Άρχισε αυτό το μάθημα τώρα

Tedx, Laughter as a forbidden fruit | Sofia Moutidou | TEDxUniversityofMacedonia

Laughter as a forbidden fruit | Sofia Moutidou | TEDxUniversityofMacedonia

Μεταγραφή: Aliki Vitsa Επιμέλεια: Chryssa Rapessi

Γεια σας.

Με τον Θανάση είμαστε και φίλοι και συνάδελφοι,

οπότε είναι λίγο αλλιώς η σχέση.

Ευχαριστώ πάρα πολύ που μείνατε μέχρι το τέλος της ομιλίας.

Είχα μεγάλο άγχος ότι θα μιλήσω μόνο στα καθίσματα, αλλά έμεινε πολύς κόσμος.

Ονομάζομαι Σοφία Μουτίδου, είμαι 47 χρονών,

έχω τελειώσει τη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

και την Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης του θεάτρου ΕΜΠΡΟΣ στην Αθήνα,

όπου ζω και εργάζομαι τα τελευταία 20 χρόνια σαν ηθοποιός. Επίσης, γράφω και σκηνοθετώ τις δικές μου stand up παραστάσεις, διδάσκω μαθήματα υποκριτικής σε σχολές, σε σεμιναριακούς κύκλους

και σε ιδιαίτερα μαθήματα.

Τα τελευταία τρία χρόνια έχω και ένα κανάλι στο YouTube,

στο οποίο όπως είπε πολύ σωστά ο Θανάσης ασχολούμαι με κοινονικό-πολιτικά ζητήματα,

αλλά και μεγάλο μέρος χιουμοριστικό και σάτυρας.

Άξονας του καναλιού μου πάντοτε από την αρχή ήταν η προσωπική έκθεση, την οποία λατρεύω αν και φοβάμαι.

Τώρα, για ποιο λόγο το γέλιο, γιατί διάλεξα το γέλιο;

Από μικρή μου άρεσε πάρα πολύ να γελάω και να κάνω και τους άλλους να γελάνε.

Αργότερα ως ηθοποιός μου ζητήθηκε πάρα πολλές φορές στα πλαίσια της κωμωδίας, στην οποία και καθιερώθηκα στην Ελλάδα

να παράξω γέλιο, να παράγω γέλιο - ποιο είναι το σωστό δεν ξέρω -

και το οποίο το έκανα.

Όμως τι έγινε στη διαδικασία αυτή;

Από μικρή άθελα μου και μετά στη δραματική σχολή μεθοδικά και με στόχο,

άρχισα να παρατηρώ τους ανθρώπους.

Αυτή είναι η βασική δουλειά του ηθοποιού.

Είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο.

Για ποιο λόγο οι άνθρωποι είναι σοβαροί

και για ποιο λόγο σταματάνε να είναι σοβαροί. Για ποιο λόγο αρχίζουν να γελάνε.

Το πρώτο συμπέρασμα που κατέληξα είναι

ότι το γέλιο ενώ είναι μια απλή φυσική διαδικασία, χωρίς καμία προαπαιτούμενη ικανότητα, δεν είναι κάτι απλό.

Δηλαδή αν αυτή τη στιγμή ρωτήσω πόσοι από εσάς ξεκαρδιστήκατε σήμερα

τα αποτελέσματα δεν θα είναι τόσο θετικά όσο νομίζουμε.

Το γέλιο από δεδομένο έχει γίνει ζητούμενο.

Από μία φυσική διαδικασία έχει γίνει ένα εντελώς έκτακτο συμβάν.

Τι είναι το γέλιο;

Γκούγκλαρα και μπήκα στη Βικιπαίδεια και έχει έναν ορισμό πολύ ωραίο,

λέει «ηχηρή έκφραση χαράς ή ευχαρίστησης,

αντίδραση σε κάτι αστείο,

που παράγεται από πολλές και γρήγορες παλμικές κινήσεις του διαφράγματος καθώς επίσης και των κοιλιακών μυών».

Τα είδη του γέλιου τώρα.

Κατά τη γνώμη μου τα είδη του γέλιου είναι όσα είναι και οι άνθρωποι.

Δηλαδή ο κάθε άνθρωπος γελάει ξεχωριστά.

Σε αντίθεση με τον ορισμό του Google που λέει ηχηρή έκφραση χαράς,

εγώ θα έρθω να προσθέσω και κάποιο άηχο γέλιο. Δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι που δίπλα μας ξεψυχάνε από γέλιο

χωρίς να τους ακούμε, χωρίς να βγάζουν ούτε μία νότα.

Βλέπεις ξαφνικά κάποιον στην παρέα που κάνει και μετά από λίγο κάνει. Αυτός υποφέρει αλλά εσύ δεν ακούς τίποτα.

Παρόλα αυτά όμως τα γέλια ως συνήθως είναι ηχηρά.

Το γέλιο με το κριτήριο την έντασή του μπορεί να είναι ένα χαμηλό γέλιο.

Άνθρωποι οι οποίοι γελάνε χαμηλά. (Χαμηλά γέλια)

Άνθρωποι οι οποίοι γελάνε δυνατά. (Δυνατά γέλια)

Άνθρωποι που γελάνε πολύ ξαφνικά. (Σύντομα γέλια)

Νομίζεις πέθαναν, όμως ζούνε.

Άνθρωποι, οι οποίοι κλιμακώνονται, δηλαδή ξεκινάνε από χαμηλά και κορυφώνουν.

Κάνουν. (Κλιμακωτά γέλια) Κάτι θυμήθηκαν στην πορεία.

Ή ανάποδα άνθρωποι οι οποίοι ξεκινάνε από δυνατά (Κλιμακωτά γέλια)

και αφήνουν και μια ουρά.

Υπάρχει και το γέλιο μέχρι δακρύων. Το γέλιο αυτό τι είναι;

Μπήκα έψαξα, υπάρχει ένα γέλιο το οποίο ταράζει τους ανθρώπους.

Είναι αυτό το οποίο χάνεις τον έλεγχο.

Χάνεις πολλούς σφιγκτήρες σου,

μπορεί να κατουρηθείς πάνω σου, για να μην πω τα υπόλοιπα,

χάνεις δάκρυα, δακρύζεις, κοκκινίζεις, ανεβάζεις πίεση,

πέφτουν πάρα πολύ οι δείκτες ζαχάρου κλπ στο αίμα,

ρυθμίζεται πάρα πολύ η σεροτονίνη σου, ανεβαίνει δηλαδή,

και εκείνη την ώρα μπορεί να σου έρθει να κάνεις εμετό.

Δηλαδή είναι ένα γέλιο μέχρι τελικής πτώσεως.

Άρα ξεκαθαρίζουμε ότι σήμερα μιλάμε για το γέλιο και όχι για το χαμόγελο.

Υπάρχει πολύ μεγάλη διαφορά.

Το χαμόγελο εμπεριέχει μια πολυτέλεια χρόνου. Μια πολυτέλεια επεξεργασίας.

Έχω χρόνο να κρίνω.

Το γέλιο χτυπάει πισώπλατα.

Διακόπτει τη ροή και μετά από αυτό αισθάνεσαι πάρα πολύ ωραία,

αλλά κουρασμένος.

Είναι σαν γυμναστική.

Τώρα, γιατί απαγορευμένος καρπός;

Από μικρή είχα μια πολύ μεγάλη απορία:

Απορούσα γιατί οι Άγιοι είναι τόσο αγέλαστοι και τόσο άσχημοι. Μπαίνοντας στην εκκλησία έβλεπα παντού εικόνες Αγίων

οι οποίοι με κοίταζαν πάρα πολύ βλοσυρά, φυσικά και θέλανε το καλό μου,

γιατί de facto και de jure ήταν άγιοι, δεν έμπαινε τέτοιο θέμα,

αλλά η εικόνα τους δεν μου το έδειχνε.

Στο σπίτι μεγάλωσα με μια μαμά πάρα πολύ θρήσκα και πολύ αστεία ταυτόχρονα. Η μαμά μου, λοιπόν, κάθε φορά που μας έκανε να γελάμε, μετά έλεγε,

«Σε καλό να μας βγουν τα γέλια».

Και όταν συνέβαινε το παραμικρό στραβό έλεγε, «Είδες; Ξινά μας βγήκανε».

Άρχισα να υποψιάζομαι μια συνάφεια ενοχής και θρησκείας. Και γέλιου.

Μεγαλώνοντας είδα το «Όνομα του Ρόδου» του Ουμπέρτο Έκο.

Το βιβλίο του Ουμπέρτο Έκο σε ταινία,

το οποίο, θα κάνω λίγο spoiler, είναι ένα μοναστήρι Βενεδικτίνων το 1326, όπου μια σειρά από φόνους έρχεται να αναστατώσει τη ζωή του μοναστηριού.

Νεκροί καλόγεροι παντού,

οι οποίοι βρίσκονται με μαύρα σημάδια στη γλώσσα και στα δάχτυλα.

Στην αρχή δίνονται μεταφυσικές εξηγήσεις για τον θάνατό τους με βάση την Αποκάλυψη,

αλλά μετά αποκαλύπτεται, καμία σχέση.

Οι φόνοι είναι φόνοι. Κάποιος τους σκοτώνει.

Υπάρχει ένας μοναχός, ο Χόρχε, ο οποίος διαφυλάτει σαν κόρη οφθαλμού,

το δεύτερο βιβλίο της Ποιητικής του Αριστοτέλη, που αφορά στη φύση της κωμωδίας.

Δε θέλει κανείς καλόγερος να έρθει σε επαφή με το βιβλίο αυτό.

Ο Χόρχε είναι κάθετα αντίθετος με την κωμωδία,

τη θεωρεί έκφυλη, καταπτωτική και ενάντια στα πρότυπα του Χριστιανισμού.

Τι έχει κάνει λοιπόν;

Έχει βουτήξει όλες τις σελίδες του βιβλίου σε δηλητήριο, ώστε όποιο φυλλογυρίζει το βιβλίο αναγκαστικά να βρει τραγικό θάνατο.

Και άρχισα να αναρωτάω.

Αποτελεί λοιπόν η κωμωδία, ένα κόκκινο πανί για τη θρησκεία;

Μια φυτεμένη ενοχή ενάντια στη χαρά και στην ευθυμία;

Ας δούμε μερικές ρήσεις Αγίων Πατέρων και Ευαγγελιστών:

Οὐαὶ ὑμῖν οἱ γελῶντες νῦν, ὅτι πενθήσετε καὶ κλαύσετε, του Λουκά.

Ὑποτάγητε οὖν τῷ Θεῷ. ἀντίστητε τῷ διαβόλῳ, καὶ φεύξεται ἀφ᾽ ὑμῶν·

καθαρίσατε χεῖρας ἁμαρτωλοὶ καὶ ἁγνίσατε καρδίας.

Ταλαιπωρήσατε και πενθήσατε και κλαύσατε.

Ο γέλως υμών εις πένθος μεταστραφείτω και η χαρά εις κατήφειαν.

ἐν γέλωτι ἄφρων πράττει κακά

καρδία εὐφραινομένη εὐεκτεῖν ποιεῖ, ἀνδρὸς δὲ λυπηροῦ ξηραίνεται τὰ ὀστᾶ.

Μωρός εν γέλωτι ανυψοί την φωνήν αυτού. Φρόνιμος δε, μόλις ησυχή μειδιάσει.

Ώσπερ φωνή ακανθών υπό λέβητα, ούτως ο γέλως των αφρόνων.

Βλέπουμε ότι το γέλιο είναι συνδυασμένο με τον «άφρονα»,

με αυτόν που δε γελάει σωστά.

Ποτέ δεν αναφέρεται στα κείμενα κάποιος, ο οποίος έχει λόγο να γελάσει.

Και φυσικά αυτός απειλείται ότι θα πενθήσει και θα κλάψει.

Η θρησκεία πρόλαβε και φύτεψε την ενοχή της σε πάρα πολλές δομές της κοινωνίας.

Ξεκινώντας από την εκπαίδευση, θα δούμε ότι η μόνη βαθμίδα εκπαίδευσης στην οποία το γέλιο όχι απλά επιτρέπεται αλλά επιβάλλεται είναι το προνήπιο.

Ακόμα και στο νηπιαγωγείο τα πράγματα έχουν χαλιναγωγηθεί.

Στο σχολείο δε, ξέρουμε πολύ καλά ότι το γέλιο ήταν πάντοτε αξιόποινο. Θα τιμωρούμασταν αν γελούσαμε

και μπορεί να θυμόμαστε όλοι κάποιο δασκάλο ή καθηγητή,

που ήταν πιο χαλαρός, πιο χαβαλέ και περνούσαμε πιο ωραία στο μάθημά τους

και ίσως να ήταν το μόνο μάθημα που απέδιδε.

Όταν σε μια ομάδα της βάζεις κάτι απαγορευμένο,

είσαι ένας και είναι ομάδα,

η ομάδα θέλει πάρα πολύ να παρεκτραπεί

κι έτσι οργανώνεται προς μια κατεύθυνση σκανταλιάς

για να πετύχει το αποτέλεσμα που δεν πρέπει.

Αυτομάτως το γέλιο καθίσταται παράνομο.

Τώρα, στον στρατό, ένας άλλος θεσμός.

Ο στρατός σαν στόχο έχει να εκπαιδεύσει τον άντρα,

τουλάχιστον στη δική μας χώρα,

να είναι έτοιμος σε περίπτωση σύρραξης, εμπόλεμης κατάστασης.

Στα πλαίσια της εκπαίδευσης αυτής

πολλές φορές καταργούνται τα όρια της λογικής, ακόμα και της ψυχικής υγείας.

Πώς γίνεται να ζητήσεις από έναν θεσμό να είναι έτοιμος, οργανωμένος,

οργανωτικός, αποδοτικός, επιθετικός

και ταυτόχρονα να έχει χιούμορ, χαβαλέ και χαλάρωση;

Δεν γίνεται.

Ας σκεφτούμε έναν στρατιώτη να κάνει έρπειν,

και ο λοχαγός του από πάνω να του λέει:

«Σταμάτα σταμάτα! Πώς είσαι έτσι; Γελάστε παιδιά».

Δε γίνεται. Θα διακοπεί η ροή.

Ο στρατός, και μόνο που εμπεριέχει την έννοια του πολέμου,

θα έπρεπε να μας κόβει τα γέλια.

Οπότε είναι άκρως δικαιολογημένο.

Όμως το σχολείο, που είπαμε πριν, δεν είναι στρατός.

Τα μέσα μαζικής μεταφοράς δεν είναι στρατός.

Πάμε να φτιάξουμε μια εικόνα για τα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Σκεφτόμαστε ένα λεωφορείο που έχει πολύ μεγάλη κίνηση,

το 12 στην Κάτω Τούμπα, από εκεί που είμαι,

όπου το λεωφορείο αυτό είναι σε μια ώρα αιχμής, έχει μποτιλιάρισμα.

Είναι ο κόσμος μέχρι τα σκαλιά κάτω, φοιτητές, μαθητές, καθηγητές,

εργαζόμενοι, σακίδια, τσάντες, σακούλες, ψώνια,

κίνηση, άγχος, άνθρωποι γυρνάνε κουρασμένοι από τη δουλειά τους,

άνθρωποι πηγαίνουν κουρασμένοι στη δουλειά τους,

και ξαφνικά από το κέντρο του λεωφορείου, από εκείνο το κυκλικό,

ακούγεται ένα «Χαχαχαχα» και μετά ακούγεται ένα «Χεχεχουχουχου» για ώρα.

Είναι μια παρέα που γελάει. Γελάει παρεκτροπικά.

Τι συμβαίνει στο σύνολο.

Κάποιος που είναι μόνος του μπορεί να μειδιάσει, να κάνει ένα «χεχε»,

τύπου, ότι «καταλαβαίνω τα παιδιά».

Κάποιος άλλος μπορεί να εκνευριστεί.

Όλοι μαζί, αν συνεχιστεί αυτό, θα εκνευριστούν πάρα πολύ.

Γιατί το γέλιο αυτό είναι άκαιρο, είναι άτοπο.

Είναι κουρασμένοι άνθρωποι

και δεν είναι ούτε χώρος ούτε χρόνος για να γελάσεις πάρα πολύ δυνατά.

Αν όμως αυτοί οι άνθρωποι κλαίγανε γοερά,

ήταν δύο άνθρωποι μέσα στο λεωφορείο και κλαίγανε,

κάποια στιγμή θα έσπαγε ο πάγος, θα πήγαινε κάποιος και θα έλεγε:

«Μήπως θέλεις λίγο νερό, νιώθεις καλά,

να κατέβω στη στάση μαζί σου,

να πάρω τηλέφωνο έναν δικό σου αν χρειαστείς βοήθεια κλπ;»

Το πρόβλημα είναι το γέλιο.

Το γέλιο είναι αυτό που ταράζει τα κοινωνικά σύνολα. Δεν το θέλει σε κάποιες συγκεκριμένες ώρες.

Στο λεωφορείο θα πάει στη δουλειά του, στη στάση περιμένει το λεωφορείο,

στα μαγαζιά δε γίνεται, στο δημόσιο μέσα στις υπηρεσίες δεν μπορείς να γελάς,

στον δρόμο έτσι και έτσι,

στο θέατρο και το σινεμά γελάς οργανωμένα.

Δεν μπορείς να γελάσεις από μόνος σου.

Όποτε γελάει ένας, τον κοιτάμε κάπως. Του τύπου, «Τι βρήκες αστείο;».

Ή όταν γελάει ένας θα παρασύρει τους άλλους, αλλά πολλές φορές θα τους εκνευρίσει κιόλας.

Και φτάνουμε και στο τελευταίο στάδιο του γέλιου, το οποίο είναι το διαδικτυακό γέλιο, το οποίο τώρα πια στο messenger, στο chat,

βλέπεις ότι γελάμε «χαχαχα», «αχαχαχα», «LOL» και τελειώνει. Όπου τι γίναιται, εκείνη την ώρα μπορεί καν να μη γελάς,

αλλά επειδή ο άλλος σου είπε κάτι που νομίζει ότι είναι αστείο,

δε θες να τον προσβάλλεις και κάνεις «αχαχαχα».

Όταν θες δε να δείξεις ότι γέλασες πραγματικά το κάνεις caps και κάνεις «ΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑ».

Τώρα γελάω στ' αλήθεια, για να το καταλάβεις.

Δε μας φτάνανε λοιπόν όλοι οι περιορισμοί που είχαμε, ήρθε να μπει και ένας τελευταίος περιορισμός στο γέλιο,

που είναι η πολιτική ορθότητα.

Πάμε να δούμε, βαρέθηκα να το μάθω, είναι πολύ μεγάλο.

Πολιτική ορθότητα αναφέρεται η αποφυγή εκφράσεων ή ενεργειών

που πιστεύεται ότι αποκλείουν, περιθωριοποιούν,

προσβάλουν ομάδες ανθρώπων που μειονεκτούν κοινωνικά

ή γίνονται διακρίσεις.

Χάρη στο κίνημα αυτό αποκαταστάθηκαν κοινωνικές αδικίες

διαπιστώνεται όμως ότι υπήρξε εκφυλισμός και εκτροπή

προς μια μορφή ελέγχου της σκέψης που απειλεί την ελευθερία κλπ.

Ο Ουμπέρτο Έκο θεωρεί ότι η πολιτική ορθότητα τείνει

να εξελιχθεί σε μιας νέας μορφής φονταμενταλισμό.

Πάμε να δούμε τι είναι ο φονταμενταλισμός γιατί δεν το ήξερα.

Εκφράζονται οι τάσεις εμμονής ή επιστροφής

σε άκρως συντηρητικά θρησκευτικά βιώματα του παρελθόντος

τα οποία λειτουργούν ως μέσο αντίστασης

σε κάθε ενδεχόμενη αλλαγή ή θρησκευτική μεταρύθμιση.

Νάτη πάλι η ένωση, ε; Λοιπόν, όπου τι γίνεται τώρα;

Εγώ σαν απλός πολίτης, ή με την ιδιότητα του ηθοποιού, ως επάγγελμα, ως καλλιτέχνης

ως πομπός και δέκτης του γέλιου,

έχω καταλήξει σε μια άλλη φράση:

Πιστεύω ότι ο φόβος του φασισμού, πολλές φορές, οδηγεί στον φασισμό τον ίδιο.

Τα όρια της κωμωδίας και του αστείου

πάρα πολύ συχνά φλερτάρουν με τα όρια της προσβολής και της κοροϊδίας.

Είναι σύνορα αδιευκρίνιστα, θολά, και γι' αυτό επικίνδυνα.

Πολλές φορές στο όνομα ενός αστείου

προσβάλλουμε τα δικαιώματα κάποιου άλλου.

Πολλές φορές προσβάλλουμε την αξιοπρέπειά του, γενετήσια ή μη.

Από την άλλη πάλι σκέφτομαι, πώς αλλιώς;

Ανατρέχοντας στον Αριστοφάνη, τον οποίο σιχαίνομαι αλλά δεν έχει να κάνει.

Θέλω να πω δεν το λέω γιατί τον συμπαθώ, δεν μου αρέσει καθόλου.

Η βάση των αστείων του όλων ήταν γύρω από κάποιον

ο οποίος ήταν φτωχός, άπορος, γέρος, άσχημος, άγαμος.

Αν δεν θέλετε τόσο αρχαίο παράδειγμα,

πάμε στις ελληνικές ταινίες με τις οποίες γαλουχηθήκαμε. Μια σειρά αστείων θα μπορούσε να ξεσηκώσει θύελλες πολιτικά ορθών αντιδράσεων στις μέρες μας.

Από το «Σούζι τρως» της Ρένας και όλο το bullying στη Σούζι που έτρωγε,

μέχρι το «Κούρδοι όλοι εδώ μέσα» που έλεγε ο Βέγγος.

Αλλά και οι χιλιάδες μύτες, πολλες μύτες, άσχημες μύτες,

ο οποίες κατηγορήθηκαν, κοροϊδεύτηκαν,

γίναν αντικείμενο περίγελου στις ελληνικές ταινίες.

Όλοι οι κοντοί, οι φαλακροί, οι χοντροί.

Ο ύμνος της ασχήμιας της Βασιλειάδου και της Ταϋγέτης,

που τις βλέπαν όλοι και κάναν «Αχ», τρομάζανε.

Και αν δεν θέλετε εκεί,

πάμε στους Απαράδεκτους, σε ένα πιο σύγχρονο σίριαλ

στο οποίο πάρα πολλά επεισόδια είχαν πάρα πολλά ρατσιστικά αστεία.

Ας πούμε ήταν ένα επεισόδιο που ήρθε ένας Γάλλος να τους κάνει επίσκεψη

κι αυτός έτρωγε πάρα πολύ και λέει η Δήμητρα:

«Μωρέ μήπως δεν είναι Γάλλος, είναι Αλβανος; Τι γίνεται, δεν καταλαβαίνω».

Γελάστε δεν είναι κακό, μην αισθάνεστε άσχημα επειδή είναι ρατσιστικό.

Μετά σε ένα άλλο επεισόδιο που ψάχνουν μάγειρα,

λέει: «Να πάρουμε έναν Αλβανό για μάγειρα;» λέει ο Βλάσης.

Λέει ο Σπύρος: «Και πού το είδε το φαΐ ο Αλβανός για να ξέρει να το μαγειρέψει;»

Λέει η Δήμητρα: «Να πάρουμε έναν αράπη;»

Αυτές οι λέξεις σήμερα

-- βλέπεις, κομπιάζετε, εγώ γέλασα πάρα πολύ, από την καρδιά μου, δεν είχα θέμα --

φλερτάρουν με ένα πράγμα το οποίο είναι διακύβευμα.

Όμως θα απαντήσω πιο ύστερα σε αυτό.

Γιατί κατά τη γνώμη μου δεν είναι κακό και δεν είναι διακύβευμα.

Αφού κάνω και την τελευταία εκκαθάριση.

Είναι η διαφορά του δημόσιου και του ιδιωτικού βίου.

Είναι εντελώς διαφορετικό πράγμα μια παρέα και τι θα πει αυτή η παρέα

από το να είμαστε σε έναν χώρο δημόσιο.

Για παράδειγμα, όλοι θα έχουμε βρεθεί σε παρέες

όπου θα ήμασταν ή πομποί ή δέκτες,

θα γελάσαμε με κάποια αστεία που ήταν ρατσιστικά,

με κάποια αστεία που αφορούσαν τους μαύρους, τους ανάπηρους, τους κοντούς,

τους βιασμούς, έχω ακούσει ανέκδοτο μέχρι και για παιδεραστία. Η παρέα τι είναι;

Είναι μια ομάδα οι οποία έχει τους δικούς της κανόνες,

τους δικούς της κώδικες, οι οποίοι έχουν εγκριθεί από όλους.

Αυτό που συμβαίνει εκεί δεν πάει κάπου αλλού, δεν μετατίθεται κάπου αλλού.

Για να το κάνω πιο λιανό το παράδειγμα,

στο παράδειγμα του λεωφορείου που γελούσαν τα παιδιά αυτά,

αν σκεφτούμε ότι το ένα παιδί έσκυψε και είπε στο αυτί το άλλου:

«Να σου πω, μ' αυτήν με το μπλε μπλουζάκι, εκεί που κάθεται, με πόσα θα πήγαινες;»

κι άρχιζαν να γελάνε,

είναι πολύ διαφορετικό να σταματούσαν τη ροή και να λέγανε:

«Θέλω να κάνω μια ερώτηση.

Με την κοπέλα με το μπλε φανελάκι, θα πήγαινε κάποιος, και αν ναι με πόσα;»

Για να μην τρελαθώ.

Μιλάμε ότι το ένα είναι, όταν μιλήσαν μεταξύ τους,

ήταν δύο κάφροι που έκαναν κάφρικο χιούμορ

και το άλλο είναι φασισμός.

Πολλές φορές το κάφρικο χιούμορ φλερτάρει με τον φασισμό, πάρα πολλές φορές.

Και πολλές φορές οι άνθρωποι φοβούνται να γελάσουν με το κάφρικο χιούμορ γιατί λένε ότι είναι φασιστικό.

Εγώ δε φοβάμαι. Εγώ γελάω πάντα με τα κάφρικα. Με τα χειρότερα.

Που να κάνουν με τη χειρότερη κατηγορία ανεκδότων. Γελάω.

Δεν νιώθω ότι απειλούμαι. Δεν νιώθω τίποτα από όλα αυτά.

Ας πούμε, για παράδειγμα ο περιπτεράς της γειτονιάς μου χθες που ήρθε από την Αθήνα,

με σταματάει, μου λέει: «Να σου πω λίγο κάτι.

Τι είναι ένας Αλβανός στον πάτο της θάλασσας;»

Του λέω εγώ: «Μια καλή αρχή;» Γιατί το ήξερα από τους δικηγόρους.

Λέει: «Όχι» είναι λέει «Pollution». Αλβανός αυτός.

Λέω: «ΟΚ».

Λέει: «100.000 Αλβανοί τι είναι στον πάτο της θάλασσας;»

Του λέω: «Τι;». Μου λέει: «Sοlution».

Γελάσαμε και οι δύο, δε θίχτηκε κανείς.

Αυτός Αλβανός όντας είχε το ελεύθερο, εγώ βέβαια Ελληνίδα ούσα πολιτικά ορθά

θα έπρεπε να πω: «Μη λες χαζά».

Αλλά γέλασα με την καρδιά μου. Το βρήκα πάρα πολύ αστείο. Ποιο είναι το θέμα;

Για ποιο λόγο πιστεύω ότι δεν υπάρχει κίνδυνος και πότε δεν υπάρει κίνδυνος;

Πάνω απ' όλα παίζει ρόλο ο πομπός. Ποιος είναι ο πομπός;

Τι είναι ο πομπός;

Με τι στόχους, με τι κατευθυντήριες γραμμές, με τι υπόβαθρο,

εξαπολύει μία λέξη, μία φράση και εναντίον ποιου.

Ο αέρας αυτουνού που το αποπνέει.

Τόσο γενικά μπορείς να καταλάβεις πότε κάτι είναι ενοχλητικό

και πότε δεν είναι.

Μπορείς με τη ζωή σου να έχεις πολύ διαφορετική αντιμετώπιση

απ' ό,τι με τα ανέκδοτά σου.

Μπορεί εγώ να γελάσω με ένα ρατσιστικό αστείο και η κόρη μου, αλλά η καλύτερη φίλη της κόρης μου είναι από την Αφρική.

Και όταν έρχεται στο σπίτι, μπαίνει μέσα και της λέω:

«Άιντι μάλε τσικουλάτα» και γελάμε.

Της λέω «η μία είναι σοκολάτα και η άλλη είναι λευκή με σταφίδες».

Επίσης το ότι εγώ μπορεί αν γυρίσω και να πω τη φράση που μας ξεφεύγει,

και λέμε: «Καλέ, τι είσαι, αυτιστικό;»,

που έχει μπει στο ζωή μας αυτό

και τώρα μαθαίνουμε ότι δεν είναι σωστό να το λέμε δημόσια.

Ο άλλος φίλος της κόρης μου έχει Άσπεργκερ, είναι ένα από τα μεγαλύτερα μυαλά της Ελλάδας,

που πιστεύω ότι κάποια στιγμή θα φέρουν τομή στο θέατρο,

ένα πανέξυπνο παιδί, το οποίο είμαστε όλη μέρα μαζί

και βλέπω ότι μας αφήνει πίσω χρόνια στην εξυπνάδα.

Θέλω να πω ότι η ζωή που κάνεις είναι αυτή που θα δείξει τι είσαι,

όχι αν θα γελάσεις με ένα αστείο.

Και για να τελειώσω, είμαι και μέσα στον χρόνο μου, 1:27, θέλω να σας πω το εξής:

Πάντα πίστευα ότι η κωμωδία αποτελούσε ένα μεγάλο καζάνι, μια μεγάλη κολυμπήθρα, όπου εξιλεώνονται και εξυγιαίνονται όλα τα δεινά του ανθρώπου.

Ο πόνος, η ασχήμια, η αναπηρία ο θάνατος, ο εκβιασμός, η απάτη.

Όλα ξεπλένονται και φωτίζονται από μια φαιδρή πλευρά. Μετά βγαίνουν στον αέρα σαν ανάμνηση ή σαν γιατρεμένη πληγή.

Η κωμωδία θεραπεύει τις πληγές, δεν τις ξύνει.

Η κωμωδία εξισορροπεί τα ετεροβαρή.

Λειαίνει τις γωνίες και πάνω απ' όλα συγχωρεί.

Το γέλιο είναι αυτό που καθαρίζει, που ξανανιώνει.

Το γέλιο κάνει επανεκκίνηση.

Και το αστείο είναι ιερό.

Απλά μεγάλη προσοχή στις απομιμήσεις του.

Ευχαριστώ πάρα πολύ.

(Χειροκρότημα)

To hear audio for this text, and to learn the vocabulary sign up for a free LingQ account.

Άνοιγμα αυτού του μαθήματος στο LingQ

Laughter as a forbidden fruit | Sofia Moutidou | TEDxUniversityofMacedonia le rire|comme|un|interdit|fruit|Sofia|Moutidou|TEDxUniversitédeMacédoine skratt||||frukt|Sofia|Moutidou|TEDxUniversityofMacedonia Lachen als verbotene Frucht | Sofia Moutidou | TEDxUniversityofMacedonia Laughter as a forbidden fruit | Sofia Moutidou | TEDxUniversityofMacedonia Смех как запретный плод | София Мутиду | TEDxUniversityofMacedonia Le rire comme un fruit défendu | Sofia Moutidou | TEDxUniversityofMacedonia

Μεταγραφή: Aliki Vitsa Επιμέλεια: Chryssa Rapessi transcription|Aliki|Vitsa|édition|Chryssa|Rapessi |||||Rapessi Transcription : Aliki Vitsa Édition : Chryssa Rapessi

Γεια σας. salut|à vous Bonjour.

Με τον Θανάση είμαστε και φίλοι και συνάδελφοι, avec|le|Thanasis|nous sommes|et|amis|et|collègues ||Thanasis|||||kollegor Thanasis and I are both friends and colleagues, Avec Thanasis, nous sommes à la fois amis et collègues,

Ευχαριστώ πάρα πολύ που μείνατε μέχρι το τέλος της ομιλίας. je remercie|très|beaucoup|que|vous êtes restés|jusqu'à|la|fin|de la|discours ||||ni stannade|||||talet Thank you very much for staying until the end of the speech. Merci beaucoup d'être restés jusqu'à la fin du discours.

Είχα μεγάλο άγχος ότι θα μιλήσω μόνο στα καθίσματα, j'avais|grande|anxiété|que|(particule future)|je parlerai|seulement|dans les|sièges ||ångest|||||| J'avais beaucoup de stress à l'idée de ne parler qu'aux sièges, αλλά έμεινε πολύς κόσμος. mais|il est resté|beaucoup de|monde mais beaucoup de gens sont restés.

Ονομάζομαι Σοφία Μουτίδου, είμαι 47 χρονών, je m'appelle|Sophia|Moutidou|je suis|ans ||Moutidou|| Je m'appelle Sophia Moutidou, j'ai 47 ans,

έχω τελειώσει τη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης j'ai|terminé|la|faculté de droit|école|de l'|Aristote|université|de Thessalonique |||||||universitet| j'ai terminé la faculté de droit de l'Université Aristote de Thessalonique

και την Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης του θεάτρου ΕΜΠΡΟΣ στην Αθήνα, et|la|supérieure|école|d'art dramatique|d'art|du|théâtre|Empros|à|Athènes ||||Dramatiska|konst|||EMBROS|| and the Higher School of Dramatic Art of the Emproos Theatre in Athens, et l'École supérieure d'art dramatique du théâtre EMBROS à Athènes,

όπου ζω και εργάζομαι τα τελευταία 20 χρόνια σαν ηθοποιός. où|je vis|et|je travaille|les|dernières|années|comme|actrice where I have been living and working for the last 20 years as an actor. où je vis et travaille depuis 20 ans en tant qu'actrice. Επίσης, γράφω και σκηνοθετώ τις δικές μου stand up παραστάσεις, aussi|j'écris|et|je réalise|mes|propres|à moi|stand|up|spectacles |||regisserar|||||up|föreställningar I also write and direct my own stand up shows, Je rédige et réalise également mes propres spectacles de stand-up, διδάσκω μαθήματα υποκριτικής σε σχολές, σε σεμιναριακούς κύκλους j'enseigne|cours|d'interprétation|dans|écoles|dans|séminaires|cercles ||skådespeleri||skolor||seminarie| I teach acting courses in schools, in seminar circles j'enseigne des cours de théâtre dans des écoles, lors de séminaires

και σε ιδιαίτερα μαθήματα. et|dans|particuliers|cours ||särskilt| and in private lessons. et dans des cours particuliers.

Τα τελευταία τρία χρόνια έχω και ένα κανάλι στο YouTube, les|dernières|trois|années|j'ai|et|une|chaîne|sur|YouTube |||||||kanal|| For the last three years I have also had a YouTube channel, Depuis trois ans, j'ai aussi une chaîne sur YouTube,

στο οποίο όπως είπε πολύ σωστά ο Θανάσης ασχολούμαι με κοινονικό-πολιτικά ζητήματα, dans le|lequel|comme|il a dit|très|juste|le|Thanasis|je m'occupe|de|||questions |||||||Thanasis|||sociopolitiska|| in which, as Thanasis rightly said, I deal with normal-political issues, dans lequel, comme l'a très bien dit Thanasis, je m'occupe de questions socio-politiques,

αλλά και μεγάλο μέρος χιουμοριστικό και σάτυρας. mais|et|grande|partie|humoristique|et|satire ||||humoristiskt||satir mais aussi d'une grande part d'humour et de satire.

Άξονας του καναλιού μου πάντοτε από την αρχή ήταν η προσωπική έκθεση, axe|de la|chaîne|ma|toujours|depuis|l'|début|c'était|l'|personnelle|exposition Axeln||kanalen|||||||||utställning L'axe de ma chaîne a toujours été depuis le début l'exposition personnelle, την οποία λατρεύω αν και φοβάμαι. que|laquelle|j'adore|bien que|et|j'ai peur ||älskar||| que j'adore même si j'en ai peur.

Τώρα, για ποιο λόγο το γέλιο, γιατί διάλεξα το γέλιο; maintenant|pour|quel|raison|le|rire|pourquoi|j'ai choisi|le|rire |||||||valde|| Now, why the laughter, why did I choose laughter? Maintenant, pourquoi le rire, pourquoi ai-je choisi le rire ?

Αργότερα ως ηθοποιός μου ζητήθηκε πάρα πολλές φορές plus tard|en tant que|acteur|à moi|on m'a demandé|très|nombreuses|fois Later as an actor I was asked many, many times Plus tard, en tant qu'actrice, on m'a demandé très souvent στα πλαίσια της κωμωδίας, στην οποία και καθιερώθηκα στην Ελλάδα dans le|cadre|de la|comédie|dans la|laquelle|et|je me suis établi|en|Grèce |||||||etablerade|| in the context of comedy, in which I established myself in Greece dans le cadre de la comédie, dans laquelle je me suis établie en Grèce.

να παράξω γέλιο, να παράγω γέλιο - ποιο είναι το σωστό δεν ξέρω - à|je produise|rire|à|je produis|rire|lequel|c'est|le|correct|ne|je sais |producera|||producera||||||| to produce laughter, to produce laughter - which is the right one I don't know - produire du rire, générer du rire - je ne sais pas lequel est correct -

και το οποίο το έκανα. et|le|lequel|je|j'ai fait et c'est ce que j'ai fait.

Από μικρή άθελα μου και μετά στη δραματική σχολή μεθοδικά και με στόχο, depuis|petite|involontairement|à moi|et|ensuite|à|dramatique|école|méthodiquement|et|avec|objectif |||||||drama||metodiskt||| Depuis mon enfance, involontairement, puis à l'école de théâtre, de manière méthodique et avec un objectif,

άρχισα να παρατηρώ τους ανθρώπους. j'ai commencé|à|observer|les|gens ||observera|| J'ai commencé à observer les gens.

Αυτή είναι η βασική δουλειά του ηθοποιού. cela|est|le|principale|travail|de|l'acteur |||grundläggande|||skådespelare C'est le travail principal de l'acteur.

Είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο. vingt|quatre|heures|le|jour entier Vingt-quatre heures sur vingt-quatre.

Για ποιο λόγο οι άνθρωποι είναι σοβαροί pour|quelle|raison|les|gens|sont|sérieux ||||||allvarliga Why people are serious Pourquoi les gens sont-ils sérieux ?

και για ποιο λόγο σταματάνε να είναι σοβαροί. et|pour|quel|raison|ils arrêtent|de|être|sérieux ||||stannar||| et pour quelle raison ils cessent d'être sérieux. Για ποιο λόγο αρχίζουν να γελάνε. pour|quel|raison|ils commencent|à|rire Why they start laughing. Pour quelle raison ils commencent à rire.

Το πρώτο συμπέρασμα που κατέληξα είναι la|première|conclusion|que|j'ai tiré|c'est ||slutsats||| La première conclusion à laquelle je suis arrivé est

ότι το γέλιο ενώ είναι μια απλή φυσική διαδικασία, que|le|rire|bien que|c'est|un|simple|physique|processus |det||||||| que le rire, bien qu'il soit un simple processus naturel, χωρίς καμία προαπαιτούμενη ικανότητα, δεν είναι κάτι απλό. sans|aucune|préalable|compétence|ne|est|quelque chose|simple ||förutsatt||||| sans aucune compétence préalable, ce n'est pas quelque chose de simple.

Δηλαδή αν αυτή τη στιγμή ρωτήσω πόσοι από εσάς ξεκαρδιστήκατε σήμερα donc|si|cette|cette|instant|je demande|combien|parmi|vous|vous avez ri aux éclats|aujourd'hui |||||||||har skrattat hjärtligt| I mean, if I ask right now how many of you have had a good laugh today C'est-à-dire que si je demande en ce moment combien d'entre vous avez ri aux éclats aujourd'hui

τα αποτελέσματα δεν θα είναι τόσο θετικά όσο νομίζουμε. les|résultats|ne|verbe futur|seront|si|positifs|que|nous pensons ||||||positiva|| the results will not be as positive as we think. les résultats ne seront pas aussi positifs que nous le pensons.

Το γέλιο από δεδομένο έχει γίνει ζητούμενο. le|rire|de|acquis|il a|devenu|recherché det|||given||| Laughter has gone from being a given to a demand. Le rire, qui était acquis, est devenu un enjeu.

Από μία φυσική διαδικασία έχει γίνει ένα εντελώς έκτακτο συμβάν. de|un|naturelle|processus|il a|devenu|un|totalement|exceptionnel|événement |||||||helt|extraordinärt| A natural process has become a completely extraordinary event. Un événement totalement exceptionnel a eu lieu à partir d'un processus naturel.

Τι είναι το γέλιο; quoi|est|le|rire Qu'est-ce que le rire ?

Γκούγκλαρα και μπήκα στη Βικιπαίδεια και έχει έναν ορισμό πολύ ωραίο, j'ai googlé|et|je suis entré|dans|Wikipédia|et|il a|une|définition|très|beau googlade||||||||definition|| J'ai googlé et je suis allé sur Wikipédia et il y a une très belle définition,

λέει «ηχηρή έκφραση χαράς ή ευχαρίστησης, il dit|sonore|expression|de joie|ou|de plaisir |||glädje||tacksamhet says "a resounding expression of joy or pleasure, il dit « expression sonore de joie ou de plaisir,

αντίδραση σε κάτι αστείο, réaction|à|quelque chose|drôle réaction à quelque chose de drôle,

που παράγεται από πολλές και γρήγορες παλμικές κινήσεις του διαφράγματος qui|est produit|par|nombreuses|et|rapides|pulsatoires|mouvements|du|diaphragme |produceras|||||pulserande|||diafragmet produit par de nombreux et rapides mouvements pulsés du diaphragme καθώς επίσης και των κοιλιακών μυών». ainsi que|aussi|et|des|abdominaux|muscles ||||buks (1)|muskler ainsi que des muscles abdominaux.

Τα είδη του γέλιου τώρα. les|types|du|rire|maintenant |slag||skratt| Les types de rire maintenant.

Κατά τη γνώμη μου τα είδη του γέλιου είναι όσα είναι και οι άνθρωποι. selon|la|opinion|ma|les|types|du|rire|sont|autant que|sont|et|les|personnes In my opinion, there are as many kinds of laughter as there are people. À mon avis, les types de rire sont aussi variés que les gens.

Δηλαδή ο κάθε άνθρωπος γελάει ξεχωριστά. c'est-à-dire|chaque||personne|rit|séparément |||||separat That is, each person laughs individually. C'est-à-dire que chaque personne rit de manière unique.

Σε αντίθεση με τον ορισμό του Google που λέει ηχηρή έκφραση χαράς, en|opposition|à|la|définition|de|Google|qui|dit|sonore|expression|de joie |motsats|||||||||| Contrary to Google's definition which says resounding expression of joy, Contrairement à la définition de Google qui dit que c'est une expression sonore de joie,

εγώ θα έρθω να προσθέσω και κάποιο άηχο γέλιο. moi|je vais|venir|pour|ajouter|et|un|silencieux|rire |||||||stilla| I'll come and add some soundless laughter. je viendrai ajouter un rire silencieux. Δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι που δίπλα μας ξεψυχάνε από γέλιο ne|sont|pas nombreux|les|gens|qui|à côté|de nous|ils meurent|de|rire ||||||||dör|| There are many people who die of laughter next to us Il n'est pas rare de voir des gens à côté de nous mourir de rire

χωρίς να τους ακούμε, χωρίς να βγάζουν ούτε μία νότα. sans|de|les|nous entendons|sans|de|ils émettent|pas|une|note without listening to them, without making a single note. sans que nous les entendions, sans qu'ils émettent le moindre son.

Βλέπεις ξαφνικά κάποιον στην παρέα που κάνει και μετά από λίγο κάνει. tu vois|soudain|quelqu'un|dans la|compagnie|qui|il fait|et|après|de|peu|il fait You suddenly see someone in the group doing it and after a while it's done. Tu vois soudain quelqu'un dans le groupe qui rit et puis après un moment il rit. Αυτός υποφέρει αλλά εσύ δεν ακούς τίποτα. lui|il souffre|mais|tu|ne|entends|rien |lider||||| He suffers but you don't hear anything. Lui souffre mais toi tu n'entends rien.

Παρόλα αυτά όμως τα γέλια ως συνήθως είναι ηχηρά. malgré|cela|cependant|les|rires|comme|d'habitude|ils sont|bruyants trots allt||||||||högljudda However, the laughter as usual is loud. Cependant, les rires sont généralement bruyants.

Το γέλιο με το κριτήριο την έντασή του μπορεί να είναι ένα χαμηλό γέλιο. le|rire|avec|le|critère|l'|intensité|de|il peut|(particule infinitive)|être|un|bas|rire ||||||intensitet||||||| Laughter in terms of its intensity can be a low laugh. Le rire, selon son intensité, peut être un rire bas.

Άνθρωποι οι οποίοι γελάνε χαμηλά. (Χαμηλά γέλια) personnes|qui|qui|ils rient|bas|bas|rires People who laugh low. (Low laughter) Des gens qui rient doucement. (Rires bas)

Νομίζεις πέθαναν, όμως ζούνε. tu penses|ils sont morts|mais|ils vivent Tu penses qu'ils sont morts, mais ils vivent.

Άνθρωποι, οι οποίοι κλιμακώνονται, δηλαδή ξεκινάνε από χαμηλά και κορυφώνουν. des gens|qui|qui|ils s'intensifient|c'est-à-dire|ils commencent|de|bas|et|ils atteignent le sommet |||klättrar||||||når toppen Des gens qui montent en puissance, c'est-à-dire qui commencent bas et atteignent un sommet.

Κάνουν. (Κλιμακωτά γέλια) Κάτι θυμήθηκαν στην πορεία. ils font|progressivement|rires|quelque chose|ils se sont souvenus|en|chemin |stegvis||||| Ils le font. (Rires en crescendo) Ils se sont souvenus de quelque chose en cours de route.

και αφήνουν και μια ουρά. et|laissent|et|une|queue et laissent aussi une traîne.

Μπήκα έψαξα, υπάρχει ένα γέλιο το οποίο ταράζει τους ανθρώπους. je suis entré|j'ai cherché|il existe|un|rire|qui|qui|trouble|les|gens |||||||stör|| I went in and looked, there is a laughter which upsets people. Je suis entré, j'ai cherché, il y a un rire qui trouble les gens.

Είναι αυτό το οποίο χάνεις τον έλεγχο. c'est|cela|le|que|tu perds|le|contrôle It's what you lose control of. C'est ce que tu perds le contrôle.

Χάνεις πολλούς σφιγκτήρες σου, tu perds|beaucoup de|sphincters|tes ||klämmor| Tu perds beaucoup de tes sphincters,

ρυθμίζεται πάρα πολύ η σεροτονίνη σου, ανεβαίνει δηλαδή, elle se régule|très|beaucoup|la|sérotonine|ta|elle monte|c'est-à-dire regleras||||||| ta sérotonine est régulée de manière significative, elle augmente donc,

Δηλαδή είναι ένα γέλιο μέχρι τελικής πτώσεως. donc|c'est|un|rire|jusqu'à|finale|chute ||||||fall C'est-à-dire que c'est un rire jusqu'à la chute finale.

Άρα ξεκαθαρίζουμε ότι σήμερα μιλάμε για το γέλιο και όχι για το χαμόγελο. donc|nous clarifions|que|aujourd'hui|nous parlons|de|le|rire|et|pas|de|le|sourire |klarar||||||||||| Donc, nous clarifions que nous parlons aujourd'hui du rire et non du sourire.

Υπάρχει πολύ μεγάλη διαφορά. il y a|très|grande|différence Il y a une très grande différence.

Το χαμόγελο εμπεριέχει μια πολυτέλεια χρόνου. le|sourire|il contient|une|luxe|temps Le sourire implique un luxe de temps. Μια πολυτέλεια επεξεργασίας. un|luxe|traitement ||av bearbetning Un luxe de traitement.

Έχω χρόνο να κρίνω. j'ai|du temps|pour|juger |||bedöma J'ai le temps de juger.

Το γέλιο χτυπάει πισώπλατα. le|rire|frappe|par derrière |||bakifrån Le rire frappe par derrière.

Διακόπτει τη ροή και μετά από αυτό αισθάνεσαι πάρα πολύ ωραία, ça interrompt|le|flux|et|après|de|cela|tu te sens|très|très|bien ||flöde|||||||| Il interrompt le flux et après cela, tu te sens très bien,

αλλά κουρασμένος. mais|fatigué mais fatigué.

Είναι σαν γυμναστική. c'est|comme|exercice It's like gymnastics. C'est comme de l'exercice.

Τώρα, γιατί απαγορευμένος καρπός; maintenant|pourquoi|interdit|fruit |||frukt Now, why forbidden fruit? Alors, pourquoi fruit défendu ?

Απορούσα γιατί οι Άγιοι είναι τόσο αγέλαστοι και τόσο άσχημοι. je me demandais|pourquoi|les|Saints|ils sont|si|sérieux|et|si|laids undrade||||||allvarliga||| I wondered why the Saints are so rude and so ugly. Je me demandais pourquoi les Saints sont si sérieux et si laids. Μπαίνοντας στην εκκλησία έβλεπα παντού εικόνες Αγίων en entrant|dans la|église|je voyais|partout|images|de Saints En entrant dans l'église, je voyais partout des images de Saints.

γιατί de facto και de jure ήταν άγιοι, δεν έμπαινε τέτοιο θέμα, parce que|de|fait|et|de|droit|ils étaient|saints|ne|il n'y avait pas|tel|sujet car de facto et de jure, ils étaient saints, il n'y avait pas de sujet là-dessus,

Στο σπίτι μεγάλωσα με μια μαμά πάρα πολύ θρήσκα και πολύ αστεία ταυτόχρονα. dans le|maison|j'ai grandi|avec|une|maman|très|très|pieuse|et||drôle|en même temps ||||||||fromig|||| At home I grew up with a mom who was very religious and very funny at the same time. J'ai grandi dans une maison avec une maman très pieuse et en même temps très drôle. Η μαμά μου, λοιπόν, κάθε φορά που μας έκανε να γελάμε, μετά έλεγε, la|maman|ma|donc|chaque|fois|que|nous|elle nous faisait|à|rire|après|elle disait So my mom, every time she made us laugh, then she would say, Ma mère, donc, chaque fois qu'elle nous faisait rire, elle disait ensuite,

«Σε καλό να μας βγουν τα γέλια». à|bon|à|nous|qu'ils sortent|les|rires "Good riddance to laughter." «Que nos rires nous portent chance».

Άρχισα να υποψιάζομαι μια συνάφεια ενοχής και θρησκείας. Και γέλιου. j'ai commencé|à|soupçonner|une|corrélation|de culpabilité|et|de religion|et|de rire ||||sammanhang|skuld|||| I began to suspect a connection between guilt and religion. And laugh. J'ai commencé à soupçonner un lien entre culpabilité et religion. Et le rire.

Μεγαλώνοντας είδα το «Όνομα του Ρόδου» του Ουμπέρτο Έκο. en grandissant|j'ai vu|le|Nom|de|la Rose|de|Umberto|Eco Growing up I saw Umberto Eco's "Name of the Rose". En grandissant, j'ai vu «Le Nom de la rose» d'Umberto Eco.

Το βιβλίο του Ουμπέρτο Έκο σε ταινία, le|livre|de|Umberto|Eco|en|film Le livre d'Umberto Eco adapté en film,

το οποίο, θα κάνω λίγο spoiler, είναι ένα μοναστήρι Βενεδικτίνων το 1326, le|quel|je vais|faire|un peu|spoiler|c'est|un|monastère|bénédictins|le which, I'll spoil it a little bit, is a Benedictine monastery in 1326, ce qui, je vais faire un petit spoiler, est un monastère bénédictin en 1326, όπου μια σειρά από φόνους έρχεται να αναστατώσει τη ζωή του μοναστηριού. où|une|série|de|meurtres|elle vient|à|troubler|la|vie|du|monastère |||||||störa|||| where a series of murders comes to disrupt the life of the monastery. où une série de meurtres vient troubler la vie du monastère.

Νεκροί καλόγεροι παντού, morts|moines|partout Dead monks everywhere, Des moines morts partout,

Στην αρχή δίνονται μεταφυσικές εξηγήσεις για τον θάνατό τους με βάση την Αποκάλυψη, à|début|on donne|métaphysiques|explications|pour|la|mort|leur|avec|base|l'|Apocalypse |||metafysiska||||||||| Au début, des explications métaphysiques sont données pour leur mort sur la base de l'Apocalypse,

αλλά μετά αποκαλύπτεται, καμία σχέση. mais|après|il est révélé|aucune|relation ||avslöjas|| but then it's revealed, no relation. mais ensuite il est révélé, aucune relation.

Οι φόνοι είναι φόνοι. Κάποιος τους σκοτώνει. les|meurtres|sont|meurtres|quelqu'un|les|tue |mord||||| Murders are murders. Someone is killing them. Les meurtres sont des meurtres. Quelqu'un les tue.

Υπάρχει ένας μοναχός, ο Χόρχε, ο οποίος διαφυλάτει σαν κόρη οφθαλμού, il y a|un|moine|le|Jorge|qui||protège|comme|fille|de l'œil |||||||vaktar||ögat|ögat Il y a un moine, Jorge, qui protège comme la prunelle de ses yeux,

Ο Χόρχε είναι κάθετα αντίθετος με την κωμωδία, le|Jorge|est|catégoriquement|opposé|à|la|comédie |||helt|motsatt|||komedi Jorge is totally opposed to comedy, Jorge est catégoriquement opposé à la comédie,

τη θεωρεί έκφυλη, καταπτωτική και ενάντια στα πρότυπα του Χριστιανισμού. la|elle considère|dégénérée|dégradante|et|contre|les|normes|du|christianisme |||nedbrytande||emot||normer||Kristendomen considers it degenerate, degenerate, and against the standards of Christianity. elle la considère comme dégénérée, dégradante et contraire aux normes du christianisme.

Τι έχει κάνει λοιπόν; que|elle a|fait|donc So what has he done? Que fait-elle donc ?

Έχει βουτήξει όλες τις σελίδες του βιβλίου σε δηλητήριο, elle a|plongé|toutes|les|pages|du|livre|dans|poison |dykt||||||| He has dipped all the pages of the book in poison, Elle a plongé toutes les pages du livre dans du poison, ώστε όποιο φυλλογυρίζει το βιβλίο αναγκαστικά να βρει τραγικό θάνατο. afin que|quiconque|feuillette|le|livre|nécessairement|à|trouve|tragique|mort ||bläddrar||||||| so that whoever leafs through the book is bound to meet a tragic death. de sorte que quiconque feuillette le livre doit inévitablement trouver une mort tragique.

Και άρχισα να αναρωτάω. et|j'ai commencé|à|me demander |||undra And I began to wonder. Et j'ai commencé à me demander.

Αποτελεί λοιπόν η κωμωδία, ένα κόκκινο πανί για τη θρησκεία; cela constitue|donc|la|comédie|un|rouge|drapeau|pour|la|religion utgör||||||||| Is comedy, then, a red rag for religion? La comédie est-elle donc un chiffon rouge pour la religion ?

Μια φυτεμένη ενοχή ενάντια στη χαρά και στην ευθυμία; une|implantée|culpabilité|contre|la|joie|et|à la|gaieté ||skuld|||glädje|||glädje A planted guilt against joy and cheerfulness? Une culpabilité implantée contre la joie et l'allégresse ?

Ας δούμε μερικές ρήσεις Αγίων Πατέρων και Ευαγγελιστών: voyons|voir|quelques|paroles|des Saints|Pères|et|Évangélistes |||||Fäder||evangelister Let's look at some sayings of the Holy Fathers and Evangelists: Voyons quelques citations des Saints Pères et des Évangélistes :

Οὐαὶ ὑμῖν οἱ γελῶντες νῦν, ὅτι πενθήσετε καὶ κλαύσετε, του Λουκά. malheur|à vous|les|riant|maintenant|que|vous pleurerez|et|vous pleurerez|de|Luc Ve||de||nu|att|sörja|och|gråta||Lukas woe|to you||laughing||||||| And ye laughing fools now, that ye mourn and cry, of Luke. Malheur à vous qui riez maintenant, car vous pleurerez et vous vous lamenterez, selon Luc.

Ὑποτάγητε οὖν τῷ Θεῷ. ἀντίστητε τῷ διαβόλῳ, καὶ φεύξεται ἀφ᾽ ὑμῶν· soumettez-vous|donc|à|Dieu|résistez|à|diable|et|il fuira|loin de|de vous Underordna er|alltså||Gud|stå emot|till den|||ska fly|bort|er Submit yourselves||||resist||||||your Submit to the Theory. Resist the devil, and he shall depart from you. Soumettez-vous donc à Dieu. Résistez au diable, et il fuira loin de vous.

καθαρίσατε χεῖρας ἁμαρτωλοὶ καὶ ἁγνίσατε καρδίας. purifiez|mains|pécheurs|et|sanctifiez|cœurs |händer|||renade|hjärtan Cleanse your hands, ye sinners, and purify your hearts. Purifiez vos mains, pécheurs, et sanctifiez vos cœurs.

Ταλαιπωρήσατε και πενθήσατε και κλαύσατε. vous avez souffert|et|vous avez pleuré|et|vous avez pleuré ni har plågat||||gråtit ||||cried You have afflicted and mourned and wept. Affligez-vous, pleurez et lamentez-vous.

Ο γέλως υμών εις πένθος μεταστραφείτω και η χαρά εις κατήφειαν. le|rire|de vous|en|deuil|qu'il se transforme|et|la|joie|en|tristesse ||||sorg|må vända|||||sorgsenhet |||||let it be turned|||||sorrowful expression Let your joy be turned into mourning, and your gladness into gloom. Que votre rire se transforme en deuil et que la joie se change en tristesse.

ἐν γέλωτι ἄφρων πράττει κακά dans|rire|insensé|il fait|mal |skratta|dåre|| |laughter||| In the laughter of a fool he does evil L'insensé agit mal dans la joie.

καρδία εὐφραινομένη εὐεκτεῖν ποιεῖ, ἀνδρὸς δὲ λυπηροῦ ξηραίνεται τὰ ὀστᾶ. cœur|réjoui|il fait du bien|il fait|d'un homme|mais|triste|il se dessèche|les|os ||att sträcka sig|gör|av en man|men|sorglig|torkar|de|benen A merry heart maketh merry, and the bones of a sad man are dried up. Un cœur joyeux rend le corps sain, mais celui d'un homme triste dessèche les os.

Μωρός εν γέλωτι ανυψοί την φωνήν αυτού. Φρόνιμος δε, μόλις ησυχή μειδιάσει. insensé|dans|rire|il élève|la|voix|de lui|sage|mais|à peine|il se calme|il sourit Morrus|||höjer||röst||Frånig|||tyst| Baby in laughter lifted up his voice. And he shall be good, when he shall be quiet. L'insensé élève sa voix dans le rire. Mais l'homme sage sourit à peine.

Ώσπερ φωνή ακανθών υπό λέβητα, ούτως ο γέλως των αφρόνων. comme|voix|des épines|sous|chaudière|ainsi|le|rire|des|insensés liksom||||kittel|||||dårar As the voice of a boiler, so is the laughter of the frogs. Tout comme la voix des épines sous une chaudière, ainsi est le rire des insensés.

Βλέπουμε ότι το γέλιο είναι συνδυασμένο με τον «άφρονα», nous voyons|que|le|rire|est|combiné|avec|l'|insensé |||||kombinerat|||dåraktig We see that laughter is combined with "foolishness", Nous voyons que le rire est associé à l'« insensé »,

με αυτόν που δε γελάει σωστά. avec|celui|qui|ne|rit|correctement with the one who doesn't laugh properly. à celui qui ne rit pas correctement.

Ποτέ δεν αναφέρεται στα κείμενα κάποιος, ο οποίος έχει λόγο να γελάσει. jamais|ne|est mentionné|dans les|textes|quelqu'un|qui|qui|a|raison|de|rire Never in the texts is anyone mentioned who has reason to laugh. Il n'est jamais fait mention dans les textes de quelqu'un qui a raison de rire.

Και φυσικά αυτός απειλείται ότι θα πενθήσει και θα κλάψει. et|bien sûr|lui|il est menacé|que|auxiliaire futur|il va pleurer|et|auxiliaire futur|il va pleurer |||hotas|||sörja||| And of course he is threatened that he will mourn and cry. Et bien sûr, il est menacé de pleurer et de faire le deuil.

Η θρησκεία πρόλαβε και φύτεψε την ενοχή της la|religion|elle a réussi à|et|elle a planté|la|culpabilité|sa Religion anticipated and planted its guilt La religion a réussi à implanter sa culpabilité σε πάρα πολλές δομές της κοινωνίας. dans|très|nombreuses|structures|de la|société ||många|strukturer|| in so many structures of society. dans de nombreuses structures de la société.

Ξεκινώντας από την εκπαίδευση, θα δούμε ότι η μόνη βαθμίδα εκπαίδευσης en commençant|par|l'|éducation|auxiliaire futur|nous verrons|que|la|seule|niveau|d'éducation |||||||||nivå|utbildning Starting with education, we will see that the only level of education En commençant par l'éducation, nous verrons que le seul niveau d'éducation στην οποία το γέλιο όχι απλά επιτρέπεται αλλά επιβάλλεται είναι το προνήπιο. dans|laquelle|le|rire|pas|simplement|est permis|mais|est imposé|c'est|le|pré-maternelle ||||||||krävs||| in which laughter is not only allowed but required is the preschool. dans lequel le rire n'est pas seulement permis mais est obligatoire, c'est la maternelle.

Ακόμα και στο νηπιαγωγείο τα πράγματα έχουν χαλιναγωγηθεί. même|et|à|école maternelle|les|choses|ont|été maîtrisées |||||||kontrollerats Even in kindergarten things have been reined in. Même à l'école maternelle, les choses ont été maîtrisées.

Στο σχολείο δε, ξέρουμε πολύ καλά ότι το γέλιο ήταν πάντοτε αξιόποινο. à|école|en effet|nous savons|très|bien|que|le|rire|était|toujours|punissable |||||||||||brottsligt And in school, we know very well that laughter has always been punishable. À l'école, nous savons très bien que le rire a toujours été répréhensible. Θα τιμωρούμασταν αν γελούσαμε nous allons|être punis|si|nous riions |||skulle skratta We would be punished if we laughed Nous serions punis si nous riions.

και μπορεί να θυμόμαστε όλοι κάποιο δασκάλο ή καθηγητή, et|il peut|particule infinitive|nous nous souvenons|tous|un|enseignant|ou|professeur |||minns|||lärare|| and we might all remember a teacher or a professor, et nous pouvons tous nous souvenir d'un enseignant ou d'un professeur,

που ήταν πιο χαλαρός, πιο χαβαλέ και περνούσαμε πιο ωραία στο μάθημά τους qui|il était|plus|détendu|plus|amusant|et|nous passions|plus|bien|dans|cours|leur |||avslappnad||||vi hade det||||| who were more relaxed, more fun and we had more fun in their class qui était plus détendu, plus amusant et nous passions un meilleur moment dans son cours

και ίσως να ήταν το μόνο μάθημα που απέδιδε. et|peut-être|particule infinitive|il était|la|seule|matière|qui|il était productif ||||||||gav resultat and it may have been the only lesson he taught. et c'était peut-être le seul cours qui portait ses fruits.

είσαι ένας και είναι ομάδα, tu es|un|et|ils sont|équipe you are one and they are a team, tu es un et c'est une équipe,

η ομάδα θέλει πάρα πολύ να παρεκτραπεί l'|équipe|elle veut|très|beaucoup|pour|dévier ||||||avvika the team very much wants to be misdirected l'équipe veut vraiment s'écarter

κι έτσι οργανώνεται προς μια κατεύθυνση σκανταλιάς et|donc|elle s'organise|vers|une|direction|espièglerie |så|organiserar sig||||busighet and so it is organized in a direction of mischief et ainsi elle s'organise dans une direction de malice

Αυτομάτως το γέλιο καθίσταται παράνομο. automatiquement|le|rire|devient|illégal automatiskt|||blir| Automatically laughter becomes illegal. Automatiquement, le rire devient illégal.

Τώρα, στον στρατό, ένας άλλος θεσμός. maintenant|dans|armée|une|autre|institution ||armén|||institution Now, in the army, another institution. Maintenant, dans l'armée, une autre institution.

Ο στρατός σαν στόχο έχει να εκπαιδεύσει τον άντρα, l|armée|comme|objectif|a|de|former|l|homme ||||||utbilda|| The army as a goal is to train the man, L'armée a pour but de former l'homme,

τουλάχιστον στη δική μας χώρα, au moins|dans|propre|notre|pays du moins dans notre pays,

να είναι έτοιμος σε περίπτωση σύρραξης, εμπόλεμης κατάστασης. à|être|prêt|à|cas|de conflit|de guerre|de situation |||||konflikt|krig|situation to be ready in case of a conflict, a state of war. être prêt en cas de conflit, de situation de guerre.

Στα πλαίσια της εκπαίδευσης αυτής dans les|cadres|de la|formation|cette Dans le cadre de cette formation

πολλές φορές καταργούνται τα όρια της λογικής, beaucoup de|fois|sont abolies|les|limites|de la|logique ||upphävs|||| many times the boundaries of logic are removed, les limites de la logique sont souvent abolies, ακόμα και της ψυχικής υγείας. même|et|de la|mentale|santé |||psykisk| même celles de la santé mentale.

Πώς γίνεται να ζητήσεις από έναν θεσμό να είναι έτοιμος, οργανωμένος, comment|il est possible|de|demander|à|un|institution|de|être|prêt|organisé ||||||||||organiserad How can you ask an institution to be ready, organized, Comment peux-tu demander à une institution d'être prête, organisée,

οργανωτικός, αποδοτικός, επιθετικός structurant|efficace|agressif |produktiv|aggressiv organisatrice, efficace, agressive

και ταυτόχρονα να έχει χιούμορ, χαβαλέ και χαλάρωση; et|en même temps|de|avoir|humour|légèreté|et|détente |||||||avkoppling and have humor, fun and relaxation at the same time? et en même temps d'avoir de l'humour, de la légèreté et de la détente ?

Δεν γίνεται. nepas|il est pas possible It can't be done. Ce n'est pas possible.

Ας σκεφτούμε έναν στρατιώτη να κάνει έρπειν, que nous|réfléchissons|un|soldat|à|il fait|ramper |||soldat|||kräla Let's think of a soldier doing crawling, Pensons à un soldat rampant,

«Σταμάτα σταμάτα! Πώς είσαι έτσι; Γελάστε παιδιά». arrête|arrête|comment|tu es|comme ça|riez|enfants |||||Skratta| "Stop it stop it! How can you be like this? Laugh, guys." «Arrête, arrête ! Comment es-tu comme ça ? Riez les gars».

Δε γίνεται. Θα διακοπεί η ροή. ne pas|ça ne peut pas être fait|cela va|être interrompu|la|flux |||avbrytas|| It can't be done. The flow will be interrupted. Ce n'est pas possible. Le flux sera interrompu.

Ο στρατός, και μόνο που εμπεριέχει την έννοια του πολέμου, le|armée|et|seulement|qui|contient|l'|notion|de|guerre |||||||||krig The army, and that alone contains the concept of war, L'armée, et rien que le fait qu'elle implique la notion de guerre,

Οπότε είναι άκρως δικαιολογημένο. donc|c'est|extrêmement|justifié ||mycket|berättigat So it's highly justified. Donc c'est tout à fait justifié.

Όμως το σχολείο, που είπαμε πριν, δεν είναι στρατός. mais|l'|école|que|nous avons dit|avant|ne|est|armée But the school, as we said before, is not an army. Cependant, l'école, comme nous l'avons dit précédemment, n'est pas une armée.

Τα μέσα μαζικής μεταφοράς δεν είναι στρατός. les|moyens|de masse|transport|ne|sont|armée |||transport||| Public transport is not an army. Les transports en commun ne sont pas une armée.

Πάμε να φτιάξουμε μια εικόνα για τα μέσα μαζικής μεταφοράς. allons|à|créer|une|image|sur|les|moyens|de masse|transport |||||||||transport Allons créer une image des transports en commun.

Σκεφτόμαστε ένα λεωφορείο που έχει πολύ μεγάλη κίνηση, nous pensons|un|bus|qui|a|très|grande|circulation Nous pensons à un bus qui a beaucoup de circulation,

το 12 στην Κάτω Τούμπα, από εκεί που είμαι, le|à|Kato|Toumba|de|là|où|je suis |||Tumba|||| le 12 à Kato Toumba, d'où je viens,

όπου το λεωφορείο αυτό είναι σε μια ώρα αιχμής, έχει μποτιλιάρισμα. où|le|bus|celui-ci|est|à|une|heure|de pointe|il y a|embouteillage ||||||||rusningstid|| où ce bus est à l'heure de pointe, il y a des embouteillages.

εργαζόμενοι, σακίδια, τσάντες, σακούλες, ψώνια, travailleurs|sacs à dos|sacs|sacs|courses arbetare|||| des travailleurs, des sacs à dos, des sacs, des courses,

κίνηση, άγχος, άνθρωποι γυρνάνε κουρασμένοι από τη δουλειά τους, circulation|stress|gens|rentrent|fatigués|de|leur|travail| |||återvänder||||| de la circulation, du stress, des gens rentrent fatigués de leur travail,

και ξαφνικά από το κέντρο του λεωφορείου, από εκείνο το κυκλικό, et|soudain|de|le|centre|du|bus|de|celui|le|circulaire ||||||bussen||||cirkulära et soudain, du centre du bus, de ce cercle,

ακούγεται ένα «Χαχαχαχα» και μετά ακούγεται ένα «Χεχεχουχουχου» για ώρα. on entend|un|Haha|et|ensuite|on entend|un|Hehe|pendant|longtemps ||skratta||||||| on entend un «Haha» et ensuite on entend un «Hehehihihi» pendant un moment.

Είναι μια παρέα που γελάει. Γελάει παρεκτροπικά. c'est|une|bande|qui|rit|elle rit|de manière déviante |||||skrattar|avvikande C'est un groupe qui rit. Ils rient de manière débridée.

Τι συμβαίνει στο σύνολο. que|se passe|dans le|tout vad||| Que se passe-t-il dans l'ensemble.

Κάποιος που είναι μόνος του μπορεί να μειδιάσει, να κάνει ένα «χεχε», quelqu'un|qui|est|seul|à lui|peut|particule infinitive|sourire|particule infinitive|faire|un|hehe |||||||le||||"hehe" Quelqu'un qui est seul peut sourire, faire un « hehe »,

τύπου, ότι «καταλαβαίνω τα παιδιά». genre|que|je comprends|les|enfants comme pour dire « je comprends les enfants ».

Κάποιος άλλος μπορεί να εκνευριστεί. quelqu'un|d'autre|peut|particule infinitive|s'énerver ||||bli irriterad Quelqu'un d'autre peut s'énerver.

Όλοι μαζί, αν συνεχιστεί αυτό, θα εκνευριστούν πάρα πολύ. tous|ensemble|si|cela continue|cela|verbe futur|ils s'énerveront|très|beaucoup |||fortsätter|||bli irriterade|| Tous ensemble, si cela continue, ils vont s'énerver beaucoup.

Γιατί το γέλιο αυτό είναι άκαιρο, είναι άτοπο. parce que|le|rire|cela|est|inopportun|est|absurde |||||||olämpligt Parce que ce rire est inopportun, il est déplacé.

Είναι κουρασμένοι άνθρωποι ils sont|fatigués|personnes Ce sont des gens fatigués.

και δεν είναι ούτε χώρος ούτε χρόνος για να γελάσεις πάρα πολύ δυνατά. et|ne|est|ni|espace|ni|temps|pour|verbe infinitif|rire|très|beaucoup|fort |inte||||||||skratta||| Et il n'y a ni espace ni temps pour rire très fort.

Αν όμως αυτοί οι άνθρωποι κλαίγανε γοερά, si|cependant|ces|les|gens|ils pleuraient|de manière désespérée |||||grät|klagande Mais si ces gens pleuraient à chaudes larmes,

ήταν δύο άνθρωποι μέσα στο λεωφορείο και κλαίγανε, il y avait|deux|gens|à l'intérieur|dans le|bus|et|ils pleuraient |||||||grät il y avait deux personnes dans le bus qui pleuraient,

«Μήπως θέλεις λίγο νερό, νιώθεις καλά, peut-être|tu veux|un peu|d'eau|tu te sens|bien ||||mår| «Veux-tu un peu d'eau, tu te sens bien,

να κατέβω στη στάση μαζί σου, à|je descends|à|arrêt|avec|toi |gå ner|||| je vais descendre à l'arrêt avec toi,

Το πρόβλημα είναι το γέλιο. le|problème|est|le|rire Le problème, c'est le rire.

Το γέλιο είναι αυτό που ταράζει τα κοινωνικά σύνολα. le|rire|est|cela|qui|trouble|les|sociaux|ensembles ||||||||sammanhang Le rire est ce qui trouble les structures sociales. Δεν το θέλει σε κάποιες συγκεκριμένες ώρες. ne pas|le|veut|à|certaines|spécifiques|heures Il ne le veut pas à certaines heures spécifiques.

Στο λεωφορείο θα πάει στη δουλειά του, στη στάση περιμένει το λεωφορείο, dans le|bus|il va|aller|à|travail|son|à|arrêt|il attend|le|bus Il prendra le bus pour aller au travail, à l'arrêt il attend le bus,

στα μαγαζιά δε γίνεται, στο δημόσιο μέσα στις υπηρεσίες δεν μπορείς να γελάς, dans les|magasins|ne pas|ça ne se fait pas|dans le|secteur public|à l'intérieur|dans les|services|ne pas|tu peux|de|rire ||||||||||||skratta dans les magasins ça ne se fait pas, dans le public au sein des services tu ne peux pas rire,

στον δρόμο έτσι και έτσι, dans la|rue|comme ça|et|comme ça dans la rue c'est comme ça,

στο θέατρο και το σινεμά γελάς οργανωμένα. dans|théâtre|et|le|cinéma|tu ris|de manière organisée ||||bio||organiserat au théâtre et au cinéma, tu ris de manière organisée.

Ή όταν γελάει ένας θα παρασύρει τους άλλους, ou|quand|il rit|un|particule futur|il entraînera|les|autres Ou quand une personne rit, elle entraîne les autres, αλλά πολλές φορές θα τους εκνευρίσει κιόλας. mais|beaucoup de|fois|indique le futur|les|agacera|aussi |||||irritera| mais souvent cela va aussi les énerver.

Και φτάνουμε και στο τελευταίο στάδιο του γέλιου, et|nous arrivons|et|au|dernier|stade|du|rire Et nous arrivons à la dernière étape du rire, το οποίο είναι το διαδικτυακό γέλιο, το οποίο τώρα πια στο messenger, στο chat, le|lequel|est|le|en ligne|rire|le|lequel|maintenant|déjà|sur|messenger|sur|chat ||||internet||||||||| qui est le rire en ligne, que l'on voit maintenant sur messenger, dans le chat,

βλέπεις ότι γελάμε «χαχαχα», «αχαχαχα», «LOL» και τελειώνει. tu vois|que|nous rions|hahaha|hahaha|LOL|et|ça finit |||haha|ahhaha|LOL|| où l'on voit que nous rions «hahaha», «hihihihi», «LOL» et ça s'arrête. Όπου τι γίναιται, εκείνη την ώρα μπορεί καν να μη γελάς, où|ce que|ça se passe|ce|cette|heure|tu peux|même|à|ne pas|tu ris ||händer|||||||| Où que cela se passe, à ce moment-là, tu peux ne pas rire,

Όταν θες δε να δείξεις ότι γέλασες πραγματικά quand|tu veux|ne pas|à|tu veux montrer|que|tu as ri|vraiment ||||||har skrattat| Quand tu veux vraiment montrer que tu as ri. το κάνεις caps και κάνεις «ΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑ». le|tu fais|majuscules|et|tu fais|HAHAHAHAHAHA ||caps|||SKRATTA tu le mets en majuscules et tu fais «HAHAHAHAHA».

Δε μας φτάνανε λοιπόν όλοι οι περιορισμοί που είχαμε, ne pas|nous|suffisait|donc|tous|les|restrictions|que|nous avions ||räckte||||begränsningar|| Donc, tous les restrictions que nous avions ne suffisaient pas, ήρθε να μπει και ένας τελευταίος περιορισμός στο γέλιο, il est venu|pour|entrer|et|une|dernier|restriction|sur|rire il est venu s'ajouter une dernière restriction au rire,

που είναι η πολιτική ορθότητα. où|est|la|politique|correction politique ||||korrekthet où est le politiquement correct.

Πάμε να δούμε, βαρέθηκα να το μάθω, είναι πολύ μεγάλο. allons|à|voir|je me suis ennuyé|à|le|apprendre|c'est|très|grand |||jag blev trött|||||| Allons voir, j'en ai marre de l'apprendre, c'est très long.

Πολιτική ορθότητα αναφέρεται η αποφυγή εκφράσεων ή ενεργειών politique|correction|elle se réfère|à|évitement|d'expressions|ou|d'actions ||||undvikande|uttryck||handlingar Le politiquement correct fait référence à l'évitement d'expressions ou d'actions

που πιστεύεται ότι αποκλείουν, περιθωριοποιούν, qui|on croit|que|elles excluent|elles marginalisent |det troddes||exkluderar| qui sont considérées comme excluantes, marginalisantes,

προσβάλουν ομάδες ανθρώπων που μειονεκτούν κοινωνικά ils offensent|des groupes|de personnes|qui|ils sont désavantagés|socialement ||||missgynnas| ils portent atteinte à des groupes de personnes qui sont socialement défavorisées

ή γίνονται διακρίσεις. ou|ils subissent|des discriminations ||diskriminering ou il y a des discriminations.

Χάρη στο κίνημα αυτό αποκαταστάθηκαν κοινωνικές αδικίες grâce|à ce|mouvement|celui-ci|ils ont été restaurés|sociales|injustices |||||sociala|orättvisor Grâce à ce mouvement, des injustices sociales ont été réparées

διαπιστώνεται όμως ότι υπήρξε εκφυλισμός και εκτροπή il est constaté|cependant|que|il y a eu|dégénérescence|et|déviation det konstateras||||degenerering|| il est cependant constaté qu'il y a eu une dégénérescence et une dérive.

προς μια μορφή ελέγχου της σκέψης που απειλεί την ελευθερία κλπ. vers|une|forme|de contrôle|de|pensée|qui|menace|la|liberté|etc |||kontroll||||||| vers une forme de contrôle de la pensée qui menace la liberté, etc.

Ο Ουμπέρτο Έκο θεωρεί ότι η πολιτική ορθότητα τείνει le|Umberto|Eco|considère|que|la|politique|correction|tend ||||||||tenderar Umberto Eco considère que la correction politique tend

να εξελιχθεί σε μιας νέας μορφής φονταμενταλισμό. à|||||| |||en|ny|form|fundamentalism à évoluer vers une nouvelle forme de fondamentalisme.

Πάμε να δούμε τι είναι ο φονταμενταλισμός γιατί δεν το ήξερα. Voyons ce qu'est le fondamentalisme car je ne le savais pas.

Εκφράζονται οι τάσεις εμμονής ή επιστροφής ils s'expriment|les|tendances|d'obsession|ou|de retour uttrycks||tendenser|||återvändande Les tendances d'obsession ou de retour s'expriment

σε άκρως συντηρητικά θρησκευτικά βιώματα του παρελθόντος vers|extrêmement|conservateurs|religieux|vécus|du|passé ||konservativa||upplevelser|| vers des expériences religieuses extrêmement conservatrices du passé

τα οποία λειτουργούν ως μέσο αντίστασης les|lesquels|ils fonctionnent|comme|moyen|de résistance |||||motstånd qui fonctionnent comme un moyen de résistance

σε κάθε ενδεχόμενη αλλαγή ή θρησκευτική μεταρύθμιση. à|tout|éventuelle|changement|ou|religieuse|réforme ||möjlig (1)|||religiös| à tout changement éventuel ou réforme religieuse.

Νάτη πάλι η ένωση, ε; Λοιπόν, όπου τι γίνεται τώρα; la|encore|la|union|hein|alors|où|que|ça se passe|maintenant här är||||||||| La voilà encore l'union, hein ? Alors, que se passe-t-il maintenant ?

Εγώ σαν απλός πολίτης, ή με την ιδιότητα του ηθοποιού, ως επάγγελμα, ως καλλιτέχνης moi|en tant que|simple|citoyen|ou|avec|la|qualité|de|acteur|en tant que|métier|en tant que|artiste ||enkel|medborgare||||egenskap|||||| Moi, en tant que simple citoyen, ou en tant qu'acteur, comme métier, comme artiste

ως πομπός και δέκτης του γέλιου, en tant que|émetteur|et|récepteur|du|rire |||mottagare|| en tant qu'émetteur et récepteur du rire,

έχω καταλήξει σε μια άλλη φράση: j'ai|abouti|à|une|autre|phrase |har kommit fram till|||| j'en suis arrivé à une autre phrase :

Πιστεύω ότι ο φόβος του φασισμού, πολλές φορές, οδηγεί στον φασισμό τον ίδιο. je crois|que|le|peur|du|fascisme|beaucoup|fois|conduit|au|fascisme|le|même |||||fascism|||||fascism|| Je crois que la peur du fascisme conduit souvent au fascisme lui-même.

Τα όρια της κωμωδίας και του αστείου les|limites|de la|comédie|et|de l|humour ||||||skämt Les limites de la comédie et de l'humour

πάρα πολύ συχνά φλερτάρουν με τα όρια της προσβολής και της κοροϊδίας. très|beaucoup|souvent|flirtent|avec|les|limites|de la|insulte|et|de la|moquerie väldigt||||||||kränkning|||förlöjligande flirtent très souvent avec les limites de l'insulte et du ridicule.

Είναι σύνορα αδιευκρίνιστα, θολά, και γι' αυτό επικίνδυνα. ils sont|frontières|floues|floues|et|pour cela|cela|dangereux ||oavklara|oöverskådliga||||farliga Ce sont des frontières indéfinies, floues, et c'est pourquoi elles sont dangereuses.

προσβάλλουμε τα δικαιώματα κάποιου άλλου. nous offensons|les|droits|de quelqu'un|d'autre ||rättigheter|| nous offensons les droits de quelqu'un d'autre.

Πολλές φορές προσβάλλουμε την αξιοπρέπειά του, γενετήσια ή μη. beaucoup|fois|nous offensons|la|dignité|de lui|sexuelle|ou|non ||||||sexuell|| Souvent, nous offensons sa dignité, sexuelle ou non.

Ανατρέχοντας στον Αριστοφάνη, τον οποίο σιχαίνομαι αλλά δεν έχει να κάνει. en revenant|à|Aristophane|le|lequel|je le déteste|mais|ne|il n'a|à|faire återvändande||Aristofanes|den||||||| En me référant à Aristophane, que je déteste mais ce n'est pas le sujet.

Θέλω να πω δεν το λέω γιατί τον συμπαθώ, δεν μου αρέσει καθόλου. je veux|à|dire|ne|le|je le dis|parce que|le|je l'aime bien|ne|me|ça me plaît|pas du tout ||||||||gillar|||| Je veux dire que je ne le dis pas parce que je l'apprécie, je ne l'aime pas du tout.

Η βάση των αστείων του όλων ήταν γύρω από κάποιον la|base|des|blagues|de ses|toutes|c'était|autour|de|quelqu'un |||skämt|||||| La base de toutes ses blagues tournait autour de quelqu'un

ο οποίος ήταν φτωχός, άπορος, γέρος, άσχημος, άγαμος. qui|lequel|il était|pauvre|indigent|vieux|laid|célibataire ||||fattig||ful| qui était pauvre, sans ressources, vieux, laid, célibataire.

Αν δεν θέλετε τόσο αρχαίο παράδειγμα, si|ne|vous voulez|si|ancien|exemple ||||gammal| Si vous ne voulez pas d'un exemple aussi ancien,

πάμε στις ελληνικές ταινίες με τις οποίες γαλουχηθήκαμε. allons|aux|grecques|films|avec|les|lesquelles|nous avons été élevés |||||||växte upp passons aux films grecs avec lesquels nous avons grandi. Μια σειρά αστείων θα μπορούσε να ξεσηκώσει une|série|de blagues|cela va|pourrait|à|provoquer ||||||väcka Une série de blagues pourrait susciter θύελλες πολιτικά ορθών αντιδράσεων στις μέρες μας. tempêtes|politiquement|corrects|réactions|dans|jours|notre stormar||rätta|reaktioner||| des tempêtes de réactions politiquement correctes de nos jours.

Από το «Σούζι τρως» της Ρένας και όλο το bullying στη Σούζι που έτρωγε, de|le|Suzy|tu manges|de|Rena|et|tout|le|harcèlement|à|Suzy|qui|elle mangeait ||Suzi|||Renás||||||Suzi|| De «Tu manges Suzy» de Rena et tout le harcèlement sur Suzy qui mangeait,

μέχρι το «Κούρδοι όλοι εδώ μέσα» που έλεγε ο Βέγγος. jusqu'à|le|Kurdes|tous|ici|à l'intérieur|que|il disait|le|Vengos |||||||||Vengos jusqu'à «Tous les Kurdes ici» que disait Vengos.

Αλλά και οι χιλιάδες μύτες, πολλες μύτες, άσχημες μύτες, mais|et|les|milliers|nez|beaucoup de|nez|moches|nez |||||många||| Mais aussi les milliers de nez, beaucoup de nez, des nez laids,

ο οποίες κατηγορήθηκαν, κοροϊδεύτηκαν, qui|celles qui|ont été accusées|ont été moquées |||blev lurade qui ont été accusés, moqués,

γίναν αντικείμενο περίγελου στις ελληνικές ταινίες. ils sont devenus|objet|de moquerie|dans les|grecques|films ||skämtobjekt||| ils sont devenus l'objet de moquerie dans les films grecs.

Όλοι οι κοντοί, οι φαλακροί, οι χοντροί. tous|les|petits|les|chauves|les|gros alla||korta||||tjocka Tous les petits, les chauves, les gros.

Ο ύμνος της ασχήμιας της Βασιλειάδου και της Ταϋγέτης, l'|hymne|de la|la laideur|de la|Vasiliaou|et|de la|Taygetis |hymn||fulhet||Vasilieadou|||Taygetos L'hymne de la laideur de Vasileiadou et de Taygetus,

που τις βλέπαν όλοι και κάναν «Αχ», τρομάζανε. que|les|ils voyaient|tous|et|ils faisaient|Ah|ils étaient effrayés ||såg|||||blev rädda que tout le monde voyait et faisait «Ah», ils étaient effrayés.

Και αν δεν θέλετε εκεί, et|si|ne|vous voulez|là-bas Et si vous ne voulez pas là,

πάμε στους Απαράδεκτους, σε ένα πιο σύγχρονο σίριαλ allons|chez les|Inacceptables|dans|une|plus|moderne|série ||Aparadekti|||||serie nous allons chez les Inacceptables, dans une série plus moderne

στο οποίο πάρα πολλά επεισόδια είχαν πάρα πολλά ρατσιστικά αστεία. dans le|lequel|beaucoup|d'épisodes|épisodes|ils avaient|beaucoup||racistes|blagues ||||||||rasistiska| dans laquelle beaucoup d'épisodes avaient beaucoup de blagues racistes.

Ας πούμε ήταν ένα επεισόδιο που ήρθε ένας Γάλλος να τους κάνει επίσκεψη disons|disons|c'était|un|épisode|que|il est venu|un|Français|pour|leur|faire|visite ||||||||fransman|||| Disons qu'il y avait un épisode où un Français est venu leur rendre visite.

κι αυτός έτρωγε πάρα πολύ και λέει η Δήμητρα: et|lui|il mangeait|très|beaucoup|et|elle dit|la|Déméter ||||||||Demeter et lui mangeait beaucoup et dit Déméter :

«Μωρέ μήπως δεν είναι Γάλλος, είναι Αλβανος; Τι γίνεται, δεν καταλαβαίνω». eh bien|peut-être|ne|il est|Français|il est|Albanais|quoi|ça se passe|ne|je comprends måste||||||alban|||| « Peut-être qu'il n'est pas Français, il est Albanais ? Que se passe-t-il, je ne comprends pas ».

Γελάστε δεν είναι κακό, μην αισθάνεστε άσχημα επειδή είναι ρατσιστικό. riez|ne|c'est|mauvais|ne pas|vous sentez|mal|parce que|c'est|raciste ||||inte|känner||||rasistiskt Riez, ce n'est pas mal, ne vous sentez pas mal à l'aise parce que c'est raciste.

Μετά σε ένα άλλο επεισόδιο που ψάχνουν μάγειρα, ensuite|dans|un|autre|épisode|que|ils cherchent|cuisinier |||||||kock Puis dans un autre épisode où ils cherchent un cuisinier,

λέει: «Να πάρουμε έναν Αλβανό για μάγειρα;» λέει ο Βλάσης. il dit|à|nous prenions|un|Albanais|pour|cuisinier|il dit|le|Vlasis ||||alban (1)|||||Vlasis dit : «On prend un Albanais comme cuisinier ?» dit Vlasis.

Λέει ο Σπύρος: «Και πού το είδε το φαΐ ο Αλβανός για να ξέρει να το μαγειρέψει;» il dit|le|Spyros|et|où|cela|il a vu|la|nourriture|le|Albanais|pour|à|il sait|à|la|il cuisine ||||||||||albanen|||||| Dit Spiros : «Et où l'Albanais a-t-il vu la nourriture pour savoir comment la cuisiner ?»

Λέει η Δήμητρα: «Να πάρουμε έναν αράπη;» elle dit|la|Dimitra|à|nous prenions|un|Noir ||||||svart man Dit Dimitra : «On prend un Noir ?»

Αυτές οι λέξεις σήμερα ces|les|mots|aujourd'hui Ces mots aujourd'hui.

-- βλέπεις, κομπιάζετε, εγώ γέλασα πάρα πολύ, από την καρδιά μου, δεν είχα θέμα -- tu vois|vous hésitez|moi|j'ai ri|très|beaucoup|de|le|cœur|mon|ne|j'avais|problème |stammar||||||||||| -- tu vois, vous bégayez, j'ai beaucoup ri, de tout mon cœur, je n'avais pas de problème --

φλερτάρουν με ένα πράγμα το οποίο είναι διακύβευμα. ils flattent|avec|une|chose|le|qui|est|enjeu |||||||insats ils flirtaient avec quelque chose qui est un enjeu.

Γιατί κατά τη γνώμη μου δεν είναι κακό και δεν είναι διακύβευμα. parce que|selon|mon|avis|mon|ne|est|mauvais|et|ne|est|enjeu Parce que à mon avis, ce n'est pas mauvais et ce n'est pas un enjeu.

Αφού κάνω και την τελευταία εκκαθάριση. après que|je fais|et|la|dernière|liquidation |||||avräkning Après avoir fait le dernier nettoyage.

Είναι η διαφορά του δημόσιου και του ιδιωτικού βίου. c'est|la|différence|entre|public|et|de|privé|vie är|||||||privata|livet C'est la différence entre la vie publique et la vie privée.

όπου θα ήμασταν ή πομποί ή δέκτες, où|auxiliaire futur|nous aurions été|ou|émetteurs|ou|récepteurs ||||sändare|| où nous étions soit des émetteurs, soit des récepteurs,

θα γελάσαμε με κάποια αστεία που ήταν ρατσιστικά, auxiliaire futur|nous aurions ri|avec|certaines|blagues|qui|étaient|racistes |skulle skratta|||||| nous avons ri de certaines blagues qui étaient racistes,

με κάποια αστεία που αφορούσαν τους μαύρους, τους ανάπηρους, τους κοντούς, avec|certaines|blagues|qui|concernaient|les|noirs|les|handicapés|les|petits ||||||||de handikappade|| de certaines blagues qui concernaient les Noirs, les handicapés, les petits,

τους βιασμούς, έχω ακούσει ανέκδοτο μέχρι και για παιδεραστία. les|viols|j'ai|entendu|blague|jusqu'à|et|sur|pédophilie |övergrepp|||||||pedofili les viols, j'ai même entendu une blague sur la pédophilie. Η παρέα τι είναι; la|bande|que|est Qu'est-ce que la bande ?

τους δικούς της κώδικες, οι οποίοι έχουν εγκριθεί από όλους. les|propres|à elle|codes|qui|lesquels|ont|été approuvés|par|tous |egna|||de|||godkänts|| ses propres codes, qui ont été approuvés par tous.

Αυτό που συμβαίνει εκεί δεν πάει κάπου αλλού, δεν μετατίθεται κάπου αλλού. cela|qui|arrive|là|ne|va|quelque part|ailleurs|ne|se déplace|quelque part|ailleurs |||||||||flyttas|| Ce qui se passe là-bas ne va nulle part ailleurs, cela ne se déplace nulle part ailleurs.

Για να το κάνω πιο λιανό το παράδειγμα, pour|que|le|je fais|plus|clair|l'|exemple för|||||klart|| Pour rendre l'exemple plus clair,

στο παράδειγμα του λεωφορείου που γελούσαν τα παιδιά αυτά, dans|exemple|du|bus|que|ils riaient|les|enfants|ceux-ci dans l'exemple du bus où ces enfants riaient,

αν σκεφτούμε ότι το ένα παιδί έσκυψε και είπε στο αυτί το άλλου: si|nous pensons|que|l'|un|enfant|il s'est penché|et|il a dit|à|oreille|de|l'autre si nous pensons qu'un enfant s'est penché et a dit à l'oreille de l'autre :

«Να σου πω, μ' αυτήν με το μπλε μπλουζάκι, εκεί που κάθεται, με πόσα θα πήγαινες;» à|toi|je dis|à|cette|avec|le|bleu|t-shirt|là|où|elle est assise|avec|combien|(particule future)|tu irais ||||||||||||med|||skulle du gå «Dis-moi, avec celle qui a le t-shirt bleu, là où elle est assise, avec combien irais-tu ?»

κι άρχιζαν να γελάνε, et|ils commençaient|(particule infinitive)|ils rient et ils commençaient à rire,

είναι πολύ διαφορετικό να σταματούσαν τη ροή και να λέγανε: c'est|très|différent|(particule infinitive)|ils arrêtaient|la|flux|et|(particule infinitive)|ils disaient ||||stannade||||| c'est très différent de stopper le flux et de dire :

«Θέλω να κάνω μια ερώτηση. je veux|(particule infinitive)|je fais|une|question «Je veux poser une question.

Με την κοπέλα με το μπλε φανελάκι, θα πήγαινε κάποιος, και αν ναι με πόσα;» avec|la|fille|avec|le|bleu|débardeur|futur|irait|quelqu'un|et|si|oui|avec|combien ||||||t-shirt|||||||| Avec la fille en t-shirt bleu, quelqu'un irait, et si oui, avec combien ?

Για να μην τρελαθώ. pour|infinitif|ne pas|devenir fou Pour ne pas devenir fou.

Μιλάμε ότι το ένα είναι, όταν μιλήσαν μεταξύ τους, on parle|que|le|un|est|quand|ils ont parlé|entre|eux ||||||talade|| On parle du fait que l'un est, quand ils ont parlé entre eux,

ήταν δύο κάφροι που έκαναν κάφρικο χιούμορ ils étaient|deux|idiots|qui|ils faisaient|idiot|humour |två|idioter|||kafriko| c'étaient deux idiots qui faisaient de l'humour idiot.

και το άλλο είναι φασισμός. et|le|autre|est|fascisme ||||fascism et l'autre est le fascisme.

Πολλές φορές το κάφρικο χιούμορ φλερτάρει με τον φασισμό, πάρα πολλές φορές. beaucoup|fois|l'|vulgaire|humour|flirte|avec|le|fascisme|trop|beaucoup|fois |||||flirtar|||||| Souvent, l'humour vulgaire flirte avec le fascisme, très souvent.

Και πολλές φορές οι άνθρωποι φοβούνται να γελάσουν με το κάφρικο χιούμορ et|beaucoup|fois|les|gens|ont peur|de|rire|de|l'|vulgaire|humour Et souvent, les gens ont peur de rire de l'humour vulgaire γιατί λένε ότι είναι φασιστικό. parce que|ils disent|que|est|fasciste ||||fascistiskt parce qu'ils disent que c'est fasciste.

Εγώ δε φοβάμαι. Εγώ γελάω πάντα με τα κάφρικα. Με τα χειρότερα. je|nepas|crains|je|ris|toujours|avec|les|insultes|avec|les|pires ||||||||dårskap||| Je n'ai pas peur. Je ris toujours des idiots. Des pires.

Που να κάνουν με τη χειρότερη κατηγορία ανεκδότων. Γελάω. que|pour|fassent|avec|la|pire|catégorie|d'inédits|je ris |||||||anonyma| Qui ont à voir avec la pire catégorie d'anecdotes. Je ris.

Δεν νιώθω ότι απειλούμαι. Δεν νιώθω τίποτα από όλα αυτά. nepas|ressens|que|je suis menacé|nepas|ressens|rien|de|tout|cela |||jag hotas|||||| Je ne sens pas que je suis menacé. Je ne ressens rien de tout cela.

Ας πούμε, για παράδειγμα ο περιπτεράς της γειτονιάς μου χθες που ήρθε από την Αθήνα, disons|disons|pour|exemple|le|kiosquier|du|quartier|mon|hier|que|il est venu|de|Athènes| |||||||grannskapet||||||| Disons, par exemple, le buraliste de mon quartier hier qui est venu d'Athènes,

Τι είναι ένας Αλβανός στον πάτο της θάλασσας;» quoi|il est|un|Albanais|au|fond|de la|mer vad||||||| Qu'est-ce qu'un Albanais au fond de la mer ? »

Του λέω εγώ: «Μια καλή αρχή;» Γιατί το ήξερα από τους δικηγόρους. à lui|je dis|moi|un|bonne|début|parce que|cela|je savais|de|les|avocats |||||||||||advokater Je lui dis : « Un bon début ? » Parce que je le savais des avocats.

Λέει: «Όχι» είναι λέει «Pollution». Αλβανός αυτός. il dit|non|il est|il dit|Pollution|Albanais|celui-ci ||||förorening|| Il dit : « Non, c'est dit « Pollution ». Cet Albanais.

Λέω: «ΟΚ». je dis|OK |okej Je dis : « D'accord ».

Λέει: «100.000 Αλβανοί τι είναι στον πάτο της θάλασσας;» il dit|Albanais|que|ils sont|au|fond|de la|mer |albaner|||||| Il dit : « Que sont 100 000 Albanais au fond de la mer ? »

Του λέω: «Τι;». Μου λέει: «Sοlution». à lui|je dis|quoi|à moi|il dit| |||||lösning Je lui dis : « Quoi ? ». Il me dit : « Solution ».

Γελάσαμε και οι δύο, δε θίχτηκε κανείς. nous avons ri|et|les|deux|ne|personne n'a été offensé|personne |||||blev upprörd| Nous avons tous les deux ri, personne n'a été offensé.

Αυτός Αλβανός όντας είχε το ελεύθερο, εγώ βέβαια Ελληνίδα ούσα πολιτικά ορθά ce|Albanais|étant|il avait|la|liberté|moi|bien sûr|Grecque|étant|politiquement|correct ||varande||||jag|visst|grekiska|||rätt Cet Albanais ayant eu la liberté, moi étant bien sûr une Grecque politiquement correcte.

Για ποιο λόγο πιστεύω ότι δεν υπάρχει κίνδυνος pour|quel|raison|je crois|que|ne|existe|danger Pour quelle raison je pense qu'il n'y a pas de danger και πότε δεν υπάρει κίνδυνος; et|quand|ne|existe|danger |||finns| et quand n'y a-t-il pas de danger ?

Πάνω απ' όλα παίζει ρόλο ο πομπός. Ποιος είναι ο πομπός; au-dessus|de|tout|joue|rôle|le|émetteur|qui|est|le|émetteur |||||||vem||| Avant tout, le transmetteur joue un rôle. Qui est le transmetteur ?

Τι είναι ο πομπός; quoi|est|le|émetteur Qu'est-ce que le transmetteur ?

Με τι στόχους, με τι κατευθυντήριες γραμμές, με τι υπόβαθρο, avec|quels|objectifs|avec|quelles|directrices|lignes|avec|quel|arrière-plan med|||||riktlinjer|||| Avec quels objectifs, avec quelles lignes directrices, avec quel contexte,

εξαπολύει μία λέξη, μία φράση και εναντίον ποιου. il lâche|un|mot|une|phrase|et|contre|qui släpper lös||||||| lance-t-il un mot, une phrase et contre qui.

Ο αέρας αυτουνού που το αποπνέει. le|souffle|de celui-ci|qui|cela|il dégage |||||utstrålar L'air de celui qui le dégage.

και πότε δεν είναι. et|jamais|ne|est et jamais ce n'est.

Μπορείς με τη ζωή σου να έχεις πολύ διαφορετική αντιμετώπιση tu peux|avec|ta|vie|ta|à|avoir|très|différente|attitude ||||||||olika| Tu peux avoir une approche très différente de ta vie

απ' ό,τι με τα ανέκδοτά σου. que||avec|tes|blagues|tes ||||anekdoter| que de tes blagues.

Μπορεί εγώ να γελάσω με ένα ρατσιστικό αστείο και η κόρη μου, peut|moi|à|rire|avec|une|raciste|blague|et|ma|fille|ma |||skratta|||||||| Peut-être que je vais rire d'une blague raciste et ma fille, αλλά η καλύτερη φίλη της κόρης μου είναι από την Αφρική. mais|la|meilleure|amie|de|fille|ma|est|de|l'|Afrique |||||dotter||||| mais la meilleure amie de ma fille vient d'Afrique.

«Άιντι μάλε τσικουλάτα» και γελάμε. allez|dis|chocolat|et|nous rions Ain'ti||tsikouláta|| «Allez, ma petite chocolat» et nous rions.

Της λέω «η μία είναι σοκολάτα και η άλλη είναι λευκή με σταφίδες». à elle|je dis|la|une|est|chocolat|et|la|autre|est|blanche|avec|raisins Je lui dis «l'une est chocolat et l'autre est blanche avec des raisins secs».

Επίσης το ότι εγώ μπορεί αν γυρίσω και να πω τη φράση που μας ξεφεύγει, aussi|le|que|je|peut|si|je retourne|et|à|je dis|la|phrase|qui|nous|échappe Aussi, le fait que je peux revenir et dire la phrase qui nous échappe,

και λέμε: «Καλέ, τι είσαι, αυτιστικό;», et|nous disons|dis donc|quoi|tu es|autiste |||||autistisk et nous disons : «Eh bien, qu'est-ce que tu es, autiste ?»,

που έχει μπει στο ζωή μας αυτό qui|a|été|dans|vie|notre|cela qui est entré dans notre vie,

και τώρα μαθαίνουμε ότι δεν είναι σωστό να το λέμε δημόσια. et|maintenant|nous apprenons|que|ne|est|correct|à|le|nous disons|publiquement et maintenant nous apprenons qu'il n'est pas correct de le dire en public.

Ο άλλος φίλος της κόρης μου έχει Άσπεργκερ, le|autre|ami|de la|fille|ma|il a|Asperger |||||||Asperger L'autre ami de ma fille a le syndrome d'Asperger, είναι ένα από τα μεγαλύτερα μυαλά της Ελλάδας, il est|un|des|plus|grands|esprits|de la|Grèce c'est l'un des plus grands esprits de Grèce,

που πιστεύω ότι κάποια στιγμή θα φέρουν τομή στο θέατρο, que|je crois|que|un certain|moment|(particule future)|ils apporteront|rupture|dans le|théâtre |||||kommer att|||| et je crois qu'à un moment donné, il va révolutionner le théâtre,

ένα πανέξυπνο παιδί, το οποίο είμαστε όλη μέρα μαζί un|très intelligent|enfant|le|lequel|nous sommes|toute|journée|ensemble |superklok||||||| un enfant très intelligent, avec qui nous sommes ensemble toute la journée.

Θέλω να πω ότι η ζωή που κάνεις είναι αυτή που θα δείξει τι είσαι, je veux|de|dire|que|la|vie|que|tu fais|elle est|celle|que|elle va|montrer|ce|tu es Je veux dire que la vie que tu mènes est celle qui montrera qui tu es,

Και για να τελειώσω, είμαι και μέσα στον χρόνο μου, 1:27, θέλω να σας πω το εξής: et|pour|de|finir|je suis|aussi|dans|mon|temps|à moi|je veux|de|vous|dire|ce|suivant ||||||||||vill||||| Et pour finir, je suis aussi dans mon temps, 1:27, je veux vous dire ceci:

Πάντα πίστευα ότι η κωμωδία αποτελούσε ένα μεγάλο καζάνι, μια μεγάλη κολυμπήθρα, toujours|je croyais|que|la|comédie|elle constituait|un|grand|chaudron|une|grande|baignoire |||||||||||doppa J'ai toujours cru que la comédie était une grande marmite, un grand baptistère, όπου εξιλεώνονται και εξυγιαίνονται όλα τα δεινά του ανθρώπου. où|ils s'excusent|et|ils se purifient|tous|les|maux|de|l'homme där|försonas|||||lidanden|| où tous les maux de l'humanité se purifient et se guérissent.

Ο πόνος, η ασχήμια, η αναπηρία ο θάνατος, ο εκβιασμός, η απάτη. la|douleur|la|la laideur|la|l'invalidité|la|mort|le|chantage|la|tromperie |smärta||||||döden||utpressning||bedrägeri La douleur, la laideur, le handicap, la mort, le chantage, la fraude.

Όλα ξεπλένονται και φωτίζονται από μια φαιδρή πλευρά. tout|ils se lavent|et|ils s'illuminent|par|un|joyeuse|côté |tvättas|||||glad| Tout est lavé et éclairé par un côté léger. Μετά βγαίνουν στον αέρα σαν ανάμνηση ή σαν γιατρεμένη πληγή. ensuite|ils sortent|à l'|air|comme|souvenir|ou|comme|guérie|plaie ||||||||läkt| Puis elles sortent à l'air comme un souvenir ou comme une plaie guérie.

Η κωμωδία θεραπεύει τις πληγές, δεν τις ξύνει. la|comédie|elle guérit|les|blessures|ne|les|elle gratte ||||sår||| La comédie guérit les blessures, elle ne les gratte pas.

Η κωμωδία εξισορροπεί τα ετεροβαρή. la|comédie|elle équilibre|les|déséquilibrés ||balanserar||eterobara La comédie équilibre les déséquilibres.

Λειαίνει τις γωνίες και πάνω απ' όλα συγχωρεί. elle adoucit|les|angles|et|au-dessus|de|tout|elle pardonne slätar||||||| Elle adoucit les angles et surtout, elle pardonne.

Το γέλιο είναι αυτό που καθαρίζει, που ξανανιώνει. le|rire|est|cela|qui|nettoie|qui|rajeunit det|||||||ungdomar Le rire est ce qui purifie, ce qui rajeunit.

Το γέλιο κάνει επανεκκίνηση. le|rire|fait|redémarrage |||omstart Le rire fait redémarrer.

Και το αστείο είναι ιερό. et|le|blague|est|sacré |det|||heligt Et le drôle est sacré.

Απλά μεγάλη προσοχή στις απομιμήσεις του. juste|grande|attention|aux|imitations|de lui ||||kopior| Juste une grande attention aux imitations.

Ευχαριστώ πάρα πολύ. je remercie|très|beaucoup Merci beaucoup.

(Χειροκρότημα) applaudissements (Applaudissements)

ai_request(all=182 err=0.00%) translation(all=362 err=0.00%) cwt(all=3004 err=0.90%) fr:B7ebVoGS:250526 openai.2025-02-07 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=5.74 PAR_CWT:B7ebVoGS=11.26