom|drugom and|mainly|to|you are|together|to|you love each other|and|to|helps|the|one|the|other And mainly to be together, to love each other and to help one another. Und vor allem, dass ihr zusammen seid, euch liebt und euch gegenseitig helft. I da pre svega budete zajedno, da se volite i da pomažete jedno drugom. Et surtout, soyez ensemble, aimez-vous et aidez-vous les uns les autres.

Αυτό είναι το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε σήμερα: das|ist|das|beste|was|wir können|zu|wir machen|heute cela|c'est|le|meilleur|que|nous pouvons|à|faire|aujourd'hui ovo|je|najbolje|najbolje|što|možemo|da|uradimo|danas this|is|the|best|that|we can|to|do|today This is the best we can do today: Das ist das Beste, was wir heute tun können: To je najbolje što možemo da uradimo danas: C'est le mieux que nous puissions faire aujourd'hui :

να παρασταθούμε ο ένας στον άλλον. zu|wir stehen|der|eine|den|anderen à|nous soutenir|le|un|à|l'autre da|budemo uz|jedan|drugom|| to|we stand by|the|one|to the|other to support each other. einander beizustehen. da budemo podrška jedno drugom. nous soutenir les uns les autres.

Και υλικά, αλλά και ψυχικά. und|materiell|aber|und|seelisch et|matériellement|mais|et|spirituellement i|materijalno|ali|i|duhovno and|materially|but|and|spiritually Both materially and spiritually. Sowohl materiell als auch seelisch. I materijalno, ali i duhovno. À la fois matériellement et spirituellement.

Να μη μας πάρει η κατάθλιψη, παιδιά. nicht|nicht|uns|er/sie/es nimmt|die|Depression|Kinder ne pas|ne|nous|prenne|la|dépression|enfants да|ne|nas|uzme|ta|depresija|deca to|not|us|take|the|depression|kids Let's not let depression take us, kids. Lass uns nicht von der Depression ergreifen, Kinder. Да нас не обузда депресија, деца. Ne laissons pas la dépression nous emporter, les enfants.

Είναι πολύ φοβερό να πάθουμε κατάθλιψη σαν λαός. es ist|sehr|furchtbar|zu|wir bekommen|Depression|wie|Volk il est|très|terrible|de|nous tombions|dépression|comme|peuple je|veoma|strašno|da|dobijemo|depresiju|kao|narod it is|very|terrible|to|we get|depression|as|people It is very terrible for us to fall into depression as a people. Es ist sehr schrecklich, als Volk an Depression zu leiden. Веома је страшно да као народ доживимо депресију. C'est très terrible de tomber en dépression en tant que peuple.

Γι' αυτό νομίζω ότι πρέπει μέσα μας να 'χουμε μια μικρή φλόγα, μια μικρή χαρά darum|das|ich denke|dass|wir müssen|innen|uns|zu|wir haben|eine|kleine|Flamme|eine|kleine|Freude c'est pourquoi|cela|je pense|que|il faut|à l'intérieur|de nous|de|nous ayons|une|petite|flamme|une|petite|joie zato što|to|mislim|da|treba|unutra|nas|da|imamo|jedan|mali|plamen|jednu|malu|radost for that|this|I think|that|must|inside|us|to|we have|a|small|flame|a|small|joy That's why I think we need to have a small flame, a little joy within us. Deshalb denke ich, dass wir in uns eine kleine Flamme, eine kleine Freude haben sollten. Зато мислим да у себи треба да имамо малу ватру, малу радост C'est pourquoi je pense que nous devons avoir en nous une petite flamme, une petite joie

και τότε θα δείτε πως όλα θα είναι πιο ανάλαφρα. und|dann|werden|ihr seht|dass|alles|werden|es ist|leichter|unbeschwert et|alors|verbe futur|vous verrez|que|tout|verbe futur|sera|plus|léger i|tada|će|videti|kako|sve|će|biti|lakše|bezbrižno and|then|will|you see|that|everything|will|be|more|light And then you will see that everything will be lighter. Und dann werdet ihr sehen, dass alles leichter sein wird. и тада ћете видети да ће све бити лакше. et alors vous verrez que tout sera plus léger.

Νομίζω ξεπέρασα και τα όρια. ich denke|ich habe überschritten|und|die|Grenzen je pense|j'ai dépassé|et|les|limites mislim|da sam prešao|i|ta|granice I think|I surpassed|and|the|limits I think I have exceeded the limits. Ich glaube, ich habe auch die Grenzen überschritten. Mislim da sam prešao sve granice. Je pense que j'ai dépassé les limites.

(Χειροκρότημα) Applaus applaudissements) aplauz) applause) (Applause) (Applaus) (Aplauz) (Applaudissements)