Como mito de estátuas brancas gregas surgiu e alimentou falsa ideia de superioridade
como|mito|de|estatuas|blancas|griegas|surgió|y|alimentó|falsa|idea|de|superioridad
Jak|mit|o|statuy|białe|greckie|powstał|i|podsycił|fałszywą|ideę|o|wyższości
||||||emerged||||||superiority
Wie der Mythos der weißen griechischen Statuen entstand und eine falsche Vorstellung von Überlegenheit schürte
How the myth of white Greek statues arose and fed a false idea of superiority
Come è nato il mito delle statue greche bianche e come ha alimentato una falsa idea di superiorità
Как возник миф о белых греческих статуях, подпитывающий ложное представление о превосходстве
Jak mit białych greckich rzeźb powstał i podtrzymał fałszywe wyobrażenie o wyższości
Como mito de estatuas blancas griegas surgió y alimentó la falsa idea de superioridad
Que imagem vem na sua mente
qué|imagen|viene|a la|su|mente
Jaki|obraz|przychodzi|do|twoim|umyśle
|image||||
What image comes to your mind?
Jaki obraz przychodzi ci na myśl
¿Qué imagen viene a tu mente
quando você pensa em uma estátua grega?
cuando|tú|piensas|en|una|estatua|griega
kiedy|ty|myślisz|w|jeden|posąg|grecki
||||||Greek
when you think of a Greek statue?
gdy myślisz o greckiej rzeźbie?
cuando piensas en una estatua griega?
Mármore perfeitamente polido e tudo branco?
mármol|perfectamente|pulido|y|todo|blanco
Marmur|perfekcyjnie|wypolerowany|i|wszystko|biały
||polished|||
Perfectly polished marble and everything white?
Idealnie wypolerowany marmur i wszystko białe?
¿Mármol perfectamente pulido y todo blanco?
Roupas brancas, corpos brancos rodeados de arquitetura toda... branca?
ropas|blancas|cuerpos|blancos|rodeados|de|arquitectura|toda|blanca
Ubrania|białe|ciała|białe|otoczone|przez|architekturę|całą|białą
|||white|||architecture||
Białe szaty, białe ciała otoczone całą... białą architekturą?
Ropa blanca, cuerpos blancos rodeados de arquitectura toda... ¿blanca?
Eu cresci na Grécia, no meio de todo esse mármore
yo|crecí|en la|Grecia|en|medio|de|toda|ese|mármol
Ja|dorastałem|w|Grecji|w|środku|z|cały|ten|marmur
|grew up||||||||
I grew up in Greece, in the middle of all this marble
Dorastałem w Grecji, wśród tego całego marmuru
Crecí en Grecia, en medio de todo ese mármol
E, como muitos, acreditava que assim eram as estátuas e templos gregos
y|como|muchos|creía|que|así|eran|las|estatuas|y|templos|griegos
I|like|many|believed|that|like this|were|the|statues|and|temples|Greek
|||believed||||||||
And, like many, I believed that this was what Greek statues and temples were like.
I, jak wielu, wierzyłem, że tak wyglądały greckie posągi i świątynie
Y, como muchos, creía que así eran las estatuas y templos griegos
Errado!
¡Equivocado
Błędnie
Wrong!
Błędnie!
¡Equivocado!
Meu nome é Elisa Kriezis, da BBC News Brasil aqui em Londres,
mi|nombre|es|Elisa|Kriezis|de|BBC|News|Brasil|aquí|en|Londres
Mój|imię|jest|Elisa|Kriezis|z|BBC|News|Brazylia|tutaj|w|Londynie
||||Kriezis|||||||
My name is Elisa Kriezis, from BBC News Brazil here in London,
Nazywam się Elisa Kriezis, z BBC News Brasil tutaj w Londynie,
Mi nombre es Elisa Kriezis, de BBC News Brasil aquí en Londres,
e hoje eu vou derrubar com vocês o mito de que as estátuas da chamada Antiguidade
y|hoy|yo|voy|derribar|con|ustedes|el|mito|de|que|las|estatuas|de|llamada|Antigüedad
i|dzisiaj|ja|zamierzam|obalić|z|wami|ten|mit|o|że|te|posągi|z|zwanej|starożytności
||||debunk|||||||||||
and today I will debunk with you the myth that the statues of so-called Antiquity
i dzisiaj razem z wami obalę mit, że posągi z tzw. starożytności
y hoy voy a derribar con ustedes el mito de que las estatuas de la llamada Antigüedad
eram monocromáticas, principalmente brancas
eran|monocromáticas|principalmente|blancas
były|monochromatyczne|głównie|białe
|monochromatic||
were monochromatic, mostly white
były monochromatyczne, głównie białe
eran monocromáticas, principalmente blancas
Mito este que acabou erroneamente usado por pessoas
mito|este|que|acabó|erróneamente|usado|por|personas
Mit|ten|który|skończył|błędnie|użyty|przez|ludzi
||||incorrectly|||
Mit ten został błędnie użyty przez ludzi
Mito que ha sido erróneamente utilizado por personas
que viam na suposta e falsa ausência de cor e ornamentos
que|veían|en la|supuesta|y|falsa|ausencia|de|color|y|ornamentos
które|widzieli|w|rzekomej|i|fałszywej|nieobecności|koloru|||ozdób
||||||||||ornaments
którzy widzieli w rzekomej i fałszywej nieobecności koloru i ornamentów
que veían en la supuesta y falsa ausencia de color y adornos
sinal de uma cultura mais elevada e sofisticada,
señal|de|una|cultura|más|elevada|y|sofisticada
znak|z|jedna|kultura|bardziej|wyższa||
|||||elevated||
znak wyższej i bardziej wyrafinowanej kultury,
señal de una cultura más elevada y sofisticada,
resultado da superioridade de brancos europeus
resultado|de la|superioridad|de|blancos|europeos
wynik|z|wyższość|białych|białych|europejczyków
wynikającej z wyższości białych Europejczyków
resultado de la superioridad de blancos europeos
Poucos sabem que toda aquela brancura foi sim fruto de ignorância e distorção
pocos|saben|que|toda|aquella|blancura|fue|sí|fruto|de|ignorancia|y|distorsión
Niewielu|wie|że|cała|tamta|biel|była|rzeczywiście|owoc|z|ignorancji|i|zniekształcenia
Niewielu wie, że ta cała biel była wynikiem ignorancji i zniekształcenia
Pocos saben que toda aquella blancura fue sí fruto de ignorancia y distorsión
Vamos começar essa viagem na Acrópole de Atenas
vamos|empezar|este|viaje|en la|Acrópolis|de|Atenas
Zaczniemy|tę|tę|podróż|w|Akropolu|w|Atenach
Zacznijmy tę podróż na Akropolu w Atenach
Vamos comenzar este viaje en la Acrópolis de Atenas
Essa fortificação e também santuário religioso foi construída
esta|fortificación|y|también|santuario|religioso|fue|construida
Ta|fortyfikacja|i|także|sanktuarium|religijny|został|zbudowana
Ta fortyfikacja, a także miejsce kultu religijnego, została zbudowana
Esta fortificación y también santuario religioso fue construida
no meio da cidade, no século 5 antes de Cristo
en|medio|de la|ciudad|en el|siglo|antes|de|Cristo
w|środku|z|miasta|w|wieku|przed|Chrystusem|Chrystusem
w samym sercu miasta, w V wieku przed naszą erą
en medio de la ciudad, en el siglo 5 antes de Cristo
Foi construído com mármore retirado desse cadeia montanhosa no norte de Atenas, bem
fue|construido|con|mármol|extraído|de esta|cadena|montañosa|en el|norte|de|Atenas|bien
Został|zbudowany|z|marmuru|wydobytego|z tej|łańcucha|górskiego|w|północ|z|Aten|dobrze
||||||chain||||||
Została zbudowana z marmuru wydobywanego z tego łańcucha górskiego na północy Aten, dobrze
Fue construido con mármol extraído de esta cadena montañosa en el norte de Atenas, bien
perto de onde eu nasci
cerca|de|donde|yo|nací
blisko|od|gdzie|ja|urodziłem się
blisko miejsca, gdzie się urodziłem
cerca de donde nací
A maioria das estátuas gregas que você encontra
la|mayoría|de las|estatuas|griegas|que|tú|encuentras
(artykuł określony)|większość|(artykuł określony)|statuy|greckie|które|ty|znajduje
Większość greckich rzeźb, które znajdziesz
La mayoría de las estatuas griegas que encuentras
em museus pelo mundo é de mármore
en|museos|por|mundo|es|de|mármol
w|muzeach|po|świecie|jest|z|marmuru
||||||marble
w muzeach na całym świecie, jest z marmuru
en museos por el mundo son de mármol
Afinal, era a pedra disponível na área
al fin y al cabo|era|la|piedra|disponible|en la|zona
W końcu|była|ta|kamień|dostępna|w|obszarze
W końcu to był kamień dostępny w okolicy
Después de todo, era la piedra disponible en la zona
Mas aí já surge o primeiro erro, a primeira distorção histórica
pero|ahí|ya|surge|el|primer|error|la|primera|distorsión|histórica
Ale|wtedy|już|pojawia się|ten|pierwszy|błąd|pierwsza||zniekształcenie|historyczna
Ale tu pojawia się pierwszy błąd, pierwsza historyczna zniekształcenie
Pero ahí ya surge el primer error, la primera distorsión histórica
Muitas das estátuas que se conectavam a estruturas maiores,
muchas|de las|estatuas|que|se|conectaban|a|estructuras|mayores
Wiele|z|posągów|które|się|łączyły|do|struktur|większych
Wiele z rzeźb, które łączyły się z większymi strukturami,
Muchas de las estatuas que se conectaban a estructuras mayores,
como prédios, eram, sim, feitas de mármore
como|edificios|eran|sí|hechas|de|mármol
jak|budynki|były|tak|zrobione|z|marmuru
takimi jak budynki, było rzeczywiście wykonanych z marmuru.
como edificios, eran, sí, hechas de mármol
Mas a maioria das esculturas sem esse apoio de uma estrutura maior era feita de bronze
pero|la|mayoría|de las|esculturas|sin|ese|apoyo|de|una|estructura|mayor|era|hecha|de|bronce
Ale|(art def)|większość|(art def)|rzeźby|bez|tej|wsparcia|z|(art indef)|struktura|większa|była|wykonana|z|brązu
Jednak większość rzeźb bez wsparcia większej struktury była wykonana z brązu.
Pero la mayoría de las esculturas sin ese apoyo de una estructura mayor eran de bronce
E mais: o resultado final da arte em mármore ou em bronze
y|más|el|resultado|final|del|arte|en|mármol|o|en|bronce
I|więcej|ten|wynik|końcowy|z|sztuka|w|marmur|lub|w|brąz
I więcej: ostateczny rezultat sztuki w marmurze lub brązie
Y más: el resultado final del arte en mármol o en bronce
não tinha nada a ver com a cor original da pedra ou do metal
no|tenía|nada|que|ver|con|el|color|original|de la|piedra|o|del|metal
nie|miało|nic|z|wspólnego|z|oryginalną|kolorem||kamienia||lub|metalu|
nie miał nic wspólnego z oryginalnym kolorem kamienia lub metalu.
no tenía nada que ver con el color original de la piedra o del metal
Para descobrir a aparência original das esculturas, temos que voltar 2.500 anos no
para|descubrir|la|apariencia|original|de las|esculturas|tenemos|que|volver|años|en
Aby|odkryć|oryginalny|wygląd|oryginalny|tych|rzeźb|musimy|że|cofnąć się|lat|w
Aby odkryć oryginalny wygląd rzeźb, musimy cofnąć się o 2500 lat w
Para descubrir la apariencia original de las esculturas, tenemos que volver 2.500 años en
passado
pasado
przeszły
przeszłość
el pasado
Foi nesse período que escultores famosos
fue|ese|período|que|escultores|famosos
Było|w tym|okresie|że|rzeźbiarze|znani
To w tym okresie znani rzeźbiarze
Fue en este período que escultores famosos
como Phidias e Praxiteles criaram sua obra, que sobrevive até hoje
como|Fidias|y|Praxíteles|crearon|su|obra|que|sobrevive|hasta|hoy
jak|Fidias|i|Praxiteles|stworzyli|swoje|dzieło|które|przetrwało|aż|do dziś
tacy jak Fidiasz i Praxiteles stworzyli swoje dzieła, które przetrwały do dziś
como Fidias y Praxíteles crearon su obra, que sobrevive hasta hoy
Foi também quando a arte da escultura grega atingiu seu ápice
fue|también|cuando|el|arte|de la|escultura|griega|alcanzó|su|apogeo
Było|również|kiedy|sztuka||rzeźby||greckiej|osiągnęła|swój|szczyt
To także wtedy sztuka rzeźby greckiej osiągnęła swój szczyt
También fue cuando el arte de la escultura griega alcanzó su apogeo
A gente avança 500 anos e o romanos entram nessa história
a|gente|avanza|años|y|los|romanos|entran|en esta|historia
My|people|advances|years|and|the|Romans|enter|into this|story
Przechodzimy 500 lat do przodu i Rzymianie wkraczają w tę historię
Avanzamos 500 años y los romanos entran en esta historia
Nessa época, eles expandiam seu Império e dominavam o mundo mediterrâneo
en esa|época|ellos|expandían|su|imperio|y|dominaban|el|mundo|mediterráneo
W tym|czasie|oni|rozszerzali|swoje|Imperium|i|dominowali|świat|świat|śródziemnomorski
W tym czasie rozszerzali swoje imperium i dominowali nad światem śródziemnomorskim
En esa época, expandían su Imperio y dominaban el mundo mediterráneo
Incluindo aí, é claro, a civilização grega
incluyendo|ahí|es|claro|la|civilización|griega
Włączając|to|jest|oczywiście|cywilizacja||grecka
W tym oczywiście była także cywilizacja grecka
Incluyendo, por supuesto, la civilización griega
Os romanos admiravam a cultura e arte da Grécia
los|romanos|admiraban|la|cultura|y|arte|de la|Grecia
(nie tłumaczone)|Rzymianie|podziwiali|(nie tłumaczone)|kultura|i|sztuka|(nie tłumaczone)|Grecja
Rzymianie podziwiali kulturę i sztukę Grecji
Los romanos admiraban la cultura y el arte de Grecia
e criaram sua estética à imagem e semelhança da dos gregos
y|crearon|su|estética|a|imagen|y|semejanza|de la|de los|griegos
i|stworzyli|ich|estetyka|na|obraz|i|podobieństwo|greków|greków|
i stworzyli swoją estetykę na obraz i podobieństwo Greków
y crearon su estética a imagen y semejanza de la de los griegos
No século 2 d.C., a demanda por réplicas de estátuas gregas era enorme
en|siglo|||la|demanda|por|réplicas|de|estatuas|griegas|era|enorme
W|wieku|||ta|popyt|na|replikach|greckich|rzeźb|greckich|była|ogromna
W II wieku n.e. popyt na repliki greckich rzeźb był ogromny
En el siglo II d.C., la demanda por réplicas de estatuas griegas era enorme
Era objeto de desejo para decorar casas da elite romana,
era|objeto|de|deseo|para|decorar|casas|de la|élite|romana
Był|obiektem|pragnienia|pożądania|do|dekoracji|domów|elitę|elitę|rzymską
Były one obiektem pożądania do dekoracji domów rzymskiej elity,
Era objeto de deseo para decorar casas de la élite romana,
praças públicas e até os famosos banhos romanos
plazas|públicas|y|hasta|los|famosos|baños|romanos
place|public|and|even|the|famous|baths|Roman
placów publicznych, a nawet słynnych łaźni rzymskich
plazas públicas y hasta los famosos baños romanos
E nesse processo de reproduzir estátuas gregas,
y|en ese|proceso|de|reproducir|estatuas|griegas
I|w tym|procesie|reprodukcji|reprodukcji|rzeźb|greckich
A w tym procesie reprodukcji greckich rzeźb,
Y en este proceso de reproducir estatuas griegas,
aconteceu uma coisa curiosa
sucedió|una|cosa|curiosa
wydarzyła się|jedna|rzecz|ciekawa
zdarzyła się ciekawa rzecz
sucedió una cosa curiosa
Muitas estátuas originalmente feitas de bronze
muchas|estatuas|originalmente|hechas|de|bronce
Wiele|rzeźby|pierwotnie|wykonane|z|brązu
Wiele rzeźb pierwotnie wykonanych z brązu
Muchas estatuas originalmente hechas de bronce
acabaram sendo replicadas em mármore
acabaron|siendo|replicadas|en|mármol
skończyły|będą|replikowane|w|marmurze
zostało ostatecznie skopiowanych w marmurze
acabaron siendo replicadas en mármol
Uma maneira de identificar réplicas
una|manera|de|identificar|réplicas
Jednym|sposobem|do|zidentyfikowania|replik
Sposób na identyfikację replik
Una manera de identificar réplicas
é quando a gente encontra barras de apoio
es|cuando|la|gente|encuentra|barras|de|apoyo
to|kiedy|(rodzajnik żeński)|my|znajduje|poręcze|(przyimek)|wsparcia
to kiedy znajdujemy poręcze
es cuando encontramos barras de apoyo
Como essas
como|esas
Jak|te
Jak te
Como estas
O mármore não tem a mesma resistência do bronze
el|mármol|no|tiene|la|misma|resistencia|del|bronce
(artykuł określony)|marmur|nie|ma|(artykuł określony)|ta sama|odporność|(przyimek)|brąz
Marmur nie ma tej samej wytrzymałości co brąz
El mármol no tiene la misma resistencia que el bronce
e precisa de uma mãozinha para ficar de pé
y|necesita|de|una|manita|para|estar|de|pie
i|potrzebuje|od|jedną|małą pomoc|aby|stać|na|nogach
i potrzebuje małej pomocy, aby stać
y necesita una manita para mantenerse en pie
Temos registros de 20 cópias de uma mesma estátua
tenemos|registros|de|copias|de|una|misma|estatua
Mamy|zapisy|o|kopii|od|jednej|tej samej|statuy
Mamy zapisy 20 kopii tej samej statuy
Tenemos registros de 20 copias de una misma estatua
que era originalmente de bronze,
que|era|originalmente|de|bronce
który|był|pierwotnie|z|brązu
która pierwotnie była z brązu,
que era originalmente de bronce,
mas que entrou para a história como sendo de mármore
pero|que|entró|para|la|historia|como|siendo|de|mármol
ale|który|wszedł|do|w|historię|jako|będący|z|marmuru
ale przeszła do historii jako marmurowa
pero que pasó a la historia como siendo de mármol
E com o apoio para não cair
y|con|el|apoyo|para|no|caer
I|with|the|support|to|not|fall
I z wsparciem, aby nie upaść
Y con el apoyo para no caer
Poucas peças em bronze sobreviveram
pocas|piezas|en|bronce|sobrevivieron
Niewiele|sztuk|w|brązie|przetrwały
Niewiele brązowych elementów przetrwało
Pocas piezas de bronce han sobrevivido
Afinal, o bronze é um material nobre e reutilizável
al fin y al cabo|el|bronce|es|un|material|noble|y|reutilizable
W końcu|ten|brąz|jest|materiał||szlachetny|i|wielokrotnego użytku
W końcu brąz to szlachetny i nadający się do ponownego użycia materiał
Al fin y al cabo, el bronce es un material noble y reutilizable
O Mar Mediterrâneo continua sendo, ainda hoje,
El|mar|Mediterráneo|sigue|siendo|aún|hoy
Morze|Morze|Śródziemne|nadal|będąc|jeszcze|dzisiaj
Morze Śródziemne wciąż jest, nawet dzisiaj,
El Mar Mediterráneo sigue siendo, aún hoy,
a principal fonte desses tesouros afundados em naufrágios
la|principal|fuente|de esos|tesoros|hundidos|en|naufragios
(artykuł określony)|główna|źródło|tych|skarbów|zatopionych|w|wrakach
głównym źródłem tych skarbów zatopionych w wrakach
la principal fuente de esos tesoros hundidos en naufragios
Mas vamos voltar a falar das réplicas das estatuas gregas que os romanos fizeram
pero|vamos|volver|a|hablar|de las|réplicas|de las|estatuas|griegas|que|los|romanos|hicieron
Ale|wrócić|do|do|rozmawiać|o|repliki|o|posągów|greckich|które|je|Rzymianie|zrobili
Ale wróćmy do rozmowy o replikach greckich rzeźb, które stworzyli Rzymianie.
Pero volvamos a hablar de las réplicas de las estatuas griegas que hicieron los romanos
Esse um caso raro em que tanto a versão original
ese|un|caso|raro|en|que|tanto|la|versión|original
To|jeden|przypadek|rzadki|w|który|zarówno|oryginalna|wersja|oryginalna
To rzadki przypadek, w którym zarówno oryginalna wersja,
Este es un caso raro en el que tanto la versión original
quanto a cópia romana sobreviveram
como|la|copia|romana|sobrevivieron
ile|ta|kopia|rzymska|przetrwały
jak i rzymska kopia przetrwały.
como la copia romana han sobrevivido
Ambas eram de mármore
ambas|eran|de|mármol
Obie|były|z|marmuru
Obie były z marmuru.
Ambas eran de mármol
Na maioria dos casos, é isso que a gente vê nos museus: a cópia romana
en|mayoría|de los|casos|es|eso|que|la|gente|ve|en los|museos|la|copia|romana
W|większości|z|przypadków|jest|to|co|my|ludzie|widzi|w|muzeach|ta|kopia|rzymska
W większości przypadków to właśnie widzimy w muzeach: rzymską kopię.
En la mayoría de los casos, esto es lo que vemos en los museos: la copia romana
E elas principalmente formam hoje a nossa percepção da Antiguidade
y|ellas|principalmente|forman|hoy|nuestra||percepción|de la|Antigüedad
I|one|mainly|form|today|our|our|perception|of|Antiquity
A one głównie kształtują dzisiaj nasze postrzeganie starożytności
Y ellas principalmente forman hoy nuestra percepción de la Antigüedad
E nesta cabeça, uma surpresa
y|en esta|cabeza|una|sorpresa
I|w tej|głowie|jedna|niespodzianka
A w tej głowie, niespodzianka
Y en esta cabeza, una sorpresa
Vestígios claros de cor
vestigios|claros|de|color
Ślady|wyraźne|koloru|
Wyraźne ślady koloru
Vestigios claros de color
Os gregos não apenas influenciaram o mundo,
los|griegos|no|solo|influyeron|al|mundo
Ci|Grecy|nie|tylko|wpłynęli|na|świat
Grecy nie tylko wpłynęli na świat,
Los griegos no solo influyeron en el mundo,
mas foram influenciados pelos povos
sino|fueron|influenciados|por los|pueblos
ale|były|wpływane|przez|ludy
ale także byli pod wpływem innych narodów
sino que también fueron influenciados por los pueblos
às margens do Mar Mediterrâneo e do Oriente Médio
a las|orillas|del|Mar|Mediterráneo|y|del|Oriente|Medio
na|brzegach|Morza|Morze|Śródziemne|i|na|Bliski|Wschód
na brzegach Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu
a las orillas del Mar Mediterráneo y del Medio Oriente
O intercambio não era só comercial, mais cultural
el|intercambio|no|era|solo|comercial|sino|cultural
The|exchange|not|was|only|commercial|but|cultural
Wymiana nie była tylko handlowa, ale także kulturowa
El intercambio no era solo comercial, sino cultural
E a forte tradição de escultura colorida
y|la|fuerte|tradición|de|escultura|colorida
I|the|strong|tradition|of|sculpture|colored
A silna tradycja kolorowej rzeźby
Y la fuerte tradición de escultura colorida
esta diretamente ligada a essas trocas
está|directamente|ligada|a|esos|intercambios
jest|bezpośrednio|związana|do|te|wymiany
jest bezpośrednio związana z tymi wymianami
está directamente ligada a esos intercambios
O arqueólogo Vinzenz Brinkman, do instituto Liebighaus, na Alemanha, estudou o tema por 40 anos
el|arqueólogo|Vinzenz|Brinkman|del|instituto|Liebighaus|en|Alemania|estudió|el|tema|durante|años
The|archaeologist|Vinzenz|Brinkman|from|institute|Liebighaus|in|Germany|studied|the|topic|for|years
Archeolog Vinzenz Brinkman z instytutu Liebighaus w Niemczech badał ten temat przez 40 lat
El arqueólogo Vinzenz Brinkman, del instituto Liebighaus, en Alemania, estudió el tema durante 40 años
Ele criou a exposição "Deuses em Cor", com réplicas das estátuas em sua cor original,
él|creó|la|exposición|dioses|en|color|con|réplicas|de las|estatuas|en|su|color|original
On|stworzył|(rodzajnik żeński)|wystawę|Bogowie|w|Kolor|z|replikami|(rodzajnik żeński)|posągów|w|jego|kolor|oryginalny
Stworzył wystawę "Bóstwa w Kolorze", z replikami rzeźb w ich oryginalnym kolorze,
Él creó la exposición "Dioses en Color", con réplicas de las estatuas en su color original,
cheias de ornamentos, símbolos de animais e até pintadas de ouro.
llenas|de|ornamentos|símbolos|de|animales|y|hasta|pintadas|de|oro
pełne|z|ozdób|symboli|zwierząt||i|nawet|malowane|złotem|
pełnymi ornamentów, symboli zwierząt, a nawet malowanymi na złoto.
llenas de ornamentos, símbolos de animales y hasta pintadas de oro.
Mas como a gente acabou pensando a Antiguidade sem cor?
pero|cómo|la|gente|acabó|pensando|la|Antigüedad|sin|color
Ale|jak|my|ludzie|ostatecznie|myśląc|o|starożytności|bez|koloru
Ale jak to się stało, że myślimy o starożytności bez koloru?
¿Pero cómo acabamos pensando en la Antigüedad sin color?
Primeiro vamos observar a Idade Média
primero|vamos|observar|la|Edad|Media
Najpierw|będziemy|obserwować|średniowiecze|wiek|średniowiecze
Najpierw przyjrzyjmy się średniowieczu.
Primero vamos a observar la Edad Media
A chamada Idade das Trevas foi um período
la|llamada|Edad|de las|Tinieblas|fue|un|período
Ta|zwana|Epoka|ciemności|Ciemności|była|okresem|czasowym
Tak zwany wiek ciemny był okresem
La llamada Edad Media fue un período
em que a apreciação da cultura grega antiga se perdeu,
en|que|la|apreciacion|de la|cultura|griega|antigua|se|perdió
w|co|ta|apreciacja|kultury|kultura|grecka|starożytna|się|zgubiła
w którym to docenienie starożytnej kultury greckiej zaginęło,
en que la apreciación de la cultura griega antigua se perdió,
junto com o fim do Império Romano do Ocidente
junto|con|el|fin|del|Imperio|Romano|del|Occidente
razem|z|(rodzajnik określony)|koniec|(przyimek)|Imperium|Rzymskie|(przyimek)|Zachód
razem z upadkiem Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego
junto con el fin del Imperio Romano de Occidente
Os romanos e sua apreciação pela Antiguidade grega saíram de cena, abrindo caminho para
los|romanos|y|su|apreciacion|por la|Antigüedad|griega|salieron|de|escena|abriendo|camino|para
(nie przetłumaczono)|Rzymianie|i|ich|aprecjacja|za|starożytność|grecka|wyszli|z|sceny|otwierając|drogę|dla
Rzymianie i ich uznanie dla greckiej starożytności zniknęli z sceny, ustępując miejsca
Los romanos y su apreciación por la Antigüedad griega salieron de escena, abriendo camino a
a arte sacra medieval e suas pinturas de passagens da Bíblia em cores fortes e vibrantes
el|arte|sacra|medieval|y|sus|pinturas|de|pasajes|de la|Biblia|en|colores|fuertes|y|vibrantes
ta|sztuka|sakralna|średniowieczna|i|jej|obrazy|z|fragmenty|z|Biblii|w|kolorach|intensywnych|i|żywych
sztuce sakralnej średniowiecza i jej obrazom biblijnym w intensywnych i żywych kolorach
el arte sacro medieval y sus pinturas de pasajes de la Biblia en colores fuertes y vibrantes
Foi só no final do século 15 que a Antiguidade clássica voltou a despertar interesse
fue|solo|en|final|del|siglo|que|la|antigüedad|clásica|volvió|a|despertar|interés
Było|tylko|na|koniec|wieku|15|że|ta|starożytność|klasyczna|wróciła|do|budzenia|zainteresowania
Dopiero pod koniec XV wieku klasyczna starożytność znów zaczęła budzić zainteresowanie
Fue solo a finales del siglo XV que la Antigüedad clásica volvió a despertar interés
Era o início do que ficou conhecido como o período do Renascimento
era|el|inicio|del|que|quedó|conocido|como|el|período|del|Renacimiento
Był|ten|początek|tego|co|stało się|znane|jako|ten|okres|renesansu|Renesans
To był początek tego, co stało się znane jako okres Renesansu
Era el inicio de lo que se conoció como el período del Renacimiento
Naquela época, esculturas gregas e romanas foram redescobertas no antigo território
en aquella|época|esculturas|griegas|y|romanas|fueron|redescubiertas|en|antiguo|territorio
W tamtym|czasie|rzeźby|greckie|i|rzymskie|zostały|na nowo odkryte|na|starożytnym|terytorium
W tym czasie greckie i rzymskie rzeźby zostały na nowo odkryte na dawnym terytorium
En esa época, esculturas griegas y romanas fueron redescubiertas en el antiguo territorio
do Império Romano
del|Imperio|Romano
z|Imperium|Rzymskie
Imperium Rzymskiego
del Imperio Romano
E os artistas renascentistas tentaram reproduzir aquela obra
y|los|artistas|renacentistas|intentaron|reproducir|aquella|obra
I|ci|artyści|renesansowi|próbowali|odtworzyć|tamtą|dzieło
A artyści renesansowi próbowali odtworzyć te dzieła
Y los artistas renacentistas intentaron reproducir aquella obra
Peças icônicas do Renascimento,
piezas|icónicas|del|Renacimiento
Utwory|ikoniczne|z|Renesansu
Ikoniczne dzieła Renesansu,
Piezas icónicas del Renacimiento,
como o David de Michelangelo
como|el|David|de|Miguel Ángel
jak|David||autorstwa|Michała Anioła
jak Dawid Michała Anioła
como el David de Miguel Ángel
foram inspiradas nessa busca
fueron|inspiradas|en esa|búsqueda
były|zainspirowane|w tej|poszukiwania
były inspirowane tą poszukiwaniem
fueron inspiradas en esta búsqueda
por uma referéncia na Antiguidade clássica
por|una|referencia|en la|antigüedad|clásica
za|jedną|referencję|w|starożytności|klasycznej
w poszukiwaniu odniesienia w starożytności klasycznej
por una referencia en la Antigüedad clásica
Mas a maioria dos templos e das estátuas havia perdido grande parte da cor
pero|la|mayoría|de los|templos|y|de las|estatuas|había|perdido|gran|parte|de la|color
Ale|(artykuł określony)|większość|(artykuł określony)|świątyń|i|(artykuł określony)|posągów|(czas przeszły od 'haver')|straciła|dużą|część|(artykuł określony)|kolor
Jednak większość świątyń i posągów straciła dużą część koloru
Pero la mayoría de los templos y estatuas habían perdido gran parte del color
Afinal, cerca de 2000 anos haviam se passado
al fin y al cabo|cerca|de|años|habían|se|pasado
W końcu|około|od|lat|minęło|się|2000 lat
W końcu minęło około 2000 lat
Al fin y al cabo, habían pasado cerca de 2000 años
E essa arte pálida e desbotada caiu como uma luva,
y|esa|arte|pálida|y|descolorida|cayó|como|un|guante
I|ta|sztuka|blada|i|wyblakła|spadła|jak|jeden|rękawica
|||||faded||||
A ta blada i wyblakła sztuka pasowała jak ulał,
Y este arte pálido y descolorido cayó como anillo al dedo,
já que o objetivo dos renascentistas era se diferenciar
ya|que|el|objetivo|de los|renacentistas|era|se|diferenciar
już|że|(rodzajnik określony)|cel|(rodzajnik dzierżawczy)|renesansowi|był|(zaimek zwrotny)|różnić się
ponieważ celem renesansistów było odróżnienie się
ya que el objetivo de los renacentistas era diferenciarse
da arte sacra, extremamente colorida e considerada por eles vulgar do ponto de
de|arte|sacra|extremadamente|colorida|y|considerada|por|ellos|vulgar|de|punto|de
od|sztuka|sakralna|ekstremalnie|kolorowa|i|uważana|przez|nich|wulgarna|z|punkt|widzenia
od sztuki sakralnej, niezwykle kolorowej i uważanej przez nich za wulgarną z punktu
del arte sacro, extremadamente colorido y considerado por ellos vulgar desde el punto de
vista artístico
|artístico
widok|artystyczny
widzenia artystycznego.
vista artístico
Mas fica a pergunta
pero|queda|la|pregunta
Ale|pozostaje|pytanie|
Ale pojawia się pytanie.
Pero queda la pregunta
Ser que os renascentistas que criavam ali uma estética
ser|que|los|renacentistas|que|creaban|allí|una|estética
Być|który|ci|renesansowi|którzy|tworzyli|tam|estetykę|estetykę
Czy to możliwe, że renesansowi artyści, którzy tam tworzyli estetykę
¿Ser que los renacentistas que creaban allí una estética
que seria tão influente não viram pigmentos de cor nas estátuas?
que|sería|tan|influyente|no|vieron|pigmentos|de|color|en las|estatuas
co|byłoby|tak|wpływowy|nie|widzieli|pigmenty|z|kolor|w|posągach
która miała być tak wpływowa, nie widzieli kolorowych pigmentów na rzeźbach?
que sería tan influyente no vieron pigmentos de color en las estatuas?
É bem possível que tenham visto sim
es|bien|posible|que|hayan|visto|sí
To jest|bardzo|możliwe|że|oni mieli|widzieć|tak
Jest bardzo prawdopodobne, że jednak je widzieli
Es muy posible que sí los hayan visto
Mas difícil de saber com certeza
pero|difícil|de|saber|con|certeza
Ale|trudne|do|wiedzieć|z|pewnością
Ale trudno to stwierdzić z pewnością
Pero es difícil saberlo con certeza
O que sabemos é que havia referencias, como a de Platão
lo|que|sabemos|es|que|había|referencias|como|la|de|Platón
Co|co|wiemy|jest|że|były|odniesienia|jak|ta|Platona|
To, co wiemy, to że istniały odniesienia, takie jak u Platona
Lo que sabemos es que había referencias, como la de Platón
O filósofo grego escreveu no século 4 a.C.
el|filósofo|griego|escribió|en|siglo||
(nieprzetłumaczalne)|filozof|grecki|napisał|w|wieku||
Grecki filozof pisał w IV wieku p.n.e.
El filósofo griego escribió en el siglo IV a.C.
que os olhos de uma estátua mereciam as mais bela das cores,
que|los|ojos|de|una|estatua|merecían|los|más|bella|de las|colores
że|te|oczy|z|jedna|statua|zasługiwały|najsłodsze|najpiękniejsze|piękna|z|kolorów
że oczy statuy zasługiwały na najpiękniejsze kolory,
que los ojos de una estatua merecían los más bellos de los colores,
já que eram a parte mais bonita do corpo
ya|que|eran|la|parte|más|bonita|del|cuerpo
już|że|były|częścią|najpiękniejszą|bardziej|piękną|ciała|
ponieważ były najpiękniejszą częścią ciała
ya que eran la parte más bonita del cuerpo
Mas referências como essa podem ter sido ignoradas por vários motivos
pero|referencias|como|esa|pueden|haber|sido|ignoradas|por|varios|motivos
Ale|odniesienia|jak|ta|mogą|mieć|być|zignorowane|przez|różne|powody
Jednak takie odniesienia mogły zostać zignorowane z różnych powodów
Pero referencias como esta pueden haber sido ignoradas por varios motivos
E assim, diz Brinkmann, o mármore branco e o bronze escuro
y|así|dice|Brinkmann|el|mármol|blanco|y|el|bronce|oscuro
I|thus|says|Brinkmann|the|marble|white|and|the|bronze|dark
I tak, mówi Brinkmann, biały marmur i ciemny brąz
Y así, dice Brinkmann, el mármol blanco y el bronce oscuro
passaram a ser usados como um símbolo de sofisticação do pensamento europeu
pasaron|a|ser|usados|como|un|símbolo|de|sofisticación|del|pensamiento|europeo
zaczęli|być|używane|używane|jako|symbol|symbol|sofistykacji|sofistykacji|myślenia|myślenia|europejskiego
zaczęły być używane jako symbol europejskiej sofistykacji myślenia
pasaron a ser utilizados como un símbolo de sofisticación del pensamiento europeo
Vamos agora dar um salto no tempo
vamos|ahora|dar|un|salto|en|tiempo
Zróbmy|teraz|dać|jeden|skok|w|czasie
Teraz zróbmy skok w czasie
Ahora vamos a dar un salto en el tiempo
Foi finalmente em 1760,
fue|finalmente|en
Było|w końcu|w
Ostatecznie w 1760 roku,
Fue finalmente en 1760,
em Pompeia, no pé do monte Vesúvio
en|Pompeei|al pie de|pie|del|monte|Vesubio
w|Pompejach|u|u||góry|Wezuwiusza
w Pompejach, u stóp Wezuwiusza
en Pompeya, al pie del monte Vesubio
que uma estátua preservada pela lava do vulcão trouxe tona o que a história havia apagado
que|una|estatua|preservada|por la|lava|del|volcán|trajo|a la luz|lo que|que|la|historia|había|borrado
że|jeden|posąg|zachowany|przez|lawę|z|wulkan|przyniósł|na świat|to|co|historia||miała|zatarte
statua zachowana przez lawę wulkanu ujawniła to, co historia zatarła
que una estatua preservada por la lava del volcán trajo a la luz lo que la historia había borrado
A Artemis de Pompeia
la|Artemisa|de|Pompeii
Artemida|Artemida|z|Pompej
Artemida z Pompejów
La Artemisa de Pompeya
Com sandália e cabelos vermelhos
con|sandalia|y|cabellos|rojos
Z|sandał|i|włosy|czerwone
W sandałach i z czerwonymi włosami
Con sandalia y cabello rojo
Foi uma descoberta histórica
fue|un|descubrimiento|histórico
Było|jedno|odkrycie|historyczne
To było historyczne odkrycie
Fue un descubrimiento histórico
Eram numerosos e visíveis os vestígios de cor na pele e nas roupas
eran|numerosos|y|visibles|los|vestigios|de|color|en|piel|y|en|ropas
Były|liczne|i|widoczne|te|ślady|koloru||na|skórze|i|na|ubrania
Ślady koloru na skórze i ubraniach były liczne i widoczne
Eran numerosos y visibles los vestigios de color en la piel y en la ropa
A cinza do vulcão que a cobriu em 79 d.C.
la|ceniza|del|volcán|que|la|cubrió|en||
(artykuł określony)|popiół|(przyimek)|wulkan|który|(artykuł określony)|pokrył|w||
Popiół wulkanu, który przykrył ją w 79 roku n.e.
La ceniza del volcán que la cubrió en 79 d.C.
tinha preservado parcialmente as cores
había|preservado|parcialmente|los|colores
miał|zachowane|częściowo|te|kolory
częściowo zachował kolory
había preservado parcialmente los colores
Johann Winckelmann, considerado um dos pais da história da arte clássica,
Johann|Winckelmann|considerado|uno|de los|padres|de la|historia|del|arte|clásica
Johann|Winckelmann|uważany|jednym|z|ojców|historii|||sztuki|klasycznej
Johann Winckelmann, uważany za jednego z ojców historii sztuki klasycznej,
Johann Winckelmann, considerado uno de los padres de la historia del arte clásico,
viu a estátua dois anos após a descoberta
vio|la|estatua|dos|años|después de|el|descubrimiento
widział|tę|statuę|dwa|lata|po|to|odkrycie
widział rzeźbę dwa lata po jej odkryciu
vio la estatua dos años después del descubrimiento
e pode constatar a existência de cor
y|pudo|constatar|la|existencia|de|color
i|może|stwierdzić|istnienie|istnienie|koloru|kolor
i mógł stwierdzić istnienie koloru
y pudo constatar la existencia de color
Muitos dizem que Winkelmann se recusou a aceitar que a estátua era grega
muchos|dicen|que|Winkelmann|se|negó|a|aceptar|que|la|estatua|era|griega
Wielu|mówi|że|Winkelmann|się|odmówił|do|zaakceptować|że|ta|statua|była|grecka
Wielu mówi, że Winkelmann odmówił zaakceptowania, że rzeźba była grecka
Muchos dicen que Winkelmann se negó a aceptar que la estatua era griega
Ele dizia que provavelmente seria etrusca,
él|decía|que|probablemente|sería|etrusca
On|mówił|że|prawdopodobnie|byłaby|etruska
Mówił, że prawdopodobnie byłaby etruska,
Él decía que probablemente sería etrusca,
uma civilização mais antiga e considerada menos sofisticada do que a grega
una|civilización|más|antigua|y|considerada|menos|sofisticada|que|que|la|griega
jedna|cywilizacja|bardziej|starsza|i|uważana|mniej|sofistykowana|od|niż|grecka|grecka
cywilizacja starsza i uważana za mniej wyrafinowaną niż grecka
una civilización más antigua y considerada menos sofisticada que la griega
Anos depois o especialista deu o braço a torcer
años|después|el|especialista|dio|el|brazo|a|torcer
Lata|później|ten|specjalista|dał|ten|ramię|do|skręcenia
Lata później specjalista przyznał się do błędu
Años después el especialista dio su brazo a torcer
Definiu Artemis como fruto do início da arte grega
definió|Artemisa|como|fruto|del|inicio|del|arte|griega
Zdefiniował|Artemida|jako|owoc|początku|początku|sztuki|sztuki|greckiej
Zdefiniował Artemidę jako owoc początku sztuki greckiej
Definió a Artemisa como fruto del inicio del arte griego
Mas sua conclusão permaneceu sem ser publicada por séculos
pero|su|conclusión|permaneció|sin|ser|publicada|durante|siglos
Ale|jego|konkluzja||bez|być|opublikowana|przez|wieków
Ale jego wnioski pozostały nieopublikowane przez wieki
Pero su conclusión permaneció sin ser publicada durante siglos
Até 2008
hasta
Do
Do 2008
Hasta 2008
Isso mesmo
eso|mismo
To|samo
Dokładnie
Así es
A conclusão de um dos maiores especialistas no tema, de mais de 200 anos antes,
la|conclusión|de|uno|de los|mayores|especialistas|en|tema|de|más|de|años|antes
The|conclusion|of|one|of the|greatest|specialists|on|topic|more|than|of|years|before
Wnioski jednego z największych specjalistów w tej dziedzinie, sprzed ponad 200 lat,
La conclusión de uno de los mayores especialistas en el tema, de más de 200 años antes,
só foi publicada em 2008
solo|fue|publicada|en
tylko|została|opublikowana|w
zostały opublikowane dopiero w 2008 roku
solo fue publicada en 2008
Alguns acham que essa demora foi proposital
algunos|piensan|que|esa|demora|fue|intencionada
Niektórzy|uważają|że|ta|zwłoka|była|celowa
Niektórzy uważają, że to opóźnienie było celowe
Algunos piensan que esta demora fue intencionada
E tem mais!
y|hay|más
I|ma|więcej
I jest więcej!
¡Y hay más!
Neste afresco, também descoberto em Pompeia,
en este|fresco|también|descubierto|en|Pompeya
W tym|fresku|również|odkrytym|w|Pompejach
W tym fresku, również odkrytym w Pompejach,
En este fresco, también descubierto en Pompeya,
uma mulher pinta claramente uma estátua, com muitas cores
una|mujer|pinta|claramente|una|estatua|con|muchos|
jedna|kobieta|maluje|wyraźnie|jeden|posąg|z|wieloma|kolorami
kobieta wyraźnie maluje statuę, w wielu kolorach
una mujer pinta claramente una estatua, con muchos colores
Algumas décadas depois dessas descobertas, o famoso poeta alemão e estudioso da arte grega,
Algunas|décadas|después|de esos|descubrimientos|el|famoso|poeta|alemán|y|estudioso|de la|arte|griega
Kilka|dekad|po|tych|odkryć|ten|słynny|poeta|niemiecki|i|badacz|sztuki|sztuki|greckiej
Kilka dekad po tych odkryciach, słynny niemiecki poeta i badacz sztuki greckiej,
Algunas décadas después de estos descubrimientos, el famoso poeta alemán y estudioso del arte griego,
Johann Wolfgang Goethe,
Johann|Wolfgang|Goethe
Johann|Wolfgang|Goethe
Johann Wolfgang Goethe,
Johann Wolfgang Goethe,
publicou no livro "Teoria das Cores": "É interessante notar que nações
publicó|en el|libro|Teoría|de las|Colores|Es|interesante|notar|que|naciones
opublikował|w|książce|Teoria|kolorów|kolorów|Jest|interesujące|zauważyć|że|narody
opublikował w książce "Teoria kolorów": "Interesujące jest to, że narody
publicó en el libro "Teoría del Color": "Es interesante notar que naciones
selvagens, povos primitivos e crianças sentem grande atra o por cores vivas,
salvajes|pueblos|primitivos|y|niños|sienten|gran|atracción||por|colores|vivos
dzicy|ludy|prymitywne|i|dzieci|czują|dużą|||do|kolory|jaskrawe
dzikie, prymitywne ludy i dzieci odczuwają wielką atrakcję do żywych kolorów,
salvajes, pueblos primitivos y niños sienten una gran atracción por colores vivos,
que animais se enfurecem com certas cores, e que homens sofisticados evitam
que|animales|se|enfurecen|con|ciertos|colores|y|que|hombres|sofisticados|evitan
które|zwierzęta|się|wściekają|na|niektóre|kolory|i|którzy|mężczyźni|wyrafinowani|unikają
że zwierzęta wpadają w furie z powodu niektórych kolorów, a wyrafinowani ludzie unikają
que los animales se enfurecen con ciertos colores, y que hombres sofisticados evitan
cores vivas nas roupas e no ambiente,
colores|vivos|en las|ropas|y|en el|ambiente
kolory|żywe|w|ubrania|i|w|otoczeniu
żywych kolorów w ubraniach i otoczeniu,
colores vivos en la ropa y en el ambiente,
procurando em geral delas se afastar"
buscando|en|general|de ellas|se|alejar
szukając|w|ogóle|od nich|się|oddalić
starając się ogólnie od nich oddalać"
buscando en general alejarlas"
Mas Goethe, que considerava a Grécia antiga o ápice da civilização,
pero|Goethe|que|consideraba|a|Grecia|antigua|el|ápice|de la|civilización
Ale|Goethe|który|uważał|(artykuł)|Grecja|starożytna|(przyimek)|szczyt|(przyimek)|cywilizacji
Ale Goethe, który uważał starożytną Grecję za szczyt cywilizacji,
Pero Goethe, que consideraba la antigua Grecia el apogeo de la civilización,
foi rebatido pelos fatos no mesmo ano em que publicou seu livro
fue|refutado|por los|hechos|en|mismo|año|en|que|publicó|su|libro
został|obalony|przez|fakty|w|tym|roku|w|którym|opublikował|swoją|książkę
został skonfrontowany z faktami w tym samym roku, w którym opublikował swoją książkę
fue refutado por los hechos en el mismo año en que publicó su libro
Foi o ano em que o templo de Aphaia, na ilha grega de Aegina
fue|el|año|en|que|el|templo|de|Afaia|en la|isla|griega|de|Egina
Był|ten|rok|w|który|świątynia|świątynia|Aphaia|Afaia|na|wyspie|greckiej|z|Aeginy
Był to rok, w którym odkryto świątynię Afaia na greckiej wyspie Aegina
Fue el año en que el templo de Afaia, en la isla griega de Egina
foi descoberto em bom estado de conservação
fue|descubierto|en|buen|estado|de|conservación
został|odkryty|w|dobrym|stanie|zachowania|konserwacji
w dobrym stanie zachowania
fue descubierto en buen estado de conservación
As cores eram visíveis a olho nu
los|colores|eran|visibles|a|ojo|desnudo
Te|kolory|były|widoczne|na|oku|gołym
Kolory były widoczne gołym okiem
Los colores eran visibles a simple vista
O arqueiro por exemplo fez parte desse templo
el|arquero|por|ejemplo|hizo|parte|de ese|templo
Arqueiro|łucznik|na przykład|przykład|zrobił|część|tego|świątyni
Łucznik na przykład był częścią tej świątyni
El arquero, por ejemplo, formó parte de este templo
É óbvio que, quando a estátua foi achada,
es|obvio|que|cuando|la|estatua|fue|hallada
To jest|oczywiste|że|kiedy|ta|statua|została|znaleziona
Jest oczywiste, że kiedy statua została znaleziona,
Es obvio que, cuando se encontró la estatua,
as cores não eram mais tão fortes como na versão restaurada por Brinkmann
las|colores|no|eran|más|tan|fuertes|como|en la|versión|restaurada|por|Brinkmann
te as|kolory|nie|były|już|tak|intensywne|jak|w|wersja|odnowiona|przez|Brinkmanna
kolory nie były już tak intensywne jak w wersji odrestaurowanej przez Brinkmanna
los colores no eran tan fuertes como en la versión restaurada por Brinkmann
Mas mesmo assim eram inegavelmente visíveis na época
pero|incluso|así|eran|innegablemente|visibles|en la|época
Ale|nawet|tak|były|niewątpliwie|widoczne|w|czasie
Ale mimo to były niewątpliwie widoczne w tamtym czasie
Pero aun así eran innegablemente visibles en la época
E o templo de Aphaia emergiu de escavações praticamente dizendo:
y|el|templo|de|Aphaia|emergió|de|excavaciones|prácticamente|diciendo
I|the|temple|of|Aphaia|emerged|from|excavations|practically|saying
A świątynia Aphaia wyłoniła się z wykopalisk praktycznie mówiąc:
Y el templo de Aphaia emergió de las excavaciones prácticamente diciendo:
você está enganado, Goethe
tú|estás|equivocado|Goethe
ty|jest|w błędzie|Goethe
mylisz się, Goethe
estás equivocado, Goethe
Novas escavações no século 19 mostraram claramente o uso da cor na Antiguidade
nuevas|excavaciones|en|siglo|mostraron|claramente|el|uso|de la|color|en la|Antigüedad
Nowe|wykopaliska|w|wieku|pokazały|wyraźnie|użycie|użycie|w|kolor|w|starożytności
Nowe wykopaliska w XIX wieku wyraźnie pokazały użycie koloru w starożytności
Nuevas excavaciones en el siglo 19 mostraron claramente el uso del color en la Antigüedad
Estudos de obras antigas foram publicados, como estes
estudios|de|obras|antiguas|fueron|publicados|como|estos
Badania|dzieł||starożytnych|zostały|opublikowane|jak|te
Badania nad starożytnymi dziełami zostały opublikowane, takie jak te
Se publicaron estudios de obras antiguas, como estos
No fim do século 19 ficou então claro que a Antiguidade era colorida
no|final|del|siglo|quedó|entonces|claro|que|la|Antigüedad|era|colorida
W|końcu|(przyimek)|wieku|stało się|wtedy|jasne|że|(rodzajnik określony)|starożytność|była|kolorowa
Pod koniec XIX wieku stało się jasne, że starożytność była kolorowa
A finales del siglo 19 quedó claro que la Antigüedad era colorida
E apesar de todas essas descobertas,
y|a pesar|de|todos|esos|descubrimientos
I|pomimo|z|wszystkich|tych|odkryć
I pomimo wszystkich tych odkryć,
Y a pesar de todos estos descubrimientos,
nosso gosto foi moldado por uma estética sem cores
nuestro|gusto|fue|moldeado|por|una|estética|sin|colores
nasz|gust|był|ukształtowany|przez|jedną|estetykę|bez|kolorów
nasz gust został ukształtowany przez estetykę bez kolorów
nuestro gusto fue moldeado por una estética sin colores
E em 1938, até que bem recentemente considerando essa longa história, o Museu
Y|en|hasta|que|bastante|recientemente|considerando|esta|larga|historia|el|Museo
I|w|aż|że|dość|niedawno|biorąc pod uwagę|tę|długą|historię|ten|Muzeum
A w 1938 roku, jak na tak długą historię, Muzeum
Y en 1938, hasta que bastante recientemente considerando esta larga historia, el Museo
Britânico de Londres deu um baita polimento profissional
Británico|de|Londres|dio|un|gran|pulido|profesional
Brytyjczyk|z|Londynu|dał|jeden|ogromny|polerowanie|profesjonalne
Brytyjskie w Londynie przeszło ogromne profesjonalne polerowanie
Británico de Londres dio un gran pulido profesional
até o mármore da Acrópole ficar branco e brilhante
hasta|el|mármol|de la|Acrópolis|quedar|blanco|y|brillante
aż|ten|marmur|z|Akropol|stanie się|biały|i|błyszczący
aż marmur Akropolu stał się biały i błyszczący
hasta que el mármol de la Acrópolis quedara blanco y brillante
Eu fico pensando o que meus antepassados achariam disso
yo|quedo|pensando|lo|que|mis|antepasados|pensarían|de esto
Ja|myślę|o|co|moi|moi|przodkowie|pomyśleliby|o tym
Zastanawiam się, co moi przodkowie o tym pomyśleliby
Me pregunto qué pensarían mis antepasados de esto
Segundo Brinkmann, nosso ideal estético foi distorcido mais do que nunca no século
según|Brinkmann|nuestro|ideal|estético|fue|distorsionado|más|que||nunca|en|siglo
Według|Brinkmann|nasz|ideał|estetyczny|był|zniekształcony|bardziej|w|niż|kiedykolwiek|w|wieku
Według Brinkmanna, nasz estetyczny ideał został zniekształcony bardziej niż kiedykolwiek w wieku
Según Brinkmann, nuestro ideal estético ha sido distorsionado más que nunca en el siglo
20,
20,
20,
e por motivos políticos
y|por|motivos|políticos
i|z|powody|polityczne
i z powodów politycznych
y por motivos políticos
De forma bem radical
de|forma|muy|radical
W|sposób|bardzo|radykalny
W sposób bardzo radykalny
De forma bien radical
Adolf Loos foi um dos arquitetos modernistas mais influentes de seu tempo
Adolf|Loos|fue|uno|de los|arquitectos|modernistas|más|influyentes|de|su|tiempo
Adolf|Loos|był|jednym|z|architektów|modernistów|najbardziej|wpływowych|swojego|swojego|czasu
Adolf Loos był jednym z najwpływowych architektów modernistycznych swojego czasu
Adolf Loos fue uno de los arquitectos modernistas más influyentes de su tiempo
E chegou ao cúmulo de comparar cor e ornamento a crimes
y|llegó|a|cúmulo|de|comparar|color|y|ornamento|a|crímenes
I|reached|to|the extreme|of|comparing|color|and|ornament|to|crimes
I doszło do tego, że porównał kolor i ornament do przestępstw
Y llegó al colmo de comparar el color y el ornamento con crímenes
Ele odiava a cor,
él|odiaba|el|color
On|nienawidził|kolor|kolor
Nienawidził koloru,
Él odiaba el color,
e
chegou ao ponto de associar um senso de "imoralidade" ao ornamento,
y|llegó|al|punto|de|asociar|un|sentido|de|inmoralidad|al|ornamento
i|dotar|do|punkt|do|skojarzenie|jeden|poczucie|do|niemoralności|do|ozdoby
i doszedł do punktu, w którym powiązał poczucie "niemoralności" z ornamentem,
y llegó al punto de asociar un sentido de "inmoralidad" a la ornamentación,
descrevendo-o como "degenerado"
||como|degenerado
||jako|zdegenerowany
opisując go jako "zdegenerowany"
describiéndola como "degenerada"
E na opinião de Loos é necessário suprimir a cor e o ornamento
y|en la|opinión|de|Loos|es|necesario|suprimir|el|color|y|el|ornamento
I|w|opinia|Loos||jest|konieczne|usunąć|(rodzajnik określony)|kolor|i|(rodzajnik określony)|ornament
A według Loosa konieczne jest stłumienie koloru i ornamentu
Y en la opinión de Loos es necesario suprimir el color y la ornamentación
para que uma sociedade seja definida como moderna
para|que|una|sociedad|sea|definida|como|moderna
aby|ta|jedno|społeczeństwo|była|zdefiniowana|jako|nowoczesna
aby społeczeństwo mogło być określane jako nowoczesne
para que una sociedad sea definida como moderna
Brinkmann explica que uma figura colorida reflete melhor as emoções individuais.
Brinkmann|explica|que|una|figura|colorida|refleja|mejor|las|emociones|individuales
Brinkmann|wyjaśnia|że|jedna|figura|kolorowa|odbija|lepiej|te|emocje|indywidualne
Brinkmann wyjaśnia, że kolorowa figura lepiej odzwierciedla indywidualne emocje.
Brinkmann explica que una figura colorida refleja mejor las emociones individuales.
Já, sobre uma única cor, com frequência o branco,
ya|sobre|un|única|color|con|frecuencia|el|blanco
Już|o|jeden|jedną|kolor|z|częściej|biały|biały
Natomiast na temat jednego koloru, często białego,
Ya, sobre un solo color, con frecuencia el blanco,
é possível projetar qualquer ideologia
es|posible|proyectar|cualquier|ideología
jest|możliwe|zaprojektować|każdą|ideologię
można projektować dowolną ideologię
es posible proyectar cualquier ideología
Assim como Loos e até mesmo Goethe,
así|como|Loos|y|incluso|mismo|Goethe
Tak|jak|Loos|i|nawet|sam|Goethe
Tak jak Loos, a nawet Goethe,
Así como Loos e incluso Goethe,
para os nazistas a inexistência de cor refletia um homem mais moderno, sofisticado, superior
para|los|nazistas|la|inexistencia|de|color|reflejaba|un|hombre|más|moderno|sofisticado|superior
dla|(artykuł określony)|naziści|a|nieistnienie|koloru||odzwierciedlała|(artykuł nieokreślony)|człowiek|bardziej|nowoczesny|wyrafinowany|lepszy
dla nazistów brak koloru odzwierciedlał nowocześniejszego, bardziej wyrafinowanego, lepszego człowieka
para los nazis la inexistencia de color reflejaba a un hombre más moderno, sofisticado, superior
E isso foi usado para justificar suas ideologias mortais
Y|eso|fue|usado|para|justificar|sus|ideologías|mortales
I|to|było|użyte|do|usprawiedliwienia|jego|ideologie|śmiertelne
I to zostało wykorzystane do uzasadnienia ich śmiertelnych ideologii
Y esto fue utilizado para justificar sus ideologías mortales
Mark Abbe, da Universidade
Mark|Abbe|de la|Universidad
Mark|Abbe|z|Uniwersytet
Mark Abbe z Uniwersytetu
Mark Abbe, de la Universidad
da Geórgia, descreve:
de la|Georgia|describe
z|Gruzja|opisuje
w Georgii opisuje:
de Georgia, describe:
A policromia era conhecida há séculos
la|policromía|era|conocida|hace|siglos
Policromia|policromia|była|znana|od|wieków
Polichromia była znana od wieków
La policromía era conocida desde hace siglos
Mais recentemente, a tecnologia permitiu um olhar ainda mais detalhado
más|recientemente|la|tecnología|permitió|una|mirada|aún|más|detallada
Bardziej|niedawno|ta|technologia|pozwoliła|jeden|spojrzenie|jeszcze|bardziej|szczegółowy
Ostatnio technologia pozwoliła na jeszcze dokładniejsze spojrzenie
Más recientemente, la tecnología ha permitido una mirada aún más detallada
As análises contam agora com luz ultravioleta, infravermelha e processos químicos avançados
los|análisis|cuentan|ahora|con|luz|ultravioleta|infrarroja|y|procesos|químicos|avanzados
Te|analizy|zawierają|teraz|z|światło|ultrafioletowe|podczerwone|i|procesy|chemiczne|zaawansowane
Analizy korzystają teraz z ultrafioletowego, podczerwonego światła oraz zaawansowanych procesów chemicznych
Los análisis ahora cuentan con luz ultravioleta, infrarroja y procesos químicos avanzados
capazes de revelar uma imagem bastante precisa da Antiguidade
capaces|de|revelar|una|imagen|bastante|precisa|de la|Antigüedad
zdolni|do|ujawnienia|jeden|obraz|dość|dokładny|z|starożytności
zdolnych do ujawnienia dość precyzyjnego obrazu starożytności
capaces de revelar una imagen bastante precisa de la Antigüedad
Brinkmann, junto com sua esposa, a também arqueóloga Ulrike Koch-Brinkmann,
Brinkmann|junto|con|su|esposa|la|también|arqueóloga|Ulrike||
Brinkmann|razem|z|jego|żona|również|także|archeolog|Ulrike||
Brinkmann, wraz z żoną, również archeologiem Ulrike Koch-Brinkmann,
Brinkmann, junto con su esposa, la también arqueóloga Ulrike Koch-Brinkmann,
reconstruiu mais de 60 estátuas
reconstruyó|más|de|estatuas
rekonstrukcja|więcej|niż|statui
odtworzył ponad 60 posągów
reconstruyó más de 60 estatuas
Esculturas como a Peplos Kore, uma mulher jovem que decorava um túmulo,
esculturas|como|la|Peplos|Kore|una|mujer|joven|que|decoraba|un|tumba
Rzeźby|jak|ta|Peplos|Kore|jedna|kobieta|młoda|która|zdobiła|jeden|grób
Rzeźby takie jak Peplos Kore, młoda kobieta, która zdobiła grób,
Esculturas como la Peplos Kore, una mujer joven que decoraba una tumba,
os Guerreiros de Riace, achados no Mar Mediterrâneo,
los|guerreros|de|Riace|hallados|en|mar|Mediterráneo
ci|Wojownicy|z|Riace|znalezione|w|Morze|Śródziemne
wojownicy z Riace, znalezieni w Morzu Śródziemnym,
los Guerreros de Riace, hallados en el Mar Mediterráneo,
o Kouros, um jovem nu que reflete a influencia do Egito na escultura Grega
el|Kouros|un|joven|desnudo|que|refleja|la|influencia|de|Egipto|en|escultura|griega
ten|Kouros|jeden|młody|nagi|który|odzwierciedla|wpływ|wpływ|z|Egiptu|na|rzeźbę|grecką
||||nude|||||||||
Kouros, młody nagi mężczyzna, który odzwierciedla wpływy Egiptu na rzeźbę grecką
el Kouros, un joven desnudo que refleja la influencia de Egipto en la escultura griega
com uma postura mais rígida,
con|una|postura|más|rígida
z|jedną|postawą|bardziej|sztywną
z bardziej sztywną postawą,
con una postura más rígida,
o chamado sarcófago de Alexandre o Grande,
el|llamado|sarcófago|de|Alejandro|el|Grande
ten|zwany|sarkofag|Aleksandra||wielkiego|Wielkiego
tzw. sarkofag Aleksandra Wielkiego,
el llamado sarcófago de Alejandro Magno,
que na verdade não era o sarcófago dele,
que|en|verdad|no|era|el|sarcófago|de él
że|w|rzeczywistości|nie|był|jego|sarkofag|jego
który tak naprawdę nie był jego sarkofagiem,
que en realidad no era su sarcófago,
achado no que hoje é o Líbano,
encontrado|en|que|hoy|es|el|Líbano
znalezisko|w|co|dzisiaj|jest|to|Liban
znalezionym w tym, co dziś jest Libanem,
encontrado en lo que hoy es Líbano,
e que tem detalhes impressionantes de cor
y|que|tiene|detalles|impresionantes|de|color
i|który|ma|szczegóły|imponujące|koloru|
i który ma imponujące detale kolorystyczne
y que tiene detalles impresionantes de color
As restaurações são feitas com pigmentos autênticos,
las|restauraciones|son|hechas|con|pigmentos|auténticos
Te|restauracje|są|robione|z|pigmenty|autentyczne
Restauracje są wykonywane z autentycznych pigmentów,
Las restauraciones se realizan con pigmentos auténticos,
identificados nas esculturas originais.
identificados|en las|esculturas|originales
zidentyfikowani|w|rzeźbach|oryginalnych
zidentyfikowanych w oryginalnych rzeźbach.
identificados en las esculturas originales.
A exposição Deuses em Cor já foi exibida na Grécia
la|exposición|dioses|en|color|ya|fue|exhibida|en la|Grecia
A|wystawa|Bogowie|w|Kolor|już|była|wyświetlana|w|Grecji
Wystawa Bogowie w Kolorze była już prezentowana w Grecji
La exposición Dioses en Color ya se ha exhibido en Grecia
No berço dessa arte, a recepção foi mista, como em outras partes do mundo.
en|cuna|de ese|arte|la|recepción|fue|mixta|como|en|otras|partes|del|mundo
W|kolebka|tej|sztuki|ta|recepcja|była|mieszana|jak|w|innych|częściach|z|świata
in|cradle||||||||||||
W kolebce tej sztuki przyjęcie było mieszane, jak w innych częściach świata.
En la cuna de este arte, la recepción fue mixta, como en otras partes del mundo.
Mas, segundo a arqueóloga Hariclia Brecoulaki,
pero|según|la|arqueóloga|Hariclia|Brecoulaki
Ale|według|i|archeolog|Hariclia|Brecoulaki
Jednak według archeolożki Haricli Brecoulaki,
Pero, según la arqueóloga Hariclia Brecoulaki,
a mostra serviu para desenterrar também o interesse na Grécia por seu próprio passado
la|muestra|sirvió|para|desenterrar|también|el|interés|en la|Grecia|por|su|propio|pasado
ta|wystawa|służyła|do|odkrycia|również|ten|interes|w|Grecji|w|jego|własny|przeszłość
wystawa pomogła również wzbudzić zainteresowanie w Grecji jej własną przeszłością
la muestra también sirvió para desenterrar el interés en Grecia por su propio pasado
Que história! Muito obrigada por terem assistido o vídeo
qué|historia|muy|gracias|por|haber|visto|el|video
jaka|historia|bardzo|dziękuję|za|(oni)|obejrzeli|ten|film
Co za historia! Bardzo dziękuję za obejrzenie filmu
¡Qué historia! Muchas gracias por haber visto el video
até aqui
hasta|aquí
do|tutaj
do tej pory
hasta aquí
Agora, uma última coisa
ahora|una|última|cosa
Teraz|jedna|ostatnia|rzecz
Teraz, jedna ostatnia rzecz
Ahora, una última cosa
Imagino que eu tenha confundido alguns de vocês
imagino|que|yo|haya|confundido|algunos|de|ustedes
wyobrażam sobie|że|ja|miał|pomylił|niektórych|z|was
Wyobrażam sobie, że niektórych z was pomyliłem
Imagino que he confundido a algunos de ustedes
dizendo neste vídeo que sou alemã, e neste que sou grega
diciendo|en este|vídeo|que|soy|alemana|y|en este|que|soy|griega
mówiąc|w tym|wideo|że|jestem|Niemką|i|w tym|że|jestem|Greczynką
mówiąc w tym wideo, że jestem Niemką, a w tym, że jestem Greczynką
diciendo en este video que soy alemana, y en este que soy griega
Bem, minha mãe alemã, meu pai é grego,
bueno|mi|madre|alemana|mi|padre|es|griego
Dobrze|moja|matka|Niemka|mój|ojciec|jest|Grekiem
Cóż, moja matka jest Niemką, a mój ojciec jest Grekiem,
Bueno, mi madre es alemana, mi padre es griego,
então, eu sou as duas coisas
entonces|yo|soy|las|dos|cosas
więc|ja|jestem|jako|dwie|rzeczy
więc jestem dwiema rzeczami
así que soy las dos cosas
E ainda sobra espaço também para ser brasileira de coração
y|aún|sobra|espacio|también|para|ser|brasileña|de|corazón
I|still|remains|space|also|to|be|Brazilian|of|heart
I wciąż jest miejsce, aby być Brazylijką z serca
Y aún hay espacio para ser brasileña de corazón
Por favor não deixem de acompanhar a BBC News Brasil no YouTube,
por|favor|no|dejen|de|seguir|la|BBC|News|Brasil|en|YouTube
Proszę|ładnie|nie|przestańcie|od|śledzić||BBC|News|Brazylia|na|YouTube
Proszę, nie zapomnijcie śledzić BBC News Brasil na YouTube,
Por favor, no dejen de seguir a BBC News Brasil en YouTube,
nas redes sociais e, claro, em bbcbrasil.com
en las|redes|sociales|y|claro|en||
w|sieciach|społecznościowych|i|oczywiście|na||
w mediach społecznościowych i, oczywiście, na bbcbrasil.com
en las redes sociales y, por supuesto, en bbcbrasil.com
Muito obrigada!
muy|gracias
Bardzo|dziękuję
Bardzo dziękuję!
¡Muchas gracias!
SENT_CWT:AFkKFwvL=4.43 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=3.48 PAR_TRANS:gpt-4o-mini=3.95 PAR_CWT:B7ebVoGS=7.1
pl:AFkKFwvL es:B7ebVoGS
openai.2025-02-07
ai_request(all=108 err=0.00%) translation(all=215 err=0.00%) cwt(all=1823 err=0.93%)