Kinderen lezen minder goed, excuses voor de slavernij en hoe maak je een veilige ijsbaan?
Hallo, ik ben Jeroen Overbeek en dit is het Nieuws van de week...
...een journaal van de NOS in makkelijke taal.
Dit keer met het nieuws dat kinderen steeds minder goed kunnen lezen.
Verder vertellen we dat de Nederlandse regering sorry wil zeggen...
...voor iets dat lang geleden is gebeurd: voor de slavernij.
En we laten zien hoe, overal in het land, ijsbanen zijn gemaakt.
Nederlandse kinderen lezen steeds minder goed.
Dat blijkt uit onderzoek.
De helft van de kinderen in groep 8 van de basisschool...
...haalt niet het niveau dat ze moeten hebben.
En dat is een probleem, zeggen de onderzoekers.
De laatste tien jaar lezen Nederlandse kinderen steeds minder en steeds slechter.
Ze vinden lezen minder leuk.
En dat moet veranderen, zeggen de onderzoekers.
Want lezen is niet alleen nodig om de taallessen op school te kunnen volgen.
Ook bij andere vakken, zoals geschiedenis en aardrijkskunde...
...moeten kinderen veel lezen.
Maar lezen is niet alleen belangrijk op school.
Ook in het dagelijks leven is het belangrijk dat kinderen...
...later goed kunnen lezen.
Bijvoorbeeld bij het doen van boodschappen.
Om te kunnen lezen wat er op een verpakking staat.
Bij het gebruik van medicijnen...
... om de bijsluiter te kunnen lezen.
Bij het begrijpen van een belangrijke brief...
...van bijvoorbeeld de gemeente.
En ook bij het zoeken van een baan...
...is het belangrijk om goed te kunnen lezen.
Zodat duidelijk is wat er in de vacature staat.
Om ervoor te zorgen dat kinderen weer meer gaan lezen...
...willen de onderzoekers dat er op school veel aandacht aan wordt besteed.
Op deze school zijn ze daar al druk mee bezig.
De juf legt uit hoe het komt dat kinderen minder lezen.
Er zijn altijd kinderen die het lezen moeilijk vinden.
Ook jaren geleden al.
Er is natuurlijk wel veel meer afleiding.
En er zijn veel meer dingen die sneller gaan denk ik dan het lezen van een verhaal.
Want een filmpje heb je heel snel iets leuks te pakken als je er even naar kijkt...
...en in verhaal moet je daar wat meer moeite voor doen.
Dus misschien dat dat meespeelt.
Er zijn de afgelopen jaren allerlei dingen bedacht om kinderen te laten lezen.
Zoals de Nationale Voorleesdag.
Op die dag worden jonge kinderen voorgelezen op scholen...
...en in bibliotheken. Want voorlezen is leerzaam.
Daardoor leren kinderen nieuwe woorden.
'Kom je spelen?', vraagt Jip.
'Ja', zegt Janneke. 'Hier ben ik al'.
Maar ook thuis moet er volgens de onderzoekers...
...meer worden gelezen.
Ze zeggen dat het goed is als ouders vaker voorlezen aan hun kinderen.
Of ze een boek geven.
Zodat kinderen lezen leuker gaan vinden.
De regering wil sorry zeggen voor wat Nederland heeft gedaan...
...in de tijd van de slavernij.
Zwarte mensen werden toen gedwongen om te werken voor witte Nederlanders.
En ze werden slecht behandeld. Zoals op dit schilderij te zien is.
Veel mensen reageerden opgelucht dat de regering excuses wil maken.
Ik denk dat het een goede zaak is. Eindelijk.
Voor mij persoonlijk is het liever te laat dan helemaal niet.
-Wat voor betekenis heeft dit dan de excuses?
Nou weet je wat het is, kijk wij zijn kinderen van de slavernij.
En ik zeg wat mijn voorouders hebben achtergelaten, dat is wat wij dragen.
En de leed en de pijn, die blijf je voelen.
De slavernij begon een paar honderd jaar geleden.
Nederlanders haalden mensen op uit Afrika...
...om ergens anders te werken.
Die mensen hadden daar zelf niets over te zeggen.
De tot slaaf gemaakten moesten heel hard werken op het land.
En ze werden mishandeld.
Veel mensen overleden door uitputting of geweld.
Ondertussen verdienden Nederlanders ontzettend veel geld...
...aan het verkopen van de mensen.
En aan het werk dat die mensen deden op het land.
Volgend jaar is het precies 150 jaar geleden dat Nederland een eind maakte aan de slavernij.
Er is dan extra aandacht voor de slavernij met herdenkingen en vieringen.
De Nederlandse regering vindt het belangrijk om nog voor dat herdenkingsjaar...
...excuses aan te bieden.
Ook al hebben ze zelf niet meegewerkt aan de slavernij.
Daarom willen Nederlandse ministers op 19 december naar het buitenland gaan...
...om daar sorry te zeggen.
Ze willen naar Suriname en naar eilanden in het Caribisch gebied...
...zoals Curaçao.
Dat zijn de plekken waar tot slaaf gemaakten van de Nederlanders moesten werken.
Over die excuses is nu veel discussie.
Mensen vinden dat de Nederlandse regering...
...had moeten overleggen over de manier waarop...
...de excuses worden aangeboden.
En ook over wanneer dat gaat gebeuren.
Een groep mensen kwam bij de regering op bezoek...
...om dat uit te leggen.
Ik heb me voor het eerst echt gehoord gevoeld.
Het was een goed gesprek.
Een enerverend gesprek.
Maar ook een open gesprek.
Ook vinden sommige mensen excuses niet genoeg.
Ze willen dat er niet alleen over vroeger wordt gepraat...
...maar ook over deze tijd.
Omdat zwarte mensen nog steeds worden gediscrimineerd.
Over al die bezwaren wordt nu verder gepraat met de regering.
Op veel plekken kon weer worden geschaatst.
En dat betekent hard werken voor ijsmeesters...
...dat zijn de mensen die de ijsbanen klaarmaken.
Zoals in Krabbendijke, in de provincie Zeeland.
Vrijwilligers waren daar vroeg in de ochtend al aan het werk...
...om de ijsbaan klaar te maken.
Want veel mensen konden niet wachten om het ijs uit te proberen.
Zodra er maar een klein beetje vorst in de lucht zit...
...dan gaat onze appgroep roodgloeiend en...
...ja de weerman gaat aan de slag, we gaan met zijn allen aan de slag.
Wij moeten en willen de eerste zijn, absoluut.
In de winter vinden veel mensen het leuk...
...om te schaatsen op natuurijs.
Het liefst op bevroren plassen of meren.
Maar om op die diepe plassen veilig te kunnen schaatsen...
...moet het ijs heel dik zijn.
Dan moet het lange tijd achter elkaar hard vriezen.
Tot die tijd kunnen mensen schaatsen op sproeibanen.
Dat zijn ijsbanen die worden gemaakt op asfalt.
Zo'n baan kan al binnen een paar dagen klaar zijn.
Het ijs wordt laagje voor laagje aangebracht, gewoon op de grond.
Een ijsmeester legt uit hoe die dat doet.
Dat is gewoon rondjes rijden achter een auto.
Daar zit een tank met water achter. En een tank met water op.
En dan rijd je rondjes met een dweil erachter.
En zo bouw je laagje voor laagje op.
Het allermoeilijkste is: dun.
Dus onze tactiek is om iedereen zo dun mogelijk te laten dweilen.
Dan kun je zo snel mogelijk weer aan de volgende ronde beginnen.
Gisteravond konden we om zeven uur beginnen.
De hele nacht doorgegaan, -7 graden, dan lukt dat gewoon.
-Dan zult u wel moe zijn?
Nee hoor, dit doe je met plezier dus dan word je niet zo gauw moe.
Vorig jaar waren in Nederland veel te weinig ijsmeesters.
De schaatsbond maakte zich daar zorgen over.
Want zonder ijsmeesters kan er niet veilig worden geschaatst op natuurijs.
Daarom deed de bond een oproep.
Met succes: achthonderd vrijwilligers wilden de opleiding tot ijsmeester volgen.
In totaal zijn er nu 2500 ijsmeesters.
Die gingen de afgelopen dagen meteen aan de slag...
...zodat mensen konden schaatsen.
In dit journaal zat het nieuws dat kinderen in Nederland...
...steeds minder goed kunnen lezen.
We vertelden dat de Nederlandse regering...
...excuses wil maken voor de slavernij.
En we lieten zien wat ijsmeesters doen.
Dit was het voor nu.
Volgende week is er weer een journaal in makkelijke taal.
Tot dan!
