De energiekosten gaan omlaag, nieuwe vaccinatie tegen corona en enorme maanvis in het museum.
Hallo, ik ben Mark Visser en dit is het Nieuws van de Week.
Een journaal van de NOS in makkelijke taal.
Dit keer gaat het over de plannen van de regering voor het komende jaar.
Verder vertellen we dat je weer een coronaprik kunt halen...
...maar dat niet iedereen dat gaat doen.
En we laten zien wat een museum doet met een enorme vis die vorig jaar aanspoelde.
In Den Haag was het Prinsjesdag.
Een dag waarop de koning namens de regering vertelt hoe...
...het met Nederland gaat.
Ook wordt dan bekend waar de regering de komende tijd geld aan wil uitgeven.
Elk jaar op Prinsjesdag leest koning Willem Alexander de Troonrede voor.
Een toespraak voor alle Nederlanders.
Ook gaat op deze dag dit koffertje open.
In het koffertje van de minister zitten papieren waarop precies staat waar de regering...
...het komend jaar geld aan wil uitgeven.
Dit keer liet koning Willem-Alexander in zijn toespraak weten dat er veel zorgen zijn.
Dat er bijvoorbeeld te weinig betaalbare huizen zijn.
Dat er niet genoeg opvang is voor asielzoekers.
En dat veel mensen geldproblemen hebben.
Het is pijnlijk dat steeds meer mensen in Nederland moeite hebben met het betalen ...
...van hun huur, boodschappen, zorgpremie of energierekening.
Daarom komt het kabinet met een ongekend fors maatregelenpakket van ruim 18 miljard euro.
Vooral ten behoeve van de lage- en middeninkomens.
Dat meer Nederlanders in geldnood komen heeft vooral te maken met de hoge energieprijzen.
De regering gaat daar wat aan doen.
Hoe hoog je energierekening is hangt af van je contract.
Maar voor heel veel mensen zijn de kosten erg omhoog gegaan.
De regering gaat daar een deel van betalen.
De ministers zeggen dat mensen al vanaf november geholpen worden.
Zo bieden we een beetje meer zekerheid in onzekere tijden.
Dat de energieprijzen het afgelopen jaar zo zijn gestegen...
...hadden maar weinig mensen zien aankomen.
De hoge prijzen in Nederland hebben te maken met de oorlog tussen Rusland en Oekraïne.
Rusland verkocht altijd veel gas aan het buitenland, ook aan Nederland.
Maar sinds de oorlog levert Rusland veel minder gas dan afgesproken.
Daardoor stijgen de gasprijzen en ook die van elektriciteit.
Niet alleen de energieprijzen zijn gestegen.
Alles is duurder geworden. Ook bijvoorbeeld eten in de supermarkt.
Om ervoor te zorgen dat mensen toch boodschappen kunnen blijven doen...
...geeft de regering extra geld.
Een paar voorbeelden.
Het minimumloon stijgt. Dat is het loon van mensen met een laag inkomen.
Ook de AOW stijgt.
De uitkering voor ouderen die niet meer werken.
Er komt meer studiegeld voor studenten die niet meer thuis wonen.
Mensen die werken betalen minder belasting.
Zij houden dan meer geld over.
Niet alle politici die naar de Troonrede luisterden zijn tevreden met de plannen.
Ze vinden dat de hulp te laat komt en dat sommige mensen beter geholpen moeten worden.
En op plekken waar de koning op Prinsjesdag met zijn koets voorbij kwam klonk boe-geroep.
Zo lieten mensen merken dat ze niet tevreden zijn over de regering.
Mensen kunnen weer een vaccinatie tegen het coronavirus halen: een herhaalprik.
Zo'n nieuwe prikronde moet ervoor zorgen dat mensen niet...
...of minder ziek worden van het virus.
En dat er minder mensen worden opgenomen in het ziekenhuis.
Het coronavirus werd drie jaar geleden ontdekt in China, dat ligt hier.
Op een markt in het plaatsje Wuhan werden de eerste mensen ziek.
Waarschijnlijk kwam het virus van dieren die op de markt werden verkocht.
Begin 2020 verspreidde het virus zich van China naar andere landen.
Ook in Nederland raakten de eerste mensen besmet.
Een jaar later was er een vaccin tegen corona.
Sommige mensen hebben sindsdien al vier prikken gehad.
En kunnen nu dus een vijfde halen.
De vaccins zijn aangepast.
Zodat ze beter beschermen tegen nieuwere varianten van het coronavirus zoals omikron.
Oudere mensen en mensen met een slechte gezondheid zijn als eerste aan de beurt.
Deze mensen in de vaccinatiehal vinden het belangrijk om een nieuwe prik te halen.
Wij willen toch eigenlijk geen risico lopen.
We hopen dat we gezond blijven.
Maar dat geldt niet voor iedereen.
Ongeveer de helft van de Nederlandse volwassenen vindt het...
...niet nodig om een herhaalprik te halen.
Vooral jongeren zien het niet zitten.
Nee, ik ga niet voor een nieuwe coronaprik.
-Waarom niet?
Eh, omdat ik het gevoel heb dat op dit moment er eigenlijk geen probleem meer is.
Ik weet dat corona er nog wel is, maar op dit moment heb ik er zelf niet heel veel last van.
Dus daarom eigenlijk.
Deskundigen begrijpen de twijfels.
Omdat de laatste tijd weinig mensen heel ziek worden van het virus.
Maar het is volgens hen toch belangrijk om de vaccinatie te halen.
Ze verwachten dat er straks weer meer besmettingen komen.
Omdat iedereen in de winter weer binnen zit. Dicht op elkaar.
Ook beschermen de eerste vaccinaties nu minder goed.
Dat is vooral gevaarlijk voor kwetsbare mensen. Zegt een deskundige.
We gaan ervan uit dat het aantal besmettingen gaat toenemen.
We weten ook inmiddels dat de afweer afneemt.
En als je dat samen neemt dan is het toch weer zo dat een groep mensen...
...en dat zijn met name de zestigplussers of mensen met een slechte gezondheid...
...toch weer risico gaan lopen op ernstige ziekte.
Dus voor deze mensen is het wel heel belangrijk dat ze deze herhaalprik gaan halen.
De kans dat jongeren door corona in het ziekenhuis komen...
...is volgens de deskundigen niet groot.
Maar een prik halen kan volgens hen toch nuttig zijn.
Omdat ook jongeren ziek en moe van het virus kunnen worden.
Iedereen die ouder is dan zestig krijgt een brief thuis met een uitnodiging voor een prik.
Mensen onder de zestig kunnen zelf online een afspraak maken, of de GGD bellen.
Maar de vaccinatie is niet verplicht.
Deze hele grote vis spoelde vorig jaar aan in Nederland.
Nu wordt hij opgezet en komt daarna in een museum te staan.
Het gaat om een maanvis.
Het dier is bijna twee meter lang en twee meter breed en weegt 400 kilo.
De vis spoelde aan op het strand van Ameland. Dat ligt hier.
Maanvissen leven normaal in warmere gebieden.
Maar zwemmen af en toe ook in de buurt van ons land.
Ze redden zich niet altijd in het koude en ondiepe water en dan spoelen ze aan.
Het is één van de grootste maanvissen die ooit is gevonden bij Nederland.
Daarom wil natuurmuseum Naturalis het dier graag onderzoeken.
Ook al hebben ze al meer maanvissen.
Deze expert legt uit waarom.
Hoe meer soorten je eigenlijk hebt in je collectie, hoe meer je ervan kan leren.
Want dan heb je ook een vergelijkingscollectie.
Bijvoorbeeld als je een mereltje vindt en je wil er onderzoek naar doen.
Dan wil je dat vergelijken met andere merels.
En daar heb je pas iets aan als je niet één merel hebt, maar duizenden eigenlijk.
En uiteindelijke doel:
Hoe meer je van de natuur leert en weet.
Hoe beter je het kan beschermen.
De maanvis lag al maanden in de vriezer in het museum.
En nu wordt hij dus klaargemaakt om opgezet te worden.
Dat betekent dat de vis zo wordt behandeld dat hij niet gaat rotten.
Voor dat opzetten zijn een heleboel mensen nodig.
Je ziet dat de maanvis helemaal wordt ingegipst.
Dus hij wordt helemaal wit.
Hiermee maken we een afdruk van de maanvis.
Zodat als we het gips eraf hebben...
...dan hebben we eigenlijk helemaal het lichaam in een soort holte.
En daar kunnen we dan een schuimafdruk van maken.
De huid van de maanvis wordt later over de afdruk heen gelegd.
Zo ziet de vis er hetzelfde uit. Maar vanbinnen is hij hol.
De ingewanden van de maanvis worden gebruikt voor onderzoek.
Het opzetten van de maanvis duurt ongeveer een maand en gebeurt in het museum.
Mensen kunnen daar ook naar komen kijken.
In dit journaal ging het over Prinsjesdag en de plannen van de regering.
We vertelden dat mensen weer een coronaprik kunnen halen.
En we lieten een enorme maanvis zien.
De vis komt in een museum te staan.
Dit was het voor nu.
Volgende week is er weer een nieuw journaal in makkelijke taal.
Graag tot dan.
