Zijn humanitaire visa te koop? "Pano" legt fraude in Mechelen bloot

Wie via dat netwerk is gekomen, heeft betaald. Iedereen.

Soms 2000 euro per persoon, soms 5000

en soms echt zelfs 10.000 euro.

Het betreft een onderzoek naar criminele organisatie,

mensensmokkel, passieve omkoping en afpersing.

Regelen mensen in Belgiė dat of in Libanon?

Nee, mensen hier. Daar doen ze dat niet.

Syriėrs? - Nee, Vlamingen.

Heb je dat geregeld via die Turkse man, die Kucam?

Ja, die is het. Hij is die Assyrische man.

We woonden vroeger in Al-Tabqa in Syriė.

Toen begon de oorlog. Gevechten.

Toen bezette IS de stad, drie jaar lang.

Alles was daar al vernield.

Ik ben tandarts. M'n praktijk, m'n huis...

Er was niks meer dat ons nog daar hield.

Toen kreeg onze zoon Michel leukemie.

Ja. We konden hem daar niet laten behandelen.

De humanitaire corridor van Sant'Egidio

was de beste manier om hier te geraken.

Het is veel veiliger.

Veel vrienden en familieleden van ons kwamen via de Middellandse Zee

en zijn verdronken.

Sommigen zijn spoorloos verdwenen en anderen hadden veel problemen.

We hebben heel veel geluk gehad.

We hebben geluk. Het lijkt wel een droom.

Ze zorgen voor alles tijdens je reis, alles.

De reis zelf, onze accommodatie, ons appartement, alles.

Heeft het u geld gekost? - Nee, niks.

Niet één euro.

Het is zo dat we door die humanitaire corridors

mensen daar selecteren op kwetsbaarheid.

Dat is het criterium waarmee mensen worden geselecteerd

en waarmee we hen laten overkomen.

Dat zijn eigenlijk gezinnen met kinderen,

mensen die alles hebben moeten achterlaten.

Dat zijn mensen die gezondheidsproblemen hebben

en in de problemen leven, en die een nieuwe kans krijgen in Europa.

Ik ben Ahmed. Zij heet Eva.

En onze zoon Sam.

En jullie komen van? - Syriė. We komen uit Syriė.

We zochten een manier om Libanon te kunnen verlaten.

We zaten daar vast. We konden niet terug naar Syriė.

We konden niet weg uit Libanon. Het was erg moeilijk.

Ik stuurde een e-mail naar Sant'Egidio Humanitarian Corridors.

Ze antwoordden en ze kwamen ons drie keer interviewen in Libanon.

We zijn een jaar geleden op een veilige manier hierheen gekomen.

Voor ons was het een droom die uitkwam. We beleven nu onze droom.

We hebben ginds ook verschillende partners.

Kerken, maar ook humanitaire organisaties en zo,

die voor ons de eerste selectie doen en die zeggen:

Deze mensen zijn heel kwetsbaar.

Wij ontmoeten hen drie, vier keer.

We hebben diepgaande gesprekken met hen over hun kwetsbaarheid.

Wij geven de lijst door aan het kabinet

en het kabinet onderzoekt samen met Staatsveiligheid wie die mensen zijn.

En dan kunnen zij overkomen naar Belgiė.

De laatste bekende cijfers zijn van 2017

en we zien dat die exponentieel gestegen zijn ten aanzien van 2015.

In 2017 zijn er zo'n 2360 humanitaire visa afgeleverd,

wat twee keer meer is dan in 2016

en drie keer meer dan in 2015.

Er is een vraag gekomen specifiek voor deze groep,

omdat zij de meest bedreigde zijn.

Dat is aantoonbaar met internationale rapporten.

Eigenlijk is dat wel een heel delicate kwestie,

want onze gemeenschap is klein en er gaan wel geruchten rond.

Dus iedereen weet dat wel.

Er is ergens iemand die geld verdient door die visums uit te geven.

Iedereen weet dat en niemand wil daar iets aan doen.

Ja, iedereen kent dat. Iedereen kent dat verhaal.

Ik heb al heel wat mensen horen vertellen

dat ze voor een humanitair visum hebben betaald.

Ik hoorde voor het eerst dat mensen betalen voor een humanitair visum

toen een aantal Syriėrs me kwamen vragen:

Waarom moeten we voor een visum betalen

als de overheid het gratis aanbiedt?

Toen bedacht ik dat er iets niet pluis was.

Kijk, wie via dat netwerk gekomen is, heeft betaald.

Iedereen, allemaal.

Wie kan betalen, krijgt de plaats. Iedereen betaalt.

Alleen de prijs verschilt. Sommigen betalen 2500, anderen 10.000.

We horen eigenlijk wel gigantische bedragen voor zo'n humanitair visum.

Soms 2000 euro per persoon, soms 5000

en soms echt zelfs 10.000 euro.

Waarschijnlijk hangt de prijs af van de situatie van de persoon.

Hallo. Ik heb u enkele dagen geleden via Facebook gesproken. Weet u nog?

Ik geloof helemaal niet dat het op die manier zal lukken.

U zei dat het hier gratis is,

maar ik heb die andere manier in gedachten. Dan moet je betalen, hč?

Dat klopt. - Hoeveel kost het?

Niet zo veel.

Hoeveel per persoon? Ik hoor altijd iets anders.

Ik hoor 2000, 5000, 10.000. - Het kost 2000 euro.

Tweeduizend? - Ja.

Kan ik contact opnemen met die persoon?

Heb je een telefoonnummer zodat ik kan bellen?

Bel mij. Als er iets is, laat ik het je weten.

Ik heb een vraag. Waar moet ik zijn voor de humanitaire visa?

Je moet het binnen vragen. - Dat is binnen? Oké.

Het gaat over broeders die vanuit Syriė hiernaartoe komen.

Blijkbaar zijn er mensen die geld van hen nemen.

Ik wil dat ze hiermee stoppen, want dit is een grote zonde.

Zij zijn erger dan IS, dan Daesh.

Ik wil dat al wie geld heeft afgenomen en gegeven,

en geld heeft geėist, daarmee stopt.

Mijn zus woont in Libanon.

Ik probeer haar naar hier te halen, maar dat lukt niet.

Dat is te laat, vriend. - Waarom?

De regering is veranderd. Het is nu moeilijker geworden.

Dus het was enkel mogelijk met de vorige regering?

Ze kwamen via een Vlaming? - Via gezinshereniging of zo?

Nee, met een humanitair visum. Dat is iets speciaals.

Heeft het veel gekost? - Niet zo veel.

Hoeveel ongeveer? - Tussen de 2000 en 2500 euro.

Is er iemand die kan helpen? - Dat is moeilijk.

Regelen ze dat hier of in Libanon?

Nee, mensen hier. Daar doen ze het niet.

Syriėrs? - Nee, Vlamingen.

Ik ken mensen die zelfs 10.000 tot 14.000 euro hebben betaald.

Per paspoort, hč.

Dat kan hen niet schelen. - Ze willen enkel geld.

Ze hebben me aangeboden te betalen om m'n vader te laten overkomen.

Ik ga niet zeggen hoeveel. Ik wil dat niet vertellen.

Maar het was heel veel geld.

Echt heel veel.

Ergens tussen de tien- en de twintigduizend euro,

enkel voor m'n vader.

Dat is de wet van vraag en aanbod.

Als de lijst bijna vol is, stijgen de prijzen.

Uiteindelijk ben ik er gewoon niet op ingegaan.

Sommige mensen kunnen dat gemakkelijk betalen,

anderen moeten echt gaan lenen omdat ze dat geld niet hebben.

Heel vaak verkopen mensen hun laatste bezittingen

in het land waar ze vandaan komen om toch dat visum te kunnen betalen.

Ik hoor van sommigen dat in die prijs ook het vliegtuigticket zit,

het visum en andere kosten. Was dat bij jou ook zo?

Nee, het is enkel voor het visum.

Alleen voor het visum dus, niet voor het vliegtuig.

Alleen betalen is niet genoeg.

Als je betaalt, is er geen garantie dat je op de lijst staat.

Soms geraakt die lijst gewoon vol.

Er is afgesproken om 2500 te betalen en ineens is dat niet meer genoeg.

Er zijn anderen die zeggen: Kijk, ik ga meer betalen.

Dan laten ze de prijs stijgen en moet je ineens 10.000 betalen.

Sommige mensen op de lijst hebben al betaald

maar als er iemand meer betaalt, word je eraf gehaald.

Het ligt ook aan je relaties. Als je de juiste mensen niet kent,

zal het ook nooit lukken.

Het hele netwerk draait rond één persoon: Melikan.

Rond die persoon hangen verschillende mensen.

Het zijn die mensen die de namen verzamelen en het geld.

Het zijn altijd gezinnen uit Belgiė die vragen om familie te laten overkomen.

Van Melikan weet iedereen wat hij doet, maar wat doe je eraan?

Waarom zouden de mensen praten?

Ik denk dat Melikan Kucam de spilfiguur is van dit systeem.

Hij maakt misbruik van de kerk, de gemeenschap

en ook de vluchtelingen voor z'n eigen gewin.

Die Melikan maakt gewoon misbruik van zijn positie en zijn macht.

Hij is bekend binnen de gemeenschap

en hij heeft nu een bepaalde status gekregen.

Deze namiddag werd de verdachte gearresteerd

en zijn er huiszoekingen uitgevoerd op zijn adres en zijn werkplaats.

In de loop van het onderzoek zijn er aanwijzingen gekomen

dat er hier bedragen tot tienduizend euro betaald worden

door mensen die op deze manier met een humanitair visum

naar Belgiė proberen te komen.

Hoe wij in dit land met migratie omgaan, dat kan gewoon niet.

Asielprocedures slepen te lang aan.

Daarin moeten we eerlijk zijn, ook tegenover die mensen.

Heb je dat geregeld via die Turkse man, die Kucam? Ging het via hem?

Ja, die is het. Hij is die Assyrische man.

Een Armeen? - Nee, hij is Aramees of zoiets.

Zijn volledige naam is Melikan Kucam. - Ja, dat is hij.

Werd het via hem geregeld?

Ja, maar niet rechtstreeks. - Weet ik. Er is een tussenpersoon.

Betaal geen cent voor alles in orde is.

Je betaalt geen cent tot het visum in orde is,

het op de lijst staat van het ministerie

en uitgereikt is door de ambassade.

Als ze 100 procent eerlijk zijn, ontvangen ze dan pas geld.

2500\. Dat is de prijs.

Ik ken het netwerk. Het kopstuk is Melikan Kucam.

Hij heeft mensen rond zich die als contactpunt functioneren.

De tussenpersonen geven dat geld door aan Kucam.

Kucam neemt nooit geld aan van gewone mensen,

altijd van z'n tussenpersonen.

Ik heb zelf tienduizenden euro's aan Kucam doorgegeven.

Alles gebeurde cash.

En die mensen trekken niet alleen in Belgiė mensen aan.

Het is heel internationaal.

Het is internationaal bekend.

Sommigen vragen aan 't netwerk een humanitair visum en gaan dan door.

Ze blijven helemaal niet in Belgiė.

De mensen aan wie Melikan geld verdient, volgen de normale weg niet.

Die mensen willen per se via hem gaan,

omdat hij die humanitaire visa echt gewoon kan fiksen.

En hoe kan dat eigenlijk?

Het lijkt erop dat Melikan de macht en de juiste connecties heeft

om die dossiers te regelen.

Ik ben gechoqueerd. Ik ben ontdaan.

Dat is een prachtig initiatief

om Syrische christenen te redden uit de handen van IS.

En dat hebben wij gedaan met de regering in volledige consensus.

En ik wil zien wat hiervan aan is. Het parket moet dat onderzoeken.

Maar als dat effectief zo is, dan heb ik daar geen woorden voor.

Dan voel ik mij totaal misbruikt, en heel het systeem.

De vraag is: hebben mijn mensen daar ook geld voor ontvangen?

Ja, dat kan ik mij echt niet voorstellen.

Dat zou ik niet geloven, mocht dat zo zijn.

Ik vertrouw mijn mensen 100 procent.

100 procent.

Ja, sowieso.

Wanneer zal het weer beginnen, denk je?

Misschien op het einde van de maand, of volgende maand. Ik weet 't niet.

Het gaat niet goed met de regering. - Omdat ze er niet meer is?

Ja, de regering is gevallen.

Als ze zouden gaan praten over het systeem of zo,

dan bedreigt hij hen gewoon.

Hij zegt dan dat ze het land zullen moeten verlaten.

Veel mensen zijn bang, en daarom praten ze niet.

Sommigen durven zelfs niet te getuigen

omdat ze mogelijk nog familieleden willen laten overbrengen via hem.

Als je hem kwaad maakt, is het gedaan, hč.

Ik heb 5000 gezegd, dus moet je 5000 klaarhouden.

Als het 10.000 euro was, zou ik 10.000 zeggen.

Als het 1000 was, dan 1000 euro.

Wat anderen betaald hebben, maakt niet uit. Iedere situatie is anders.

Sommigen waren alleen, sommigen waren ziek, anderen hadden kinderen.

Zij waren met vier volwassenen.

Er is relatief weinig transparantie.

Er zijn geen vaste criteria om een humanitair visum af te leveren,

maar er wordt ook geen informatie vrijgegeven

over de motieven waarom een visum geweigerd wordt.

Er staat ook niks in de Belgische wetgeving over humanitaire visa.

Je moet de criteria een beetje uit de praktijk afleiden:

Wat werkt wel en wat werkt niet?

Sommige families zijn volledig met een humanitair visum

naar hier gekomen.

Complete families. De rest stelt geen vragen.

Iedereen weet en begrijpt hoe dat komt.

Als christen zie ik dat niet graag.

Mensen worden uitgebuit, mensen in oorlogszones,

kinderen die verzorging nodig hebben, waarom brengen ze die niet over?

Waarom altijd families die een visum krijgen omdat ze christen zijn?

Christen zijn is onvoldoende om zo'n visum te krijgen.

Ik ken mensen die stierven omdat ze geen operatie konden krijgen.

Waarom zijn zij er niet bij?