Les 14 Gelijke kansen
Acht uur. Jeugdige fietsers, druk pratend op weg naar school. Een bekend verschijnsel op de Nederlandse wegen. Gaan ze linksaf, rechtsaf of rechtdoor? Automobilisten opgelet! Wat een massa! Dat moet wel een grote school zijn! Ja, kijk, daar heb je hem: Christelijke Scholengemeenschap Rijnland, voor voortgezet onderwijs. Drie schooltypen onder één dak. Het kortste duurt vier jaar, het langste zes. Op zo'n school zitten vaak wel 2000 leerlingen. Ik zie daar hele jonge scholieren tussen. Hebben die direct na de basisschool gekozen wat ze later willen worden? Dat lijkt me te vroeg. In mijn land kiest een kind pas op z'n veertiende. Hierover verandert men in Nederland om de tien jaar van inzicht. Tot voor kort kregen alle leerlingen in de eerste jaren van het voortgezet onderwijs dezelfde vakken. Maar dat blijkt niet te werken. Voor de één is alles te makkelijk, voor de ander te moeilijk. Nu lopen de lesprogramma's al vanaf het begin uiteen. In theorie kun je na het eerste jaar nog alle kanten op. Maar meestal blijf je bij je eerste keus. Ruim 60% van de leerlingen volgt voorbereidend beroepsonderwijs. Om later een beroepsopleiding te gaan volgen, neem ik aan. Was dat maar waar! Een kwart verlaat de school zonder diploma. Het onderwijs schijnt te weinig praktijkgericht te zijn. Het sluit niet aan bij hun aanleg en interesse. Wat gaan ze dan doen? Ze kunnen toch gaan werken? Da's makkelijker gezegd dan gedaan! Zonder schooldiploma komen ze niet ver. Zelfs de supermarkt heeft het liefst iemand met een schooldiploma. Kunnen ze niet langs een andere weg naar het beroepsonderwijs? Via een examen of zoiets? Nee, ook daar willen ze schooldiploma's zien. Het beroepsonderwijs werkt niet met toelatingsexamens. Iedereen met een schooldiploma laten ze toe. Gelijke kansen voor iedereen, is de gedachte. Behalve voor wie helemaal geen schooldiploma heeft! Tot mijn verbazing hoorde ik dat universiteiten hier geen toelatingseisen stellen. Dan maakt het dus volstrekt niet uit of je op school negens en tienen hebt behaald of alleen maar magere zesjes. In mijn land is dat heel anders! Ja, zo stond dat tot voor kort in de wet. Iedereen met het juiste diploma mocht studeren. Alweer vanuit het gelijkheidsideaal. Maar er kwamen steeds meer klachten van de universiteiten over het beginniveau van de studenten. Dat vonden sommigen 'om te huilen'. En dus hebben de universiteiten onlangs toestemming gekregen om selectie toe te passen. Voorzichtig! Kijk uit voor die fietser! Die heeft haast!