×

We use cookies to help make LingQ better. By visiting the site, you agree to our cookie policy.


image

Esperanta Retradio 2019, Vegana manĝado plilongigas la vivon

Vegana manĝado plilongigas la vivon

Estas neniam tro malfrue fariĝi veganano - aŭ almenaŭ plialtigi la kvoton de veganaj nutraĵoj kompare al bestaj produktoj. Ankaŭ ĉe homoj pli ol 50-jaraj tiu transiro ankoraŭ pozitive efikas pri la vivodaŭro, kiel tion konstatas esploristoj de la universitato de Harvard en Usono.

Kiu volas fari ion bonan por sia sano, tiu laŭeble rezignu pri tro da viando kaj bestaj produktoj kaj tiu manĝu anstataŭe pli da legomoj, legumenacojn kaj kompletgrajnajn cerealojn. Tio jam estas konata. Sed nun esploristoj en Harvardo prilumigis kiel transiro al pli da vegana sinnutrado efikas al la vivodaŭro. Laŭ la rezulto la efiko estas pozitiva.

Tiucele ne necesas fariĝi strikta veganano: "Tra pli longa periodo manĝi pli da kompletgrajnaj produktoj, pli da fruktoj kaj legomoj kaj aliflanke malpli da dolĉaĵoj, da viando kaj bestaj produktoj, tio povus malaltigi la riskon morti pro kor-sangocirkulaj malsanoj", tiel resumas esploristoj la provizorajn rezultojn de sia laboraĵo.

Por la ampleksa studaĵo la medicinistoj analizis la prisanajn datumojn de 47.000 virinoj kaj de 25.000 viroj el studaĵoj inter la jaroj 1998 kaj 2004. Dum tiu periodo estis mortintaj 22 procentoj de la virinoj kaj kvarono de la viroj. Jam dum la antaŭaj 12 jaroj - do de la jaroj 1986 ĝis 1998 - la manĝokutimoj de la partoprenantoj en la studaĵoj regule estis registrataj. La testpersonoj estis averaĝe 64 jarojn aĝaj. La rezultoj montris ke ankaŭ ŝanĝo de la sinnutrado ankoraŭ ekde aĝo de 55 jaroj efikas pozitive pri la vivodaŭro. "Manĝi pli da sanaj veganaj nutraĵoj reduktas la mortoriskon - ankaŭ ĉe homoj, kiuj ne tiom sane sin nutris", diras la aŭtorino de la studaĵo.

Ankaŭ ĉe vegana nutraĵo gravas tamen la kvalito, akcentas la esploristoj. Kiu ekzemple sin nutras de pomfritoj kun keĉupo kaj de sukerumitaj limonadoj, tio ja vivas vegane, sed ne nepre sane. La esploristinoj klasifis la manĝokutimojn je tri grupoj - veganaj manĝaĵoj ĝenerale, sanaj kaj malsanaj veganaj manĝaĵoj.

Kompare kun tiuj partoprenantoj kiuj dum la dek-du jaroj antaŭ la komenco de la studaĵo nutris sin relative same, la partoprenantoj kiuj dum la sama periodo transiris al pli plantobaza, sed nek aparte sana nek aparte malsana sinnutrado, havis dum la sekvaj dek-du jaroj mortoriskon kiu estis je ok procentoj pli malalta.

Ĉe partoprenantoj kiuj transiris al eksplicite sana vegana sinnutrado - do ekzemple al multe da legomoj, fruktoj kaj legumenacoj - la mortorisko estis pli malalta je eĉ dek procentoj. Tio laŭ la aŭtoroj ekzemple estis atingebla se oni anstataŭigas unu porcion da cerealo en tago per kompletgrajna cerealo, aŭ se oni manĝas ĉiutage unu porcion da legomo aŭ da fruktoj pli, aŭ se oni preterlasas unu sukerumitan trinkaĵon en tago.

Partoprenantoj kiuj konsumis pli da malsanaj nutraĵoj, ekzemple frititajn terpompecetojn aŭ veganajn fabrikdevenajn desertojn, havis aliflanke mortoriskon kiu estis je dek-unu procentoj pli alta ol ĉe tiuj kiuj ne ŝanĝis sian nutromanieron.

Veti je altvaloraj, veganaj alternativoj laŭ tio povas plilongigi la vivon - kaj jam montriĝas diferenco se oni ĉiutage konsumas porcion da legomo.


Vegana manĝado plilongigas la vivon

Estas neniam tro malfrue fariĝi veganano - aŭ almenaŭ plialtigi la kvoton de veganaj nutraĵoj kompare al bestaj produktoj. Ankaŭ ĉe homoj pli ol 50-jaraj tiu transiro ankoraŭ pozitive efikas pri la vivodaŭro, kiel tion konstatas esploristoj de la universitato de Harvard en Usono. Even in people over the age of 50, this transition is still having a positive effect on life span, as researchers at Harvard University in the United States note.

Kiu volas fari ion bonan por sia sano, tiu laŭeble rezignu pri tro da viando kaj bestaj produktoj kaj tiu manĝu anstataŭe pli da legomoj, legumenacojn kaj kompletgrajnajn cerealojn. Those who want to do something good for their health should be able to give up too much meat and animal products and eat more vegetables, legumes and whole grain cereals instead. Tio jam estas konata. This is already known. Sed nun esploristoj en Harvardo prilumigis kiel transiro al pli da vegana sinnutrado efikas al la vivodaŭro. But now researchers in the Harbor have lit up how a transition to more vegan nutrition is impacting lifespan. Laŭ la rezulto la efiko estas pozitiva.

Tiucele ne necesas fariĝi strikta veganano: "Tra pli longa periodo manĝi pli da kompletgrajnaj produktoj, pli da fruktoj kaj legomoj kaj aliflanke malpli da dolĉaĵoj, da viando kaj bestaj produktoj, tio povus malaltigi la riskon morti pro kor-sangocirkulaj malsanoj", tiel resumas esploristoj la provizorajn rezultojn de sia laboraĵo. To this end, it is not necessary to become a strict vegan: "Over a longer period of time eating more whole grain products, more fruits and vegetables and on the other hand less sweets, meat and animal products could reduce the risk of dying from heart disease," researchers the temporary results of their work.

Por la ampleksa studaĵo la medicinistoj analizis la prisanajn datumojn de 47.000 virinoj kaj de 25.000 viroj el studaĵoj inter la jaroj 1998 kaj 2004. For the large study, the doctors analyzed the prismatic data of 47,000 women and 25,000 men from studies between 1998 and 2004. Dum tiu periodo estis mortintaj 22 procentoj de la virinoj kaj kvarono de la viroj. Jam dum la antaŭaj 12 jaroj - do de la jaroj 1986 ĝis 1998 - la manĝokutimoj de la partoprenantoj en la studaĵoj regule estis registrataj. Already during the previous 12 years - from 1986 to 1998 - the eating habits of the study participants were regularly recorded. La testpersonoj estis averaĝe 64 jarojn aĝaj. La rezultoj montris ke ankaŭ ŝanĝo de la sinnutrado ankoraŭ ekde aĝo de 55 jaroj efikas pozitive pri la vivodaŭro. The results also show that a change in malnutrition still from the age of 55 has a positive effect on life expectancy. "Manĝi pli da sanaj veganaj nutraĵoj reduktas la mortoriskon - ankaŭ ĉe homoj, kiuj ne tiom sane sin nutris", diras la aŭtorino de la studaĵo. "Eating more healthy vegan foods reduces mortality - even for people who haven't been so healthy," says the study's author.

Ankaŭ ĉe vegana nutraĵo gravas tamen la kvalito, akcentas la esploristoj. Also with vegan food, quality matters, researchers say. Kiu ekzemple sin nutras de pomfritoj kun keĉupo kaj de sukerumitaj limonadoj, tio ja vivas vegane, sed ne nepre sane. Who, for example, feeds on apple ketchup and sugary lemonade, lives vegan, but not necessarily healthy. La esploristinoj klasifis la manĝokutimojn je tri grupoj - veganaj manĝaĵoj ĝenerale, sanaj kaj malsanaj veganaj manĝaĵoj. The researchers classified the eating habits into three groups - vegan foods in general, healthy and unhealthy vegan foods.

Kompare kun tiuj partoprenantoj kiuj dum la dek-du jaroj antaŭ la komenco de la studaĵo nutris sin relative same, la partoprenantoj kiuj dum la sama periodo transiris al pli plantobaza, sed nek aparte sana nek aparte malsana sinnutrado, havis dum la sekvaj dek-du jaroj mortoriskon kiu estis je ok procentoj pli malalta. Compared to those participants who, during the twelve years prior to the start of the study, nourished themselves in relatively the same way, the participants who during the same period transitioned to more plant-based, but neither particularly healthy nor particularly malnourished, had the following twelve years mortality rate that was eight percent lower.

Ĉe partoprenantoj kiuj transiris al eksplicite sana vegana sinnutrado - do ekzemple al multe da legomoj, fruktoj kaj legumenacoj - la mortorisko estis pli malalta je eĉ dek procentoj. Tio laŭ la aŭtoroj ekzemple estis atingebla se oni anstataŭigas unu porcion da cerealo en tago per kompletgrajna cerealo, aŭ se oni manĝas ĉiutage unu porcion da legomo aŭ da fruktoj pli, aŭ se oni preterlasas unu sukerumitan trinkaĵon en tago. According to the authors, for example, it was possible to replace one portion of cereal in a day with whole grain cereal, or eat one more portion of vegetable or fruit daily, or omit one sugary drink per day.

Partoprenantoj kiuj konsumis pli da malsanaj nutraĵoj, ekzemple frititajn terpompecetojn aŭ veganajn fabrikdevenajn desertojn, havis aliflanke mortoriskon kiu estis je dek-unu procentoj pli alta ol ĉe tiuj kiuj ne ŝanĝis sian nutromanieron. Participants who consumed more unhealthy foods, such as fried potatoes or vegan factory-made desserts, on the other hand had a mortality rate that was eleven percent higher than those who did not change their nutrition.

Veti je altvaloraj, veganaj alternativoj laŭ tio povas plilongigi la vivon - kaj jam montriĝas diferenco se oni ĉiutage konsumas porcion da legomo. Betting on high-priced, vegan alternatives can extend the life span - and it already makes a difference if you consume a serving of vegetables daily.