Rudi Vranckx legt uit : Is de slag om Idlib het einde van de oorlog in Syrië?
Na zeven jaar lijkt de eindstrijd in Syrië ingezet.
Het leger van president Assad
heeft de beschietingen in de provincie Idlib opgedreven
en de bevolking gemeld
dat het zich mag opmaken voor het einde van de oorlog.
Alles wijst erop dat de laatste slag van deze vreselijke oorlog
daar uitgevochten zal worden.
Idlib is een provincie in het noordwesten van Syrië,
waarvan de provinciehoofdstad ook Idlib heet.
Voor de burgeroorlog begon,
telde de provincie zo'n anderhalf miljoen Syriërs.
Evenveel als Oost-Vlaanderen.
Al is Idlib wel drie keer zo groot.
Nu, in 2018, zijn het er drie miljoen.
Dat komt zo: in Idlib zijn heel wat Syriërs toegestroomd,
die de gevechten in andere Syrische steden ontvlucht zijn.
Maar het is ook het bolwerk van honderdduizenden
jihadistische en gematigde rebellen
die het Syrische leger daarheen heeft gebracht
nadat het steden als Aleppo, Homs en Ghouta heroverd had.
Voor Assad kwam dat gemakkelijk uit.
Al de gewapende oppositie die nog restte,
concentreerde hij op één plek, Idlib.
Ook de video van de Belgische jihadist die onlangs opdook, kwam uit Idlib.
Die rebellen strijden nu ook tegen elkaar om de macht in de regio.
Het sterkste staat Tahrir Al-Sham, het vroegere Al-Nusra,
zeg maar Al-Qaeda in Syrië.
En dat gaat ook ten koste van de bevolking.
Ontploffingen, moorden en kidnappings zijn schering en inslag.
Voor Assad is het duidelijk.
Kan hij Idlib heroveren, dan breekt hij de ruggengraat van het laatste verzet.
Dan heeft hij deze oorlog gewonnen.
In Syrië speelt zich de vreselijkste oorlog van onze tijd af.
Tussen 2011 en 2016 vielen volgens schattingen meer dan 400.000 doden.
Intussen heeft zo goed als iedereen het tellen opgegeven.
5,6 miljoen Syriërs zijn hun land ontvlucht.
En nog eens zes miljoen zijn binnen de landsgrenzen op de vlucht.
Syrië is ook het conflict
waarin de internationale gemeenschap machteloos toekeek
terwijl president Assad de oppositie folterde en liet verdwijnen
en de eigen bevolking met chemische wapens bestookte.
Maar ook de rebellen radicaliseerden en werden gewelddadiger.
Aanvankelijk voerde het seculiere vrije Syrische leger de oppositie aan.
Maar mettertijd namen jihadistische milities de fakkel over.
Tot uiteindelijk IS in Syrië en Irak
een territorium kon veroveren ter grootte van Groot-Brittannië.
Het Syrische leger had jarenlang de grootste moeite
met het gewelddadige verzet.
Alleen dankzij de hulp van Iraanse milities en de Libanese Hezbollah
kon Assad het hoofd boven water houden.
Alles veranderde toen Rusland zich in 2015 openlijk in de strijd mengde.
Officieel om Assad te helpen in de strijd tegen IS.
In de praktijk tegen alle rebellen die Assad weg wilden.
Met het Russische leger aan zijn kant kreeg Assad de bovenhand.
Zijn brutaliteit en cynisme zijn beloond.
Hij heeft de oorlog gewonnen.
Maar het was wel Poetin die de oorlog in Syrië
in een beslissende plooi legde.
Is na het eindoffensief op Idlib
deze vreselijke oorlog dan eindelijk afgelopen?
Ja en nee.
Assad zal er een symbolische overwinning mee halen.
Maar hij heeft het Syrische grondgebied van voor 2011
nog niet helemaal heroverd.
Op het Syrische grondgebied strijden een resem partijen
om territorium en invloed.
Idlib ligt ingeprangd tussen Assad en de Russen enerzijds
en de Turken anderzijds.
En die partijen hebben tegengestelde belangen.
Voor Assad en Rusland lijkt het duidelijk.
Zij willen Idlib zo snel mogelijk heroveren en op dezelfde manier
zoals ze voordien rebellenbolwerken zoals Aleppo en Homs veroverden,
met een totale vernietigingsoorlog.
En dat maakt Turkije zenuwachtig.
Zij zien de bevolking van Idlib immers liever niet op de vlucht slaan
richting Turkse grens.
Nog eens 700.000 Syrische vluchtelingen erbij,
want zoveel zouden het er volgens schattingen kunnen worden,
dat zien de Turken niet zitten.
Ze vangen momenteel al 3,5 miljoen Syriėrs op.
En dus roept de Turkse minister van buitenlandse zaken op
om vooral geen militair offensief te openen.
Dat wordt een massamoord, waarschuwt hij.
Turkije zet zijn hakken in het zand.
Idlib is een rode lijn. Wordt die overschreden,
dan zou Turkije weleens opnieuw de rebellen kunnen gaan steunen.
Al is het de vraag of NAVO-grootmacht Turkije
er zo'n aanvaring met Rusland voor over heeft.
Misschien komt het tot een openlijke confrontatie.
Maar dat lijkt weinig waarschijnlijk. En misschien bedisselen ze wel iets.
Of misschien blijft na Idlib gewoon alles bij het oude
en maken de Russische militairen het zich gemakkelijk in Syrië.
Ze blijven op hun militaire basis en laten Assad betijen.
Assad lijkt zich daar zeker naar te willen schikken.
Een Russische aanwezigheid in de regio zal nog lange tijd nodig blijven,
zo liet hij onlangs weten.
En wat met de Syrische bevolking?
Die heeft niets te zeggen.
Als de elf miljoen vluchtelingen of ontheemden
op termijn naar huis willen of kunnen terugkeren,
zullen ze een verscheurd en vernield Syrië aantreffen.
